سبز نیوز
مطالب کاربردی گیاهان زینتی.گیاهان دارویی.کشت قارچ.کشت گلخانه ای.تراریوم و بونسایسبز نیوز
مطالب کاربردی گیاهان زینتی.گیاهان دارویی.کشت قارچ.کشت گلخانه ای.تراریوم و بونسایعناب یک میوه ناب
عناب از میوه‌های بسیار مفید است که علاوه بر خواص تغذیه‌ای دارای موارد استفاده زیادی به عنوان یک گیاه دارویی است.
این میوه که می‌توان درختان آن را از ایران تا هند و جنوب چین و حتی جنوب اروپا پیدا کرد، در هر منطقه‌ای دارای اسامی مختلفی است. در هند و پاکستان آن را «ایناب» و در شرق آسیا آن را خرمای قرمز، خرمای چینی یا خرمای هندی می‌نامند.
درخت عناب شبیه درخت سنجد است و در نواحی کوهستانی برخی از مناطق ایران مانند خراسان یافت می‌شود.
گزنه؛ خشن اما مهربان
خدا نکند که گزنه با پوست تماس پیدا کند. در این صورت با بی‌رحمی تمام باعث خارش آن می‌شود. اما اگر به درستی از آن استفاده کنید ورق برمی‌گردد و این گیاه خشن می‌شود بهترین دوست سلامتی شما. با ما همراه باشید تا شما را با گوشه‌ای از خواص گزنه آشنا کنیم.
زیر پوست خشن این گیاه، خواص پزشکی فوق‌العاده‌ای نهفته است: این گیاه باعث تصفیه‌ی خون، بهبود بیماری تب یونجه، پروستات، زیبایی و تقویت موها می‌شود. از آنجایی که این گیاه ظاهر خشنی دارد و لمس آن باعث خارش و سوزش پوست می‌شود تقریباً شناسایی آن ساده است. یونانی‌ها و رومی‌های باستان از این گیاه برای درمان بیماری‌ها و ناخوشی‌های فصل سرما، آرتریت و برای رشد سریع‌تر موهایشان استفاده می‌کردند. لازم است که در روزگار ما نیز هر چه بیشتر با خواص گزنه و گیاهان دیگر آشنا شویم و از آن‌ها استفاده کنیم.
اندر خواص جوشانده و دم کرده‌ی برگ‌های گیاه گزنه
برای پیشگیری
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. برای پیشگیری از بیماری‌هایی مانند بیماری‌های ویروسی، حفظ انرژی و دوری از خستگی بهتر است روزانه یک فنجان دم کرده‌ی این گیاه را میل کنید. برای این کار یک قاشق غذاخوری برگ گزنه را با 250 میلی لیتر آب جوش دم کرده و میل کنید.
برای درمان
نوشیدن روزانه 4 تا 5 فنجان دم کرده‌ی گزنه برای بیماری‌هایی مانند نقرس، روماتیسم، آرتریت و سیاتیک مفید است. در پیش گرفتن یک دوره‌ی درمانی با گیاه گزنه بیماری‌های پوستی مانند اگزما و آکنه را از شما دور می‌کند. در صورت ابتلا به مشکلات ادراری این گیاه می‌تواند مثانه و کلیه‌ها را تصفیه کند. گزنه یک تصفیه کننده‌ی خون فوق‌العاده و سم‌زدای موثر محسوب می‌شود و برای درمان تب یونجه موثر عمل می‌کند.
جوشانده‌ی ریشه گزنه: بجوش برای سلامتی‌ام
نتایج پژوهش‌ها ثابت کرده‌اند که ریشه‌ی گزنه برای رفع و درمان مشکلات مربوط به پروستات مفید و موثر می‌باشد. اگر از چنین مشکلاتی رنج می‌برید از جوشانده‌ی گزنه استفاده کنید. برای این کار یک قاشق غذاخوری ریشه‌ی خشک یا تازه‌ی گزنه را داخل آب سرد ریخته و بگذارید به مدت یک دقیقه بجوشد.
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. برای پیشگیری از بیماری‌هایی مانند بیماری‌های ویروسی، حفظ انرژی و دوری از خستگی بهتر است روزانه یک فنجان
دم کرده‌ی این گیاه را میل کنید. برای این کار یک قاشق غذاخوری برگ گزنه را با
250 میلی لیتر آب جوش دم کرده و میل کنید
زیر شعله را خاموش کرده و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه بماند در این صورت تمام خواص آن آزاد می‌شود. نوشیدن روزانه 4 تا 5 فنجان از این جوشانده باعث رفع مشکلات مربوط به پروستات می‌شود.
اضافه کردن جوشانده‌ی ریشه‌ی گزنه به آب وان حمام برای تسکین دردهای روماتیسم یا سیاتیک بسیار موثر است.
