جوانه‌های گیاهی؛ سرچشمه جوانی

دکتر علی فانی، عضو هیات علمی دانشگاه افزود: با فراهم کردن شرایط مناسب رشد مانند حرارت و رطوبت برای دانه های خوراکی مانند گندم، جو و ماش که فرآیند جوانه زدن در آن‌ها آغاز می‌شود و در حین جوانه زدن تغییرات اساسی در ترکیبات این دانه ها انجام می‌شود که این تغییرات سبب کاهش ترکیبات پیچیده گیاهی مانند نشاسته و کربوهیدرات‌ها شده و در عوض ترکیبات ساده تر قندی پروتئین و عوامل سبزینه گیاهی که شامل عوامل کمیاب از قبیل سلنیوم و ید برای بدن انسان هستند در آن‌ها افزایش می‌یابد.

وی ادامه داد: تجمع ویتامین‌های A ،E ،C و ویتامین‌های گروه B، آنتی‌اکسیدان‌ها، املاح کمیاب و ترکیبات ضدسرطان و ضدپیری در جوانه ها، این ماده غذایی را به منبعی از عناصر ضروری برای بدن تبدیل کرده که به آن نام سرچشمه جوانی نیز داده شده است.

دکتر فانی اظهار داشت: بهتر است علاوه بر دانه‌های یاد شده از دانه‌هایی از قبیل لوبیاها، شبدر، یونجه، آفتابگردان، سیر و تربچه را جهت چاشنی در سالاد، ماست و سس‌ها استفاده کرد.

به گفته پژوهشگر گیاهان دارویی، میزان ویتامین B12 موجود در جوانه گندم نسبت به دانه آن چهار برابر است و ویتامین‌های گروه B در جوانه‌های این گیاه به سه تا 12 برابر و ویتامین E به میزان سه برابر افزایش می‌یابد.

عضو هیات علمی دانشگاه توضیح داد: بر اساس نتایج تحقیقات، میزان افزایش ویتامین‌های A و C در جوانه سویا باورکردنی نیست، به طوری که میزان ویتامین آ 300 درصد و میزان ویتامین ث 500 تا 600 درصد افزایش می‌یابد.

جوانه یونجه نیز منبع ترکیبات شیمیایی بنام ساپونین است که در بدن ما سبب

کم شدن کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب می‌شود و در نتیجه از سختی عروق

و بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری می‌کند

وی تاکید کرد: میزان ترکیباتی که سلول‌های بدن ما را از غیرطبیعی و سرطانی شدن حفظ می‌کند در بعضی از جوانه ها 10 تا 100 برابر بیشتر از دانه همان گیاهان است.

به گفته دکتر فانی، جوانه یونجه نیز منبع ترکیبات شیمیایی بنام ساپونین است که در بدن ما سبب کم شدن کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب می‌شود و در نتیجه از سختی عروق و بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری می‌کند.

وی ادامه داد: با استفاده از این جوانه‌ها سیستم ایمنی بدن تقویت شده و ترکیبات محافظت کننده بدن در مقابل بیماری‌های ویروسی افزایش می‌یابند.

این پژوهشگر گیاهان دارویی در خاتمه خاطرنشان کرد: شاید بتوان گفت آنچه به عنوان رمز رشد زندگی در جنین و سلول‌های بنیادی وجود دارد، در جوانه‌های گیاهی نیز موجود است و کار می‌کند.

گیاه‌درمانی در ام اس

در این مقاله سعی بر آن داریم تا با معرفی چند گیاه دارویی بهبودگر در زمینه بیماری ام اس با آثار درمانی و نحوه مصرف آنها آشنا شویم.

---

با وجود اینکه در جهان مدرن و پیشرفته امروزی تاکنون دارو و ماده موثر‌ی جهت درمان کامل و قطعی بیماری ام اس کشف نشده است اماعلم پزشکی توانسته در شناخت و تولید داروها و مواد موثره مرتبط با کاهش روند پیشرفت این بیماری گامهای بلندی بردارد. اکثر روش‌های درمانی توانسته‌اند به کاهش علائم این بیماری کمک کنند و به جهت همین ناامیدی از درمان قطعی این بیماری است که آمارها نشان داده اند که اکثر افراد مبتلا به بیماری ام اس در سراسر جهان به طب مکمل و جایگزین رو آورده‌اند. در این مقاله سعی بر آن داریم تا با معرفی چند گیاه دارویی بهبودگر در زمینه بیماری ام اس با آثار درمانی و نحوه مصرف آنها آشنا شویم. لازم به ذکر است که همیشه پیش از استعمال این سری گیاهان دارویی، قبل از قطع استفاده از دارو و یا اضافه کردن یک درمان جدید برای رژیم درمانی با پزشک خود مشورت کنید. برخی از گیاهان دارویی، مکمل‌ها و درمان‌های جایگزین هنگامی که در زمان و به روش صحیح مصرف نگردند و یا به تداخلات دارویی آنها توجهی نگردد می‌توانند عوارض شدید و غیر قابل برگشتی را به‌دنبال داشته باشند .

گیاه غافث

در حال حاضر از این گیاه جهت درمان طیف وسیعی از بیماریها استفاده می‌گردد اما باید به این نکته توجه شود که دارای گونه‌های مختلفی بوده که هر کدام دارای خواص درمانی مستقلی هستند. مطالعات و تحقیقات اخیر در مورد گیاه غافث منجر به کشف خواص ضدویروسی، آنتی‌اکسیدانی، خواص ضدالتهابی و افزایش سوخت و ساز بدن شده است. امروزه تحقیقات بشر در مورد این گیاه معطوف خواص درمانی مرتبط با بیماری MS شده است‌. هرچند که تحقیقات عملی بر روی انسانها امکان پذیر نبوده است اما نتایج کنونی تحقیقات انجام شده، گویای کاهش علائم و نشانه های MS در افراد مبتلا به این بیماری است.

مقدار و دستور مصرف: 3-6 گرم از گیاه را همراه با مقداری آب جوشانده و مصرف گردد. همچنین می توان از فرآورده های معادل این گیاه استفاده کرد.

