خاویار گیاهی (کینوا)

گیاه کینوا بومی آمریکای جنوبی است بسیار مشابه اسفناج است این گیاه به خاطر دانه های خوراکی مغذی اش شهرت داردغذا های گوناگونی از کینوا پخت میشود و تا حدودی پخت آن شبیه برنج است دانه های کینوا از طریق اینترنت قابل خرید هستند.

 برای مطالعه بقیه مطلب روی ادامه مطلب کلیک کنید...

در منزل سیب زمینی پرورش دهید

آیا تا به حال سبزی‌ها و میوه‌هایی را که در خانه پرورش می‌یابند؛ با آن‌چه از بازار می‌خرید؛ مقایسه‌ کرده‌اید؟ می‌توان تفاوت اندکی که در طعم، بو و مزه‌ی آن‌ها با یک‌دیگر وجود دارد را احساس کرد. ضمن این‌که مصرف آن‌چه شما از باغچه‌ی خودتان برداشت می‌کنید؛ قابل اطمینان‌تر و لذت‌بخش‌تر از موادی است که در بازار خریداری می‌کنید.

از میان سایر موادغذایی، سیب ‌زمینی از آن‌جا که کشت و برداشت آن از لحاظ رشد و ذخیره، بسیار آسان است؛ یکی از محبوب‌ترین سبزی‌هاست. امروز سیب ‌زمینی یکی از بزرگ‌ترین و پرکاربردترین محصولات غذایی جهان است و تولید آن هر روز بیش‌تر می‌شود. 

سیکلامن

نام  در هر منابعی که ذکر شده پسوند پرسیکوم Persicum یعنی ایرانی ر ا به همراه دارد. سیکلامن یک گیاه ملی و ارزشمند ایرانی است.


گونه­های سیکلامن عبارتند از :
1.سیکلامن ایرانی؛
2.سیکلامن پرورشی؛
3.سیکلامن پات پنت (گلدانی).

سیکلامن ایرانی یک گیاه بومی فلات ایران است. شکل اولیه این گیاه در جنگل­های شمال ایران از چالوس تا لاهیجان دیده می‌شود، و نیز در بعضی از جنگل‌های استان گلستان پراکنده است.
سیکلامن یک گیاه زمستان گل است و با توجه به ارزش و اهمیت گیاهان زمستان گل یا پات ­پلنت­های زمستانه این گیاه جایگاه خوبی در ایران برای تولید، پرورش و صادرات به کشور­های متقاضی دارد. سیکلامن گیاه وسیع‌الرشد اما کند رشد بوده و نیاز به یک دوره نسبتاً طولانی برای گل دهی و ورود به فاز زایشی دارد. هم‌چنین این گیاه در تمام مراحل رشد تا زمان گل‌دهی احتیاج به مراقبت ویژه دارد.


روند رشد رویشی تا مرحله گل‌دهی
سیکلامن ایرانی دارای بذر­های سیاه رنگ، ریز و زاویه­دار است و در یک بستر بسیار سبک، نرم و کم عمق کشت می­شوند. با انجام مراقبت­های اولیه حدود 28 تا 35 روز بعد جوانه می­زند. اولین گیاه جوانه زده بذری، برگ ریز بشکل یک برگ کوچک اولیه یا یک غده بسیار ظریف، کوچک و کم رنگ با ریشه ظریف دارد. تمام اندام­های گیاه نیاز به مراقبت دارند تا یک سیکلامن غده‌دار و پر گل پرورش یابد. بعد از این مرحله، گیاهان یک برگی را به گلدان‌های استکانی انتقال می­دهند. زمانی که گیاه چهار برگی دارای غده‌ی گیاهی رشد یافته و آماده برای انتقال به گلدان بزرگتری باشد شکل برگ­ها بتدریج از حالت اولیه خارج شده و برگ­ها به طرف کامل شدن و توسعه یافتن پیش می­روند. در مرحله هشت برگی، یک بار دیگر گیاهان را به گلدان­هایی با قطر حدود 15 سانتیمتر که در اصطلاح باغبانی گلدان­های خیاری گفته می‌شوند، منتقل می­کنند. این مرحله که مصادف با ماه 14 و 15 زندگی گیاه می‌باشد بتدریج شرایط برای به گل رفتن گیاه آماده می‌شود. در طی مرحله رویشی، مواد غذایی کافی بخصوص نیتروژن و پتاسیم ضروری است. در 6 هفته قبل از گل ­دهی درجه حرارت محیط پرورشی باید در حدود 12 تا 15 درجه سانتی‌گراد باشد تا جوانه­های گل در حدود ماه‌های آذر تا دی ظاهر شوند.
تعداد بسیار زیاد شاخه­های گل دهنده‌ی این گیاه از ویژگی‌های انحصاری آن می‌باشد. سیکلامن جزء معدود گیاهانی است که بیش از 80 شاخه گل در هر بوته تولید می­کند، که این شاخه­های گل یکی از پتانسیل­های قابل توسعه و قوی در راه بهبود کیفیت و توسعه کشت و کار این گیاه محسوب می­شود.
بعد از ظهور و شکفتن گل­ها مراقبت از رشد رویشی ادامه پیدا می­کند. سیکلامن گیاهی است که همزمان با رشد زایشی، رشد رویشی دارد. از آنجا که تعداد شاخه­های گل تولید شده با تعداد برگ‌های تولید شده رابطه مستقیم دارد در نتیجه هر چه به تعداد برگ­ها افزوده شود، تعداد گل­ها هم بیشتر خواهد شد، همین موضوع سبب می­شود که رشد رویشی در طی دوره زایشی مورد توجه و اهمیت واقع شود.
از نکات قابل توجه در پرورش سیکلامن حفظ و نگهداری آن از باکتری­ها و عوامل قارچی است. سیکلامن‌های مبتلا به برخی از آلودگی­های باکتریایی دچار مرگ برگی خواهند شد. لذا پیشگیری از چند طریق صورت می‌گیرد.