آب گزنه برای بند آوردن خونریزی
گزنه خواصی دارد که می‌تواند به راحتی خون را بند بیاورد. زمانی که خون دماغ یا دچار جراحت سطحی شده‌اید کافی است که یک گلوله پنبه را به آب تازه‌ی گزنه آغشته کرده و روی منشأ خونریزی بگذارید. قرقره کردن با آب تازه‌ی گزنه همچنین برای درمان گلودرد و التهاب دهان موثر است.
گزنه در خدمت سلامت موها
این گیاه سرشار از پروتئین، اسید آمینه، آهن، سیلیس، زینک، ویتامین‌هایA، B، C، E، B و غیره می‌باشد. به همین دلیل برای درمان ناخن‌ها و موهای شکننده و کدر موثر بوده و باعث رشد سریع موها می‌شود. می‌توانید برای پیشگیری از ریزش مو، از دم کرده‌ی گزنه یا کپسول‌های آن استفاده کنید.
همچنین می‌توانید خودتان دست به کار شوید و یک لوسیون تقویت کننده‌ی ضدریزش مو تهیه کنید. برای این کار به اندازه‌ی سه مشت برگ تازه‌ی گزنه را با 200 میلی لیتر آب آنقدر بجوشانید تا حجم مایع نصف شود. سپس محلول را صاف و آن را دور از نور خورشید نگهداری کنید. هر روز صبح چند قطره از این محلول را به پوست سرتان بزنید و کمی ماساژ دهید. این گیاه می‌تواند نقش موثری در کنترل سبوم ترشح شده داشته باشد و برای همین هم در ترکیبات بیشتر شامپوهای مخصوص موهای چرب استفاده می‌شود.
اگر موهای چربی دارید دو قاشق غذا خوری برگ گزنه را با 200 میلی لیتر آب جوش به مدت 20 دقیقه دم بدهید. وقتی دم کرده آماده شد چند قاشق غذاخوری خاک رس سبز به آن اضافه کنید تا به صورت یک خمیر غلیظ در بیاید. زمانی که می‌خواهید حمام کنید این خمیر را به پوست سر و ساقه‌ی موها بزنید و سپس به آرامی ماساژ دهید. بگذارید خمیر به مدت 5 تا 10 دقیقه روی سرتان بماند و سپس با دقت موها را شستشو دهید. این شامپو به مدت یک هفته و داخل ظرف در بسته قابل نگهداری و استفاده است.
5 خاصیت فوق‌العاده‌ی برگ زیتون
1- برگ زیتون برای مقابله با چاقی مفید است
یک پژوهش جدید نشان داده است که یک فنجان قهوه به همراه عصاره برگ زیتون می‌تواند برای مقابله با چاقی مفید باشد. در این پژوهش محققان به موش‌های آزمایشگاهی رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات و چربی زیاد به مدت هشت هفته دادند تا این که موش‌ها به سندرم متابولیک دچار شدند. سپس به این موش‌ها قهوه غنی شده با عصاره برگ زیتون به مدت هشت هفته دیگر خورانده شد. پژوهشگران متوجه شدند که بعد از مصرف این نوشیدنی، علائمی از بهبودی در قلب و عروق، کبد و بهبود علائم متابولیکی در موش‌ها مشاهده شد اما در موش‌هایی که قهوه معمولی مصرف کرده بودند، این علائم بهبود دیده نشد. لیندسی براون، محقق دانشگاه کویینز ماری جنوبی، در این پژوهش گفت: عصاره برگ زیتون به دلیل خواص ضد التهابی که دارد، وزن را کاهش می‌دهد. به گزارش روزنامه ساندی مورنینگ هرالد، نقش التهاب به عنوان عاملی که موجب ذخیره چربی می‌شود مجوز مطالعات در زمینه چاقی در سراسر دنیا است.
2- عصاره برگ زیتون و کنترل فشار خون
تحقیقات نشان می‌دهد از آن جایی که برگ زیتون، عوامل زمینه‌ای فشار خون مثل چاقی، کلسترول خون و قند خون را کنترل می‌کند، می‌تواند باعث کاهش فشار خون نیز شود. مردم منطقه مدیترانه کمتر از سایر مناطق دنیا به بیماری‌های قلبی- عروقی مبتلا می‌باشند. یکی از دلایل آن را مصرف فرآورده‌های مختلف زیتون می‌دانند. قسمت‌های مورد استفاده زیتون، روغن، میوه و برگ آن است. از بین این قسمت‌ها، برگ زیتون دارای خواص مفید بیشتری است؛ زیرا در هنگام تهیه، مواد مۆثره آن کمتر آسیب می‌بیند. از طرفی از نظر اقتصادی مقرون به صرفه‌تر است. گرچه بر حسب عادات غذایی، فرد می‌تواند از میوه و روغن زیتون نیز به صورت موازی استفاده کند.
