طرز تهیه اسپری باغ فلفل تند

با توجه به درخواست های کاربران برای معرفی روش های دفع و کنترل آفات به روش طبیعی بنده طرز تهیه یک اسپری حشره کش طبیعی با فلفل رو آماده کردم اسپری سیر و فلفل بسیاری از حشرات باغ و آفات را دور می کند. این روش احتمالا ارزان ترین گزینه برای تهیه در خانه است و زمانی که آن را اسپری می کنید نیز برایتان مضر نیست. یکبار در هفته یا بیشتر برای چندین هفته قبل و در مدت زمان های آلودگی بکار ببرید...

کنتــــــــرل بیــــــولوژیک

کنترل بیولوژیک پدیده‌ای طبیعی است که هدف آن تنظیم جمعیت موجودات می‌باشد. کنترل بیولوژیک ممکن است به صورت طبیعی یا با دخالت انسان اتفاق بیافتد، که به این نوع کنترل، کنترل بیولوژیک کاربردی اطلاق می‌شود.
کنترل بیولوژیک یا (Biological Control) شامل سه موضوع اصلی است:

1– انواع موجودات آفت هدف؛

2– انواع دشمنان طبیعی؛

3– روش‌های بکارگیری دشمنان طبیعی

 

 

مقدمه
امروزه با استفاده گسترده از مواد شیمیایی در باغات و مزارع که منجر به ریشه کن شدن نسل موجودات و عوامل بیماری زا میشود بیم این است که حشرات ومیکرو ارگانیسمهای مفید نیز برای همیشه از بین بروند. این در حالی است که واژه مفید و غیر مفید را ما انسانها بر حسب نیاز های مصرفی خود ابداع کرده ایم .اعتقاد بسیاری از دانشمندان این است که تنوع زیستی بیشتر بین موجودات برابر است با سلامتی بیشتر محیط زیست. یقینا یک فضای سبز با تنوع بیشتر بقای بیشتری خواهد داشت. بنابراین سعی آنها در جلوگیری از ریشه کن شدن بعضی از حشرات و پاتوژنهایی است که در یک سیستم باعث خسارت به گیاهان می شوند.

تعریف
کنترل بیو لوژیک عبارت است از استفاده از یک عامل بیماریزا یا یک حشره به منظور کاهش خسارت ناشی از یک نوع آفت . این روش مخصوصا برای محل هایی مثل گلخانه ها و محیط های بزرگ مصنوعی مناسب است . هدف از کنترل بیو لوژیک ریشه کن کردن آفاتی که به گیاهان آسیب وارد می کنند نیست بلکه هدف کاهش جمعیت آنها به حدی است که کمترین خسارت را به کشاورز یا محیط زیست وارد کند. در حقیقت این روشی است که با عکس العمل محیطی بین موجودات زنده آفات را کنترل می کند.در یک محیط طبیعی یعنی جایی که بشر کمترین دخالت را در اکوسیستم دارد آفات و بیماری های گیاهی همیشه وجود دارند اما در صورت عدم دخالت مستقیم بشر جمعیت آنها همیشه در حال تعادل و به حد نرمال است.
یکی از عوامل مهم برای شروع کار کنترل بیولوژیک آشنایی با مراحل مختلف رشد آفات و شناسایی مرحله ای است که آنها بیشترین خسارت را به گیاهان وارد می کنند. بیشتر روش های کنترل بیو لوژیک بر پایه جذب بیشتر حشرات مفید در مزارع و باغات پایه ریزی شده اند. موجودات زنده ای که بیشتر برای کنترل بیولوژیک استفاده می شوند عبارتند از انگل ها،شکارچی ها، پاتوژن ها و خورنده علف های هرز .(Weed feeder) کشاورزان می توانند آنها را از طریق پست خریداری نمایند .موجوداتی که برای این منظور استفاده می شوند می توانند شکارچی یا انگل باشند.