احتیاط دارویی: در صورت مصرف مقادیر زیاد این گیاه به علت وجود ترکیبات تانن دار، باعث اختلالات گوارشی و یبوست می گردد.  مقادیر بالای استعمال این گیاه دارای تداخل مصرف با داروهای بالا یا پایین آورنده فشار خون و داروهای ضد انعقاد خون است. در دوران بارداری و شیردهی در مقادیر زیاد مصرف نشود.

بوزیدان

این گیاه دارویی به نامهای مختلفی شناخته می‌شود که از جمله رایج‌ترین این نامها می‌توان به جینسینگ هندی و آسانا اشاره کرد. نوع خاصی از گیاه توت می‌باشد. از ریشه و عصاره آن جهت درمان دردهای مزمن، رفع خستگی و التهاب‌، فرو نشاندن استرس و اضطراب استفاده می‌شود. تحقیقات اخیر در مورد این گیاه پیرامون درمان بیماران عصبی و کاهش علائم بیماری MS نتایج بسیار امیدوارکننده‌ای به همراه داشته است. مهمترین اثری را که برای آن برشمرده‌اند خاصیت ضدفراموشی این گیاه است. طبع بوزیدان گرم و خشک است و باید حتماً زیرنظر پزشک مصرف شود.  در ایران به اشتباه به ریشه گیاه پنیرباد که در منطقه سیستان و بلوچستان می‌روید و از آن به عنوان مایه پنیر استفاده می‌کنند بوزیدان می‌گویند در حالیکه بوزیدان و پنیرباد دو گیاه کاملاً متفاوت و مستقل از یکدیگر می‌باشند.

مقدار و دستور مصرف: 5 گرم از ریشه خشک شده این گیاه را در یک لیوان آب جوشانده و همراه کمی عسل میل شود. داروهای فرآوری شده از این گیاه در بازار موجود می‌باشد که توصیه می‌شود جهت مصرف از آنها استفاده گردد.

احتیاط دارویی:  مصرف مداوم و زیاد ریشه این گیاه برای فعالیت بیضه‌ها مضر است. مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیر دهی توصیه نمی‌گردد.

ریشه و برگ گیاه قاصدک

در طب کره ای از قاصدک برای افزایش انرژی و حفظ سلامت عمومی بدن استفاده می‌کنند و این در حالی است که طب غربی، همچنین طب عربی از آن برای درمان اختلالات گوارشی و بیماریهای پوستی استفاده می‌کنند. این گیاه به‌طور وحشی در چمنزار‌ها، مزارع یونجه، اراضی مرطوب کنار نهرها مراتع و زمین‌های بایر در نواحی معتدل می‌روید. گیاه قاصدک گیاهی است بی‌بو، خیلی کوچک و کوتاه‌تر از 40 سانتی‌متر که شیرابه یا مایع سفیدی ترشح می‌نماید. گاهی از گیاه قاصدک به عنوان علف هرز مزارع، چمن‌زارها و دشت‌های اطراف شهرها یاد می‌شود. ولی این شاید به معنی عدم‌ آگاهی بشر از خواص مهم آن باشد. گیاه قاصدک، یک غذای مغذی است. در بهار برگ‌های جوان آن را مانند سبزی چیده و استفاده می‌کنند چون برگ‌ها تلخ است باید با ترشی آب‌لیمو و یا سرکه در سالاد مصرف شود. برگ‌های این گیاه حاوی مقادیر قابل توجهی از ویتامین‌های A, C, D و گروه B، همچنین آهن، منیزیم، روی، پتاسیم، منگنز، مس، کولین، کلسیم، بور و سیلیکون است.

ریشه این گیاه را در اواخر زمستان یا اوایل بهار از خاک بیرون آورده و خشک کرده، مصرف می‌نمایند. ریشه گیاه حاوی اینولین و اسانس روغنی فرار و اسیدهای چرب (میریستیک اسید)، کاروتنوئیدها، ویتامینA، موسیلاژ و پکتین است. در سراسر دنیا قاصدک برای درمان انواعی از بیماری‌های کبدی و کیسه صفرا استفاده می‌شده است. از دیگر موارد مصرف سنتی ریشه و برگ گیاه، درمان بیماری‌های پستان، احتباس مایعات، اختلالات گوارشی، درد مفاصل، تب و بیماری‌های پوستی را می‌توان نام برد. امروزه به دلیل محتوی بالای مواد مغذی، ‌برگ‌های گیاه به طور گسترده‌ای به عنوان مکمل غذایی برای خانم‌های باردار توصیه می‌شود. تحقیقات و آزمایشات اخیر بر روی این گیاه نشان داده‌اند که گیاه می‌تواند خستگی و ضعف بدنی را کاهش دهد و موجب بالا بردن سطح سیستم ایمنی بدن شود. این تحقیقات همچنین منجر به کشف خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی این گیاه شده است. قاصدک توانسته امروزه نظر متخصصین را در مورد کشف داروهایی جهت درمان و کاهش علائم بیماری MS را به خود جلب کند که دلیل آن را طیف وسیعی از مواد موثر گیاهی موجود در آن دانسته اند.

مقدار و دستور مصرف: ریشه‏های گیاه قاصدک می‏توانند به عنوان قهوه بدون کافئین مورد استفاده قرار گیرند. برای این‏کار باید آنها را خشک کنید، سپس آنها را آسیاب کرده و مثل قهوه از آن استفاده کنید. 2 تا 8 گرم از ریشه خشک‌شده گیاه را سه بار در روز برای مدت 3 روز متوالی می توان استفاده و پس از آن یک هفته وقفه در مصرف این گیاه انداخته و مجداداً مصرف گردد. همچنین برگ‌های این گیاه  را می‌توان در سالاد و یا به صورت پخته شده استفاده کرد.