بر اساس یافته های به دست آمده، برگ این گیاه دارای توانایی کاهش قند،
کلسترول و اسید اوریک خون است. هم چنین مصرف این برگ از فشار خون بالا
و ابتلا به آترواسکلروز جلوگیری می‌کند و مقاومت به انسولین را در حیوانات آزمایشگاهی بهبود می‌بخشد
نحوه استفاده از برگ زیتون
برگ زیتون را می‌توانید به دو صورت استفاده کنید:
1- روزی دو بار همانند چای آن را دم کرده و میل کنید.
2- روزی یک بار به میزان یک قاشق غذاخوری از آن را به سالاد اضافه کنید.
در نظر داشته باشید که طعم برگ زیتون کمی تلخ است. برای برطرف کردن طعم تلخ آن می‌توانید از یک شیرین‌کننده یا طعم‌دهنده مناسب مانند نعناع استفاده نمایید. ضمناً یکی از فرآورده‌های این محصول کپسول زیتونکس می‌باشد که از عصاره برگ درخت زیتون تهیه شده است. این محصول باعث گشادی عروق، ممانعت از تجمع پلاکت‌ها و دفع ادرار می‌شود. در نتیجه برای کاهش فشار خون و حفظ سلامت قلب و عروق می‌تواند قابل توصیه باشد. همچنین عرق برگ زیتون هم محصولی دیگر از برگ زیتون می‌باشد که می‌تواند روزی دو فنجان صبح و عصر میل شود.
تحقیقی در این زمینه
به گزارش خبرگزاری رویترز در یک بررسی که نتایج آن در نشریه Phytotherapy Research منتشر شده است، 20 جفت دوقلوی همسان که دچار فشار خون بالای «حدمرزی»(فشار خون بالاتر از حد مطلوب 120 روی 80 اما پایین‌تر از حد 140 روی 90 که ملاک تشخیص فشار خون بالا است.) بودند، مورد بررسی قرار گرفتند.
یک عضو هر جفت دوقلو قرص‌های حاوی عصاره برگ زیتون دریافت می‌کرد، در حالی که دیگری مکملی دریافت نمی‌کرد، اما توصیه‌های سبک زندگی برای کاهش فشار خون به او ارائه می‌شد که رویکرد استاندار به فشار خون بالای حد مرزی است.
نیمی از مصرف‌کنندگان مکمل 500 میلی‌گرم عصاره برگ زیتون در روز دریافت می‌کردند، و نیم دیگر 1000 میلی‌گرم عصاره مصرف می‌کردند.
پس از هشت هفته مشخص شد که مصرف‌کنندگان مکمل با دوز بالا کاهش قابل توجهی در فشار خونشان پیدا کرده‌اند. به طوری که فشار خون آن‌ها از میانگین 137 روی 80 به 126 روی 76 رسید. همچنین میانگین اندازه کلسترول «بد» یا LDL آن‌ها افت کرده بود. بر عکس در دوقلوهایی که هیچ مکملی دریافت نکرده بودند، تغییرات قابل‌توجهی در فشارخون به وجود نیامده بود.
3- برگ زیتون ضد سرطان است
گروهی از محققان دانشگاه کوردوبا واقع در جنوب اسپانیا ثابت کردند که برگ درخت زیتون اثر ضد سرطانی دارد و در درمان سرطان خون موثر است. محققان اسپانیایی امروز گفتند که تازگی اصلی این مطالعه در شناسایی و اندازه گیری ترکیبات طبیعی موسوم به «فنول» ها در برگ‌های زیتون می‌باشد. در این مطالعه از «مگس سرکه» استفاده و مشاهده کردند که عصاره برگ زیتون در این مگس، حشره را نسبت به صدمات فرسودگی سلولی محافظت می‌کند. مطالعات همچنین ثابت کردند که عصاره برگ زیتون خواص ضد سرطانی و کشنده سلول‌های توموری دارد و آن را برای درمان سرطان خون در چندین نفر استفاده کردند. این در حالی است که کارخانجات تا به حال برگ زیتون را دور می‌انداختند و یا آن را برای تولید انرژی استفاده می‌کردند.
4- برگ زیتون؛ ضد میکروب و قارچ
برگ زیتون خاصیت ضد میکروب و قارچ دارد. آزمایش‌ها بر روی حیوانات نشان می‌دهد از خواص برگ زیتون، آنتی اکسیدان، ضد میکروب و قارچ ویروس تبخال است.
5-برگ زیتون قند خون را نیز کاهش می‌دهد
برای این کار، بر روی 8 گرم خرد شده‌ی برگ، یک استکان آب ریخته و مدت 5 تا 10 دقیقه می‌جوشانیم و سپس صاف کرده و پس از سرد شدن میل می‌کنیم، این مقدار را می‌توان 3 یا 4 بار در روز تکرار کرد.
