پرورش جلبک

بیشتر از ۴۰سال است که دنیا از انواع جلبک‌های دریایی به طرق مختلف استفاده می‌کند و برخی کشورها مانند چین، کره‌جنوبی، مالزی، اندونزی و هند حدود ۱۵۰ هزار تن از این محصول را تولید، مصرف و بخشی از آن را هم صادر می‌کنند. خواص متعدد جلبک‌ها موجب شده تا حدود ۴۰ تا ۵۰ نوع محصول با کاربری‌های مختلف در زمینه تولید مواد‌غذایی، آرایشی‌- بهداشتی، دارویی و کشاورزی، تصفیه آب، تامین علوفه و مکمل غذایی دام و شیلات و… به کار برده شود. ایران هم به‌عنوان یکی از کشورهای مصرف‌کننده این ماده چندکاره، سال‌هاست که به‌طور میانگین ده‌ها تن از این ماده را وارد کشور می‌کند و به مصرف می‌رساند. 

آبیاری کوزه ای قدیمی ولی کاربردی

آبیاری کوزه ای روشی قدیمی که جدیدا در شهر یزد با خلاقیت جوان یزدی احیا شده و جالب اینکه نتیجه بسیار خوبی هم داده است آب به وسیله لوله به کوزه  که درون خاک  و کنار ریشه گیاه دفن شده میرود و کوزه به مرور آب را در اختیار گیاه قرار میدهد 

ایده های کم هزینه و سودآور از طریق کشاورزی در شهر

بهترین ایده های کسب و کار کشاورزی در روستاها چه هستند؟ بهترین فرصت کسب و کار کشت در شهرهای بزرگ و شهرستان ها چیست؟ کدام یک از کسب و کارهای صنعت کشاورزی می توانند موفق باشند؟ در این متن به این سوال ها پاسخ داده می شود... 

پرورش استویا درباغچه منزل

اگر به خاطر داشته باشید در مطلب قبلی در مورد ظرفیت های مورد توجه قرار نگرفته کشاورزی صحبت کردیم و به گیاه استویا اشاره کردیم که قابلیت پرورش در خانه را دارا است این مطلب به معرفی گیاه استدیا و توجیه اقتصادی آن میپردازد امیدوارم از خواندن این مطلب لذت ببرید

استویا گیاه نیمه گرمسیری است که به صورت دائمی کشت می شود. در پاییز و زمستان قسمت های هوایی گیاه از بین می رود و بخش زیرزمینی زیر خاک باقی می ماند. در بهار سال آینده رشد کرده و محصول می دهد. تاریخ کاشت برای اولین بار در زمین ۲۰ تا ۳۰ فروردین است.

برگ خشک گیاه استویا باید بسته بندی شده و در محلی خنک و خشک به دور از نور مستقیم و هوای آزاد نگهداری شود، در این شرایط برگ خشک حدود ۲ سال ماندگاری دارد.

در خانه هم میتوان کشاورزی کرد!

 کره زمین بدون دخالت بشر، در سال سی و سه هزار میلیارد دلار پول تولید می‌کند. منظورم آن‌هایی نیست که بشر در تولید آن دخالت دارد، منظورم مواردی بدون دخالت بشر است. ما اگر این توانمندی را بشناسیم، تردیدی نیست که می‌توانیم از این ثروت بیکران که هر سال تولید می‌شود بهره‌مند شویم.

یک خانواده کُره‌ای را برای شما مثال می‌زنم که روی طناب رخت خانه‌شان، با آویختن کیسه‌های خرید و ریختن آب دریا در آن کیسه‌ها، جلبک اسپیرونا تولید می‌کنند و کیلویی صد دلار به سازمان‌های جهانی می‌فروشند. یعنی این خانواده ماهی پنج شش هزار دلار از طناب رخت خانه‌شان درآمد ایجاد می¬کنند.

ما نمی‌دانیم که سازمان جهانی خوار و بار، اعلام کرده که هفتاد هزار فرصت کشاورزی وجود دارد ولی آن‌چه از کشاورزی در کشور ما باقی است، به دویست یا سیصد عنوان نمی‌رسد. یعنی شصت و نه هزار و هشتصد فرصت کشاورزی در کشور ما مغفول باقی مانده¬است.