مطالعات و تحقیقات اخیر در مورد گیاه غافث منجر به کشف خواص

ضدویروسی، آنتی‌اکسیدانی، خواص ضدالتهابی و افزایش سوخت و ساز

بدن شده است. امروزه تحقیقات بشر در مورد این گیاه معطوف خواص

درمانی مرتبط با بیماری MS شده است

احتیاط دارویی: ریشه و برگ‌های قاصدک کاملا بی‌خطر بوده، بدون هیچ‌گونه اثرات جانبی یا خطرهای احتمالی به‌جز واکنش‌های آلرژیک که به ندرت بروز می‌کنند. به هر حال با توجه به اثر ریشه قاصدک بر ترشح صفرا، کمیسیون مصرف دارو آلمان  مصرف این گیاه دارویی توسط کسانی که به انسداد مجاری صفراوی یا دیگر بیماری‌های خطرناک کیسه صفرا مبتلا هستند را ممنوع کرده است و کسانی که سنگ کیسه صفرا دارند،‌ فقط تحت نظر پزشک می‌توانند از این گیاه استفاده کنند. ریشه قاصدک می‌تواند باعث افزایش ترشح اسید و از این طریق تشدید درد ناشی از زخم گوارشی شود.  افراد با آلرژی شناخته شده به گیاهان خانواده کاسنی، مانند بابونه و بومادران باید این گیاه را با احتیاط مصرف کنند. تداخل دارویی شناخته شده‌ای با قاصدک وجود ندارد. اما بر اساس ‌آن‌چه ما درباره اثرات ریشه گیاه می‌دانیم ممکن است وقتی همراه با داروهای دیورتیک، انسولین یا داروهای خوراکی پایین‌آورنده قند خون استفاده شود، تا حدی خطرناک باشد. به علاوه در کسانی‌که داروی لیتیوم می‌گیرند، باید دیورتیک‌های گیاهی مانند برگ قاصدک را فقط زیر نظر پزشک مصرف کنند، زیرا با مصرف این دارو دهیدراتاسیون احتمالی، ممکن است خطرناک باشد. بی‌خطری گیاه در بچه‌های کم‌سن و سال، خانم‌های حامله یا شیرده و کسانی‌که بیماری‌ شدید کبدی یا کلیوی دارند ثابت نشده است.

بابونه

بابونه گیاهی است که قرن ها از آن به صورت استعمال خارجی و خوراکی جهت درمان بیماریهای پوستی، بی‌خوابی و اضطراب، ناراحتی های معده، اسهال و... استفاده می‌شود. گیاه بابونه به عنوان یک گیاه آنتی‌اکسیدان و ضد‌باکتری و مطرح است. همچنین توانایی این گیاه در کند کردن رشد تومورهای سرطانی نیز در حال تحقیق و بررسی است.  در سالهای اخیر تحقیقات زیادی در مورد اثرات دارویی این گیاه برای درمان و کاهش علائم بیماری MS صورت گرفته است و نتایج امیدوارکننده‌ای نیز به همراه داشته است اما به هر حال باید پذیرفت از آنجا که انجام آزمایشات بالینی بر روی انسانها امکان پذیر نمی‌باشد روند این تحقیقات و آزمایشات زمانبر است.

مقدار و دستور مصرف: دم کرده این گیاه،2  تا 3 بار در هفته میل گردد.

احتیاط دارویی: از مصرف مداوم و زیاد دم‌کرده این گیاه پرهیز شود. قبل از مصرف حتماً با پزشک معالج مشورت گردد. مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌گردد.

سیاه‌دانه داروی هر دردی به جز مرگ!

سیاه‌دانه نوعی دانه علفی است که حاوی نوعی روغن و انواع مختلفی از مواد است که نقش بسیار زیادی در بهبود سلامت و مبارزه با انواع بیماری دارد و مشهور به جنسینگ ایرانی است.

---

نام‌های دیگر سیاه‌دانه، سیاه تخمه، سرنیچ سیاه، سنوخ سیاه، کمون اسود، شونیز، شونوز و کمون هندی است.

 سیاه‌دانه طعمی تلخ دارد و به عنوان ادویه در مواد غذایی به خصوص ترشیجات استفاده می‌شود.

* این دانه بومی جنوب غربی آسیاست و از قدیم به عنوان ضد انگل، ضد باکتری و مسهل استفاده می‌کردند.

* مصرف سیاه‌دانه برای زنان شیرده مفید است زیرا باعث افزایش ترشح شیر می‌شود.

* تحقیقات نشان داده است مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در سیاه‌دانه در درمان دیابت، سل،‌ بیماری‌های قلبی و عروقی، کم‌خونی و میگرن مفید است.

* اسیدهای چرب ضروری فراوان موجود در سیاه‌دانه آن را به نوعی مواد غذایی ضد سرطان تبدیل کرده که در حفظ سلامت پوست و مو نیز مفید است.

* سیاه‌دانه آهن و پتاسیم فراوانی دارد و علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، باعث رفع مسمومیت خونی و یبوست می‌شود.

* مصرف روغن سیاه‌دانه در برنامه غذایی در کاهش قند خون، تعادل فشارخون، بهبود آرتروز و التهاب لثه مۆثر است و کلیه و مجاری ادرار را تصفیه می‌کند.

* سیاه‌دانه دارای خواص بسیار زیادی از جمله در درمان سرطان‌ها، درمان زخم معده، نابودی سموم در کبد و نیز تنظیم سیستم گوارش بدن دارد.

برای درمان رماتیسم و فروکش نمودن جوش‌های زیرپوستی، پودر سیاه‌دانه

را با روغن کنجد مخلوط کرده و ضماد کنید

* گفتنی است این گیاه حتی در حیوانات نیز باعث برطرف شدن برخی از بیماری‌ها می‌شود و حیوانات نیز آن را می‌شناسند و از آن استفاده می‌کنند.

* بررسی‌ها نشان می‌دهند یکی از اصلی‌ترین فایده‌های سیاه‌دانه در بهبود سیستم ایمنی بدن و تقویت آن است، به طوری که حتی در بیماران مبتلا به صرع نیز مصرف آن سبب کاهش حملات تشنج می‌شود.

* پزشکان هشدار می‌دهند تا افراد برای استفاده از عرقیات و دانه‌های گیاهی حتماً با پزشک مشورت نمایند و به خصوص اگر باردار هستند خودسرانه سیاه‌دانه نخورند.