تحقیقی در این زمینه
برگ گیاه زیتون می‌تواند مانند گلوکز، میزان ترشح انسولین از پانکراس را در محیط برون تنی افزایش دهد و با افزایش ترشح انسولین، باعث کاهش قندخون و رسیدن آن به سطح نرمال در بیماران دیابتی شود. دکتر شریف پور محمدی عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی کرمان که به همراه گروهی از استادان و دانشجویان رشته داروسازی در قالب یک طرح تحقیقاتی به این نتایج دست یافته است، تصریح کرد: هدف از انجام این تحقیق، مشاهده اثرات عصاره متانولی برگ گیاه زیتون در غلظت‌های متفاوت به میزان انسولین ترشح شده از جزایر لانگرهانس در حضور گلوکز بوده است. وی ادامه داد: کشف تأثیرات و محل اثر گیاهان پایین آورنده قند خون می‌تواند به انتخاب گیاه برای درمان دیابت نوع 1 و 2 کمک کند. یکی از مکانیسم‌های پیشنهادی در این زمینه، از طریق اثرگذاری روی سلول‌های جزایر لانگرهانس پانکراس است زیرا تحریک این سلول‌ها برای ترشح بیشتر انسولین، باعث افزایش متابولیسم قند خون می‌شود.
برگ زیتون خاصیت ضد میکروب و قارچ دارد. آزمایش‌ها بر روی حیوانات نشان
می‌دهد از خواص برگ زیتون، آنتی اکسیدان، ضد میکروب و قارچ ویروس تبخال است
ترشح انسولین در خون باعث می‌شود گلوکز به عنوان سوخت در اختیار سلول‌های بدن قرار گیرد، اما در یک فرد دیابتی ممکن است ترشح انسولین کمتر از میزان ترشح در یک فرد عادی باشد و بنابراین گلوکز بیش از میزان نیاز در خون باقی می‌ماند و در واقع فرد به دیابت مبتلا می‌شود در واقع دیابت نوعی بیماری مزمن غیرواگیر است که در آن بدن قادر به ساخت و یا استفاده از انسولین نیست. وقتی ترکیبی چه شیمیایی و چه گیاهی، برای کاهش میزان قند خون مورد استفاده قرار می‌گیرد، با انجام فرآیندهایی در معده، روده، کبد، جریان خون و بسیاری از بافت‌های بدن، سبب پایین آمدن گلوکز می‌شود اما به طور 100 درصد نمی‌توان گفت که این اتفاق در پانکراس افتاده است یا خیر. پانکراس انسولین ترشح می‌کند و انسولین نیز به مصرف گلوکز در بدن کمک می‌کند. بنابراین برای یافتن محل اثر برگ گیاه زیتون، در جزایر لانگرهانس پانکراس تحقیقاتی در محیط برون تنی صورت گرفت. وی ادامه داد: برای این منظور ترکیبات برگ گیاه زیتون Olea europaea از خانواده Oleaceae مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس یافته های به دست آمده، برگ این گیاه دارای توانایی کاهش قند، کلسترول و اسید اوریک خون است. هم چنین مصرف این برگ از فشار خون بالا و ابتلا به آترواسکلروز جلوگیری می‌کند و مقاومت به انسولین را در حیوانات آزمایشگاهی بهبود می‌بخشد. این محقق درباره اثر غلظت‌های مختلف عصاره متانولی برگ گیاه زیتون بر انسولین ترشح شده از جزایر لانگرهانس پانکراس تصریح کرد: نتایج آزمایش‌ها نشان داده است که برگ درخت زیتون سبب افزایش ترشح انسولین از جزایر لانگرهانس می‌شود به گونه ای که در غلظت یک صدم، به طور متوسط 38 درصد و در غلظت 5 صدم، 57 درصد افزایش مشاهده شد.
بارهنگ یا شربت‌های اکسپکتورانت و دیفن‌هیدرامین
بارهنگ یا بارتنگ که در کتاب‌های طب سنتی قدیم از آن به نام لسان‌الحمل (زبان گوسفند) یاد شده است، گیاهی است علفی، چندساله، بدون ساقه، به ارتفاع 10 تا 70 سانتی‌متر با برگ‌های پهن و گسترده و دمبرگ‌های بلند که دارای خواص چشمگیری است.
پهنک برگ گیاه بارهنگ شبیه زبان گوسفند است، 3 تا 7 رگبرگ طولی مشخص دارد و گل‌آذین آن به صورت خوشه‌ی باریک و کشیده‌ای است که در انتهای پایک بلند و بدون انشعاب خود قرار دارد.
این گل‌آذین در هنگام رسیدن، دارای بذرهای فراوان و انبوهی است، تخم بارهنگ عبارت از دانه‌های ریز قهوه‌ای تیره متمایل به سیاه است و چنانچه در آب قرار گیرد، لایه‌ی رویی آن با ایجاد لعاب، تورم آن را سبب می‌شود.
بارهنگی که در طب سنتی بیشتر از آن استفاده می‌کنند، گیاه Plantago major یا لسان‌الحمل کبیر است، گیاه Plantago lanceolata نیز که آن را به اسامی بارهنگ سرنیزه‌ای (بارهنگ کاردی) یا لسان‌الحمل صغیر می‌نامند، خواص مشابهی دارد و آن را نیز مورد استفاده قرار می‌دهند.
