بن سای انار

بومی چین است و در بونسای تجارتی سهم بسزایی دارد. گل های زنگ مانند صورتی و قرمز و میوه گوشتی و زیبای آن توجه بونسای داران را جلب می کند. اگر درجه حرارت در زمستان بالا باشد برگ های آن دیرتر خزان می کنند و تقریباً نیمه همیشه سبز است. اما در طبیعت جزء درختان خزان کننده به حساب می آید. زیبایی انار به خاطر شکل گل ها ومیوه
و تنه زیبای آن است و خزان کنندگی برگ ها در این بونسای چندان اهمیتی ندارد. تنه حالت پیچ خوردگی کامل خود را دارد که مورد نظر بونسای داران است. 

نخل مرداب

نخل مرداب همان طور که از اسم آن پیداست، باید در گلدانی پرورش پیدا کند که مرداب گونه و دارای رطوبت زیاد باشد، این گیاه همیشه سبز(evergreen) ارتفاعی معادل ۳۰ تا ۹۰ سانتیمتر و در محیط هایی که شرایط محیطی برای رشد آن مناسب باشد تا ۱۵۰ سانتیمتر هم می رسد.

ساقه های این گیاه به صورت عمودی به سمت بالا آماده و همانند درخت نخل بی برگ است و در رأس ساقه برگ های باریک به صورت چتر گسترده می شود، در روی برگ ها شیارهایی به صورت موازی (parallel) دیده می شود که همین امر نشان دهنده آن است که باید در تمیز کردن برگ ها دقت شود.

این گیاه در تابستان به گل نشسته و گل های قهوه ای و کوچک از راس آن به صورت دایره وار رشد می کند.

شرایط نگاه داری

توجه شود این گیاه به دماهای کمتر از ۱۰ درجه حساس است و نباید آن را در زمستان در مکان هایی قرار دادکه دمای آن از ۱۰ درجه کمتر می شود قرار داد زمانی که گیاه در فصل زمستان دچار خزان شد، نباید نگران شد این گیاه همیشه سبز است. ولی بهتر است برای زیبایی بیشتر در زمستان ساقه هارا از سطح خاک قطع کرد تا در بهار دوباره رشد کند.

وابسته به حالت موازی و نیاز برگ گیاه که در قبل ذکر شد باید هفته ای دوبار برگ ها تمیز شده و از غبار گرفتگی آن جلوگیری کرد.

در بهار و تابستان که دو فصل با نیاز آبی بالاتر نسبت به فصل های دیگر برای تمامی گیاهان است نخل مرداب را باید روزی یک بار آبیاری کرده و از هدر رفت آب به وسیله زهکش (سیستمی در ته گلدان که باعث خروج آب از انتهای آن می شود) جلو گیری کرد، زیرا این گیاه به محیطی باتلاقی برای رشد نیاز دارد. برای از بین بردن اثر زهکش گلدان باید آن را درون یک زیر گلدانی که ارتفاعی مطلوب برای باتلاقی شدن گلدان داشته باشد.

برای تغذیه این گیاه باید از کود مایع پس از ۳ ۴ بار آبیاری استفاده گردد.

زیرا این گیاه مصرف آب بالایی دارد و به همین خاطر باید تغذیه آن رعایت شود، برای بستر این گیاه باید از مواد و مواردی استفاده شود تا شکل باتلاق را به خود بگیرد، موادی مانند شن و خورده سنگ به علت عدم جذب آب و نگاه داری آن برای این کار مناسب نیست پس باید از خاک های سنگین که توانایی نگاهداری آب را به مدت بالا دارد استفاده کرد، مانند خاک های رسی که می تواند آب را به مدت زیاد درون خود نگه دارد.

توجه شود در میزان استفاده از خاک های رسی مخلوط با آب زیاده روی نشود، زیرا در آن صورت خاک های رسی اجازه جذب آب توسط ریشه را نمی دهد. بعد از پر شدن سه چهارم گلدان توسط ریشه گیاه باید repotting یا تعویض گلدان انجام شود.

توجه شود که این گیاه باید در معرض نور آفتاب باشد، در حالی که باید ریشه ها درون آب بماند این گیاه می تواند در شرایط نیمه سایه هم بماند.

تکثیر

نخل مرداب را می توان از اواسط بهار تا اوایل تابستان تکثیر کرد، این گیاه را از گلدان در آورید و ریشه ها را از یک دیگر جدا کنید، برای اینکار معمولا از چاقو استفاده می شود که روشی اشتباه است، زیرا با زخمی کردن زیاد ریشه ها زمینه های از بین رفتن گیاه فراهم می شود.

پس آن را فقط با دست جدا کنید تا از زخمی شدن بیش حد آن جلو گیری شود.

گیاه تقسیم شده را درون گلدانی با خاک پیت و کمپوست قرار دهید و تا حد ظرفیت گلدان آبیاری کنید زیرا این گیاه به تنش کم آبی بسیار حساس است. روش دیگر و در عین حال سخت تر وجود دارد، به صورتی که وقتی گیاه به گل می نشیند آنرا از قسمت پایین برگ ها به طوری که قسمتی از گل و برگ و ساقه وجود داشته باشد جدا کرده و برعکس درون خاک قرار می دهیم، به نحوی که برگ ها و گل ها درون آب و ساقه بیرون خاک باشد وقتی گیاه به وسیله برگ و گل ریشه دار شد آن را به گلدان مربوط انتقال می دهیم.

راهنمای تهیه محلول های غذایی هیدرو پونیک

فرمول های غذایی متعددی برای کشت هیدروپونیک وجود دارد که بیش از 40 سال بر روی آنها تحقیق و مطالعه شده است.بعضی از این محلولها برای گیاهان خاصی طراحی شده اند ولی بعضی نیز برای تمام گیاهانی که در کشت هیدروپونیک استفاده می شوند بکار می روند. برای رشد گیاهان در کشت هیدروپونیک باید مقدار عناصر مختلف در یک رنج مشخص حفظ شوند که این کار نیاز به آزمایش مرتب محلول غذایی دارد. در کشت هیدروپونیک اشتباهات را به سختی می توان جبران کرد زیرا در این روش هر عنصر اثر خود را به سرعت نمایان می کند. بنابراین باید دقت زیادی در انتخاب یا ساخت محلول غذایی بکار برد.