کنترل بیو لوژیک از دیدگاه اقتصادی
کنترل بیولوژیک از نظر اقتصادی روشی بهینه است. حتی در صورت عدم موفقیت کامل در مزرعه نسبت سود به هزینه B/C در این روش 11:1 است. بر اساس یک مطالعه تخمین زده می شود که در این روش برنامه های با موفقیت کامل در ازای یک واحد سرمایه 32 واحد سود را باز می گردانند.( 32:1 B/C) این درحالی است که در تحقیق مشابهی نسبت سود به سرمایه در کنترل شیمیایی آفات فقط 5/2 به 1 است.

کنترل بیولوژیک با استفاده از حشرات
برای شروع این روش باید از روش زندگی حشرات یعنی انگل یا شکارچی بودن،سیکل زندگی و مکان هایی که آنها برای زندگی ترجیح می دهند مطلع باشیم .حشرات راه های مختلفی برای تغذیه از سایر حشرات ابداع کرده اند. شکارچی ها مستقیما حمله میکنند و قربانی خود را می بلعند در حالی که انگل ها در روی بدن حشره دیگر تخم گذاری می کنند و هنگامی که لارو ها از تخم بیرون آمدند از اندام های داخلی بدن حشره میزبان تغذیه می کنند.
کنترل بیولوژیک زنبور پلیستز(Polistes)از طریق کفشدوزک(Ladybug)
کفشدوزک ها مخصوصا لارو های آنها شته هایی مثلGreenfly و Blackfly راشکار می کنند و از کرم ،پوسته بدن و لارو های کوچک آنها تغذیه می کنند. کفشدوزک ها شبیه سوسک هستند و با رنگ سیاه و قرمز بیشتر دیده می شوند. لاروهای آنها در ابتدا خیلی کوچکند ولی تا 17 میلی متر رشد می کنند. بدن آنها پوشیده از رنگ های سیاه یا خاکستری با لکه های مشخص قرمز یا نارنجی است. آنها بیشتر در باغات یافت میشوند و در زمستان در سوراخ ساقه های درختان به خواب می روند.
کنترل بیولوژیک حشره White fly با استفاده از زنبور Encarsia formosa
این حشره یک زنبور کوچک است که به شکل انگل از حشره White fly تغذیه می کند. White fly نو عی حشره کوچک است که از آفات مهم گلخانه ای است. این حشره از شیره گیاهی تغذیه می کند و باعث پژمردگی و تشکیل تودهای کپکی سیاه بر روی گیاه می شود.این روش مخصوصا در صورت هجوم کم حشره مفید است و تا مدت زیادی محافظت ایجاد می کند. مکانیسم کنترل به این صورت است که زنبور روی پوسته لارو White fly تخم گذاری می کند. بعد از خروج لارو ها از تخم، آنها از لارو White fly تغذیه کرده و قبل از تبدیل آنها به شفیره آنها را از بین می برند. باید بلافاصله بعد از مشاهده اولین حشره بالغ White fly نسبت به رها سازی زنبورها اقدام کرد تا کنترل به نحو موثری صورت بگیرد.