ما هنوز نیاموخته‌ایم که سرزمین ما هزاران گونه گیاه خودرو در طبیعت دارد، که خیلی از این‌ها ثروت‌های بسیار زیادی را برای ما تولید می‌کنند. به عنوان مثال: کتیرا کیلویی دویست و چهل هزار تومان است، گل¬ گاوزبان کیلویی صد و هشتاد هزار تومان، بابونه کیلویی سی هزار تومان است و بی¬شمار از این گیاهان خودرو که خداوند به ما ارزانی داشته است. ما باید کارهایی را که تا امروز پول‌محور بوده است به دانش‌محور تبدیل کنیم؛

به ادامه مطلب بروید

نقش و کاربرد فناوری هسته ای در کشاورزی

                                                

انرژی هسته ای خدمات برجسته ای در زمینه های مختلف دارد که مهمترین خدمت آن را می توان در بخش کشاورزی در نظر گرفت؛ افزایش جمعیت و نیاز روز افزون به غذا، آب و حتی صادرات محصولات غذایی محتاج علمی است که بتواند به این نیازها پاسخ دهد. امروزه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای در بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه متداول است و ایران نیز مانند خیلی از کشورهای در حال توسعه، تحقیقات هسته ای خود را دنبال می کند.اما آمریکا با ریختن بمب اتم بر سر مردم هیروشیما و ناکازاکی ژاپن در جنگ جهانی دوم و تهدیدهای دوران جنگ سرد و کلاهکهای اتمی در کشورهای پیشرفته پندار اغلب مردم دنیا را نسبت به انرژی هسته ای تحت تأثیر قرار داده و بسیاری بر این باورند که انرژی هسته ای یعنی "بمب .                                             

به دنبال محدود بودن منابع فسیلی و انرژی های طبیعی، ایران نیز از چند سال پیش به تحقیق و پژوهش و استفاده از انرژی پاک هسته ای در بخشهای صلح آمیز پرداخته است که به بخشی از آنها اشاره می شود. تولید برق هسته ای مهمترین هدف اعلام شده از سوی ایران است. با رشد توسعه اجتماعی و اقتصادی و ارتقای سطح زندگی و بهبود شاخصهای اقتصادی و همچنین تقاضای صعودی برق در بخشهای خانگی و صنعتی، استفاده از انرژی هسته ای مقرون به صرفه است و در بخش پزشکی، بهداشتی و صنایع از دیگر کاربردهای صلح آمیز انرژی هسته ای است.اما آنچه بیشتر در این مطلب مورد توجه است، کاربردهای متفاوت انرژی هسته ای بخصوص در بخش کشاورزی است، موضوعی که ممکن است بسیاری از مردم با آن آشنا نباشند. 

  کاربردهای انرژی هسته ای در کشاورزی   

در کشور ما نیز دانشمندان و کارشناسان جوان با درک ضرورت پیشرفت در علوم، تحقیقات در بخش کشاورزی هسته ای را با جدیت دنبال می کنند، بخصوص در مورد محصولات گندم، جو، خرما، پنبه و سویا تحقیقات مفیدی انجام شده است.                 

 اما به طور کلی تشعشعات هسته ای کاربرد های زیادی در کشاورزی دارند که مهمترین آنها عبارتند از:  

-موتاسیون هسته ای ژن ها در کشاورزی (طرح بازدهی وجهش گیاهانی چون گندم ،برنج و پنبه

-کنترل و از بین بردن حشرات با استفاده از تکنیک های خاص هسته ای

-به تاخیر انداختن زمان رسیدن محصولات و انبار کردن میوه ها

-جلوگیری از جوانه زدن سیب زمینی با استفاده از اشعه گاما

و.......  