میانگین عناصری که در یک محلول غذایی مناسب وجود دارد

عنصر	مقدار بر حسب PPM
نیتروژن(شکل نیترات)	70-300
نیتروژن(شکل آمونیوم)	0-31
پتاسیم	200-400
فسفر	30-90
کلسیم	150-400
گوگرد	60-330
منیزیم	25-75
آهن	0.5-5.0
بر	0.1-1.0
منگنز	0.1-1.0
روی	0.02-0.2
مولیبدن	0.01-0.1
مس	0.02-0.2

آزمایشها نشان می دهد که هر یک از عناصر مورد نیاز گیاه کار بخصوصی در رشد گیاه انجام می دهد. بنابراین شناخت نقش عناصر و علائم کمبود و زیادی آنها برای کنترل تغییرات محلول الزامی است .

عناصر اصلی و مهم

نیتروژن:
نیتروژن یکی از اجزای موجود در پروتئین است که به صورت غذا در گیاه ذخیره می شود. نیتروژن معمولا در بخشهای دیگری از سلول مثل کلروفیل و همچنین در ساختار آمینو اسیدها نیز وجود دارد.
علائم کمبود: روشن تر شدن قسمتهای سبز گیاه - تغییر رنگ برگهای پیر به رنگ سبز روشن و علائم شدیدتر رنگ برگ به زردی می گراید و سرانجام موجب مرگ برگ می شود.
علائم زیادی: افزایش نیتروژن باعث تولید گیاه پر آب و ضخیم و در نتیجه تغییر رنگ شاخ و برگ به رنگ سبز تیره می شود. همچنین گیاه نسبت به بیماریها و آفات حساسیت زیادی پیدا می کند.افزایش نیتروژن در محصولات میوه ای باعث آسیب شکوفه و گل می شود و کیفیت محصول را کاهش می دهد.
بهترین میزان برای یونهای نیترات 75% و برای آمونیوم25% می باشد. در سیستم های چرخه ای 5% آمونیوم از کل نیتروژن کافی است ولی در سیستم های غیر چرخه ای یک درصد بیشتری احتیاج است.
افزایش غلضت نیترات باعث کاهش تعداد تارهای کشنده ریشه نیز می شود. اگر منبع اصلی تامین نیتروژن آمونیوم با شد می تواند گیاه را مسموم کند. آثار این مسمومیت در ساقه و برگها توسعه پیدا می کند و برگها به صورت پیاله ظاهر می شوند و همچنین بافت های آوندی خراب می شوند. آمونیوم مانع از عملکرد کلسیم، که برای نگهداری دیواره سلولی لازم است می شود در نتیجه گیاه پژمرده می شود. اگر شاخه های مبتلا شده را از وسط ستون ریشه ای ببریم یک محیط سیاه و فاسد از بافت پیوندی را مشاهده می کنیم.
غلظت نیتروژن در اکثر فرمولهای محلول غذایی بین 100 تا 200 mg/l است و نسبت نیترات به آمونیوم در حدود 3 یا 4 به 1 است .
منابع نیتروژن عبارتند از : منو یا دی هیدروژن فسفات آمونیوم به عنوان معمولی ترین منبع تهیه آمونیوم می باشد. ولی در کل از نیترات کلسیم ، نیترات پتاسیم و اسید نیتریک برای تهیه نیترات و از نیترات آمونیوم برای تهیه آمونیوم استفاده می شود .

فسفر:
میزان فسفر در گیاهان از 2/0 تا 5/0 درصد در ماده خشک تغییر می کند.
علائم کمبود: اولین علامت کمبود در رشد دیده می شود و سپس برگهای پیرتر به رنگ زرشکی سیر(ارغوانی) تبدیل می شوند.
علائم زیادی: اگر از 1% در ماده خشک بیشتر باشد باعث مسمومیت فسفر می شود. مسمومیت فسفر بر روی سایر عناصر مانند آهن، منگنز و روی تاثیر می گذارد.
غلظت فسفر در محلول غذایی: در اکثر فرمولهای غذایی غلظت فسفر بین 30 تا 50 mg/l می باشد. شکل فسفر در محلول غذایی به صورت منو یا دی هیدروژن فسفات است.

پتاسیم:
میزان پتاسیم در گیاه 25/1 تا 3 درصد در ماده خشک تغییر می کند.
علائم کمبود: کاهش رشد و کلورز حاشیه ای. علائم کمبود پتاسیم مانند سوختگی برگ است به صورتی که در کنار برگها بیشتر است. در اکثر فرمولهای محلول غذایی غلظت پتاسیم در حدود 200 mg/l و به صورت کاتیون است.
منابع تهیه پتاسیم: نیترات پتاسیم - سولفات پتاسیم یا کلرید پتاسیم

کلسیم:
میزان کلسیم در گیاهان در حدود 5/0 تا2% در ماده خشک است.
علائم کمبود: کمبود کلسیم به صورتی است که برگها به رنگ قهوه ای و یا سیاه ظاهر می شوند و حاشیه برگها نیز در هم فرو می روند. یکی دیگر از تاثیرهای کمبود کلسیم مرگ و پوسیدگی شکوفه و گل است.
علائم زیادی: باعث کمبود کاتیونهای مهم مثل پتاسیم و منیزیم می شود. غلظت کلسیم در اکثر محلول های غذایی در حدود 200 mg/l می باشد.
مهمترین منابع تهیه کلسیم در محلول غذایی نیترات کلسیم می باشد. در صورتی که حلالیت در آب کم باشد می توان از سولفات کلسیم به عنوان یک منبع تکمیلی استفاده کرد.

منیزیم:
میزان منیزیم در گیاه باید حدود 5/0 تا 2/0 درصد باشد. منیزیم در ساختار کلروفیل موجود است.
علائم کمبود: کلروز داخلی برگهای پیر. غلظت منیزیم حدود 50 mg/l و به شکل ⁺mg² در محلول غذایی است. منبع تهیه منیزیم سولفات منیزیم است.

گوگرد:
حجم گوگرد در گیاهان در حدود 15/0 تا 5/0 درصد در ماده خشک است.
علائم کمبود گوگرد شبیه نیتروژن است به صورتی که تمام گیاه به رنگ سیز روشن تغییر می کند. غلظت گوگرد در بیشتر محلول های غذایی 50 mg/l به صورت ^-so₄² است. نمک های سولفات پتاسیم، منیزیم و آمونیوم از مهمترین منابع تهیه گوگرد است.