تأثیر سیاه درمان زخم معده

در تحقیقاتی که اخیراً توسط یکی از پژوهشگران کشورمان انجام‌شده، اثر پیشگیری و درمانی گیاه سیاه‌دانه روی زخم معده ناشی از داروی ضد التهاب غیراستروئیدی ایندومتاسین به اثبات رسیده است. صغری پاسبان محقق جوان کشورمان، در تحقیقاتی که در قالب پایان‌نامه خود جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته فیزیولوژی پزشکی انجام داده، به نتایج جالبی در خصوص اثرات درمانی گیاه سیاه‌دانه روی بیماری زخم معده پی برده که به گفته او این اثرات عمدتا از طریق مهار لیپوپراکسیداسیون و نیز افزایش ترشح مخاط معده اعمال شده است.

پاسبان گفت: در تحقیقات انجام‌گرفته با عنوان بررسی اثر سیاه‌دانه روی زخم معده ناشی از ایندومتاسین در موش صحرایی، سیاه‌دانه در حدود 80 درصد از ایجاد زخم معده پیشگیری و در حدود 70 درصد اثر درمانی برای زخم معده از خود نشان داد و در این مطالعه اثر درمانی سیاه‌دانه در درمان و پیشگیری از زخم معده حتی از داروی معروف و پرمصرفی همچون رانیتیدین نیز بیشتر بود که این موضوع بسیار جالب توجه است.

او یکی از عوارض جانبی داروهای ضد التهاب که در درمان بیماری‌های التهابی بسیار پر کاربرد است، ایجاد زخم معده در افراد دانست و اظهار کرد: داروهای ضد التهاب برای از بین بردن التهاب در بیماری‌هایی که احتیاج به درمان طولانی مدت دارند مانند آرتریت روماتوئید، آرتروز و همچنین در تسکین دردهای مختلف از جمله دردهای زودگذر عضلانی، سردردهای میگرنی و دردهای بعد از عمل جراحی تجویز می‌شوند. وی در ادامه با تاکید بر اهمیت یافتن راهی جهت کاهش عوارض این داروها، تصریح کرد: امروزه بیش از 30 میلیون بیمار در سراسر کره زمین از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی نظیر ایندومتاسین استفاده می‌کنند که یکی از عوارض شایع این داروها ایجاد زخم معده در انسان می‌باشد، به طوری که در بیش از 20 درصد از افراد تحت درمان با داروی ایندومتاسین زخم معده ایجاد شده است.

وی ابراز کرد: داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی جزو پرمصرف‌ترین داروها در سطح جهان به شمار می‌آیند، اما به دلیل عوارض جانبی خطرناکی که روی دستگاه گوارش ایجاد می‌کنند مصرف آن‌ها نگرانی‌ها و محدودیت‌هایی را به همراه دارد، بطوریکه امروزه این مشکل به یکی از دغدغه‌های مهم علم پزشکی مبدل شده است. این محقق جوان ایرانی در ادامه به بیان خصوصیات و ویژگی‌های گیاه سیاه‌دانه پرداخت و متذکر شد: سیاه‌دانه یا در اصطلاح انگلیسی Black cumin در طب سنتی ایرانی مصارف متعددی داشته و در درمان بسیاری از امراض همچون سوءهاضمه، سر درد مزمن، اسهال، استفراغ، سرماخوردگی، از دست دادن اشتها، آسم، بیماری‌های قلبی، ضعف جسمانی، مشکلات گوارشی، دیابت، رماتیسم، جذام و بسیاری موارد دیگر تجویز و مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

نسخه‌های درمانی

1ـ خوردن دانه‌ی سیاه‌دانه قاعده آور است، مسمومیت خون را درمان، بدن را تقویت، دل درد و یبوست را درمان، جنین را خارج و زنان وضع حمل کرده را تقویت می‌کند.

2ـ برای درمان زهر رتیل، به مدت 3 روز و هر روز 3 مثقال از دانه‌ی آن را همراه با آب گرم میل کنید.

3ـ برای درمان درد پشت سر، 25 گرم از پودر دانه‌ی سیاه‌دانه را در 100 گرم عسل مخلوط نموده و میل کنید.

4ـ برای درمان زانودرد و سیاتیک، 40 روز و هر روز نصف یک استکان آب جوشانده‌ی سیاه‌دانه را میل کنید.

5ـ برای درمان هموروئید، خاکستر سیاه‌دانه و رب مورد را مخلوط نموده، میل کنید.

6ـ برای درمان درد رحم و زایمان، پودر سیاه‌دانه را با عسل و روغن مخلوط نموده، میل کنید.

7ـ سیاه‌دانه را بکوبید و بر زگیل ضماد کنید، پس از چند بار تکرار زگیل را از بین می‌برد.

8ـ برای درمان آسم و سنگ کلیه، 10 گرم سیاه‌دانه را با آب گرم و عسل مخلوط نموده، میل کنید.

9ـ برای کشتن انگل‌های معده و روده، سیاه‌دانه را در سرکه دم کرده و میل نمایید.

10ـ برای درمان جوش‌های جوانی، پودر سیاه‌دانه را در سرکه مخلوط کرده و شب‌ها بر محل ضماد کنید.

11ـ برای درمان رماتیسم و فروکش نمودن جوش‌های زیرپوستی، پودر سیاه‌دانه را با روغن کنجد مخلوط کرده و ضماد کنید.

12ـ برای جلوگیری از ریزش موها و رویاندن موهای ریخته شده، پودر سیاه‌دانه و حنا را در روغن سوسن مخلوط کرده و بر سر ضماد کنید.

13ـ مالیدن جوهر سیاه‌دانه بر کمر سبب تمدد اعصاب شده و قدرت جنسی را افزایش می‌دهد.

14ـ مالیدن جوهر سیاه‌دانه بر صورت باعث جوان شدن پوست صورت می‌شود.

افزایش شیر مادر با 5 گیاه دارویی

تعدادی از گیاهان با مکانیسم‌های مختلف و اکثراً از طریق تحریک غدد تولید شیر باعث افزایش شیر مادران شیرده می‌شوند.

---

بعضی گیاهان معطر خاصیت ضد نفخ داشته و با ورود به شیر مادر از دل درد کودک جلوگیری می‌کنند؛ مانند سبزیجات خوراکی، از جمله ریحان، ترخون، زیره، رازیانه و گشنیز.