کنترل بیو لوژیک علف های هرز کنترل بیولوژیک علف های هرز یکی از روش های کنترل علف های هرز است ،که از طریق قرار دادن آنها در معرض دشمنان طبیعی انجام می شود. بسیاری از علف های هرزی که امروزه در محیط های اطراف ما وجود دارند بومی مناطق دیگر بوده اند و از طریق بذر ، اندام رشد رویشی، باد، آب،حشرات و... به مناطق دیگر منتقل شده است.متاسفانه با انتقال علف های هرز به مناطق جدید دشمنان طبیعی آنان به همراه آنان منتقل نمی شوند در نتیجه آنها به راحتی قادر به رشد و نمو هستند، و حیات گیاهان بومی و مطلوب را به خطر می اندازند.
کنترل بیولوژیک روش هایی را پیشنهاد می کند تا تعادل طبیعی بین علف های هرز و محیط آنها برقرار شود. که از طریق معرفی حشرات و بیماری هایی است که به گیاهان مضر حمله می کنند.
_ یک روش کنترل شامل استقرار یک جمعیت از دشمنان طبیعی علف هرز است که قادر به ادامه حیات در محیط جدید می باشند.هدف ایجاد ممانعت برای رشد علف های هرز ،مخصوصا در مورد علف هایی که زمین های غیر زراعی را اشغال کرده اند،است.این روش با افزایش جمعیت یک عامل بیولوژیک (که معمولا یک حشره است )اجرا شده و تا زمانی که جلوی افزایش علف هرز را بگیرد ادامه می یابد . کنترل بیولوژیک علف هرز روشی تدریجی وطولانی است و تا 20 سال به طول می انجامد. اما در شرایط درست سودمند ترین و اقتصادی ترین روش کنترل است با توجه به اینکه اگر از عامل صحیحی برای کنترل استفاده شود کمترین خسارتی به محیط زیست وارد نمی کند.
روش دوم به کار بردن یک دشمن طبیعی است که ، مثل علفکش ها با علف هرزمستقیما در تماس باشد، مانند عوامل بیماری زای گیاهی. این روش بیشتر برای کنترل علف های هرز غلات و در مزارع استفاده می شود. در کانادا عوامل بیماری زایی که برای این منظور استفاده می شوند حتما باید در آن منطقه وجود داشته باشند و اجازه ورود از مناطق ذیگر را ندارند. شرایط مورد نیازی که یک عامل بیماری زا برای استفاده در روش کنترل بیولوژیک باید داشته باشد این است که با روش انتخاب توده ایجواب دهد و بعد از به کار بردن روی علف های هرز اثر قابل قبولی داشته باشد.
کنترل بیولوژیک همچنین می تواند به طور غیر مستقیم از طریق اعمال روش های زراعی انجام شود .به این طریق که با سیستم کشت حفاظتی یا بدون شخم و جلوگیری از چرای دام در فصل های بخصوص باعث افزایش دشمنان طبیعی و میکرو ارگانیسم های خاک می شوند.
کنترل بیو لوژیک علف های هرز یک فرایند طولانی ،تدریجی و گران است اما تحقیقات نشان داده است که بازگشت سرمایه در این روش به طور کلی و در پایان کار 50:1 است و شاید تا 100:1. کنترل بیولوژیک در صورتی موفق است که قدرت رشد و فراوانی علف های هرز و همچنین هزینه های اقتصادی که آنها به کشاورزان تحمیل می کنند را کاهش دهد.
مراحل انتخاب یک عامل کنترل بیولوژیک قبل از آزاد شدن در محیط
• انتخاب دشمنان طبیعی که از علف هرز یا آفت مورد نظر تغذیه می کنند.
• انجام مطالعات گسترده روی عامل بیولوژیک تا زمانی که مطمئن شوند که تنها به علف هرز یا آفت مورد نظر حمله می کند.
• انجام آزمایشات ناحیه ای
اهمیت زنبورهای تریکوگراما در مبارزه بیولوژیک
یکی از روش‌های مبارزه با آفات گیاهان زراعی استفاده از حشرات مفید موجود در طبیعت می‌باشد. بدین نحو که این حشرات می‌توانند حشرات زیان‌آور را به نفع انسان از بین ببرند. با جمع‌آوری این حشرات از طبیعت و پرورش و ازدیاد انبوه آن در انسکتاریوم و رهاسازی در مزارع و باغات برای مبارزه با آفات استفاده می‌شود.
انواع موجودات آفت هدف
الف) بطور کلی حشرات مهم‌ترین گروه از موجوداتی هستند که در برنامه‌های کنترل بیولوژیک به عنوان هدف مطرح بوده‌اند. آفات (حشرات) به دلیل ازدیاد، تنوع گونه و مهاجرت به نقاط جدید موجبات ورود حشرات شکارگر از مناطق دیگر را برای کنترل‌شان ایجاد کرده‌اند.