عناصر کم مصرف

بر:
غلظت مناسب بر در حدود 50 تا 10 mg/l در ماده خشک است.
علائم کمبود: کاهش رشد و آسیب قسمتهای فوقانی گیاه و ریشه
علائم زیادی : بی رنگی و لکه دار شدن حاشیه برگها و همچنین مرگ حاشیه برگها
غلظت بر در انواع محلولهای غذایی در حدود 3/0 mg/l می باشد. اسید بوریک یکی از منابع تهیه بر است.

کلر:
غلظت کلر در برگها حدود 15/0 درصد است. میزان بیش از 1/0 برای اکثر میوه جات زیاد خواهد بود.
علائم کمبود: ازدیاد نمک در محیط - علائم مسمومیت سوختگی برگها یا حاشیه آنها و همچنین زردی بی موقع برگها است.
برخی از منابع تامین کلر عبارتند از : کلرید پتاسیم یا کلرید کلسیم - اگر غلظت کلر در محلول زیاد باشد مانع از جذب یونهای دیگر مانند نیترات می شود.

مس:
میزان مطلوب مس در حدود 10 تا 2 mg/l در (ppm) ماده خشک است. مس در فتوسنتز و همچنین در ترکیب پروتئین کلروپلاست نقش دارد. مس بعنوان یک آنزیم فعال کننده شناخته می شود.
علائم کمبود: توقف رشد گیاهان و کلروز برگهای پیر از علائم کمبود مس است . همچنین در رشد محصولات میوه ای  تاثیر می گذارد و محصولات آنها از حالت طبیعی کوچکتر هستند.
غلظت مطلوب در محلول غذایی 001/0 تا 01/0  mg/l می باشد. میزان بیشتر از 4 mg/l در محلول غذایی باعثشیوع بیماری های قارچی می شود.
منبع تهیه مس سولفات مس می باشد.

آهن:
میزان مناسب آهن در اکثر محصولات حدود 50 تا 100 mg/l در (ppm) ماده خشک است.
علائم کمبود: کم شدن رنگ سبز گیاه بدلیل کاهش کلروفیل. تفاوت علائم کمبود آهن با منیزیم در این است که کمبود آهن ابتدا در برگهای جوان ظاهر می شود ولی منیزیم در برگهای پیر زودتر مشاهده می شود.
منابع تهیه:FeEDTA به عنوان معمولی ترین منبع و آهن های دیگر به صورت مرکب هستند. مثل سولفات آهن، فسفات آهن که شکل های غیر آلی آهن هستند و سیترات آهن و تارتارات آهن که دو شکل آلی آهن هستند.

منگنز:
میزان مطلوب منگنز در میوه جات حدود 100 تا 20 mg/l در (ppm) ماده خشک است.
علائم کمبود: در برگهای جوان به شکل یک کلروز داخلی و میانی نمایان می شود.
علائم زیادی: به صورت نقاط قهوه ای در بعضی از برگهای پیر و یا لکه های سیاه رنگ روی شاخه و میوه ظاهر می شود.این علائم در کمبود آهن نیز مشاهده می شوند که برای اطمینان یک تجزیه گیاهی لازم است.
غلظت منگنز در حدود 5/0 تا 1 mg/l در (ppm) در گیاه وجود دارد و برای تهیه آن از سولفات منگنز استفاده می شود.

مولیبدن:
 مولیبدن در حدود 5/0 تا 1 mg/l در (ppm) در گیاه وجود دارد.
مولیبدن یک ترکیب مهم در دو آنزیم است. آنزیم تثبیت نیتروژن و احیاء یون نیترات.
علائم کمبود: این علائم شبیه کمبود نیتروژن است و رشد و نمو گل کم می شود.افتادگی گل کلم یکی از نمونه های کمبود مولیبدن است.
در بیشتر فرمولهای محلول غذایی غلظت آن حدود 5/0 mg/l در (ppm) و به شکل آنیون ^-MoO₄² در محلول موجود است.
منبع تهیه: مولیبدات آمونیوم

روی:
غلظت آن50 تا 5 mg/l در (ppm) در ماده خشک موجود است.
علائم کمبود: شبیه یک کلروز داخلی در برگهای تازه یافت می شود و باعث شکستگی و پارگی بعضی از برگها می شود. زیادی روی باعث کمبود آهن می شود.
غلظت در محلول غذایی: در بیشتر فرمولهای غذایی میزان آن 05/0 mg/l در (ppm) و به صورت کاتیون دو ظرفیتی است.
منبع تهیه : سولفات روی

مخلوط کردن مواد و ساخت محلول:
شما می توانید این مواد را جداگانه تهیه کنید و طبق نسبت های موجود با هم مخلوط کنید. قبل از مخلوط مواد به چند نکته توجه کنید.
به وزن و اندازه مواد غذایی دقت کنید.
مواد غذایی را در ظروف جداگانه قرار دهید تا از تناسب آنها مطمئن شوید.
مواد را یکباره با هم مخلوط نکنید و پس از مخلوط کردن آنها را دوباره بسنجید.
دقت محلول باید حدود 5% باشد.
هنگامی که از تناسب مواد مطمئن شدید آنها را در آب بریزید و آنها را در آب به خوبی مخلوط کنید و ظرف را به شدت تکان دهید.
بهتر است برای مخلوط کردن مواد  از آب گرم استفاده کنید.

تفاوت سیستم های کشت:
دو نوع روش کشت هیدروپونیک وجود دارد که هر کدام احتیاج به مدیریت خاصی دارد. در سیستم باز محلول غذایی فقط یکبار بکار می رود ولی در سیستم بسته محلول بصورت پیوسته و چرخه ای می باشد.

کیفیت آب:
کیفیت آب مهمترین مساله در تهیه محلول مناسب است. آبی که دارای مصارف خانگی و کشاورزی است حتما باید آزمایش شود و سپس مورد استفاده قرار گیرد. زیرا ممکن است این آبها دارای موادی باشند که در رشد گیاه تاثیر بگذارند. آب سطحی ممکن است شامل میکروارگانیسم های بیماری زا یا جلبک ها باشد. این عوامل مشکلاتی در سیستم های کشت بوجود می آورند مثلا جلبک ها باعث انسداد دو راهی ها و دریچه ها می شوند. بنابراین برای تهیه آب مناسب باید از روشهای مختلفی استفاده کرد که استفاده از صافی برای تصفیه آب از مواد معلق نامطلوب یکی از این راههاست. در ضمن هزینه آزمایش کردن آب کمتر از هزینه از بین بردن مشکلات ناشی از استفاده آب نامطلوب است.