پیشگیری - استریل کردن خاک؛
- مجزا بودن گلخانه؛
- جلوگیری از تردد بی­ مورد کارگران در گلخانه.

گل­های سیکلامن جزء معدود گل­هایی است که در زمان رسیدن، تولید اتیلن نمی­کنند. این یک فاکتور بسیار مهم و قابل توجه در پرورش گیاه است. گیاهی که بطور طبیعی اتیلن ناچیز تولید می­کند دوام و عمر بسیار بالایی خواهد داشت. به این ترتیب در طی یک دوره طولانی از اول آذر ماه تا هر زمانی که درجه حرارت در حدود 18 تا 20 درجه سانتی‌گراد بطور یکنواخت نگه داشته شود گیاهان پر گل وجود خواهند داشت لذا بدین منظور از گلخانه­های سرد و یا گلخانه­هایی که سیستم گرمایی خیلی فعالی ندارند استفاده می­کنند. پرورش سیکلامن در گلخانه اختصاصی خودش انجام می‌شود.
در مراحل مختلف رشد رویشی گیاه، نیازهای تغذیه­ای متفاوتی برای سیکلامن‌ها وجود دارد. در مراحل اولیه رشد تا 8 برگی افزودن ppm 200 نیتروژن و ppm 150 پتاسیم بطور ثابت به آب آبیاری هر هفته توصیه شده است. در زمان گل‌دهی نیز مقدار نیتروژن به ppm 100 تقلیل و مقدار پتاسیم به حدود ppm 200 افزایش یابد. بنابراین اهمیت مواد غذایی مخصوصاً ماکروالمنت‌ها (پرمصرف‌ها) Macroelements در رشد این گیاه بارز است.
سیکلامن به محیطی با نور غیرمستقیم آفتاب ولی نور متوسط نیاز دارد. نورهای شدید و طولانی مدت باعث سوختگی گیاه و عدم رشد برگ­­های گیاه می­شوند. با مقایسه 4 نوع سیکلامن روشن شد که سیکلامن قرمز دوام بیشتری به حالت گل بریده دارد. کلاً دوام گل­های بریده سیکلامن از بقیه شاخه بریده­ها بیشتر است. نگهداری گل­های بریده سیکلامن در صورتی با موفقیت همراه است که برخلاف گیاهان دیگر، دم‌گل گیاه بریده نشده باشد. به عبارت دیگر به روی ساقه گل دهنده گیاه به اصطلاح عمل کاتینگ انجام نشده باشد و دم‌گل مستقیماً از روی غده گیاه کَنده شده باشد.
تنها نگهدارنده مناسب برای این گیاه مصرف اتانول (الکل طبی) برای پیشگیری از بیماری­های باکتریایی و انسداد آوندها است.
سیکلامن بوسیله بذر تکثیر می­شود اما در این روش تکثیر دو مشکل عمده وجود دارد که عبارتند از :
عدم جوانه زنی موفق و سریع بذرها، بدلیل وجود جنین نوع خطی یا لینیر امبریو Linear embryo در گیاه است. برای کمک به جوانه‌زنی بذرها تیمار با اسید جیبریلیک با غلظت ppm 50 نتایج خوبی داده است.
بذرگیری گل­های سیکلامن کامل بوده اما مادگی آن‌ها از نوع سوزنی و بسیار باریک است. پرچم‌ها به شکل یک مثلث و قلب، مادگی را در برگرفته­اند. لذا برای اینکه گرده افشانی گیاه با موفقیت انجام شود باید گیاه را تکان دهند تا دانه­های گرده روی کلاله ریخته شود. یا اینکه پرچم‌ها را مصنوعاً جدا کنیم و بساک‌ها را روی کلاله تکان دهیم. روش دیگر تکثیر گیاه سیکلامن بوسیله غده­های گیاه است. سیکلامن جزء گل­های فصلی (یکساله) یا دائمی نیست بلکه یک گیاه غده­دار است. اصطلاحاً به چنین غده­هایی پیاز­های کاذب اطلاق می­شود. این گونه پیازها نسبت به سرما مقاوم نیستند و تولید پیازچه هم نمی­کنند. بنابراین با قطعه قطعه کردن پیازها گیاه تکثیر می­شود. اما هر سال پس از رشد پیاز یا غده و تولید گل، و ورود به فصل تابستان گیاه به استراحت می­رود. بدین ترتیب که در ابتدا فاصله آبیاری را طولانی کرده و در نهایت آبیاری را بطور کامل قطع می­کنند. 3-2 هفته گیاه را در مرداد ماه بدون آبیاری در یک محل سایه آفتاب درختان قرار می‌دهند. بعد از این مدت غده­ها را از خاک خارج می­کنند و بخش­های هوایی قدیمی را از غده جدا می­کنند و دوباره در یک خاک مناسب می­کارند. لذا این عملیات را می­توان 4-3 سال ادامه داد. ولی معمولاً بعد از پایان سال سوم یا چهارم کیفیت و تعداد گل­ها کاهش پیدا می­کند. به همین دلیل هر غده سیکلامن را بیش از دو سال برای کشت و کار استفاده نمی­کنند. از آنجا که مراقبت تابستانه این گیاه کار ساده­ای نیست و امکان از بین رفتن غده در تابستان وجود دارد از آن به عنوان گیاه دائمی نام برده نمی­شود.
ارقام وحشی سیکلامن پنج گلبرگ دارند، گل برگ واژگون به رنگ‌های صورتی، بنفش و سفید می‌باشد. اما ارقام پرورشی دارای برگ­های بسیار درشت و متنوع بوده و برای مدت طولانی به گل می‌روند. در ارقام وحشی گل­دهی برای مدت کوتاهی است که در هر بار تعداد محدودی گل تولید می‌شود. اما در ارقام پرورشی دوره‌ی گل‌دهی تا زمانی که درجه حرارت وضعیت مطلوبی دارد، وجود دارد.
در سیکلامن وحشی میوه روی دم‌گل کاملاً پیچیده (بصورت فنر) وجود دارد و این فنر کمک می‌کند که کپسول در حالت کاملاً حفاظت شده باقی بماند تا بذر گیاه برسد.
هم‌چنین در سیکلامن پرورشی دم‌گل‌ها آسیب‌پذیرند و در مقابل آبیاری زیاد یا عوامل باکتریایی سقوط کرده و در نتیجه بذرها از بین می‌روند.