تحقیقات در بخش کشاورزی هسته ای به فرموده رئیس این بخش در سال 1356 شروع شد، اما جنگ، تحریمهای اقتصادی و تلاش برخی کشورها برای عقب نگه داشتن ایران از قافله علم، هیچ گاه جوانان دانشمند کشور را از دستیابی به مدارج بالای علمی و تحقیق و پژوهش باز نداشت،و تا کنون با استفاده از فناوری هستهای در بخش کشاورزی پروسه های مختلفی صورت گرفته که به بخشی از آنها اشاره می کنیم: 

اصلاح ژنتیک                     

اصلاح نباتات از جمله موضوعاتی است که همواره مورد توجه کارشناسان علوم کشاورزی بوده است. تنوع گیاهان ابزار اولیه مورد نیاز اصلاح نباتات است و برای اینکه بخواهیم از نظر عملکرد، مطلوبیت و خصوصیات کیفی انتخاب کنیم، از بین این تنوع، بهترینها را انتخاب و به عنوان بذر یا گیاه منتخب برای کشت مورد استفاده قرار می دهیم، اما گاهی این تنوع برای یک صنعت مورد نظر در گیاهان وجود ندارد که آن وقت تنها راه ممکن برای دستیابی به تنوع جدید و بالا بردن ذخیره ژنتیکی استفاده از انرژی هسته ای طی کردن مسیرهای اصلاح نباتات با هدف داشتن گیاه با عملکرد بالا، گیاهان مقاوم به بیماری و آفت و مقاوم به تنشهای محیطی مثل خشکی، شوری و سردی از طریق پرتودهی و اعمال تیمارها به وسیله فرایندهای انرژی هسته ای انجام می شود.

 تقویت صفات زودرس و دیررس                  

با توجه به اینکه هر صفتی در گیاهان در کنترل یک ژن می باشد،هر کدام از صفتهای ارتفاع، رنگ، تعداد گل، زودرسی، دیررسی در کنترل یک ژن قرار دارند که می توان در بخش کشاورزی هسته ای هر کدام از این صفات را پرورش داد.تحقیقات انجام شده در این زمینه بر روی زودرسی گندم و برنج و دیررسی نارنگی انجام شده که هر کدام فواید خاص خودش را دارد. مثلاً دیررسی مرکبات باعث تداوم بازار و تثبیت قیمت و وجود این میوه در زمان بیشتری از سال می شود که از نظر اقتصادی هم برای باغدار و هم مصرف کننده مقرون به صرفه است. همچنین تحقیقاتی نیز بر روی پیازهای زعفران به منظور بالا بردن کیفیت و افزایش گل در حال انجام است.بنا به بیانات دکتر آفریده، دکترای انرژی هسته ای دانشگاه امیرکبیر با تکنیک هسته ای می توان بذر را پرمحصول کرد که این امر در کشور خودمان اتفاق افتاده و با استفاده از همین تکنیک به جای برداشت 30 تن گوجه فرنگی از یک هکتار، 50 تن تولید کردیم در حالی که مصرف آب و مصرف کود هم به مقدار قابل ملاحظه ای کاهش پیدا کرد.                                      

تولید بذرهای مقاوم به شوری و سرما                                                                                                  

یکی دیگر از مهمترین مزیتهای استفاده از انرژی هسته ای در کشاورزی تولید بذرهای مقاوم در برابر شوری، تولید بذرهای مقاوم در برابر سرما و تولید بذرهایی مناسب برای مناطق خشک است. با استفاده ازتکنیک های موتاسیون که جهش ژنتیکی است،تنوع زیای در جمعیت گیاهی ایجاد شده واز بین آنها صفت مورد نظر مثلا مقاومت به شوری یا مقاومت به سرما را بر اثر پرتوتابی پیدا می کنیم،آنها را پرورش می دهیم و بهبود می بخشیم تا آن صفت در آن گیاه تثبیت شود.                                   

نارنگی های بدون هسته                  

مراکز تحقیقاتی جهاد کشاورزی بیشترین تعامل را با مرکز هسته ای دارد و پروژه های مشترکی را به اجرا می گذارد؛ از جمله با همکاری مرکز تحقیقات مرکبات کشور در تنکابن پرتقال و نارنگی کم هسته تولید شد که محصولی بازارپسند است.    