صاف کردن آب و محلول غذایی:
آب برای اینکه در سیستم کشت بکار گرفته شود باید از یک صافی مناسب مثل لایه های ماسه عبور داده شود. این کار می تواند ذرات معلق که ممکن است شامل موجودات ریز بیماری زا، جلبک ها و یا حتی رسوب بعضی از عناصر باشد را از آب جدا کند.
محلول غذایی را می توان با عبور اشعه ماوراء بنفش (UV) استریل کرد. برای این کار می توان از دو لامپ 16 وات(UV) در مسیر محلول غذایی استفاده کرد.

فرمولهای محلول غذایی:

فرمولهای محلول غذایی هوگلند

محلول مادر (پایه) Stock	میزان کاربرد ml/l
محلول 1
پتاسیم دی هیدروژن فسفات	1
نیترات پتاسیم	5
نیترات کلسیم	5
سولفات منیزیم	2
محلول 2
فسفات دی هیدروژن آمونیوم	1
نیترات پتاسیم	6
نیترات کلسیم	4
سولفات منیزیم	2
ریز مغذیهای محلول پایه
اسید بوریک	2/86
کلرید منگنز	1/81
سولفات روی	0/22
سولفات	0/08
اسید مولیبدات	0/02
آهن
برای محلول شماره 1: 5/0 درصد سیترات آمونیوم آهن	1
برای محلول شماره 2: 5/0 شلات آهن	2

برخی دیگر از فرمولهای غذایی

محلول Knop
منبع	mg/l یا (g/l)
KNO3	0/2
Ca(NO3)2	0/8
NH2PO4	0/2
MgSO4 . 7H2O	0/2
FePO4	0/1
محلول هوگلند و اشنایدر
KNO3	0/31
Ca(NO3)2	0/82
MgSO4 . 7H2O	0/49
KH2PO4	0/136
تارتارات فریک	1mg/l در 5/0 درصد محلول
ترلیز Trelease
KNO3	0/683
NH4)2SO4)	0/0679
KH2PO4	0/3468
K2HPO4	0/01233
CaCL2	0/4373
MgSO4  . 7H2O	0/4373
FeSO4  . 7H2O	0/00278
محلول Crone
منبع	a	b	c
KNO3	1	0/75	0/75
Ca3(PO4)2	0/25	0/25	0/25
CaSO4  . 2H2O	0/25	0/25	0/50
Fe3(PO4)2  . 8H2O	0/25	0/25	0/25
MgSO4  . 7H2O	0/25	0/25	0/50

برخی فرمولهای غذایی تولید تجاری سبزیجات

میزان (g در 100 گالن آب)
منبع	Johnson	Jensen	Larson	Cooper
نیترات پتاسیم	95	77	67	221
فسفات منو پتاسیم	54	103	-	99
سولفات منیزیم پتاسیم	-	-	167	-
سولفات پتاسیم	-	-	130	-
نیترات کلسیم	173	189	360	380
سولفات منیزیم	95	187	-	194
اسید فسفریک 75%	-	-	40ml	-
آهن شلات FeDTPA	9	9/6	12	30
اسید بوریک	0/5	1	2/2	0/6
سولفات مس	0/01	-	0/5	0/15
کلرید مس	-	0/05	-	-
سولفات منگنز	0/3	0/9	1/5	2/3
سولفات روی	0/4	0/15	0/5	0/17
اسید مولیبدیک	0/005	0/02	0/04	-
مولیبدات آمونیوم	-	-	-	0/14

فرمول تولید سبزیجات به روش تجاری

میزان (cg در 100 گالن آب)
منبع	Johnson	Jensen	Larson	Cooper
نیتروژن	105	106	172	236
فسفر	33	62	41	60
پتاسیم	138	156	300	300
کلسیم	85	93	180	185
منیزیم	25	48	48	80
گوگرد	33	64	158	68
ریز مغذیها
بر	0/23	0/46	1	0/3
مس	0/01	0/05	0/3	0/1
آهن	2/3	3/8	3	0/1
منگنز	0/26	0/81	1/3	2
مولیبدن	0/007	0/03	0/07	0/2
روی	0/024	0/09	0/3	0/1

گونه های مختلف در ابتدای رشد احتیاج به اصلاح در ترکیب محلول غذایی دارند. بعضی از محصولات نسبت به دیگر محصولات حساسیت بیشتری دارند. بنابراین، امکان دارد فرمولی که برای یک محصول خوب کار می کند، برای گیاه دیگر مناسب نباشد. تنظیم محلول غذایی به عهده شما است. ممکن است در استفاده از این محلول ها به مشکلاتی برخورد کنید که با داشتن آگاهی از نیازهای هر گیاه و علائم کمبود و اطلاعات دیگر می توانید محلول مناسب خود را تهیه کنید.

مقادیر شناخته شده عناصر اصلی در برخی محصولات
محصول	نیتروژن	فسفر	پتاسیم	کلسیم	منیزیم
خیار	230	40	315	175	42
بادمجان	175	39	235	150	28
گیاهان علفی	210	80	175	180	67
کاهو	200	50	300	200	65
هندوانه	186	39	235	180	25
فلفل	175	39	235	150	28
گوجه فرنگی	200	50	360	185	45

فرمول محلول غذایی برای محصولات مختلف

میزان (g در 100 لیتر)
منبع	گوجه فرنگی	کاهو	گل سرخ
عناصر اصلی
نیترات کلسیم	680	407	543
سولفات منیزیم	250	985	185
نیترات پتاسیم	350	404	429
کلرید پتاسیم	170	-	-
فسفات منو پتاسیم	200	136	204
نیترات آمونیوم	-	60	20
ریز مغذیها
شلات آهن	15	19/6	19/6
سولفات منگنز	1/78	0/96	3/9
بر	2/43	0/97	1/1
سولفات روی	0/28	0/552	0/448
سولفات روی	0/12	0/12	0/12
مولیبدات سدیم	0/128	0/128	0/127

کنترل EC:

راهنمای کلی میزان مناسب EC

	گیاهان میوه ای مثل خیار گوجه	گیاهان برگی مثل کاهو و ریحان
مرحله ابتدایی رشد (کاشت دانه)	1600 -1800 mMho/cm 1120 -1260 ppm	1400 -1600 mMho/cm 980 -1120 ppm
متوسط EC	2500 mMho/cm 1750 ppm	1800 mMho/cm 1260 ppm
میوه دهی	2400 -2600 mMho/cm 1680 -1820 ppm	--------
شرایط کمی نور (زمستان)	2800 -3000 mMho/cm 2000 ppm	2000 mMho/cm   1320 ppm
شرایط زیادی نور(تابستان)	2200 -2400 mMho/cm 1700 ppm	1600 mMho/cm 1120 ppm

آماده هرگونه پاسخ گویی به سوالات شما در این زمینه هستیم در پایان امیدواریم که این مطالب برای شما مفید واقع شده باشد و بتواند شما را در کشت هیدروپونیک قدمی به جلو ببرد. منتظر مطالب جدید ما در ارتباط با سیستم ها و روشهای جدید کشت هیدروپونیک باشید.

توجه:پیشنهاد میشود برای مطالعه بیشتر در مورد کشت هیدرروپونیک مجموعه آموزشی مقالات و کتب هیدروپونیک را دانلود کنید

دانلود

کلیات گیاهان زینتی

اهمیت تاریخی: قدمت کشت و کار و نگهداری گل‌ها در ایران شاید همزمان با شروع کشاورزی بوده است. با نگاهی به تاریخ و فرهنگ ایران بنظر می‌آید که همواره ایرانیان در زمینه موضوعات مرتبط با گل‌ها جایگاه خوب و ارزنده‌ای داشته‌اند. اهمیت اقتصادی: شاید قدیمی‌ترین گلخانه‌های موجود در ایران که در حال حاضر هم فعال هستند قدمتی در حدود 75 – 70 سال دارند. در حقیقت اهمیت اقتصادی این رشته، سابقه طولانی در ایران دارد. زمانی که بسیاری از کشورها نامی در زمینه پرورش گل و گیاه نداشته اند کشور ما با داشتن گلخانه‌های خوب و قابل قبول در زمان خود وضعیتی مناسب داشته است. کشت و کار پرورش گل‌های زینتی در ایران بعنوان یک رشته اقتصادی سابقه‌ای به قدمت احداث گلخانه‌ها ندارد اما از زمان‌های گذشته، گلخانه‌دارها کار تکثیر و پرورش گیاهان را برای سرگرمی، و گذران اوقات فراغت انجام می‌دادند. در سال‌های اخیر بدلیل نیاز روز افزون بازار و خواست افراد جامعه و بدلیل محدود شدن فضای زندگی مردم این وضعیت کاملاً تغییر کرده است. بطوری که در سال‌های اخیر احداث گلخانه‌های نسبتاً مجهز و کارآمد بمنظور کشت و پرورش و تکثیر گیاهان زینتی و نیز توسعه اقتصادی پیشرفت زیادی داشته است. ایران یکی از خواستگاه‌ها و زادگاه‌های طبیعی گیاهان زینتی از جمله لاله، سنبل، زنبق، سیکلمه و برخی از درختچه‌ها و تعداد زیادی از درختان میوه بشمار می‌آید، و در منابع علمی دنیا اسناد و مدارک مربوط به این موضوع موجود است. ولی از نظر اقتصادی و صادرات گل و گیاه هنوز موقعیت مناسبی در سطح دنیا ندارد.
جایگاه ایران از نظر جغرافیایی
موقعیت جغرافیایی ایران از دو نظر قابل ارزش است :
- از نظر آب و هوایی
- موقعیت نسبت به کشورهای همسایه.

1- ایران در یک منطقه پر رود با طول روز بلند و روشنایی کامل آفتاب قراردارد و از این نظر می‌تواند در بسیاری از هزینه‌های مربوط به گرم کردن و روشن نگه داشتن گلخانه‌ها که برای کاشت و تکثیر گیاهان زینتی اهمیت زیادی دارد، صرفه جویی کند.
2- موقعیت ایران بدلیل قرار داشتن در کنار کشورهای پر مصرف گل و گیاه از نظر اقتصادی حائز اهمیت است. همسایه‌های شمالی و جنوبی ایران از خریداران بسیار خوب گیاهان زینتی هستند. ایران با داشتن یک بازار متعادل و نسبتاً ثابت و دائمی قادر است جایگاه واقعی خود را در این عرصه پیدا کند.
کشورهای مهم تولید کننده و مصرف کننده گل و گیاه
1- هلند  2- ایتالیا  3- آلمان  4- سوئیس  5- دانمارک  6- بلژیک 7 - سوئد  8- ژاپن  9 - انگلستان 10-  استرالیا  11- فرانسه  12- اسپانیا  13- آمریکا
همانطور که  مشاهده می‌کنید هلند مقام اول در بین همه کشورها را دارد و بقیه کشورها در رتبه بعدی قرار گرفته‌اند. از لحاظ موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی و هم‌چنین وضعیت نیروی کار، ایران در مقایسه با هلند از موقعیت مناسب‌تر و ارزان‌تری برخوردار است. ارز آوری گل و گیاه برای ایران یک موقعیت انحصاری است. در کشور ما گاهی ارز آوری گل‌های شاخه بریده با ارز آوری نفت مقایسه می‌شود. بطوری که فروش 2 تا 3 شاخه گل (از بعضی انواع گل‌ها) می‌تواند ارز‌آوری معادل یک بشکه نفت را داشته باشد و صادرات گل‌ها و گیاهان زینتی می‌تواند جانشین صادرات نفت شود. اما پارامترهای لازم و شاخص‌های قابل قبول بازار جهانی برای پرورش گل و گیاه را باید مهیا کرد.
رشته‌ها و زیر شاخه‌های متعددی در رابطه با گلکاری یا Flowery culture وجود دارد. یکی از این موارد استفاده از اندام‌های گیاهان زینتی می‌باشد. از لحاظ موقعیت مصرفی گیاهان زینتی را به سه دسته تقسیم می‌کنند :
گیاهان یک ساله یاAnnual Plants ؛ گیاهان زینتی که بعنوان گل‌های فضای سبز استفاده می‌شوند. این گیاهان معمولاً مقاوم به سرما نیستند و دوره زندگی نسبتاً کوتاهی دارند. مانند گل اطلسی و آحار.
گل‌های دائمی یا Perennial Plants؛ گیاهانی که بیش از یک سال در فضای آزاد قابلیت رشد و نمو دارند. مانند گل تاج‌الملوک، داودی و زنبق‌های دائمی.
گیاهان آپارتمانی یا Indoor Plants؛ گیاهانی که فقط در فضای محدود آپارتمان‌ها و گلخانه‌ها قابل نگهداری هستند. مانند برگ انجیلی و فوتوس.
انجام تحقیقات برای صادرات گل‌ها و گیاهان زینتی یک امر مسلم و ضروری است. هم‌چنین مجموعه عواملی که در این راستا باید مد نظر قرار گیرند عبارتند از :
نوع خاک و بستر مورد پرورش گیاهان؛
نوع محصول ارائه شده؛
تداوم تولید در طی یک زمان معین.
انواع گلکاری یا Flowery culture
گیاهان گلدار گلدانی یا Pot Plant؛ گیاهانی که در فضای مستور آپارتمان رشد و نمو می‌کنند و بخش زینتی آن‌ها همان گل است. مانند گل حنا، سیکلامن ایرانی، آزالیا و ...
گل‌های شاخه بریده یا Cut Flowers؛ گروه بسیار بزرگی از گیاهان زینتی در این رده هستند. تعداد زیادی از گیاهان زینتی بعنوان بخش‌های بریده شده و جدا از پایه مادری قابل عرضه به بازار هستند. نظیر انواع میخک، ژربرا، رز و ارکیده.
بسته به نوع بازار و سلیقه خریداران تقریباً همه گیاهان Cut Flowers شبیه بهم عرضه می‌شوند. اینطور که برآورد نشان می‌دهد معمولاً میخک، رز و ژربرا سه محصول رده اول تا سوم گل‌ها شناخته شده‌اند.