اما مهم‌ترین راسته‌ای که تعدادی از گونه‌های آن تحت کنترل بیولوژیک قرار گرفته‌اند راسته (Hemiptera) می‌باشد.

راسته (Homoptera) در بر گیرنده شته‌ها، شپشک‌ها، سفیدبالک‌ها و پسیل‌ها می‌باشند. همین حشرات هستند که در روی گیاهان زینتی جزء مهمترین آفات محسوب می‌شوند لذا امکان کنترل بیولوژیک آفات گیاهان زینتی بسیار زیاد است.
چرا بیشترین برنامه کنترل بیولوژیک برعلیه حشرات راسته (Homoptera) صورت می گیرد؟
بدلیل اینکه تعداد زیادی از گونه‌های راسته (Homoptera) به همراه گیاهان زینتی و محصولات کشاورزی از منطقه پراکنش بومی خود وارد منطقه جدیدی شدند که فاقد دشمنان طبیعی بودند. لذا برای مبارزه با این آفات، دشمنان طبیعی این حشرات نیز از منطقه پراکنش آن‌ها به منطقه جدید وارد شدند تا تحت کنترل در آیند. در ضمن بسیاری از حشرات این راسته مانند شپشک‌ها غیر متمرکز بوده بنابراین امکان کنترل بیولوژیک آن‌ها فراهم است.

ب) گروه دیگری از حشرات مورد نظر در برنامه‌های کنترل بیولوژیک کنه‌ها هستند. مخصوصاً سه خانواده (Eriophidae)، (Tarsonemidae) ،(Tetranychidae) جزء مهم‌ترین کنه‌های گیاهخوار هستند که بر علیه آن‌ها کنترل بیولوژیک انجام شده است.

ج) دسته دیگر این حشرات، حلزون‌ها و راب‌ها هستند که به آن‌ها لیسَک نیز گفته می‌شود. برای کنترل بیولوژیک حلزون‌ها و راب‌ها کوشش‌هایی انجام شده است ولی نتیجه بخش نبوده است.

د) گروه دیگری از موجودات مورد بحث، علف‌های هرز هستند، بطور کلی ۱۱۶ گونه از علف‌های هرز در ۳۲ خانواده با عنوان هدف برنامه‌های کنترل بیولوژیک تاکنون مطرح بوده‌اند که ۵۰ درصد آن‌ها متعلق به سه خانواده Cactacea ، Mimosacea ، Asteraceae هستند.

ه) علاوه بر این‌ها، بیماری‌های گیاهی و مهره‌داران هم می‌توانند از اهداف برنامه‌های کنترل بیولوژیک باشند، حتی انسان می‌تواند در برنامه‌های کنترل بیولوژیک به عنوان یک هدف قلمداد شود.

انواع دشمنان طبیعی
مبحث دوم انواع موجوداتی هستند که برای کنترل بیولوژیک آفاتی که ذکر کردیم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

الف) حشرات پارازیتوئید از عمومی‌ترین دشمنان طبیعی آفات به شمار می‌آیند که در برنامه‌های کنترل بیولوژیک به روش‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. برنامه‌های کنترل بیولوژیک در مورد حشرات پارازیتوئید بیشتر درباره‌ی دو راسته (Hymenoptera) یا بال‌غشائیان و زنبورها یا (Diptera) می‌باشد.

در راسته (Hymenoptera)، زنبورهای بالا خانواده (Ichneumonoidae) و بخصوص دو خانواده(Braconidae) و(Ichneumonidae) دارای اهمیت بیشتری هستند.
در خانواده (Braconidae)، تمام گونه‌های زیر خانواده‌ی (Aphidiinae) بدون استثنا پارازیتوئید، شپشک‌ها هستند و در برنامه‌های کنترل بیولوژیک آفات گلخانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از خانواده زنبورها، بالا خانواده (Chalcidoidea) از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردارند. در این بالا خانواده، خانواده‌های (Encyrtidae), (Pteromalidae), (Aphelinidae) و (Eulophidae) از مهم‌ترین دشمنان طبیعی آفات گیاهان زینتی هستند.