گیاه بارهنگ معمولاً به صورت علف هرز در مکان‌های مرطوب مانند حاشیه‌ی جوی‌های آب، مزارع، باغ‌ها، باغچه‌ها و فضاهای سبز شهری و خانگی می‌روید و به راحتی در دسترس انسان قرار دارد.
در ترکیبات شیمیایی گیاه بارهنگ، گلیکوزیدی به نام اوکوبین و موادی همچون پلانتاژین و ساپونین وجود دارد همچنین در تخم بارهنگ، مقدار زیادی مواد گلوتینی، اسید پلانتئونولیک، اسید سوکسینیک، آدنین، کولین، اکوبین و هولوزید پلانتئوز وجود دارد و نیز تخم بارهنگ حدود 10 درصد مواد روغنی دارد، روغن بارهنگ زردرنگ است و بویی مطبوع و طعمی شبیه روغن گردو دارد.
طبق آنچه در منابع مختلف ازجمله ذخیره‌ی خوارزمشاهی، صیدنه ابوریحان بیرونی، قانون ابوعلی سینا، الابینه عن حقایق‌الادویه ابومنصور هروی و تحفه حکیم مۆمن در خصوص خواص و کاربردهای این گیاه آمده است، باید گفت طبع بارهنگ، سرد و خشک در درجه‌ی دوم است همه‌ی بخش‌های گیاه بارهنگ شامل برگ و ریشه و دانه‌ی آن، مصارف دارویی دارد؛ اما، برگ و ریشه آن را بیشتر به صورت استعمال خارجی و تخم بارهنگ را بیشتر به صورت مصارف داخلی استفاده می‌کنند.
بارهنگ، اثر قابض و نرم کنندگی دارد و به عنوان تب‌بر، تصفیه کننده‌ی خون، آرام‌کننده و رافع تحریکات مجاری تنفسی و ادراری مطرح است همچنین بارهنگ در رفع ناراحتی‌های آسم آمفیزم، اسهال‌های ساده و صفراوی، خون‌ریزی‌های دستگاه گوارش، ورم مخاط دهان، درد دندان و حتی درد گوش، مۆثر است.
برگ‌های تازه‌ی بارهنگ، خواص ضدباکتریایی قوی دارد؛ به همین جهت، برای التیام زخم‌ها، جراحت‌ها و سطوح ملتهب و آزرده‌ی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. مالیدن له شده‌ی برگ تازه و تمیز بارهنگ بر روی زخم‌ها ضمن این که آن‌ها را از چرکی شدن محافظت می‌کند، باعث التیام آن‌ها نیز می‌شود همچنین کاربرد این گیاه برای زخم‌های کهنه و چرکی شدید نیز سبب باز شدن سر زخم و خروج چرک و در نهایت، بهبود زخم می‌شود.
برای قطع خونریزی و رفع درد ناخن (عقربک)، ناراحتی‌های پوستی و جوش‌های صورت و نیز فروکش کردن ورم صورت ناشی از آبسه (پیله) دندان، توصیه شده است.
تخم بارهنگ، قابض، محرک، تب‌بر، معرق، مدر و معالج اسهال خونی است،
همچنین آن را برای رفع اختلالات کلیوی و معالجه‌ی کولیک، مالاریا، سرفه، آسم برونشیتی و قطع خونریزی و معالجه‌ی امراض مثانه و سوزاک، توصیه کرده‌اند
پانسمان زخم‌ها با پخته برگ تازه بارهنگ نیز در بهبود آن‌ها اثر تسریع‌کنندگی دارد.
جوشانده برگ بارهنگ همراه با گُل‌های اکلیل الملک (یونجه باغی زرد) و گل گندم، به صورت مایع شستشوی چشم، در رفع ورم ملتحمه بسیار مۆثر است، برای تهیه‌ی این محلول، 10 گرم برگ بارهنگ را به همراه مقدار کمی از دو گُل یادشده در 150 گرم آب جوش، دم می‌کنند.
برای درمان بیماری‌های ریوی، برگ تمیز و شسته شده‌ی بارهنگ را روی پارچه‌ی تمیزی پهن می‌کنند تا خشک شود سپس آن را خرد می‌کنند و شیره آن را می‌گیرند و هم‌وزن آن، عسل اضافه کرده به مدت 20 دقیقه، دم می‌کنند. مصرف این دم‌کرده برای بیماری‌های ریوی بسیار مفید است.
از مخلوط 10 درصد پودر برگ بارهنگ با وازلین، پمادی به دست می‌آید که مالیدن آن روی زخم‌های چرکین و دردناک، سبب بهبود آن‌ها می‌شود و به سرعت، چرک را می‌خشکاند.
کمپرس برگ‌های تازه و خردشده‌ی بارهنگ برای فرونشاندن ورم‌ها، نقاط ضرب‌دیده و کوفتگی‌ها و التیام زخم‌های عفونی، سوختگی‌های ناشی از آتش و جای نیش حشرات، مفید است.