قابلیت انبارداری پیاز و سیب زمینی 

جوانه زدن محصولات کشاورزی هر سال خسارات زیادی به کشاورزان وارد می کند. پوسیدگی و از بین رفتن محصولات از جمله پیاز، سیر و سیب زمینی نیز در انبارها را هر سال شاهدیم، اما با پرتو تابی فعالیت جوانه ها متوقف و مدت نگهداری در انبار بالا می رود که هم جلو خسارتها را می گیرد و هم برای صادرات مناسب است.                                                                    

                                                                 
از بین بردن آفات وبیماریها با اتم                                                    

امروزه در دنیا به بهداشت محصولات غذایی اهمیت فوق العاده زیادی می دهند که دستیابی به فناوری پرتودهی هسته ای و استفاده از آن در آفت زدایی و بالا بردن زمان نگهداری محصول بدون اینکه آسیبی به محصول برسد در بهبود اقتصاد کشور نقش مهمی دارد.                                                                                        
در سالهای گذشته از برخی مواد شیمیایی و سموم تدخینی یا گازی برای ضدعفونی کردن محصولات کشاورزی و موادغذایی صادراتی استفاده می شد که هم عوارض بر محصول و مصرف کننده داشت و هم برای محیط زیست مناسب نبود.
اکنون ما می توانیم از تکنیک پرتو تابی با یک "دز" مشخص و مناسب تخم "لارو " یا حشره ای در توده بذر یا موادغذایی را از بین ببریم و محصول عاری از هر گونه آلودگی را به روش غیر شیمیایی روانه بازار کنیم این روش اکنون جایگاه خودش را در صنایع غذایی دنیا باز کرده است.                             
این در حالی است که هر سال حدود 700 هزار تن خرمای کشور به دلیل فراهم نبودن شرایط نگهداری آسیب جدی می بیند.همچنین میتوان به خسارتهای زیادی که هر ساله آفت کرم گلوگاه انار به باغداران وارد می کنداشاره کرد.کرم گلوگاه انار از طریق تاج وارد انار شده، تخم گذاری می کند و "لارو" آن در داخل انار به وسیله سمپاشی از بین نمی رود. در بخش کنترل آفات مرکز تحقیقات کشاورزی وابسته به سازمان انرژی اتمی، از طریق تکنیک عقیم سازی حشرات که در آژانس انرژی اتمی "SIT" شناخته می شود، حشره پرورش و تکثیر می شود و تخم گذاری می کند و بعد با پرتو تابی به تخم یا شفیره حشره بدون آنکه در رفتار فیزیولوژی آنها تغییری حاصل شود، آنها عقیم و سپس در طبیعت رها می شوند و با حشرات دیگر جفت گیری می کنند، اما نسلی نخواهند داشت، بدین ترتیب بعد از چند سال این آفت کنترل خواهد شد
این نوع مبارزه با آفت از نظر کشاورزی پایدار و حفظ محیط زیست بسیار مورد توجه می باشد.            

پیشرفت‌های جدید در حوزه کشاورزی با به‌کارگیری فناوری‌ نانو

به موازات پیشرفت سیستم‌های کنترل، تنظیم شرایط محیطی، رسانش مواد غذایی و استفاده از آفت‌‌کش‌های مناسب، فناوری‌نانو توانسته درک ما را نسبت به بیولوژی محصولات کشاورزی و به تبع آن نسبت به ارزش مواد غذایی و محصولات کشاورزی افزایش دهد. همچنین این فناوری می‌تواند راه‌هایی برای بالا بردن ارزش محصولات کشاورزی و رفع مشکلات محیطی ارئه دهد.

تولید نانوذرات برای مصارف صنعتی از طریق پرورش گیاهان در خاک‌های مشخص، یکی از این نمونه‌هاست؛ به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده‌ است که گیاه یونجه در خاک غنی از طلا، نانوذرات طلا را از طریق ریشه‌هایش جذب کرده و در بافت‌هایش جمع آوری می‌کند. نانوذرات طلا را می‌توان به روشی مکانیکی در زمان برداشت از گیاه جدا کرد.