از گیاهانی که در دسترس عموم قرار دارند و مصرف آن‌ها محدودیتی ندارد، می‌توان به چند گیاه زیر اشاره کرد:

1- بادام زمینی

قسمت مورد استفاده گیاه دانه‌های آن است که در بازار به صورت خام یا نمک زده و یا بود داده به فروش می‌رسد. این گیاه ضد چسبندگی پلاکت‌ها (که برای رقیق شدن خون موثر است)، ضد اکسیدان، افزایش‌دهنده قوای جنسی، ضد قارچ، مسکن دردهای سینه و شیر افزا می‌باشد. تاکنون عارضه‌ای از بادام زمینی گزارش نشده، ولی ممکن است بعضی افراد نسبت به آن حساسیت داشته باشند.

2- ریحان

ریحان از خانواده نعناع است. قسمت مورد استفاده گیاه برگ‌های آن است. ریحان جزء گیاهان معطر و دارای خاصیت ضد نفخ برای مادر و کودک می‌باشد. این گیاه نیز شیرافزاست.

3- رازیانه

با توجه به اینکه دانه‌ها حاوی اسانس معطری می‌باشند. این گیاه خاصیت ضد نفخ دارد که می‌تواند برای مادر و کودک مفید باشد. رازیانه دارای هورمون‌های گیاهی است که از طریق تحریک غدد مترشحه شیر باعث افزایش شیر مادران شیرده می‌شود. میزان مصرف روزانه در حد 5 گرم یا یک قاشق مرباخوری از دانه است. برای تأثیر بیشتر، بهتر است دانه‌ها را پودر کرده و روی غذا ریخته و یا آن را با شیر یا آب مخلوط نمود. همچنین می‌توان آن را با ماست مخلوط و مصرف کرد. مصرف آن در دوران حاملگی توصیه نمی‌شود.

ریحان از خانواده نعناع است. قسمت مورد استفاده گیاه برگ‌های آن است.

ریحان جزء گیاهان معطر و دارای خاصیت ضد نفخ برای مادر و کودک می‌باشد.

این گیاه نیز شیرافزاست

4- سیاه‌دانه

قسمت مورد استفاده آن از دانه‌ها می‌باشند. سیاه‌دانه نیز از گیاهان معطر است و مصرف خوراکی آن باعث رفع نفخ در مادران شیرده و کودکان می‌شود. همچنین سیاه‌دانه، ضد درد، ضد سرطان، ضد حساسیت، هضم‌کننده غذا، ادرارآور، کاهش‌دهنده پرفشاری خون، کاهش‌دهنده اوره خون، محرک سیستم ایمنی بدن، مقوی معده و شیرافزاست. روزانه مصرف 2 گرم سیاه‌دانه بلامانع است، بهتر است دانه‌ها له شوند تا اثر آن‌ها بیشتر گردد. گرچه عوارض جانبی از سیاه‌دانه گزارش نشده است ولی توصیه می‌گردد این گیاه در دوران بارداری مصرف نشود.

5- سیب‌زمینی

قسمت مورد استفاده سیب‌زمینی در حقیقت ساقه‌های زیرزمینی متورم شده آن است که حاوی مقدار زیادی نشاسته می‌باشد. مهم‌ترین اثرات سیب‌زمینی شامل اثرات ضد درد، ضد میکرب، تقویت‌کننده قلب، ادرارآور، پایین آورنده پرفشاری خون، خواب‌آور، خلط‌آور، تقویت‌کننده عضلات، اشتهاآور و شیر افزا می‌باشد.

آنالیز عرق نعناع

سیاری از مراجع و کتاب‌های مربوط به طب گیاهی، تاریخچه تقطیر و تولید عرق‌های گیاهی را ایران

و مردم این کشور می‌دانند. بر اساس اطلاعات موجود در این کتاب‌های مرجع، تولید عرق گیاهی به ابن‌سینا

و دوره‌های پس از او نسبت داده شده است...

---

به نظر می‌رسد که شروع تقطیر و استخراج رایحه گیاهان با تولید گلاب از گل محمدی آغاز شده و کم‌کم به مرحله کنونی تولید صدها نوع عرق گیاهی رسیده است.

یکی از معروف‌ترین و رایج‌ترین عرق‌های گیاهی موجود در بازار ایران، عرق نعناع است که سۆال‌های بسیاری در مورد آن مطرح است. به همین دلیل گفت و گوی زیر با دکتر محمدحسین صالحی سورمقی، متخصص فارماکوگنوزی و استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران را آورده‌ایم تا پاسخ این سۆال‌ها را از ایشان بگیریم.

فرآیند تولید عرق نعناع چگونه است؟

از هر گیاهی مانند برگ نعناع، بیدمشک، ریحان، گل محمدی یا زیره که دارای رایحه و اسانس باشد، می‌توان عرقیات گیاهی تولید کرد. برای تولید عرق گیاهی، ابتدا آب و ماده معطر که همان گیاه باشد، می‌جوشانند. پس از تبخیر آب، عملیات سرد کردن بخار و تقطیر به صورت سنتی یا صنعتی انجام می‌شود و مایعی که با تقطیر به دست آمده،‌ معطری است که ما ایرانی‌ها به آن‌ها عرق گیاهی می‌گوییم. طی فرآیند تبخیر و تقطیر، اسانس و رایحه گیاه داخل مولکول‌های آب نفوذ می‌کند و در اصطلاح علمی، آب مقطر تولید می‌شود. این آب‌های معطر مقطر، علاوه بر طعم و رایحه خوبشان، خواصی هم برای بدن دارند. ما ایرانی‌ها معمولاً فقط به مایعی که از گلبرگ‌های گل محمدی تهیه می‌شود، «گلاب» می‌گوییم و سایر آب‌های معطر مقطر را «عرق گیاهی» یا «طبی» می‌نامیم.

مفهوم عبارت «دوآتشه» که روی برخی از عرقیات گیاهی درج می‌شود، چیست؟

اگر میزان گیاه نسبت به حجم آب بیشتر باشد و رایحه و اسانس بیشتری در مولکول‌های تقطیرشده آب جمع شوند، اصطلاح «دوآتشه» را برای عرق گیاهی به کار می‌برند. عرق دوآتشه، همان عرق اشباع‌شده یا با عطر بسیار غلیظ. مثلاً میزان برگ نعناعی که برای تولید یک شیشه عرق نعناع دوآتشه استفاده می‌شود، بسیار بیشتر از برگ نعناعی است که برای تولید یک ظرف عرق نعناع معمولی به کار می‌رود.