ذرت

ذرت یکی از غلات گرمسیری و از خانواده گندمیان (گرامینه) است. ذرت نوعی گیاه علفی یک ساله است که با تئوسنت (Teosinte) و تریپساکوم (Tripsacum spp) خویشاوند است. تئوسنت نوعی علف هرز یک ساله است که از لحاظ خویشاوندی در مقایسه با تریپساکوم به ذرت نزدیک تر می باشد. گیاه شناسان اعتقاد دارند که ذرت، در نتیجه ی دو رگ گیری بین یک گیاه نا شناخته از خانواده ی گندمیان و تئوسنت به وجود آمده است. گیاه ذرت، تنها غله ایست که در کشور مکزیک و گواتمالا تکامل یافته است. ذرت پرمحصول ترین غله دنیا به حساب می آید و از لحاظ مقدار تولید، پس از گندم و برنج قرار می گیرد. امروزه ذرت در تغذیه بسیاری از مردمان دنیا نقش اساسی دارد. ذرت گیاه تک لپه ای ساقه بلندی است. برگ های آن به طور متناوب و به صورت افتاده در دو طرف ساقه قرار گرفته اند. زاویه بین برگ و ساقه، 90 درجه می باشد. در اوایل رشد گیاه، بعضی از یاخته های موجود در بخش بالایی ساقه اصلی ذرت از شاخه های فرعی متمایز می شود. در انتهای این شاخه ها، عضوی به نام بلال به وجود می آید که در واقع، گل ماده گیاه ذرت است. این شاخه ها، میان گره های بسیار کوتاهی دارند که از این گره ها، برگ های تغییر شکل یافته ای به وجود می آید که هم دیگر و بلال را می پوشانند. بیرونی ترین این برگ ها، برگی است کامل که غلاف، زبانک، گوشواره و پهنک دارد. اما برگ های زیرین غیر کاملند. موقعی که ارتفاع ساقه ذرت به 80 تا 120 سانتی متر رسید، کلاله های ابریشم مانند یا کاکل ذرت به تعداد دانه های ذرت موجود در بلال، نمایان می شوند. تولید کننده ها کشورهای عمده تولید کننده ی ذرت عبارتند از: ایالات متحده آمریکا، اروپای شرقی (به ویژه یوگسلاوی و رومانی)، روسیه، ایتالیا، جلگه های شمالی چین، شمال شرقی آرژانتین، جنوب شرق برزیل و آفریقای جنوبی. ایالات متحده آمریکا و آرژانتین بزرگترین کشورهای صادرکننده و ژاپن و اروپای غربی، بزرگترین واردکنندگان این غله به حساب می آیند. در ایران ذرت معمولاً در گرگان و گنبد، خوزستان، کرمانشاه، خراسان، گیلان و مازندران تولید می گردد. تاریخچه بررسی های باستان شناسی و فسیل شناسی گیاهی نشان می دهد که ذرت پیوسته به صورت یک گیاه زراعی عمده تقریباً از 5000 سال پیش در مکزیک و گواتمالا کشت می شده است و بومی این نواحی است. کریستف کلمب، یک سال پس از ورود به قاره آمریکا، در سال 1493م بذر ذرت را با خود به اسپانیا برد. این گیاه به دلیل بالا بودن عمل کردش از آنجا به پرتقال و سپس به دیگر کشورهای اروپایی برده شد. از آنجا هم این گیاه به قاره آفریقا و تعدادی از کشورهای آسیایی از جمله هند و ژاپن راه یافت. انواع ذرت ذرت نژادهای متعددی دارد که این ویژگی ها بر اساس ویژگی های بافت آندوسپرم دانه طبقه بندی می شوند: ذرت بو داده: نوعی ذرت است که احتمالاً بر اثر موتاسیون به وجود آمده است. پریکارپ (خارجی تری لایه دانه) آن نازک است که این صفت برای تولید ذرت شیرین با پوست لطیف مناسب است. در این نوع ذرت، لایه ی ضخیمی از آندوسپرم سخت، آندوسپرم نشاسته ای را در بر گرفته است. دانه های نشاسته ی آندوسپرم این نوع ذرت نسبت به انواع دیگر، رطوبت بیشتری دارند که در موقع حرارت دادن، منبسط شده و تبدیل به بخار می شوند. بخار آب حاصل شده درون دانه نمی تواند به راحتی از لایه ی بیرونی سخت آندوسپرم خارج شود. به ناچار فشار زیادی به این لایه وارد می آورد و دانه را منفجر نموده و دانه پف می کند. این ذرت معمولاً برای تهیه ی پاپ کورن یا ذرت بو داده مورد استفاده قرار می گیرد. بهترین میزان رطوبت دانه برای حداکثر پف کردن، 14 درصد می باشد. ذرت سخت: تمام آندوسپرم این نوع ذرت که در مرکز دانه می باشد، با لایه ی سختی از آندوسپرم پوشیده شده است. دانه های رسیده این نوع ذرت، گرد، صاف و کهربایی هستند. دوره ی رشد آنها هم 80 تا 100 روز است. بلال های به دست آمده باریک بوده و تقریباً 8 ردیف دانه دارد. ذرت دندان اسبی: این نوع ذرت دارای مخلوطی از نشاسته ی نرم و سخت می باشد. آن قسمت آندوسپرم که دارای نشاسته سخت است، پروتئین بیشتری دارد. این نوع ذرت معمولاً در نواحی ذرت خیز ایالات متحده آمریکا به عمل می آید. بلال ذرت دندان اسبی نسبتاً بزرگ بوده و 16 تا 30 ردیف دانه دارد. از خصوصیات ظاهری دانه آن، می توان به وجود نقطه ای فرو رفته در طرف تاج دانه اشاره نمود که به دلیل خشک شدن آندوسپرم نشاسته ای به وجود می آید. ذرت نرم یا آردی: بخش عمده آندوسپرم این نوع ذرت، نشاسته است. تنها لایه نازکی از آندوسپرم سخت این نشاسته را در بر می گیرد. دانه های آن بر خلاف نوع دندان اسبی فرو رفتگی ندارد. این ذرت تنها به دلیل این که به رنگ های مختلف یافت می شود، برای تزئین غذاها از آن استفاده می شود. همچنین چون آندوسپرم آن نرم است، می توان به همان شکل و بدون خرد و له کردن آن، در تغذیه دام به کار برده شود. ذرت شیرین: آندوسپرم این نوع ذرت شیرین، قندی و براق بوده و بر خلاف آندوسپرم ذرت های دیگر، حالت نشاسته ای ندارد. پریکارپ آن نازک بوده که در زمان رسیدن دانه، مواد قندی آن به نشاسته و سپس به دکسترین تبدیل می شود. ذرت شیرین انواع مختلفی دارد که به صورت تازه، کنسرو شده و منجمد مورد مصرف قرار می گیرد. ذرت مومی: آندوسپرم ذرت مومی ظاهراً به شکل موم می باشد. بر خلاف ذرت های دیگر که نشاسته آندوسپرم آنها 71 تا 72 درصد آمیلوپکتین و 28 تا 29 درصد آمیلوز دارد، آندوسپرم ذرت مومی تماماً از آمیلوپکتین تشکیل شده که حالت چسبنده ای دارد و نرم هم هست. ذرت مومی جدا از مصرف خوراکی، در صنایع چسب سازی هم استفاده می شود. شرایط لازم برای رشد گیاه دما ذرت با وجود آن که یک گیاه گرمسیری است، نمی تواند آب و هوای بسیار گرم را تحمل کند. مناسب ترین محیط برای کشت آن، ناحیه ایست که دمای آن دست کم به مدت 3 تا 4 ماه متوالی، 21 تا 32 درجه سانتی گراد باشد. در صورتی که دمای اواسط تابستان ناحیه کشت ذرت، کمتر از 18 درجه سانتی گراد باشد یا میانگین دمای تابستان کمتر از 13 درجه باشد، میزان رشد گیاه کاهش یافته و در صورت طولانی شدن کاهش دما، کشت ذرت غیر ممکن خواهد بود. پ آب معمولاً در مراحل گسترش برگ ها، گرده افشانی و تشکیل دانه که اغلب در ماه های گرم تابستان صورت می پذیرد، گیاه ذرت به آب زیادی نیاز دارد. تعداد دفعات آبیاری تحت تأثیر خاک، آب و هوا و... قرار دارد که بین 2 تا 15 بار متغیر است. زراعت ذرت در مناطقی که بارندگی سالیانه 250 تا 2500 میلیمتر دارند به صورت دیم هم امکان پذیر می باشد. خاک میزان عملکرد ذرت در خاک های عمیق، حاصلخیز و زهکش دار با بافت متوسط بیشتر است. ذرت نسبت به کمبود اکسیژن که ناشی از رطوبت یا وجود لایه های فشرده زیرزمینی می باشد، بسیار حساس است. همچنین ذرت قادر است در خاک هایی با پ.