سبز نیوز
مطالب کاربردی گیاهان زینتی.گیاهان دارویی.کشت قارچ.کشت گلخانه ای.تراریوم و بونسایسبز نیوز
مطالب کاربردی گیاهان زینتی.گیاهان دارویی.کشت قارچ.کشت گلخانه ای.تراریوم و بونسایآبیاری قطره ای چیست و چگونه کار میکند؟
در آبیاری قطره ای آب از یک شبکه لوله کم فشار به صورت یک الگوی از قبل تعیین شده ، پخش می گردد . وسیله خروج آب به خاک « قطره چکان « نام دارد . قطره چکا نها از طریق یک نازل باریک یا مسیر جریان طویل ، فشار موجود در شبکه لوله را کاهش می دهند و موجب کاهش دبی تخلیه تا حدود لیتر بر ساعت می شوند .
آب بعد از خروج از قطره چکان توسط نیروها ی کاپیلارتی و ثقل در نیمرخ خاک جریان می یابد ، بنابراین سطحی که به وسیله هر قطره چکان خیس می شود با عوامل محدود کننده جریان افقی آب محدود می گردد . در سیستم های قطره ای دور آبیاری یک روز و حتی در صورت نیاز کمتر امکان پذیر است
.برای درختان و تا کها که گیاها نی دا ئمی با فاصله زیاد از یکد یگر می باشند ، قطره چکا نها به صورت واحد های ساخته شده مجزا بوده و توسط یک زایده به خط انتقال آب مرسوم به « لوله فرعی قطره جکان « ، « شیلنگ لوله فرعی « یا « لوله فرعی « متصل می گردند.
برخی قطره چکا نها به صورت لوله های اسپا گتی شکل بوده و چند خروجی دارند . این امر برای افزایش سطح خیس شده با حدا قل افزایش در هزینه است . برای گیاهان ردیفی کمتر دائمی ما نند گوجه فرنگی ، نیشکر و تو.ت فرنگی ، لوله فرعی و قطره چکا نها را با هم به صورت یک واحد قابل جدا ساختن می سازند که یا سوراخهایی به فواصل 9 تا 36 اینچ دارند مانند لوله دو محفظه ای ویا دیواره های متخلخلی دارند که آب ار آنها به بیرون تراوش می نماید . در هر دونوع سیستم قطره ای ، لوله های فرعی به خط انتقال آب مرسوم به « مانفولد « متصل می شوند .
محاسن آبیار ی قطره ای :
آبیاری قطره ای آسان
ترین راه آب دادن به هر گیاه مانند درختان و تاکها ست و کمبود رطوبت خاک را
قبل از پیداش مکش بالاتر اثر مصرف آب به وسیله گیاه از طریق تبخیر و تعرق
، بر طرف می سازد . یک سیستم آبیاری قطره ای به علت کا ربرد موثر آب و
نیروی کارگردارای مزایای آگرونومیکی ، آگروتکنیکی و اقتصادی منحصر به فرد
است .
صرفه جوئی در میزان آب و هزینه ها : آ بیاری قطره
ای هزینه های بهره برداری را کاهش می دهد و این مسئله اساسی در این روش
جدید است . سیستم های قطره ای به آب کمتری نسبت به سایر سیستم های
متداول آبیاری نیاز دارد . مثلاً در باغات درختان جوان ، آبیاری با
سیستم قطره ای تنها نصف آب مورد نیاز آبیاری بارانی یا سطحی مصرف می کند .
با مسن تر شدن درختان ، صرفه جوئی در آب با سیستم قطره ای کاهش می یابد ما هنوز برای بسیاری باغداران آبیاری موثر با سیستم قطره ای بعلت کمبود و قیمت بالای آب ، اهمیت دارد . هزینه کارگر برای آبیاری را می توان کاهش داد ، زیرا در سیستم قطره ای کافی است که پخش آب تنظیم گردیده و سیستم به کار انداخته شود . این تنظیم ها توسط وسایل اتوماتیکی انجام می گیرد که نیاز به کارگر چندانی ندارد .
عملیات زراعی آسانتر :
از آنجا که بیشتر سطح خاک هرگز با آبیاری قطره ای خیس نمی شود ،
رشد علف هرز کاهش می یابد . در نتیجه هزینه کارگر و مواد شیمیایی برای
کنترل علف هرز پائین می آید . همچنین چون با آبیاری قطره ای خاک کمتری خیس
می شود ، عملیات زراعی دیگر در باغات را می توان لاینقطع ادامه داد .
مثلاً در گیاهان ردیفی ، فاروهائی که کارگران روی آنها راه می روند نسبتاً
خشک و محکم باقی می‌ماند .
کودها را می توان در
آب آبیاری تزریق نمود که با این کار نیازی یه نیروی کارگر برای پخش آنها
روی زمین نیست . برای این منظور کودهای بسیار محلولی در بازار موجود بوده و
انواع خدید آنها کودپاشی از طریق سیستم قطره ای را گسترده ساخته است .
بعلت کنترل بیشتر روی محل و زمان پخش کود با سیستم قطره ای ، کارایی کود
پاشی افزایش یافته است .
به کارگیری آب شور :
آبیاری های مکرر رطوبت خاک را در حدی نگهمیدارد که بین دو حالت خیلی خشک و
خیلی ترنوسان نمی کند و بیشتر قسمت های خاک از هوای کافی برخوردار است .
خیس ماندن خاک بین آبیاریها ، نمکهای موجود در محلول را رقیق تر نگه میدارد
. بهمین جهت در سیستم قطره ای می توان از آب با شوری بیشتری نسبت به سایر
روشها ی آبیاری استفاده کرد .