بهتر است عرق‌های گیاهی را حداکثر 6 تا 12 ماه پس از تولید مصرف کنید

تا از خاصیت آن‌ها بهره‌مند شوید

پس خاصیت عرق‌های دوآتشه از انواع معمولی‌شان بیشتر است؟

دقیقاً همین طور است. از آنجا که ماده موثر در عرقیات گیاهی، اسانس و رایحه موجود در آن‌هاست، هرچه عرق گیاهی بوی بیشتری داشته باشد، یعنی اسانس بیشتری در مولکول‌های آب وجود دارد و خواص درمانی بیشتری دارد بنابراین خاصیت ضد نفخ و ضد درد عرق نعناع‌های دوآتشه، به مراتب از انواع معمولی‌شان بیشتر است.

تفاوت میان عرق نعناع‌های پاستوریزه و سنتی موجود در بازار چیست؟

هر ماده‌ای که پاستوریزه شود، عاری از وجود هرگونه آلودگی میکروبی و انگلی است پس آلودگی‌های احتمالی، در عرق نعناع‌های کارخانه‌ای که عبارت پاستوریزه روی آن‌ها درج شده،‌ وجود ندارد.

پس احتمال وجود آلودگی در عرق نعناع‌هایی که در کارگاه‌های خانگی و سنتی تهیه می‌شوند، وجود دارد؟

عرق از فرآیند تقطیر به دست می‌آید و مایعی که تقطیر می‌شود، کاملا استریل و عاری از هرگونه آلودگی است اما امکان دارد آلودگی از طریق ظرف آلوده یا فردی که عرق را به صورت سنتی تولید و بسته‌بندی می‌کند، به محصول نهایی راه یابد. به همین دلیل نمی‌توانیم بگوییم که عرق نعناع‌های سنتی کاملا استریل یا کاملا آلوده هستند. اگر عرق نعناع در کارگاه‌های خانگی با شرایط بهداشتی تهیه و از ظرف‌های پاکیزه برای بسته‌بندی آن استفاده شود و خود تولیدکننده هم مسایل بهداشتی را رعایت کند، دیگر نباید نگران وجود آلودگی در آن بود.

خاصیت عرق نعناع چیست؟

عرق نعناع، فقط حاوی رایحه نعناع ترکیب‌شده با آب است که خاصیت ضد نفخ، ضد درد و ضداسپاسم (گرفتگی) دارد. از آنجا که تمام ترکیب‌های نعناع وارد عرقش نمی‌شود، نمی‌توان همه خواص برگ نعناع را به عرق آن هم نسبت داد ولی مصرف این عرق گیاهی، پس از غذا و برای رفع دل‌درد و نفخ یا هضم بهتر غذا مفید است.

آیا میزان مصرف مشخصی برای عرق نعناع وجود دارد؟

نه، معمولاً میزان استانداردی برای مصرف این عرق‌های سنتی وجود ندارد و نمی‌توان حجم کاملا مشخصی برای مصرف آن‌ها برای افراد در گروه‌های سنی و جنسی مختلف در نظر گرفت. البته می‌توان پیشنهاد کرد که اگر احساس نفخ و دل‌درد داشتید، حدود یک استکان در هر وعده، عرق نعناع مصرف کنید. اگر غلظت و بوی عرق نعناع زیاد باشد، می‌توان به مصرف نصف استکان از آن هم بسنده کرد.

آیا منع مصرفی هم برای استفاده از عرق نعناع در افراد خاصی وجود دارد؟

نه، فقط افرادی که به خود گیاه نعناع حساسیت دارند و با خوردن آن دچار واکنش‌های آلرژیک می‌شوند، نه‌تنها عرق نعناع، بلکه هیچ‌یک از محصولاتی را که بر پایه گیاه نعناع تولید شده است، نباید مصرف کنند.

هرچه عرق گیاهی بوی بیشتری داشته باشد، یعنی اسانس بیشتری در مولکول‌های آب وجود دارد و خواص درمانی بیشتری دارد بنابراین خاصیت ضد نفخ و ضد درد عرق نعناع‌های دوآتشه، به مراتب از انواع معمولی‌شان بیشتر است

بهترین ظرف و مکان برای نگهداری از عرق نعناع چیست؟

بهتر است تمام عرق‌های گیاهی از جمله عرق نعناع در ظرف‌های شیشه‌ای نگهداری شود. از آنجا که شیشه‌های رنگی (مانند شیشه‌های سبز یا قهوه‌ای) نور کمتری از خود عبور می‌دهند، استفاده از آن‌ها برای نگهداری از عرقیات از شیشه‌های شفاف بهتر است. پس از ظرف‌های شیشه‌ای، ظرف‌های فلزی (مانند ظرف‌های آلومینیومی) بهترین ظرف‌ها برای نگهداری از عرق‌ها هستند. این روزها برای پایین آوردن قیمت نهایی محصول از پلاستیک برای بسته‌بندی بطری‌های عرق استفاده می‌شود اما پلاستیک، برای نگهداری این محصولات مناسب نیست. به همین دلیل بهتر است یا عرقیاتی که در شیشه هستند بخرید یا آن‌ها را پس از خرید در ظرف‌های شیشه‌ای رنگی یا فلزی پاکیزه و بدون بو بریزید. تمام عرق‌های گیاهی باید در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم آفتاب قرار بگیرند. اگر فروشنده‌ای عرق را بیرون از مغازه و در معرض آفتاب قرار داده بود، از خرید محصول او خودداری کنید.

بهترین زمان مصرف و نشانه فساد عرق‌های گیاهی چیست؟

معمولاً روی بسته‌بندی عرقیات سنتی تاریخ تولید و انقضا وجود ندارد و گاهی فقط تاریخ تولید روی بسته‌بندی نوشته می‌شود. بهتر است عرق‌های گیاهی را حداکثر 6 تا 12 ماه پس از تولید مصرف کنید تا از خاصیت آن‌ها بهره‌مند شوید. فساد عرق گیاهی را هم می‌توان از ظاهر آن متوجه شد. عرق سالم و عاری از آلودگی، کاملا شفاف است. وجود هر گونه کدورت یا رسوب در عرق‌های گیاهی می‌تواند نشان‌دهنده وجود آلودگی‌های میکروبی یا قارچ و کپک، درون آن‌ها باشد و باید از مصرف چنین محصولاتی خودداری کرد.