هاش 5/5 تا 8 هم رشد نماید. البته پ.هاش مناسب برای آن 6 می باشد. پ.هاش کمتر از 6 معمولاً میزان جذب کلسیم را در گیاه کاهش می دهد. زمان کاشت ذرت بهترین زمان برای کاشت ذرت، زمانی است که دمای خاک در عمق 7 تا 8 سانتی متری به مدت 3 تا 4 روز متوالی در فصل بهار، تقریباً 13 درجه سانتی گراد باشد. اگر کشاورز قادر نیست که دمای خاک را اندازه گیری نماید، می تواند از میانگین دمای هوا در ساعت 7 صبح و 12 ظهر استفاده کند. کود کود شیمیایی، به ویژه کودهایی که دارای نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و گوگرد و همچنین، منگنز، آهن، روی و مولیبدن باشند برای بالا بردن سطح تولید ذرت بسیار ضروری هستند. مناسب ترین زمان برای استفاده از کود، در بهار و قبل از بذرکاری یا هم زمان با آن است. بهترین روش برای ریختن کود، به فاصله 5 سانتی از بذر و به عمق 3 تا 5 سانتی متری از بذر می باشد. استفاده از کودهای نیتروژن دار در افزایش میزان پروتئین دانه ذرت، تأثیر دارد. البته مصرف بیش از حد این نوع کود می تواند سبب دیر رسی، نازک و دراز شدن فوق العاده ی ساقه گیاه و همچنین مصرف زیاد آب توسط گیاه شود. اوره، آمونیوم نیترات، آمونیوم سولفات و آمونویم فسفات، از منابع مختلف کود های نیتروژن دار هستند. از مجموع کل نیتروژن جذب شده توسط گیاه، 50 درصد آن در دانه ذخیره می شود. کمبود نیتروژن با کوچکی و ضعیف بودن بوته ها و زردی برگ ها همراه است. کمبود کودهای فسفردار، زمان تولید کلاله های ابریشم مانند و همچنین رسیدن محصول را به تأخیر می اندازند. به علاوه، کمبود این کودها می تواند باعث بنفش رنگ شدن برگ ها و ساقه های جوان گیاه شود و یا سبب شود که اندازه ی دانه های ذرت روی بلال یک نواخت نباشد. در کشت ذرت، بر خلاف دیگر غلات از کود دامی هم استفاده می کنند. البته ذرت تمام عناصر غذایی موجود در کودهای دامی را مصرف نمی کند. آفات و بیماری های ذرت از بیماری های مهم گیاه ذرت، سیاهک معمولی ذرت و سیاهک خوشه یا بلال ذرت می باشد. عامل این دو بیماری به ترتیب،U.maydis و Sphacelotheca reiliana می باشند. بیماری سیاهک معمولی، برگ ها و ساقه ها را آلوده نموده و سیاهک بلال ذرت، گل ماده یا بلال را آلوده نموده و توده ای از اسپورهای قارچ را جانشین بافت های سالم گیاه می کند. بیماری های عمده برگ ذرت عبارتند از: زنگ برگ و پژمردگی باکتریایی. پوسیدگی دانه، خوشه، ریشه و ساقه هم از بیماری های قارچی هستند که به ندرت دیده می شوند. ضدعفونی نمودن بذر ذرت با تیزام، ارتوساید و ارازان در کنترل این بیماری ها مفیدند. برداشت محصول برای برداشت محصول، رطوبت دانه باید بین 20 تا 25 درصد باشد. اگر قرار باشد که محصول برداشت شده را مورد مصرف دام قرار دهند، ذرت را می توان با رطوبت 25 تا 28 درصد هم برداشت کرد. امروزه برداشت بلال را با دستگاه های بلال چین و همچنین جدا نمودن دانه های ذرت را از بلال، با دستگاه دانه کن انجام می دهند. دستگاه بلال چین، بلال ها را از بوته می چیند و غلاف های آن را جدا می کند. دستگاه دانه کن هم دانه های ذرت را از بلال جدا می نماید. برای انبار کردن دانه های بلال، باید رطوبت آنها را به 17 درصد رساند. دمای انبار نباید بیش از 10 درجه سانتی گراد باشد. البته دانه های با رطوبت بیش از 17 درصد را می توان در دماهای بالاتر هم نگهداری نمود. موارد استفاده از ذرت دانه ذرت به رنگ سفید، زرد یا مخلوطی از این دو یافت می شود. خوراک هایی که با ذرت سفید تهیه می شوند، معمولاً مرغوب ترند. دانه ذرت دارای سه بخش آندوسپرم، گیاهک و پریکارپ است. بخش آندوسپرم عمدتاً از نشاسته (آمیلوز 78 درصد و آمیلوپکتین 22 درصد) تشکیل شده که علاوه بر مصارف غذایی برای مقاصد دیگر هم استفاده می شود. پروتئین موجود در دانه به عوامل مختلفی از جمله محیط، نوع گیاه و شرایط کشت و زراعت بستگی دارد و بین 8 تا 15 درصد متغیر است. پروتئین عمده ذرت زئین می باشد که دارای اسید آمینه تریپتوفان و لیسین است که نقش مهمی در تغذیه انسان ایفا می کنند. پروتئین ذرت گلوتن نداشته و نمی تواند حالت چسبنده به وجود آورد. بنابراین، نان حاصل از آن از خمیری تهیه می شود که ورنیامده است. میزان روغن دانه ذرت، 4 درصد بوده که بیشتر در گیاهک قرار دارد. از گیاه ذرت استفاده های مختلفی می کنند. در تهیه ی غذاهای مخصوص صبحانه، ذرت کنسرو شده و منجمد (معمولاً ذرت شیرین)، شیره ذرت، روغن، سس مایونز، مارگارین و همچنین در ساخت لوازم آرایشی بهداشتی از ذرت استفاده می نمایند. در کشورهای پیشرفته، بخش عمده ذرت تولیدی به عنوان خوراک دام مورد مصرف قرار می گیرد. از آسیاب نمودن دانه ذرت، آرد ذرت تهیه می کنند که خود در تهیه ی غذاهای مختلف به کار می رود. از ساقه و برگ های ذرت در صنایع کاغذ و مقوا سازی و همچنین تولید کاغذ دیواری استفاده می کنند. از آرد ذرت در تولید چسب، صابون و از نشاسته ی آن در صنایع رنگرزی، دارو سازی، مرکب سازی و پلاستیک سازی و همچنین تولید کاغذ روغنی و انواع کف پوش استفاده می نمایند.