گروه دیگری از پارازیتوئیدها، متعلق به راسته (Diptera) یا دو بالان خانواده (Tachinidae) فوق‌العاده حائز اهمیت هستند.

ب) گروه دیگر از دشمنان طبیعی، حشرات شکارگر هستند که از انوع گونه‌های گیاهخوار تغذیه می‌کنند. مهم‌ترین شکارگرها در راسته (Hemiptera) مثل خانواده (Anthocoridae) خانواده (Nabidae)در راسته (Coleoptera)خانواده (Coccinellidae) که به آن‌ها کفشدوزک‌ها اطلاق می‌شود و تعدادی دیگر از خانواده‌ها مثل خانواده (Carabidae) و در راسته بال‌توری‌ها خانواده (Chrysopidae) بخصوص بال‌توری (Chrysoperla carnea) و در راسته (Diptera) خانواده‌های(Syrphidae) و (Cecidomyiidae) از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.

ج) گروه دیگر از عوامل بیماری‌زا، بندپایان هستند. مهم‌ترین عوامل بیماری‌زای بندپایان مربوط به ویروس‌ها، نماتدها، تک سلولی‌ها، قارچ‌ها و باکتری‌ها هستند.
در بین باکتری‌ها، باکتری‌های گونه(Bacillus) مانند Bacillus Thuringiensis‌‌ ، Bacillus anisopliae و
Bacillus anisopliae از جمله باکتری‌هایی هستند که برای کنترل گروه‌های مختلفی از حشرات مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در گروه ویروس‌ها، شانزده خانواده از ویروس‌ها با حشرات ارتباط دارند ولی خانواده (Baculoviridae)

دارای اهمیت بیشتری است و برای کنترل حشرات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اما دلیل اینکه ویروس‌ها مانند باکتری‌ها براحتی تولید نمی‌شوند چیست؟
ویروس‌ها برای تولید مثل نیاز به جسم موجود زنده دارند، یعنی آن‌ها در داخل موجود زنده تکثیر پیدا می‌کنند در حالیکه باکتری‌ها براحتی بر روی مخمرها تکثیر می‌شوند. به همین دلیل استفاده از باکتری‌ها در کنترل بیولوژیک حشرات توسعه یافته و کاربرد بیشتری دارد.

د) گروه دیگر از دشمنان طبیعی قارچ‌ها هستند بخصوص قارچ‌های خانواده (Entomophthoraceae) و زیر گروه‌های (Zygomycotina) و (Deutromycotina)که برای کنترل حشرات و گیاهان زینتی مخصوصاً گونه‌ای به نام (Verticillium lecanii) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ذ) دسته دیگر از عوامل کنترل حشرات، تک سلولی‌ها هستند، شاخه‌های (Apicomplexa) و (Microspora) از مهم‌ترین تک سلولی‌ها هستند که بر روی حشرات ایجاد بیماری می‌کنند. مخصوصاً تک سلولی‌های جنس (Nosema) از اهمیت بیشتری برخوردارند. تعدادی از گونه‌های این جنس بصورت تجارتی تولید شده‌اند و برای کنترل ملخ‌ها و آبدزدک‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

ر) گروه دیگر از حشرات مورد استفاده در کنترل بیولوژیک، حشراتی هستند که از علف‌های هرز تغذیه می‌کنند. در این بین خانواده‌های (Chrysomelidae) و (Curcurlionidae)از راسته (Coleoptera) و (Pyralidae) از راسته (Lepidoptera)از اهمیت زیادی برخوردارند

مبارزه IPM با حشرات

مبارزه بیولوژیکی در حشرات

          