همچنین از فناوری‌نانو می‌توان در تصفیه آب‌های زیرزمینی بهره گرفت. شرکت آمریکایی Argonide در حال استفاده از نانوفیبرهای اکسید آلومینیوم با اندازه 2 نانومتر برای تصفیه آب است. فیلترهایی که از این فیبرها ساخته شده‌اند، می‌توانند ویروس‌ها، باکتری‌ها و کیست‌‌ها را از بین ببرند. پروژه‌‌هایی مشابه در مناطق دیگر دنیا مانند هند و آفریقای جنوبی در حال انجام است و گروه شیمیایی آلمانی BASF، مبلغ 105 میلیون دلار از بودجه خود در تحقیقات فناوری‌نانو را به تصفیه آب اختصاص داده است. شرکت فرانسوی خدمات شهری Generale des Eaux در حال توسعه فناوری‌ نانوفیلتراسیون، با همکاری شرکت Dow Chemical است. همزمان شرکت آب فرانسه، در حال نصب و راه اندازی سیستم اولترافیلتراسیون، با سوراخ‌هایی به اندازه 0.1 میکرون در یکی از کارخانجات خود در خارج از پاریس است.

در حالی که بعضی شرکت‌ها مشغول کار بر روی فیلتراسیون آب هستند، بقیه مانند Altairnano، به دنبال روش‌هایی برای پاکسازی آب می‌باشند. تولیدات این شرکت شامل نانوذرات لانتانیوم است که فسفات را از محیط‌های آبی جذب می‌کند. به‌کارگیری این نانوذرات در حوضچه‌ها و استخرهای شنا می‌تواند به طور مؤثری فسفات موجود را از بین برده و در نتیجه از رشد جلبکها جلوگیری کند. این شرکت انتظار دارد این محصول بتواند سود تجاری را برای حوضچه‌های پرورش ماهی که هزینه زیادی برای از بین بردن جلبک‌ها صرف می‌کنند دربر داشته باشد.

تحقیقات دانشگاه Lehigh آمریکا نشان می‌دهد که نانوپودرها می‌توانند به عنوان ابزاری مناسب برای پاک‌سازی خاک‌های آلوده و آب‌های زیرزمینی مورد استفاده واقع شوند. شاید مشکل هزار میلیارد دلاری آب‌های زیرزمینی آمریکا که دارای 150 هزار مخزن زیرزمینی (این منابع در منطقه ممنوعه‌ای واقع شده‌اند که دارای ضایعات خطرناک است) و تعداد زیاد گورستان‌های زباله، معدن‌های ممنوعه و مناطق صنعتی است، با کمک این نانوذرات حل شود. نانوذرات آهن موجب اکسیده و درهم شکستگی ترکیبات آلوده کننده - مانند تری‌کلرواتن، تتراکلرید کربن، دیوکسین‌ها و PCB‌ها- شده و آنها رابه ترکیبات کربنی با درجه سمیت بسیار پایین‌تر تبدیل می‌کند. تحقیقات دیگری در مرکز فناوری‌ نانوبیولوژیکی و زیست محیطی (CBEN) نشان داده است که ذرات نانومقیاس اکسید آهن در پاکسازی آب‌های زیرزمینی از آرسنیک (چیزی که بر آب مصرفی بسیاری از کشورهای در حال توسعه تأثیر دارد و برای آن راه حلی کاراتر از این وجود ندارد) مؤثر هستند.پیشرفت‌های دیگر در حوزه کشاورزی با به‌کارگیری فناوری‌نانوبه موازات پیشرفت سیستم‌های کنترل، تنظیم شرایط محیطی، رسانش مواد غذایی و استفاده از آفت‌‌کش‌های مناسب، فناوری‌نانو توانسته درک ما را نسبت به بیولوژی محصولات کشاورزی و به تبع آن نسبت به ارزش مواد غذایی و محصولات کشاورزی افزایش دهد. همچنین این فناوری می‌تواند راه‌هایی برای بالا بردن ارزش محصولات کشاورزی و رفع مشکلات محیطی ارئه دهد.