چغندر قند

خصوصیات گیاهی: چغندر قند با نام علمی Beta vulgaris گیاهی است دو ساله از تیره اسفناج که بصورت گیاهی یکساله زراعت می شود . چغندر قند طی دوره رشد رویشی فاقد ساقه بوده و بصورت مجموعه ای از برگهای بزرگ افقی تا عمودی مشاهده می شود . طول دوره رشد برای تولید قند 6 تا 9 ماه می باشد . محصول زراعی چغندر ریشه ای است بزرگ و آبدار که شامل سه قسمت است : 1) طوقه که قسمت بالائی ضخیم شده و برگها از آن منشأ می گیرد 2) منطقه کوتاه و صاف در زیر طوقه که گردن گفته می شود . گردن قطورترین منطقه ریشه می باشد ب3) قسمت گوشتی ریشه که ذخیره قند در آن انجام می گیرد . مقدار قند در منطقه گردن و طوقه پایین است مقدار قند در ارقام اصلاح شده به 16 تا 20 درصد می رسد . امراض و کمبود مواد غذایی موجب افزایش ریزیش برگها گشته و عملکرد را پایین می آورد زیرا در این حالت برگهای جدید بوجود می اید که صرفاً بامصرف قند ذخیره شده ریشه رشد می کند . معمولاً ساقه گل دهنده چغنمدر که در سال دوم رشد بوجود می آید از مرکز طوقه رشد می کند گلها کوچک و در روی گل آذین خوشه ای مرکب بطور منفرد با دستجات 2 تا 7 گلی مشاهده می شود خود عقیمی و دگرگشتی بر گیاه حاکم است باد عامل مهم در گرده افشانی بشمار می رود . تجمع قند در بعضی از دوره های رشد تحت تأثیر دو عامل به حداکثر میزان خود می رسد 1) آهسته و کند شدن رشد برگها و ریشه 2) تعادل مطلوب بین فتوسنتز و تنفس بعلت روزهای آفتابی و روشن که موجب بالایی فتوسنتز می گردد و شبهای خنک که تنفس را پایین نگه می دارد . چغندر قند سازگاری وسیعی به شرایط محیط متنوع دارد به سرما و گرما نسبتاً مقاوم است تحمل خشکی را دارد به شوری خاک نیز مقاوم است . عوامل محیطی مانند حرارت ، نور ، طول روز و رطوبت خاک تا حد زیادی تعیین کننده نحوه رشد و ذخیره قند در ریشه می باشد . خاکهای بارور ،‌دارای زهکشی خوب ، بافت متوسط و اسیدیته خنثی تا کمی قلیایی برای چغندر قند ایده آل است . عملکرد در خاکهای نیمه سنگین بشرط وجود زهکشی خوب نیز مطلوب می باشد . تناوب زراعی: چغندر قند به ساختمان عالی خاک نیاز دارد . بنابراین بهتر است بعد از بقولات علوفه ای چند ساله ، کود سبز و یا کود آلی فراوان و به عنوان اولین محصول وجینی در تناوب قرار گیرد اگر چه چغندر قند به مواد غذایی زیادی نیاز دارد و خاک را تا عمق 80 الی 125 سانتی متری از مواد غذایی تهی می سازد اما زمنی باقیمانده از آن فاقد علفهای هرز بوده و ساختمان خاک را بهبود می بخشد . چغندر قندر با سایر چغندرها ، گیاهان جنس کلم و جنس اسفناج در بعضی بیماریها مشترک بوده و نمی بایست با آنها در تناوب قرار گیرد . مثالهایی از تناوب چغندر قند : یونجه ( 4 ـ 5 سال ) سیب زمینی ـ چغندر قند ـ ذرت شبدر ـ چغندر قند ـ گندم یا جو گود سبز ـ چغندر قند ـ حبوبات یا سویا کود شیمیایی: تولید هر تن چغندر به 5/3 الی 5/4 کیلو ازت ، 25/1 تا 5/1 کیلو اکسید فسفر ، 2/4 تا 5/5 کیلو اکسید پتاسیم و 8/1 تا 2/2 کیلو اکسید کلسیم نیاز دارد . تاریخ کاشت: حرارت مناسب جوانه زدن بذر چغندر قند بین 15 تا 20 درجه سانتی گراد است . با رسیدن میانگین حرارت شبانه روزی هوا به حدود 10 تا 12 درجه سانتی گراد به کشت چغندر بهاره نمود . کشت زود هنگام پاییزه ممکن است با هجوم آفات در اوایل دوره رشد و نیز گلدهی روبرو گردد زیرا هر چه سن چغندر قند در زمان روبرو شدن با سرما بیشتر باشد بهتر نسبت به سرما عکس العلم نشان می دهد . کنترل علفهای هرز: چغندر قند ، بخصص در مراحل اولیه رشد نسبت به رقابت علفهای هرز بسیار حساس است . از حدود یک هفته بعد از سبز شدن فقط می توان بین ردیفها را کولتیواتور زد . علف کشهایی مانند رونیت و اپتام را میتوان قبل از کاشت چغندر پاشید و با خاک مخلوط نمود . علف کش پتانال را می توان بعد از سبز