درخت غان: اکسیر طبیعت

چند کیلو اضافه وزن، روماتیسم، ورم مثانه، بیماری‌های مربوط به پوست و غیره. همه‌ی این مشکلات را می‌توان با استفاده از گیاه غان درمان است.

---

تا حالا نام این درخت را شنیده‌اید؟ در مورد آن و خواصش چه می‌دانید؟ این گیاه را با نام‌های دیگری مانند سندر، توس کوهی، قان، غوش و غیره می‌شناسند. باید بدانید که شیره، برگ‌ها و پوست این درخت خواص درمانی دارد و برای رفع بسیاری از مشکلات مفید است. با ما همراه باشید تا با گوشه ای از دنیای خواص یک درخت آشنا شوید.

درخت غان برای خوش اندامی

روزهای گرم تابستان از راه رسیده و زمان آن است که کمی به فکر تناسب اندامتان باشید. برای این کار می‌توانید از آب گیاه غان استفاده کنید. این گیاه برای دفع آب انبار شده در بدن موثر است به خاطر این که خواص دیورتیک دارد یعنی اینکه ادرارآور است. برای همین هم باعث کم شدن وزن بدن می‌شود. علاوه بر این، این گیاه، پوست را آب‌رسانی کرده و سموم بدن را دفع می‌کند. همین امر هم باعث مقابله با سلولیت می‌شود.

روش استفاده

برای هر یک فنجان آب جوش دو تا سه گرم برگ خشک درخت غان کافی است. روزانه نیم ساعت قبل از غذا دو تا سه فنجان از این دم کرده بنوشید.

البته در برخی از داروخانه‌ها شربت درخت غان هم موجود است. می‌توانید بر اساس دستورالعمل نوشته شده روی شیشه از خواص آن بهره ببرید.

شیره‌ی درخت غان برای درمان عفونت ادراری

عفونت ادراری یکی از بیماری‌های رایج بین اکثر خانم‌هاست. خوشبختانه درخت غان حاوی فلاونوئیدها و ویتامین C و آنتی اکسیدان های قوی می‌باشد و برای همین هم شیره‌ی این گیاه باعث سم زدایی بدن می‌شود. میزان بالای پتاسیم موجود در شیره‌ی درخت غان از این گیاه، یک گیاه دیورتیک ساخته است که می‌تواند حجم ادرار را بالا ببرد و باعث دفع مواد زاید اسیدی مسبب التهاب‌های بدن شود.

روش استفاده

یک قاشق غذاخوری عصاره‌ی درخت غان را در یک فنجان آب جوش بریزید. اجازه دهید به مدت 20 دقیقه دم بکشد. روزانه قبل از هر وعده‌ی غذایی یک فنجان بنوشید.

آلودگی هوا، مواد غذایی چرب و حتی عمل تنفس باعث تجمع توکسین

یا همان سموم در بدن می‌شود. سمومی که از طریق مجاری طبیعی دفع نمی‌شوند در محل دیگری جمع می‌شود یعنی در پوست. شیره‌ی گیاه غان

سرشار از آنتی اکسیدان ها است و باعث دفع توکسین ها می‌شود

برگ‌های درخت غان برای تسکین روماتیسم

برگ‌های درخت غان حاوی ترکیبات ضدالتهابی و مسکنی مانند آسپرین می‌باشند. برای همین هم می‌تواند باعث تسکین دردهای روماتیسم شود. از این گذشته این گیاه برای دفع توکسین ها یا همان سموم بدن که در عضلات انباشته می‌شود بسیار موثر است.

روش استفاده

دو تا سه گرم برگ درخت غان را با یک فنجان آب جوش دم کنید. سی دقیقه قبل از هر وعده‌ی غذایی یک فنجان از این دم کرده میل کنید. دو تا چهار هفته این دوره را ادامه دهید.

پوست درخت غان برای درمان اگزما و پسوریازیس

پوست درخت غان تأثیر زیادی روی درمان مشکلات پوست و به ویژه اگزما یا پسوریازیس دارد.

روش استفاده

سی گرم پوست درخت غان را در یک لیتر آب ریخته و اجازه دهید با حرارت ملایم به مدت ده دقیقه بجوشد و سپس به مدت یک ساعت دم بکشد. محلول را صاف کنید و مناطقی که دچار این مشکلات هست (مانند پاها، دست‌ها، پوست سر و غیره) را شستشو دهید و یا دو بار در روز به صورت کمپرس استفاده کنید.

لوسیون درخت غان برای داشتن موهای زیبا

لوسیون موی تهیه شده با درخت غان برای زیبایی موها معجزه می‌کند. این گیاه سرشار از مواد معدنی است و برای همین هم باعث تغذیه‌ی موها شده و ریزش و شوره را از آن‌ها دور می‌کند. خوشبختانه این گیاه با تمام انواع موها سازگار است.

روش استفاده

یک قاشق غذاخوری برگ درخت غان خشک شده را در آب ریخته و اجازه دهید به مدت نیم ساعت دم بکشد. محلول را صاف کرده و موهایتان را با آن آب بکشید. البته محصولات جدیدی در بازار وجود دارند که حاوی گیاه غان هستند.

برگ‌های درخت غان حاوی ترکیبات ضدالتهابی و مسکنی مانند آسپرین

می‌باشند. برای همین هم می‌تواند باعث تسکین دردهای روماتیسم شود

درخت غان باعث دفع توکسین ها و سموم بدن می‌شود

آلودگی هوا، مواد غذایی چرب و حتی عمل تنفس باعث تجمع توکسین یا همان سموم در بدن می‌شود. سمومی که از طریق مجاری طبیعی دفع نمی‌شوند در محل دیگری جمع می‌شود یعنی در پوست. شیره‌ی گیاه غان سرشار از آنتی اکسیدان ها است و باعث دفع توکسین ها می‌شود.