 درختان، درختچه‌ها و پیچ‌های زینتی یا Trees, Shrubs and Climbers؛ این مجموعه در کشت و کار گیاهان زینتی جایگاه ارزنده‌ای دارد و ایران می‌تواند در این قسمت موقعیت خوبی کسب کند.

تاسیسات گلکاری
تعریف گل­خانه: گل­خانه یاGreen house به فضای محدودی اطلاق می­شود که قابلیت کنترل شرایط محیطی مناسب را برای رشد گیاهان از نواحی مختلف در طی فصول مختلف یک سال داشته باشد. طبق این تعریف از جمله عملکرد گل­خانه، فراهم کردن شرایط محیطی لازم و مورد نیاز محصولی معین است.
گل­خانه­ها بر حسب اینکه چه نوع مصالح ساختمانی در آن‌ها بکار برده شده است به نوع ثابت و متحرک تقسیم‌بندی می­شوند. گل­خانه­های ثابت و متحرک بنا ­بر نیاز در موقعیت معین، در جایی که مدنظر ما است احداث می­شوند.
گل­خانه­های ثابت، به گل­خانه­هایی گفته می‌شود که مصالح ساختمانی بکار رفته در آن‌ها از جنس پایدار و با دوام باشد. پس باید سالیان سال از آن‌ها استفاده کرد. بنابراین نکاتی در ساخت گلخانه‌های ثابت باید در نظر گرفته شود.

نکات مهم در احداث گلخانه­های ثابت
1. فاصله گلخانه تا بازار مصرف؛
2. کیفیت آب از نظر سختی؛
3. وجود بازارهای فروش محلی؛
4. دسترسی به کارگران متخصص.
انواع گلخانه های ثابت
گلخانه یکطرفه: از یک جهت از نور کامل آفتاب بر ­خوردار است و از جهت دیگر از مصالح ساختمانی پوشیده شده است. این نحوه ساخت و ساز گل­خانه برای مناطقی با شرایط محیطی نسبتاً دشوار بسیار مطلوب است. در مناطقی که سرمای شدید یا یخبندان‌های طولانی وجود دارد، ساخت این گلخانه‌ها به صرفه می‌باشد.

گلخانه دو طرفه: از دو جهت بطور کامل از نور آفتاب بهره­مند است. این گلخانه برای کشت و پرورش بسیاری از محصولات، ایده­آل و مناسب است. زیرا از جهت نور و درجه‌ی حرارت بطور کامل از نور خورشید بهره می‌برد.
گلخانه نیمه دو طرفه: از یک جهت بطور کامل از نور آفتاب برخوردار است و از جهت مقابل تا نیمه از مصالح ساختمانی پر شده و نیمه دیگر از جنس شفاف (شیشه) است.
گلخانه های سه گانه هر کدام برای یک اقلیم معین مناسب می‌باشند. اما بطور کلی برای مناطق مختلف ایران گلخانه­های دو طرفه بسیار مناسب و مطلوب هستند. چرا که در کشور ما، به علت برخورداری از نور فراوان مخصوصاً در زمستان می‌توان در مصرف سوخت صرفه جویی بسیار خوب و با ­ارزشی داشت.
عوامل قابل کنترل در گلخانه­ها
1.درجه حرارت؛
2.نور؛
3.رطوبت؛
4. مقدار گاز کربنیک(Co2).
هر کدام از عوامل قابل کنترل در گل­خانه­ها جداگانه توضیح داده می‌شوند.
درجه حرارت در گل خانه ها
تنظیم درجه حرارت در گل­خانه­ها شرط اولیه برای رشد و نمو بسیاری از گیاهان است. نیاز گیاهان به درجه حرارت دامنه­های مختلفی دارد. بعضی از گیاهان درجه حرارت­های بالاتری نیاز دارند مثل گیاهان مناطق گرمسیری. بعضی دیگر در درجه حرارت­های کمتر از 20 درجه سانتیگراد هم بخوبی رشد و نمو می­کنند، مانند گیاهانی که از مناطق سردسیری منقل شده‌اند نظیر پامچال که در جنگل‌های شمال دیده می‌شود.
اما چگونگی تنظیم درجه حرارت در گلخانه­ها بستگی به سیستم گرمایی دارد. انواع بخاری‌ها یا سیستم‌های گازی و ... می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند. اما دو شرط اولیه موجود در عامل گرم ‌کننده عبارتند از:
1- توان توزیع یکنواخت دما در سطح گلخانه را دارا باشد؛
2- فاقد اثرات مخرب زیست محیطی باشد.