شدن چغندر هنگامی که چغندر حداقل 2 برگ داشته باشد ولی علفهای هرز جوان و کمتر از 4 برگ داشته باشد بکار برد . علف کش پیرامین از برگ وریته علفهای هرز جذب شده و بصورت قبل از کاشت مصرف می شود . آفات و امراض: کرم برگخوار چغندر قند یا کارادرنیا Caradrinacxigua  : از آفات عمومی محسوب می شود رنگ لارو کارادرنیا بطور معمول سبز است ولی گاهی به رنگ قهوه ای و حتی سیاه دیده می شود لاروهای جوان به پارانیم برگ و لاروهای مسن تر به رگبرگها حمله می کنند در صورتیکه تراکم آفت شدید باشد طوقه نیز مورد تغذیه قرار می گیرد و بوته خشک می شود مبارزه با این آفت عمدتاً از طریق مصرف سموم فسفره مانند دیمکون ، گوزاتیون ، دیپرتکل و یا سوپر اسید انجام می پذیرد . بید چغندر قند یا لیتا پروانه کوچکی است با نام علمی wcellatella scrobipalpa از آفات خصوصی چغندر قند است لارو کامل این حشره از جوانه های مرکزی تغذیه می نماید مبارزه با این حشره عمدتاً با استفاده از سموم شیمیایی فسفره مانند گوزاتیون ، دیمکون انجام می شود . از جنس آگروتیس Agrotis چند حشره با اسامی شب پره زمستانی Agrotis seaetum کرم آگرویتس A.ypsilon ، آگرویتس A.nigrum و شب پره آگرویتس A.pronuba به چغندر حمله می کنند این آفات به برگها ، دمبرگها و طوقه چغندر حمله می کند و موجب خشک شدن گیاه جوان می گردد مبارزه با حشرات جنس آگرویتس عمدتاً با استفاده از طعمه مسموم انجام می شود . کک چغندر با نام علمی chaetocnema tibialis یکی از آفات مهم چغندر در ایران محسوب می شود . خسارت به چغندر توسط حشره کامل که سوسک کوچکی به طول 2 میلیمتر است می باشد کک به برگهای جوان حمله و آنها را مشبک می سازد . برای مبارزه می توان از سمهای فسفره استفاده نمود . مگس چغندر با نام علمی Pegomyia betae مگس کوچکی است بطول تقریباً 5 میلیمتر که لارو آن به چغندر آسیب می رسانند قسمتهای آلوده ماننده تاول باد می کند و زرد رنگ می شود که در نتیجه برگها خشک شده و از بین می رود مبارزه با این آفت از طریق سموم فسفره مانند دیازینون یا دیمتوات بصورت سمپاشی می باشد . شته سیاه باقله با نام علمی Apbis fabae از افات عمومی محصولات زراعی است این شته بین 5/2 تا 3 ملیمتر طول داشته و به رنگ سیاه براق و گاهی تا سبز زیتونی دیده می شود این شته از شیره پرورده گیاه تغذیه و باعث پیچیدگی ، پژمردگی و زردی برها و حتی خشکیدن آنها می گردد با این آفت می توان با سموم متاسیستوکس ، دیمتوات و سوپر اسید مبارزه کرد . بیماریهای مهم چغندرقند: بیماری سفیدک سطحی توسط قارچی بنام Erysiphe betae ایجاد و از مهمترین بیماریهای چغندر قند در ایران محسوب می شود علائم بیماری ابتدا بصورت ظهور پوشش گرد مانندی در سطح زیرین برگ است که در اثر توسعه بیماری به سطح فوقانی برگها نیز گسترش می یابد این پوشش سفید مدتی بعد تغییر رنگ داده و قهوه ای می گردد و در نتیجه برگها شادابی خود را از دست داده و زرد می شوند راه مبارزه استفاده از قارچ کشها مانند سموم گوگردی می باشد . بیماری لکه گرد برگ چغندر یکی از بیماریهای مهم چغندر در نواحی گرم و مرطوب است که توسط قارچی بنام Cercospora beticola ایجاد می شود . علائم بیماری پیدایش لکه های گرد کوچکی به قطر 2 تا 5میلیمتر به رنگ خاکستری یا قهوه ای مایل به خاکستری با حاشیه قرمز متمایل به قهوه ای روی برگها می باشد . کنترل بیماری با ضد عفونی بذر با فرمالین و سمپاشی مزرعه با ترکیبات مس مانند کوپر اویت انجام می شود . بیماری پوسیدگی ریشه چغندر قندر ظاهراً توسط قارچهای مختلفی تولید می شود این بیماری پس از تشکیل ریشه غده ای به چغندر حمله و موجب پوشیدگی ریشه در ناحیه طوقه می گردد . راه مبارزه با آن با انتخاب ارقام مقاوم و استفاه از قارچ کشها مانند تترا کلرو سوپرایکس و ریزکتول کمبی امکان دارد