تخم بارهنگ، قابض، محرک، تب‌بر، معرق، مدر و معالج اسهال خونی است، همچنین آن را برای رفع اختلالات کلیوی و معالجه‌ی کولیک، مالاریا، سرفه، آسم برونشیتی و قطع خونریزی و معالجه‌ی امراض مثانه و سوزاک، توصیه کرده‌اند.
خوردن یا تنقیه ی عصاره تخم یا لعاب بارهنگ برای التیام زخم‌های روده‌ای و قطع خونریزی بواسیر، سودمند است همچنین تخم بارهنگ برای رفع خون‌روی‌ها و زخم‌های ریوی و وجود خون در اخلاط بدن، سل، تنگی نفس، بیماری‌های کبدی، زردی و برگشت غذا از معده به مری (ریفلکس)، مفید است.
جوشانده تخم بارهنگ در رفع التهابات دستگاه ادراری به ویژه در صورت وجود خون در ادرار، مۆثر است و نیز غرغره عصاره بارهنگ در بهبود ورم لوزه‌ها و خونریزی لثه، موثر است، مضمضه کردن دم کرده ریشه یا آب برگ بارهنگ برای کاهش ورم مخاط دهان و تسکین درد دندان، توصیه می‌شود. برای تهیه جوشانده ریشه یا برگ بارهنگ، 80 تا 100 گرم تمیز شده آن را در یک لیتر آب می‌جوشانند و پس از صاف کردن، روزی 3 تا 4 فنجان میل می‌کنند.
یکی از کاربردهای مهم تخم بارهنگ، استفاده آن در داروی ترکیبی چهار تخم لعابی است، چهار تخم لعابی یکی از داروهای ترکیبی متداول در طب سنتی بوده که در اکثر خانه‌ها وجود دارد. این دارو به عنوان برطرف‌کننده سرفه‌های خشک سردردآور و خشکی و خارش گلو، نرم‌کننده سینه و رفع کننده گرفتگی صدا و به طور کلی برای بهبود انواع سرفه‌ها و به خصوص سیاه‌سرفه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در تهیه این دارو، از تخم بارهنگ، قدومه، به‌دانه و تخم مرو (مروره یا کنو) یا به جای آن، تخم شربتی یا بالنگ و همراه با اندکی انزروت و صمغ عربی بهره می‌بردند. معمولاً این مخلوط را در آب جوشیده ولرم، خیس می‌کنند که این امر باعث ایجاد ماده ژله مانندی می‌شود که خوردن آن در وعده‌های منظم موجب از بین رفتن التهابات گلو و سرفه‌های شدید می‌شود. این دارو، اثراتی مفیدتر از شربت‌های اکسپکتورانت و دیفن هیدرامین و مانند آن‌ها دارد.
اگرچه بارهنگ در دسته گیاهان دارویی بی‌ضرر قرار گرفته است، اما بنا بر احتیاط عصاره آن برای طحال، مضر است که مصلح آن، مصطکی (شیره گیاهی رزینی زردرنگی است که به شکل قطعات اشکی بیضی، سخت، کوچک در ابعاد یک نخود، زردرنگ، نیم شفاف و معطر است وقتی آن را بجوید زیر دندان نرم شده و طعم معطری دارد) است و پخته شده ریشه و برگ آن نیز برای ریه، مضر است که مصلح آن نیز عسل است. در جریان درمان این بیماری‌ها حتماً باید از مصلح مربوطه نیز استفاده شود؛ در غیر این صورت، ممکن است عوارض جانبی بروز کند. مقدار خوراک تخم بارهنگ در هر وعده، حداکثر تا 12 گرم است.
شناسایی گیاه ضدپیری در هیمالیا
متخصصان هندی می‌گویند این گیاه سبز رنگ که در ارتفاعات هیمالیا پیدا شده، می‌تواند آنزیمی ترشح کند که به عنوان یک فاکتور ضد پیری عمل می‌کند.
کارشناسان مرکز مطالعاتی بیورسیورس در انستیتو CSIR هند می‌گویند، این گیاه تازه کشف شده پوتنتیلا آتروسانگوئینا (potentilla atrosanguinea) نام دارد و در ارتفاعات هیمالیا در نزدیکی منطقه‌ای به نام «کانزوم» دیده شده است. این گیاه آنزیم «سوپراکسید دیسموتاز» ترشح می‌کند. این آنزیم برای خنثی کردن مولکول‌های رادیکال و مضر سوپراکسید در سلول‌های گیاهی و جانوری مورد نیاز است.
پزشکان هندی می‌گویند در آینده می‌توان از این آنزیم در تولید لوازم پزشکی، آرایشی، غذایی و یا حتی در محصولات گیاهی استفاده کرد.