از جنگ جهانى دوم به این سو تا همین اواخر، راه و روش اصلى براى مبارزه با حشرات ناقل بیمارى و آفات گیاهى کابرد حشره کشها و در بیانى عام آفت کشها بوده است.اما بعد از پى بردن به پایدارى آنها در محیط و عوارض زیست محیطى و توانایى آنها در ایجاد مسمومیت هاى مزمن در انسان و موجودات زنده، این روش مورد انتقاد وسیع قرار گرفت و بحث مبارزه تلفیقى یعنى کاربرد همزمان چند روش مبارزه بمنظور تشدید اثرات مثبت یکدیگر و کاهش اثران منفى کاربرد انفرادى هریک از آنها در دستور کار قرار گرفت.مبارزه تلفیقى را اصطلاحا مدیریت جامع آفات Integrated Pest Management یا اختصارا IPM مى نامند.یکى از این روشهاى تلفیقى همانا مبارزه بیولوژیک Biologic Conntrol است.این روش بر کابرد عوامل پاتوژن و دشمنان طبیعى آفات براى مبارزه با آنها استوار است.عوامل مورد استفاده مى تواند شامل ویروسها، باکتریها،تک یاخته ها، قارچها، گیاهان، نماتودها و ماهیاى لارو خوار گردد.
باکترى خاکزى و غیربیماریزاى باسیلوس تورین ژینسیس Bacillus thuringiensis=BT سروتایپ H14 در فاز مرگ خود اگزوتوکسینى ترشح مى کند که قابل جدا سازى است و براى سیستم گوارشى لارو برخى حشرات بویژه پشه ها سمیت زیادى دارد ولى خوشبختانه براى گیاهان، جانوران و انسان کاملا بى ضرر است. اکنون سم کریستال آن بصورت گرد قابل حل در آب یا امولوسیون با روش صنعتى و در مقادیر انبوه و تحت عناوین تجارى مختلف از جمله Teknar و Baktimos تولید مى شود. ژنهاى کد کننده این جزء سمى شناسایى و به سایر باکتریها منتقل شده است و ترکیبات قویترى تهیه شده است.
کشور ما در این زمینه بسار فعال است بطوریکه از سال ۱۳۶۳ در سازمان پژوهش هاى علمى و صنعتی، تحقیق در در این مورد آغاز و سرانجام در سال ۱۳۶۸ خانم دکتر معظمى توانست در روستایى نزدیک خرم آباد، این باکترى را از لاروهاى مرده آنوفل استفنسى جدا نماید و سم پپتیدى آن را پس از خالص سازى سنتز نماید.این محصول در ۱۵ دقیقه ۸۰ دررصد از لاروها را مى کشد.محیط کشت باکترى ملاس چغندر بوده بنابراین تکثیر آن کم هزینه است.براى هر هکتار سطح آب ۵/۱ کیلوگرم سم لازم است.
خانم دکتر نسرین معظمى مدیر گروه میکربیولوژى دانشگاه تربیت مدرس و رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژى ایران در جزیره قشم بوده و به پاس تلاشهاى زیادشان نشان درجه یک تحقیق کشورى را و نیز جوایز ارزشمند دیگرى از مجامع بین المللى از جمله WHO دریافت کرده اند.
همه این مطالب مقدمه اى بود براى آوردنخبری تازه این باره:دانشمندان دانشگاه کاردیف Cardiff انگلیس براى مبارزه با مالاریاى پرندگان از اسپرى حاوى باکترى باسیلوس تورین ژینسیس استفاده و نتایج بسیار رضایتبخشى بدست آوردند بطوریکه دیگر هیچ نشانه اى ازلارو کولکس در محل دیده نشد. مالاریاى پرندگان اخیرا باعث مرگ دو شاه پنگوئن باارزش در باغ وحش شهر بریستول شده است و اینهم عکسى از این شاه پنگوئن ها!