کشت نخود انتظاری

نخود در هوای کمتر از ۱۰ درجه سانتیگراد باید کشت شود .درجه حرارت متوسط و

مناسب برای جوانه زدن بذور ۷ درجه می باشد و بعد از سبز شدن تا ۹ درجه زیر صفر

را تحمل می کند . اما در گلدهی سرما به آن خسارت می زند .نخود در مناطقی که

دارای زمستان ملایم و نسبتا گرم است در پاییز و در نواحی سردسیر که طول دوره

زمستان و یخبندان طولانی می باشد در بهار و بعد از سپری شدن فصل سرما کشت

می شود . نخود طالب خاکهای شنی و شنی لومی می باشد و خاکهای سنگین

برای آن مناسب نیست .در مزارعی که قبلا نخود کاشته نشده است باید بذور را بتا ب

اکتریهای تثبیت کننده ازت آغشته کنیم .

کشت را زمانی انجام می دهیم که درجه حرارت خاک تا عمق ۵ سانتیمتری صفر یا

کمتر است و هر روز برودت هوا کاهش می یابد که حدود اول آبان تا اوایل دی می

باشد .

تهیه زمین :

پس از برداشت غلات یا محصول زمین را شخم زده و در صورت نیاز دیسک و ماله می

زنیم .در اراضی دیم بهتر است عملیات تهیه زمین با پنجه غازی و چیزل یا هرس انجام

شود .

کاشت :

در کشت بصورت سنتی بذر و کود را بصورت دستپاش پاشیده و هرس و ماله یا دیسک

می زنیم .

در کشت نیمه مکانیزه با استفاده از تراکتور که به آن فاروئر بسته شده جوی و پشته

ها را ایجاد می کنیم . فاصله خطوط ۴۵ - ۲۳ می باشد بعد روی پشته ها را با دست

شیاری به عمق ۱۰ سانتیمتر باز کرده و بذور را با فاطله ۵ تا ۱۰ سانتیمتر درون شیار

می کاریم .