دکتر سانجای کومار مدت یک و نیم دهه است که روی این پروژه کار می‌کند و در نهایت موفق شده است ژنی را در این آنزیم قرنطینه کرده و آن را تخمیر کند. متخصصان هندی این گیاه را تنها در ارتفاعات 4500 متری کوه‌های هیمالیا پیدا کرده‌اند و آزمایشات مختلفی روی آن انجام داده‌اند تا دریابند که چطور گیاه مزبور می‌تواند در برابر سرمای شدید، حرارت زیاد و شدت نور زیاد، مقاومت کند.
دکتر سانجای کومار تشریح کرد: آنزیم SOD در بدن تمام موجودات زنده از جمله گیاهان، جانوران و حتی انسان‌ها وجود دارد اما نوعی از آن که در گیاه مزبور موجود است یک آنزیم حیاتی بوده که با کنترل فرآیند سمی شدن اکسیژن ناشی از استرس اکسیدیته در هر ارگانیزم زنده، مرتبط است.
دکتر سانجای می‌گوید: ما در ابتدا استفاده از این آنزیم برای تقویت عمر مفید میوه‌ها را آزمایش کرده و به نتایج مثبتی دست یافته‌ایم.
وی معتقد است از این گیاه می‌توان در تولید کرم‌ها، لوسیون‌ها، شامپوها و همچنین در پروسه‌های ذخیره‌سازی مواد غذایی فرآوری نشده و حفاظت از گیاهان در برابر شرایط استرس‌زا نظیر خشکی و گرمای شدید بهره جست.
خواص درمانی اسپند
علاوه بر تمام این موارد، در آسیا از دانه‌های اسپند به عنوان ضدانگل، کرم‌کش و کشنده آمیب استفاده می‌کنند.
اسپند در سایر کشورها نیز طرفدار دارد؛ مردم یونان از اسپند به عنوان قاعده‌آور، کرم‌کش، مسکن و خواب‌آور استفاده می‌کنند.
در گذشته در هند برای سفلیس و در آفریقا نیز برای تب از اسپند استفاده می‌کردند، گرچه مصرف خوراکی این گیاه می‌تواند مسموم‌کننده باشد، اما بعضی از افراد محلی در این کشورها هنوز از آن برای درمان آسم، کولیک، تب، سنگ‌های صفراوی، سکسکه، زردی، مالاریا، دردهای عصبی، پارکینسون، افتادگی رحم، روماتیسم و بیماری‌های ادراری تناسلی استفاده می‌کنند.
اسپند برای افراد گرم مزاج مضر است و اگر افرادی که مزاج گرم و خشک دارند، حتی مقادیر کمی از آن را بخورند دچار مشکل خواهند شد.
اگر جوشانده اسپند را صاف‌کرده با عسل و روغن کنجد بنوشید، به شدت حالت تهوع ایجاد می‌کند.
این گیاه در افراد گرم مزاج باعث سردرد و حالت تهوع می‌شود.
عوارض جانبی
معمولاً از گیاه اسپند بیشتر به عنوان خوشبوکننده هوا استفاده می‌شود و شکل خوراکی آن کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، چرا که مصرف ناصحیح آن باعث عوارضی چون تشنج، تهوع، سکسکه، ترشح بیش از حد بزاق و تضعیف سیستم اعصاب مرکزی می‌شود.
سمی بودن این گیاه به اندازه‌ای است که حتی حیوانات هم با مصرف آن دچار مسمومیت می‌شوند و مواردی از مرگ و میر حیوانات نیز گزارش شده است.
در قدیم برای کاهش تأثیر میزان سم گیاه اسپند آن را چند بار در آب خیس می‌کردند.
میخک و خواص مفید آن
میخک معمولاً به عنوان یک ادویه آشپزخانه و در ترکیب با فلفل، دارچین و زردچوبه و سایر ادویه‌ها برای تهیه پودر ادویه کاری، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از روغن میخک نیز در تولید عطرها، صابون‌ها و یا به عنوان ماده طعم دهنده در لوازم پزشکی و دندان‌پزشکی استفاده می‌شود.
این گیاه به علت زیبایی خاصی که دارد امروز در بیشتر نقاط دنیا به عنوان گیاه زینتی پرورش داده می‌شود البته در مناطق سردسیر این گیاه در گلخانه و گرمخانه نگه داری می‌شود.
در قدیم میخک ادویه ای گران قیمت بود که تنها پادشاهان و ثروتمندان می‌توانستند از آن استفاده کنند.
فواید میخک
1- تحریک دستگاه گوارش و کمک به هضم غذا و متابولیسم: در طب سنتی چین از این چاشنی برای درمان حالت تهوع و مشکلات گوارشی استفاده می‌شود. میخک جریان آنزیمی را افزایش داده و در نتیجه فعالیت گوارشی را تقویت می‌کند. به علاوه میخک تأثیر بی‌حسی موضعی دارد و به همین دلیل برای درمان معده درد و حالت تهوع مفید است.