روش استفاده

یک قاشق غذاخوری شیره‌ی گیاه غان را در یک لیتر آب بریزید و به مدت سه دقیقه بجوشانید. سپس حرارت را کم کنید و اجازه دهید به مدت ده دقیقه بجوشد. در طول روز قبل از غذا از این جوشانده میل کنید. می‌توانید این دوره‌ی درمانی را به مدت سه هفته دنبال  کنید و یک هفته وقفه ایجاد کرده و دوباره از نو شروع کنید.

درخت غان برای مقابله با نارسایی کلیوی

افرادی که دچار نارسایی کلیوی هستند می‌توانند از درخت غان به عنوان «تصفیه کننده‌ی خون» استفاده کنند. برگ‌های دیورتیک درخت غان باعث افزایش میزان ادرار می‌شود و همین امر هم باعث تحریک کلیه‌ها شده و به دفع ضایعات موجود در دستگاه گوارش کمک می‌کند.

روش استفاده

یک قاشق غذاخوری برگ خشک درخت غان را در یک فنجان آب جوش ریخته و دم کنید. هر روز دو مرتبه از این جوشانده میل کنید.

خواص تخم شربتی

تخم شربتی از قدیم به عنوان یک نوشیدنی سنتی بین ایرانیان جای داشته که علاوه بر رفع تشنگی برای متعادل نگه‌داشتن فشارخون و لاغر شدن بسیار موثر است.

---

تخم شربتی گیاهی خودرو، یک ساله و شبیه به ریحان ولی با برگ‌ها و تخم‌های ریزتر است. ساقه‌های آن مربع شکل و گلش مایل به قرمز و صورتی است. این گیاه در اوایل بهار در کوهستان‌ها و بیابان‌ها می‌روید.

تخم این گیاه سیاه شفاف است و وقتی‌که در آب ریخته شود بلافاصله حالتی خمیری و لعاب‌دار در آب ایجاد می‌کند که بسیار لغزنده است و رنگش متمایل به رنگ خاکستری می‌شود. لعاب این دانه‌ها پس از جذب آب مانند فالوده می‌شود.

تخم شربتی در حقیقت دانه‌های گیاه ریحان کوهی است که به علت داشتن ترکیبات لعاب‌دار به صورت محلول در آب (شربت) استفاده می‌شود. لعاب این دانه‌ها پس از جذب آب به صورت ژله‌ای درمی‌آید که می‌تواند برای رفع عطش مورد استفاده قرار گیرد. تخم شربتی خواص زیادی دارد و این‌گونه نیست که فقط برای فصل گرما توصیه شود.

نام‌های دیگر این گیاه: بادروج، تره خراسانی، اوقیمن، حوک، بورنگ، صریرا و بادروج ابیض می‌باشد.

تخم شربتی لاغر می‌کند

استفاده از تخم شربتی در محلول آب یکی از بهترین مواد برای کم کردن وزن است. دانه‌های ژلاتینی تخم شربتی بدون آنکه کالری داشته باشد تا مدت‌ها فرد را سیر نگه می‌دارد و به جای خوردن داروهای زیان آور برای کم کردن اشتها، می‌توان از تخم شربتی استفاده کرد.

تخم شربتی دارای مقدار فراوانی پروتئین، آهن، پتاسیم و کلسیم است و در

عین حال آن‌هایی که در جذب کلسیم مشکل دارند بدانند یک ماده معدنی به

نام بورون در تخم شربتی باعث انتقال کلسیم به استخوان‌ها می‌شود

بیماری‌های تنفسی را با تخم شربتی برطرف کنید

این دانه های ریز سیاه رنگ دارای چند خاصیت است که در ادامه ذکر شده است.

* تخم شربتی برای درمان بیماری‌های تنفسی مفید است.

* مخلوطی از آن با زنجبیل و عسل در درمان آسم، سرفه، سرماخوردگی، آنفلوانزا و برونشیت موثر است.

دیگر خواص تخم شربتی

* از تخم شربتی برای درمان ناراحتی‌های گوارشی مانند درد معده، نفخ، یبوست، سوءهاضمه و بی نظمی کارکرد روده‌ها استفاده می‌شود.

* خلق و خوی فرد را خوب می‌کند، خستگی مفرط ذهنی، تنش‌های عصبی، افسردگی، میگرن و مالیخولیا را برطرف می‌کند.

* از روغنی که با خرد کردن تخم‌های شربت به دست می‌آید، برای درمان عفونت‌هایی مانند زخم، بریدگی، عفونت مثانه، عفونت پوست و… استفاده می‌شود.

* در کشور چین، از تخم شربتی برای درمان عفونت، درد معده، گزیدگی مار و حشرات و پایین آوردن دمای بدن استفاده می‌شود.

* از آن جا که تأثیر ضد اسپاسمی دارد، سیاه سرفه را برطرف می‌کند.

* در رفع عطش بسیار موثر است.

* مشکل دیگری که دامن‌گیر دنیا از جمله کشور ما شده فشار خون است که معمولاً بعد از خوردن غذا به ویژه غذاهای پر نشاسته، فشارخون بالا می‌رود و اگر تخم شربتی همراه غذا خورده شود مواد نشاسته‌ای به تدریج قند موجود در خود را آزاد می‌کنند و به این ترتیب شما به طور تدریجی انرژی متعادل در طول روز خواهید داشت.

* تخم شربتی دارای مقدار فراوانی پروتئین، آهن، پتاسیم و کلسیم است و در عین حال آن‌هایی که در جذب کلسیم مشکل دارند بدانند یک ماده معدنی به نام بورون در تخم شربتی باعث انتقال کلسیم به استخوان‌ها می‌شود.

خواص درمانی و روش مصرف

* عطش: مقداری از تخم شربتی را به شربتی که دوست دارید اضافه کنید و بعد از گذشت حداقل دو دقیقه بنوشید.

* تقویت قلب: تخم شربتی را در عرق بید مشک یا نسترن بریزید و بنوشید.

* تقویت اعصاب: روزانه یک یا دو بار تخم شربتی را در عرق بادرنجبویه مخلوط کنید و آن را با عسل شیرین کنید و بنوشید.

* تنگی نفس، سرفه‌های خشک: یک قاشق مرباخوری تخم شربتی را در یک لیوان آب ولرم حل کنید و آن را جرعه جرعه بنوشید.