در کشت مکانیزه میزان ۱۸۰ -۱۲۰ کیلوگرم بذر را با ردیفکار در خطئطی به فاصله ۳۵

- ۱۸ سانتیمار می کاریم .بذور باید بوجاری و با سموم کاپتان یا بنومیل ضدعفونی

شوند . در زراعت آبی نخود آبیاری اول بسیار مهم است بهترین زمان وقتی است که

کلیه بوته ها به رنگ سبز تیره باشند زیرا رطوبت زیاد باعث شیوع بیماریهای ریشه می

شود . نخود به ۳ - ۲ دفعه وجین احتیاج دارد حتی الامکان باید از مصرف سموم علف

کش خودداری شود .اولین وجین ۴۵ روز بعد از سبز شدن می باشد.

نیاز کودی :

۲۰ - ۱۵ کیلوگرم در هکتار ازت در مراحل اولیه رشد و نمو ضروری است و یا در زمانی

که بوته به ارتفاع ۱۰ سانتیمتری رسیده کود سرک داده شود .زردی اوایل رشد به

علت کمبود ازت می باشد . قبل از کشت ۵۰ کیلو گرم در هکتار به فسفر خالص و ۵۰

کیلوگرم در هکتار پتاس خالص احتیاج دارد . و عناصر کم مصرف نیز بر اساس آزمایش

خاک داده می شود .

برداشت :

برداشت یک هفته بعد از زرد شدن ۹۰٪ غلافها انجام می شود . بعد از برداشت بئته

ها را در مزرعه جمع آوری و مقابل آفتاب قرار می دهند . برداشت به موقع در عملکرد

اهمیت بسزایی دارد زیرا تاخیر در برداشت باعث ریزش می شود . برای خرمنکوبی

رطوبت باید ۱۲ -۱۰ ٪ یاشد .

متوسط عملکرد نخود ۴۵۰ کیلوگرم در هکتار است که در کشت بهاره ۵۸۵ و در کشت

انتظاری ۹۰۵ کیلوگرم در هکتار است . نخود درارای ۲۸ -۱۸ ٪ پروتئین می باشد .

خوب دوستان امیدوارم که این مقاله مورد توجه شما قرار بگیرد .

کنجد

کنجد یکی از گیاهای روغنی بومی ایران است و در اکثر نقاط کشور به طور پراکنده با سطح زیر کشت حدود40 هزار هکتار مورد کشت و کار قرار می گیرد . علاوه بر مصارف شیرینی پزی و آجیلی استفاده از روغت ان در طبخ غذا نیز متداول است .

ویژگی مقاومت کنجد به خشکی ، امکان کشت در حرارت بالا ، داشتن بیش از 40% روغن با کیفیت عالی و بیش از 20% پروتیین ، دامنه سازگاری زیاد با محیط و کاشت آن به عنوان زراعت دوم پس از برداشت غلات در مناطق گرم و خشک از مزایای عمده کنجد در کشاورزی کشور است . کشت کنجد در منطقه سیستان به طور پراکنده و بخصوص به صورت کشت توأم با جالیز مرسوم است .

روش کشت و مراقبتهای زراعی کنجد :

کنجد گیاه فصل گرم است و در بهار زمانی که درجه حرارت خاک به بیش از 20 درجه سانتی گراد برسد زمان مناسب کشت است که در منطقه سیستان این دما در فروردین ماه تأمین می شود .

پس از انتخاب زمین مناسب که دارای خاک شنی یا رسی شنی حاصلخیز باشد و پخش کود شیمیایی به مقدار 100 کیلو گرم سوپر قشقات  تریپل ، 25 کیلو گرم اوره و 100 کیلو گرم سولفات پتاسیم مزرعه شخم و دیسک خورده و پس از قطعه بندی و تسطیح اقدام به کشت بذر   می شود . مقدار بذر مورد نیاز بر اساس شرایط کاشت مکانیزه یا نیمه مکانیزه 10_5 کیلو گرم در هکتار است که بایستی در عمق 2_1 سانتی متر فاصله خطوط 50_30 و فاصله بوته 10_5 سانتی متر کشت شود . پس از سبز شدن بذور باید مراقبتهای زراعی شامل آبیاری ، وجین ، مبارزه با آفات و پخش کود اوره به صورت سرک به مقدار 100 کیلو گرم در هکتار به موقع صورت گیرد .

رقم مناسب کشت کنجد در منطقه سیستان :

بر اساس نتایج حاصله از اجرای طرح بررسی و مقایسه عملکرد ارقام کنجد (1) در مرکز تحقطقات کشاورزی زابل ، کنجد رقم محلی زابل با عملکرد 1154 کیلوگرم در هکتار بالاترین تولید را داشته که خصوصیات این رقم به شرح زیر است ( 2 ) :

1_ تیپ رشد : بهاره و متوسط رس

2_ طول دوره رویش : 133 روز

3_ ارتفاع :103 سانتی متر

4_ تعداد شاخه فرعی : 8 عدد

5_ تعداد گل در محل اصلی : 46 عدد

6_ تعداد کپسول در بوته : 116 عدد

7_ تعداد ردیف در کپسول : 4 عدد

8_ تعداد دانه در کپسول : 34 عدد

9_ وزن هر دانه : 3 گرم

10_ رنگ بذر : قهوه ای

برداشت کنجد :

کنجد را زمانی باید برداشت کرد که هنوز کپسول ها نسبتاٌ سبز باشد زیرا درصورت رسیدن کامل ، کپسول هل باز شده و بذور ریزش می کند .

در مزارع کوچک و کشتهای دیمی توأم با جالیز ، بوته ها را با دست برداشت و سپس با دست یا کمباین می کوبند .

جدول زمانی مراحل اجرایی کاشت ، داشت و برداشت کنجد

_ قروردین و اردیبهشت : تهیه زمین ، کاشت

_ اردیبهشت و خرداد : مراقبتهای زراعی شامل : آبیاری ، سرک و وجین

_ تیر و مرداد : ادامه مراقبتهای زراعی و برداشت