مالاریاى پرندگان توسط انگهایى غیر از انگل مالاریاى انسانى ایجاد مى شود و در پرندگان اهلى چون سار و توکا بصورت آندمیک وجود دارد.بر خلاف شکل انسانى بیمارى که توسط پشه هاى آنوفل ماده منتقل مى شود، ناقل مالاریاى پرندگان پشه هاى معمولى یا کولکس ماده است که انتشار گسترده اى دارند و باز برخلاف مالاریاى انسانی، مالاریاى پرندگان در نواحى سردسیر مثلا شمال اروپا هم بصوتى تثبیت شده وجود دارد.
باکترى باسیلوس تورین ژینسیس بنحوى کاملا اختصاصى فقط به چند گونه حشره مضر و ناقل بیماریهاى مالاریا، تب زرد، و نیل غربى حمله مى کند و نیز علیه مگسهاى سیاه Blackflies ناقل کورى رودخانه اى River Blindness یا انکوسرکیازیس Onchocerciasis نیز موثر است.
در کشاورزى اکنون گیاهان دستکارى ژنى شده که اختصارا GM نامیده مى شوند ( Gene Manipulated) تولید شده اند. یعنى با روشهاى مهندسى ژنتیک، ژن مربوط به سموم آفت کش طبیعى را به داخل ژنوم آنها وارد کرده اند و در نتیجه در بافتهاى خود علاوه بر ترکیبات و پروتئین هاى معمولى خود، سموم حشره کش را نیز بیان و تولید مى کنند و به این وسیله در برابر حمله حشرات مصون مى مانند. در مورد کابرد این روش در دامپزشکى خبر هاى ضد و نقیضى شنیده مى شود.

سرمازدگی در باغهای پسته

همانطور که می دانیم تنشهای غیر زیستی-Abiotis stress- از جمله سرمازگی می توانند موجب خسارات روی کلیه گیاهان از جمله درختان پسته شوند.

در پسته سرمازدگی اگر شدید باشد علاوه بر جوانه ها، گلها و اندامهای لطیف تر و گاها می تواند شاخه ها را در گیر نماید. تجربه نشان داده که سرمازدگی بهاره قسمت ریشه گیاه را نمی تواند مورد آسیب قرار دهد.

بعبارت دیگر بعلت وجود خاک وافی در اطراف ریشه درختان پسته احتمال آسیب دیدن ریشه درختان پسته بسیار ضعیف است.

در پسته حداکثر خسارت سرمازدگی مربوط به جوانه های تازه رشد یافته و گلها در اویل فصل بهار است.

در باغهای پسته مواردی از سرمازدگی وجود دارد که سرما موجب از بین رفتن 100 درصد قسمته های هوایی گیاه شده اما به علت زنده و پویا بودن ریشه در سالهای بعد از کنار شاخه های خشک شده ساقه های جدید شروع به رشد نموده و درخت دوباره سرزنده شده است.

علایم ظاهری سرمازدگی در باغهای پسته عبارتند از سیاه شدگی و خشکیدگی بافت های برگی و شاخه های تازه رشد یافته در فصل بهار و شل شدگی و ریزش جوانه های زایشی و رویشی. اثرات سرما گاه ممکن است در زمان خوشه دهی نمایان شوند که در آن صورت جوانه های زایشی آسیب دیده در فصل بهار در هنگام محصول دهی خوشه های کمتری تولید کرده و تعداد دانه ها در خوشه نیز کاهش قابل ملاحظه ای را نشان می دهند.

یخ زدگی موجب قهوه ای شدن گلبرگ شکوفه ها و ریزش آنها خواهد شد. ممکن است بعد از کشته شدن جوانه اول در مواجهه با سرما بهاره جوانه دیگری روی همان شاخه رشد نماید. درختان پسته نسبت به سرمای دیررس بهاره بسیار حساس می باشند و در دمای انجماد و نزدیک به آن خسارات فراوانی به درختان وارد خواهد شد.