نیاز نوری گیاهان
همه گیاهان به یک اندازه به نور نیازمند نیستند. بعضی از گیاهان نیاز به نور فراوانی دارند و بعضی دیگر به نور کمتری نیاز دارند. بنابراین گیاهان را از نظر نیاز نوری به سه گروه بزرگ تقسیم می­کنیم:
گیاهان روز بلندLDP : Long Day Plants برای به گل رفتن بین 10 تا 14 ساعت به نور نیاز دارند، مانند گیاهان فصلی تابستانه نظیر آحار، اطلسی، ناز و میمون.
گیاهان روز کوتاه SDP: Short Day Plants برای به گل رفتن نیاز نوری کمتر از 12 ساعت دارند. که در نقطه مقابل گیاهان روز بلند قرار می‌گیرند، مثل گل داودی.
گیاهان بی تفاوت به طول روز NDP: Neutral Day Plants برای نگهداری در منزل بسیار مناسب و مطلوب هستند. مثل گل حنا یا بگونیا که حساسیتی نسبت به طول روز ندارند و در تمام طول سال گل دارند.
به گل بردن گیاهان روز کوتاه در طی ساعات روشنایی، طولانی به موضوع کنترل نور بر می­گردد. در کشور ما با توجه به اینکه روزهای آفتابی خیلی زیاد است باید نیاز نوری گیاه شناخته شود تا گیاه در طی روزهای بلند بخوبی از رشد رویشی برخوردار باشد. لذا گیاهان روز کوتاه را به وسیله‌ی پایین آوردن ساعات روشنایی، بوسیله یک پرده تیره رنگ، و اصطلاحاً ایجاد شب­های طولانی به گل می­بریم.
نور در گلخانه ها
در گلخانه­ها مقدار نور را به وسیله‌ی پوشاندن شیشه­ها با حصیر، پاشیدن گِل و یا رنگ‌های قابل شست و شو و یا با استفاده از چادر­های الکترونیکی، کنترل می‌کنیم.
کنترل رطوبت در گلخانه­ها
تأ­مین رطوبت یکی از پارامترهای مهم در گلخانه­ها است. برای رشد و نمو گیاهان، البته باید نیازهای رطوبتی گیاهان را بشناسیم. بعضی از گیاهان به رطوبت‌های خیلی بالا نیاز دارند و بعضی دیگر به رطوبت کمتری نیاز دارند، مثل گل کاغذی. بعد از شناخت نیاز رطوبتی گیاهان، آن‌ها را در گلخانه­های خاص خود جایگزین می­کنیم یعنی همه گیاهان در یک نوع گلخانه نگهداری نمی‌شوند. در سطوح تخصصی و بزرگ، هر گلخانه برای یک محصول و یا تعدادی محصول مشابه با نیاز­های یکسان در نظر گرفته می‌شود.
راه‌ها و روش‌های مختلفی برای تأمین رطوبت گل‌خانه‌ها وجود دارد که عبارتست از:
1. آبیاری؛
2. پاشیدن آب به سقف و کف و جدار گلخانه؛
3.کاربرد دستگاه‌های بخار ساز.
گاز کربنیک در گلخانه­ها
کاربرد Co2 تقریباً معادل استفاده از مواد غذایی، کاربرد پیدا کرده است. در کشور ما که گیاهان از لحاظ نوری در وضعیت مناسبی قرار دارند می‌توان با بالا بردن مصرف Co2 راندمان محصول را نیز بالاتر برد.
وجود Co2برای انجام عمل فتوسنتز ضروری است. این واکنش شیمیایی منجر به تولید محصول سبز یا عملکرد گیاه می­شود . در این واکنشCo2 عامل بسیار مهمی تلقی می­شود.
فرمول فتوسنتز
6 CO2 + 6 H2O à C6H12O6 + 6 O2
گلخانه­های ایزوله و با شرایط استاندارد دارای Co2هستند. لذا گلخانه­هایی که ارتباط کمتری با فضای خارج دارند و یا گلخانه­هایی که تبادل گازی کمی دارند و در معرض رفت و آمد‌های مکرر و متوالی نیستند برای مصرفCo2 مناسب­تر هستند.
عوامل مؤثر در میزان مصرف Co2
1. فصل و موقعیت زمانی: در فصل‌های گرم و پر نور سال مقدار مصرف Co2 بیشتر است؛
2.نوع محصول: بسته به نوع محصول نیاز به Co2 نیز متفاوت است؛
سن گیاه: گیاهان مختلف در سنین مختلف نیازهای متفاوتی به Co23.دارند.
بسترهای کشت، تکثیر و پرورش گیاهان زینتی
انواع محیط‌های کشت برای ریشه‌زایی
- ماسه؛
- پرلایت؛
- ورمیکولایت؛
- مخلوط ماسه و پرلایت.