2- کاهش درد دندان: استفاده از میخک برای کاهش دندان درد موثر است و همچنین به کاهش عفونت‌های دهانی کمک می‌کند. آغشته کردن محل پوسیدگی دندان به روغن میخک در تسکین درد دندان موثر است.
میخک تقویت کننده مغز است و کسانی که حافظه ضعیف دارند باید از دم کرده
میخک استفاده کنند
اوژنول همانند بی‌حس‌کننده‌های موضعی موجب مهار هدایت پیام‌ها از گیرنده‌های حس درد به طور محیطی می‌شود و با مهار التهاب و تاثیر بر مسیر درد به صورت مرکزی موجب تسکین درد مزمن نیز می گردد. میخک در حدود 20 برابر قدرتمندتر از اوژنول و دیگر ترکیبات ضد درد می باشد.
3- درمان سرفه: جویدن میخک به همراه یک تکه کوچک از نمک معمولی به تولید بیشتر آب دهان کمک کرده و در نتیجه تحریک پذیری در گلو را کاهش می‌دهد.
4- کاهش استرس و آرام کردن تنش‌های روانی: اگر احساس می‌کنید استرس دارید مقداری آب را به همراه کمی برگ ریحان، برگ نعنا و میخک بجوشانید سپس از این جوشانده برای تهیه چای سیاه استفاده کنید. این نوشیدنی را همراه با کمی عسل مصرف کنید. معجون گیاهی به دست آمده، تنش‌های شما را تسکین می‌دهد.
5- میخک درمان کننده‌ی سرطان است و حتی از ابتلا به سرطان نیز جلوگیری می‌کند.
ترکیبات شیمیایی
غنچه‌های گیاه میخک پس از باز شدن یعنی قبل از این که رنگ خاکستری و ارغوانی آن تبدیل به قرمز شود، باید چیده و خشک شوند، میخک که به عنوان ادویه و دارو به کار می‌رود، پودر این غنچه‌ها است.
غنچه میخک دارای 16 درصد و ساقه‌های درخت در حدود 5 درصد و برگ‌های آن دارای 2 درصد اسانس روغنی است که از تقطیر این قسمت‌ها به دست می‌آید.
اسانس میخک دارای بویی قوی و طعمی سوزاننده است و این اسانس سفید رنگ است و اگر در مجاورت هوا قرار گیرد رنگ آن تیره و غلیظ می‌شود.
اسانس میخک دارای اوژنول، اربوفیلین، الکل بنزیلیک، بنزوات دو متیل، فورفوول و اتیلن است.
اوژنول که ماده اصلی میخک است آرام کننده و ضد عفونی کننده است و از آن در دندان‌پزشکی برای آرام کردن درد دندان استفاده می‌شود.
میخک در طب سنتی
* میخک از نظر طب قدیم ایران خیلی گرم و خشک است و دارای خواص بسیاری است.
* برای رفع دندان درد و گوش درد یک قطره از اسانس میخک و یا روغن آن را روی دندان بمالید و یا در گوش بچکانید.
* میخک تقویت کننده مغز است و کسانی که حافظه ضعیف دارند باید از دم کرده میخک استفاده کنند.
* این گیاه برای رفع سردرد مفید است، ضعف اعصاب را درمان می‌کند و برای رفع تنگی نفس موثر است.
* کسانی که مبتلا به بیماری وسواس هستند برای درمان آن باید میخک بخورند.
میخک جریان آنزیمی را افزایش داده و در نتیجه فعالیت گوارشی را تقویت می‌کند.
به علاوه میخک تأثیر بی‌حسی موضعی دارد و به همین دلیل برای درمان معده درد
و حالت تهوع مفید است
* مقوی معده و جهاز هاضمه است، کبد و کلیه را تقویت می‌کند، سکسکه را برطرف می‌کند.
* کسانی که قطره قطره ادرار می‌کنند برای درمان آن باید چای میخک بنوشند.
* میخک اشتها آور است و بدن را تقویت می‌کند.
* برای ترمیم قرنیه چشم و برطرف کردن لکه در چشم، می‌توان چند قطره از محلول آبی میخک در چشم چکاند.
* میخک تب بر و برای گردش خون و قلب مفید است.
* برای درمان کمردرد، چای میخک و یا دو قطره اسانس میخک را با آب گرم و یا چایی مخلوط کنید و بنوشید.
* نوشیدن یک فنجان چای میخک بعد از غذا، گاز و درد معده را از بین می‌برد.
* استفاده از میخک، گرفتگی عضله را از بین می‌برد.
طرز استفاده
برای تهیه‌ی چای یا دم‌کرده‌ی میخک، مقدار 10 گرم میخک را با یک لیتر آب جوش مخلوط و به مدت 5 دقیقه دم کنید.
مضرات
همان طور که گفته شد، میخک بسیار گرم است و بنابراین برای گرم مزاجان مناسب نیست و ممکن است باعث ناراحتی کلیه و روده‌ها شود. این گونه افراد باید میخک را با صمغ عربی مخلوط کنند و سپس بخورند.