تولید نانوذرات برای مصارف صنعتی از طریق پرورش گیاهان در خاک‌های مشخص، یکی از این نمونه‌هاست؛ به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده‌ است که گیاه یونجه در خاک غنی از طلا، نانوذرات طلا را از طریق ریشه‌هایش جذب کرده و در بافت‌هایش جمع آوری می‌کند. نانوذرات طلا را می‌توان به روشی مکانیکی در زمان برداشت از گیاه جدا کرد.

همچنین از فناوری‌نانو می‌توان در تصفیه آب‌های زیرزمینی بهره گرفت. شرکت آمریکایی Argonide در حال استفاده از نانوفیبرهای اکسید آلومینیوم با اندازه 2 نانومتر برای تصفیه آب است. فیلترهایی که از این فیبرها ساخته شده‌اند، می‌توانند ویروس‌ها، باکتری‌ها و کیست‌‌ها را از بین ببرند. پروژه‌‌هایی مشابه در مناطق دیگر دنیا مانند هند و آفریقای جنوبی در حال انجام است و گروه شیمیایی آلمانی BASF، مبلغ 105 میلیون دلار از بودجه خود در تحقیقات فناوری‌نانو را به تصفیه آب اختصاص داده است. شرکت فرانسوی خدمات شهری Generale des Eaux در حال توسعه فناوری‌ نانوفیلتراسیون، با همکاری شرکت Dow Chemical است. همزمان شرکت آب فرانسه، در حال نصب و راه اندازی سیستم اولترافیلتراسیون، با سوراخ‌هایی به اندازه 0.1 میکرون در یکی از کارخانجات خود در خارج از پاریس است.

در حالی که بعضی شرکت‌ها مشغول کار بر روی فیلتراسیون آب هستند، بقیه مانند Altairnano، به دنبال روش‌هایی برای پاکسازی آب می‌باشند. تولیدات این شرکت شامل نانوذرات لانتانیوم است که فسفات را از محیط‌های آبی جذب می‌کند. به‌کارگیری این نانوذرات در حوضچه‌ها و استخرهای شنا می‌تواند به طور مؤثری فسفات موجود را از بین برده و در نتیجه از رشد جلبکها جلوگیری کند. این شرکت انتظار دارد این محصول بتواند سود تجاری را برای حوضچه‌های پرورش ماهی که هزینه زیادی برای از بین بردن جلبک‌ها صرف می‌کنند دربر داشته باشد.

تحقیقات دانشگاه Lehigh آمریکا نشان می‌دهد که نانوپودرها می‌توانند به عنوان ابزاری مناسب برای پاک‌سازی خاک‌های آلوده و آب‌های زیرزمینی مورد استفاده واقع شوند. شاید مشکل هزار میلیارد دلاری آب‌های زیرزمینی آمریکا که دارای 150 هزار مخزن زیرزمینی (این منابع در منطقه ممنوعه‌ای واقع شده‌اند که دارای ضایعات خطرناک است) و تعداد زیاد گورستان‌های زباله، معدن‌های ممنوعه و مناطق صنعتی است، با کمک این نانوذرات حل شود. نانوذرات آهن موجب اکسیده و درهم شکستگی ترکیبات آلوده کننده - مانند تری‌کلرواتن، تتراکلرید کربن، دیوکسین‌ها و PCB‌ها- شده و آنها رابه ترکیبات کربنی با درجه سمیت بسیار پایین‌تر تبدیل می‌کند. تحقیقات دیگری در مرکز فناوری‌ نانوبیولوژیکی و زیست محیطی (CBEN) نشان داده است که ذرات نانومقیاس اکسید آهن در پاکسازی آب‌های زیرزمینی از آرسنیک (چیزی که بر آب مصرفی بسیاری از کشورهای در حال توسعه تأثیر دارد و برای آن راه حلی کاراتر از این وجود ندارد) مؤثر هستند.