تجربه نشان داده که در دمای زیر 5 درجه سانتی گراد سرمازدگی بهاره قطعی خواهد بود. بر اساس آمار و تجربیات کشاورزان پسته کار سرمازدگی درختان پسته در سالیان اخیر در محدوده زمانی 26-18فروردین اتفاق افتاده است. اصولا در باغهای پسته از 18 فروردین هر سال تا 40 روز بعد احتمال سرمازدگی بهاره بسیار جدی است. بنابر نظر کشاورزان کهنه کار از 60 روز پس از نوروز هر سال خطر سرمازدگی در باغهای پسته منتفی می شود. خطر سرمازدگی در ارقام زود رس مانند کله قوچی زیادتر است و دلیل آن هم به علت رشد سریع و رویش زودتر درختان کله قوچی است. میزان خسارت سرمازدگی در سالهای مختلف متفاوت است و گاها به 100 درصد محصول نیز رسیده است اما به صورت متوسط خسارت سرمازدگی 30-25 درصد برآورد می شود. در کشورهای پیشرو مانند ایالات متحده آمریکا خسارت سرمازدگی سالیانه 4-3 درصد برآورد می شود.

مشاهدات نشان داده که میزان سرمازدگی یا خسارات ناشی از آن در درختان پسته در شاخه های بالایی نسبت به شاخه های پایینی از شدت کمتری برخوردار است و در تابستان نیز محصول در قسمتهای پایینی یا نیمه پایینی درخت کمتر است. علت این امر آن است که اولا احتمالا در نیمه بالایی درختان تهویه هوا زیادتر انجام می شود و در نتیجه هوای سرد نسبت به نیمه پایینی درخت از جابجایی بیشتری برخوردار می شود و ثانیا به علت سنگینی هوای سرد این توده هوا بیشتر قسمت های پایین تر درختان را درگیر خواهد کرد.

مطالعات و مشاهدات نشان داده که سرمازدگی در باغهایی که از نظر تغذیه ای، آبیاری و سایر روش های خاکورزی مطلوب تر هستند خسارت کمتری از سرمازدگی متحمل می شوند. نکته قابل تامل دادن کودهای پرخاصیت مخصوصا اوره در اوایل بهار بعلت بیشتر کردن رشد و نمو درختان ریسک سرمازدگی را بالاتر خواهد برد. وزش باد یا آبیاری در شب هجوم توده سرد هوایی به باغها خطر سرمازدگی را کاهش خواهد داد. در ارتباط با روش های مبارزه و یا درست تر مقابله با سرمازدگی بهاره متاسفانه راههای چندانی وجود ندارد. دود کردن لاستیک، استفاده از دستگاههایی مانند سرمابان ودمنده هوای معکوس، آبیاری، بخاری های باغی و ... کمک چندانی به کاهش خسارت ناشی از سرمازدگی نخواهند کرد. و ما در استفاده از این روش ها با محدودیت نهای زیادی مواجه هستیم. استفاده از کودهای پتاسیمی به دلیل بالابردن تحمل درختان نسبت به سرما می توانند تا حدی مفید باشد.

در مورد هرس درختان این نکته قابل ذکر است که هرس بی دلیل و غیرموجه مخصوصا در اواخر زمستان و اوایل بهار آسیب خوردگی درختان را نسبت به سرمازدگی بالا خواهد برد. به نظر بنده به عنوان کارشناس کشاورزی لازم که در جهت کاهش خسارات ناشی از سرمازدگی اهمیت بیشتری به طرح های تحقیقاتی همچون

1- استفاده از ارقام دیررس به عنوان پایه

2- کاربرد آب به صورت پاشش روی درختان یا محیط اطراف درختان

3- استفاده از مواد شیمیایی که پاشش آنها روی درختان به صورت ضد یخ یا عایق عمل کند یا موجب تاخیر در گلدهی یا رشد سریع گلها در بهار داده شود.