مورد استفاده در خاکهای صخره ای و
شیب های تند : سیستم های آبیاری قطره ای را می توان طوری طراحی کرد که در
هر نوع توپوگرافی به نحو موثر قا بل استفاده باشد . در اراضی صخره ای ،
حتی اگر فاصله بین درختان نامنظم و اندازه آنها متفاوت باشد ، می توان
آبیاری قطره ای را به نحوی موثر به کار گرفت زیرا آب بسیار نزدیک به هر
درخت پخش می شود .
معایب آبیاری قطره ای :
هزینه نسبتاً
بالا ، گرفتگی قطره چکانها ، ایجاد شوری موضعی و پخش نا منظم و لکه لکه ای
رطویت خاک از معایب اصلی سیستم های آبیاری قطره ای بشمار می آیند .
گرفتگی :
چون خروجی فطره چکانها بسیار ریز هستند ، ذرات معدنی یا آلی موجب
گرفتگی آنها می شوند . گرفتگی باعث کاهش دبی تخلیه ، غیر یکنواختی پخش آب و
در نتیجه صدمه به گیاه می گردد .
در برخی موارد ، ذراتی در آب آبیاری موجود است و قبل از ورود به شبکه لوله ها تصفیه نمی شود . در موارد دیگر ، ذرات در داخل خط لوله یا با تبخیر آب از روزنه قطره چکانها بین آبیاریها وارد آب می شوند .اکسید آهن ، کربنات کلسیم و بقایای جلبک و میکروبها در بعضی سیستم های آبیاری تشکیل شده اند . تصفیه شیمیائی آب منجر به حذف یا کاهش مشکل گرفتگی قطره چکانها می گردد .
یکنواختی :
بیشتر قطره چکانها ی قطره ای دارای فشار سرویس پائینی هستند ( 3 تا 20
پی اس آی ) . اگر مزرعه دارای شیب تندی باشد ، دبی قطره چکان در خلال
آبیاری تا حدود 50 درصد پیش بینی شده تغییر کرده و بعد از بستن آب ، قطره
چکانهای پائین تر همچنان به تخلیه آب ادامه می دهند . برخی گیاهان بیشتر و
گیاهان دیگر کمتر آب دریافت می کنند .
شرایط خاک :
بعضی خاکها دارای سرعت نفوذ نهایی کافی برای دریافت دبی تخلیه قطره چکانها
نبوده و تولید روان آب یا شرایط ماندابی می نمایند . با دبی تخلیه 1 گالن
برساعت ، خاک بایستی دارای سرعت نفوذ نهایی 5/0 اینچ بر ساعت باشد تا قطر
دایره تر شده در اطراف قطره چکاناز 2 فوت تجاوز نکند . معمولاً خاکهای شنی
، بویژه با لایه بندی افقی اندک ، برای آ بیاری قطره ای بسیار مناسب می
باشند . اینگونه لایه بندی برای آبیاری قطره ای مفید است زیرا حرکت جانبی
آب را افزایش داده و حجم بیشتری از خاک را مرطوب می سازد . تجربه نشان داده
است که خاکهای دارای بافت متوسط مناسب آبیاری قطره ای بوده ، اما برخی
خاکهای بافت ریز روان آب تولید کرده اند .
تجمع نمک :
نمکها در سطح خاک تجمع یافته و خطر بالقوه ای برای گیاه فراهم می سازد
زیرا بارانهای سبک املاح را به ناحیه ریشه گیاه منتقل می سازد . بنابراین ،
وقتی بعد از دوره تجمع نمک باران می آید ، آبیاری بایستی طبق برنامه ادامه
یابد تا به اندازه 5 سانتی متر باران وارد خاک شود و نمکها را از ناحیه
ریشه گیاه خارج سازد .
در خلال آبیاری قطره ای ، نمکها در زیر
سطح خاک و پیرامون حجم خیس شده خاک با قطره جکان نیز تجمع می یابد . خشک
شدن خاک بین آبیاریها موجب حرکت معکوس آب خاک و اتنقال نمک از پیرامون
ناحیه خیس شده به طرف قطره چکان می گردد حرکت آب بایستی همیشه دور از قطره
چکان باشد تا از صدمات ناشی از نمک جلوگیری شود .
خطرات :
اگر حوادث کنترل نشده ای موجب قطع آبیاری گردد ، به گیاه سریعاً صدمه
وارد می شود . زیرا توان ریشه ها برای گرفتن آب و مواد غذائی به حجم
نسبتاً کوچک خاک خیس شده محدود می گردد . جوندگان لوله های فرعی پلی اتیلن
را می جوند برای رفع این مشکل و کنترل جوندگان ، بایستی از لوله های فرعی
از جنس پی وی سی استفاده کرد .
با شکستن خط لوله انتقال آب
اصلی یا درست کار نکردن سیستم تصفیه ، مقداری مواد زاید وارد آب می شود .
با بروز این گونه حوادث ، تعداد زیادی از قطره چگانها دچار گرفتگی می شوند
که بایستی تعمیر یا تعویض گردند
***مجموعه کتاب ها جزوات و مقالات نصب و اجرای آبیاری تحت فشار
مجموعه کتاب ها و مقالات نصب,طراحی, اجرا وسرویس سیستم های آبیاری تحت فشار قطره ای,بارانی,زیرزمینی و... ارائه شده در فرمت های ورد(word) پاورپوینت و پی دی اف.
**مجموعه صفحات جزوات و مقالات بیش از 1000 صفحه میباشد
**برای دیدن سرفصل های مجموعه روی دریافت فایل کلیک کنید
مطالب مرتبط:
آبیاری کوزه ای قدیمی ولی کاربردی
اسید شویی در سیستم آبیاری قطره ای
ارائه راهکارهای راهبردی مصرف بهینه آب در کشاورزی