ماسه
- محیط کشت معروف؛
- فاقد هر گونه عناصر؛
- ارزش آن به واسطه وجود تخلخل کافی، وجود اکسیژن و حفظ رطوبت.
اولین محیط کشت ماسه است که برای ریشه‌دار کردن گیاهان ارزشی خاص دارد، زیرا قلمه‌های جدا شده از پایه‌های مادری ذخیره غذایی به اندازه کافی دارند. اندازه ذرات ماسه و تخلخل بین این ذرات بسته به نوع قلمه‌ها متفاوت است پس بهتر است که برای قلمه‌های مختلف اندازه معینی از محیط کشت را استفاده کنیم.
پرلایت
- منشا آتشفشانی؛
- سفید رنگ؛
- فاقد هرگونه ذخیره غذایی؛
- ارزش آن به واسطه ذخیره آب تا 4 برابر وزن خود.
دومین محیط کشت که برای تکثیر قلمه‌ها استفاده می‌کنیم پرلایت است. و به دلیل خصوصیات ذکر شده، در ریشه‌دار شدن قلمه‌ها یا گیاهانی که در غیر محیط خاک پرورش می‌یابند بسیار مفید و مناسب است. اندازه ذرات پرلایت بین 4- 2/1 میلی‌متر است و بسته به نوع مصرف و نوع قلمه برای تکثیر از پرلایت‌های نرم و نسبتاً درشت استفاده می‌کنیم. معمولاً مخلوطی از پرلایت‌های خیلی نرم و نسبتاً درشت به نسبت مساوی ترکیب می‌کنیم و بعنوان یک بستر ریشه‌زایی از آن استفاده می‌شود.
ورمیکولایت
- ماده معدنی از نوع میکا؛
- حاوی سیلیکات منیزیم، آلومینیم و آهن است.
در حقیقت یک رس حرارت دیده است که می‌تواند مقدار زیادی آب را جذب کند. ورمیکولایت بدلیل قیمت نسبتاً بالایی که دارد مصرف چندانی ندارد. بعلاوه بعلت جذب آب حجمش زیاد می‌شود و نباید تحت فشار قرار گیرد، زیرا تخلخلش را از دست می‌دهد. فقط در موارد خاص برای سازگاری دادن یک گیاه حاصل از کشت بافت در محیط جدید از این ماده استفاده می‌شود. بنابر این برای تکثیر معمول و متداول گیاهان عمدتاً ماده مورد مصرف پرلایت یا ماسه است.
مخلوط ماسه و پرلایت
- به نسبت مساوی مخلوط می‌شوند؛
- در سطح کاربردی مصرف زیادی دارد.
چهارمین محیط کشت، مخلوط ماسه و پرلایت است. به نسبت مساوی یک حجمی از پرلایت و ماسه نرم (همان چیزی که در اصطلاح باغبانی ماسه بادی می‌گویند) را با هم مخلوط می‌کنند و قلمه‌ها را در آن قرار می‌دهند. بعد از ریشه‌دار شدن قلمه‌ها و اطمینان از حجم ریشه، قلمه‌ها به محل مناسب دیگر انتقال می‌یابند.
محیط‌های کشت قلمه‌ها فاقد هر گونه ذخیره غذایی بوده و بدلیل آنکه فوق‌العاده سبک هستند تخلخل زیادی دارند و نمی‌توانند مواد غذایی را به مدت زیادی در خود نگه دارند. بعد از ریشه‌دار شدن گیاهان چون نیاز به عناصر معدنی در گیاه خیلی بالا می‌رود، در یک خاک مناسب که ذخیره کافی این مواد را دارند کشت می‌شوند.
محیط‌های پرورشی گیاهان – کشت خاکی
- متداولترین محیط کشت شناخته شده خاک یا Soilاست. تعریف خاک و انتظاری که از خاک برای نگهداری طولانی یک گیاه می‌رود، بسته به نوع گیاه و نیاز خاص غذایی آن گیاه متفاوت است. گیاهان علفی و آپارتمانی نیاز به یک بافت بسیار سبک دارند، بافتی که تخلخل کافی دارد و آب را به اندازه مناسب در خود نگهداری می‌کند و ریشه‌ها در آن بخوبی تنفس می‌کنند.
- ترکیبی با نسبت مساوی از خاک برگ، ماسه بادی و خاک زارعی و دارای یک بافت خوب و مناسب برای پرورش گیاهان آپارتمانی اصطلاحاً خاک سبک نامیده می‌شود.
- خاک سنگین در باغبانی کاربرد خیلی زیادی ندارد، فقط گیاهانی که ساختمان ریشه‌ای بسیار قطور و قوی دارند مثل گل کاغذی و هم‌چنین شاه‌پسند درختی و درختچه ختمی چینی در خاک‌های سنگین بهتر رشد و نمو می‌کنند.
- غیر از خاک ترکیبات مصنوعی دیگر مثل پیت هم استفاده می‌شود. Peatخاکی است که از بقایای در حال تخمیر اندام‌های مختلف گیاهی بوجود آمده است. پیت‌های طبیعی حاصل تخمیر خزه‌ها هستند. دو خزه معروف بنام‌های Sphagnum و Hyponum در اروپای شمالی به وفور یافت می‌شوند و معادنی که از این خزه‌ها در اروپای شمالی بدست آمده تحت عنوان تورب یا پیت خالص به بازار عرضه می‌شوند. پیتPH بسیار پایینی دارد و برای گیاهان اسید پسند و آن‌هایی که نیاز به PH پایین دارند بسیار مناسب و ایده‌آل است.
هیدروپونیک – کشت بدون خاک گیاهان
- پرلایت؛
- ورمیکولایت؛
- پشم سنگ؛
- پوکه معدنی.
البته این مواد فاقد هر گونه ذخیره غذایی هستند و مواد غذایی بطور مصنوعی به این سیستم‌ها باید اضافه شوند. پرلایتی که مواد غذایی لازم به آن اضافه شده باشد بحث محیط کشت هیدروپونیک Hydroponic را به میان می‌آورد. معادن خاک پیت در چند ناحیه (عمدتاً در شمال ایران) شناسایی شده‌اند ولی این معادن دقیقاً حاصل تخمیر دو خزه معروف هاپونوم Hyponum و اسفاگنوم Sphagnum نیستند. پیت یا تورب ایران رنگ روشن‌تری دارد در حالیکه پیت اروپا دارای رنگ قهوه‌ای بسیار تیره است. PH پیت در معادن ایران خیلی زیاد و گاهی بیش از 7 می‌باشد (یعنی از حد خنثی کمی بالاتر است) ولی PH پیت‌های اروپایی حدود 5/4 است. هم‌چنین معادن کشف شده در ایران قابل توسعه در سطح وسیع نمی‌باشند.
رشد و نمو
مهم‌ترین عامل بعد از بستر رشد، عوامل موثر در رشد و نمو گیاه می‌باشند. ابتدا تفاوت بین رشد و نمو را یادآور می‌شویم (البته این تفاوت در فرهنگ نامه انگلیسی بیشتر نمایان است).
رشد یا Growthبزرگ شدن سلول‌ها و افزایش تعداد سلول‌ها را گویند. به عبارت دیگر منظور از رشد افزایش تعداد و حجم سلول‌هاست.
نمو یا Developmentبه مفهوم اختصاصی شدن و تمایز سلول‌هاست. ممکن است سلولی رشد زیادی داشته باشد ولی نمو نکرده باشد. هر وقت گیاه از مرحله‌ای وارد مرحله‌ی دیگر شود نمو یافته است. مثلاً گیاه گلخانه‌ای را در نظر بگیرید که چند سالی رشد رویشی داشته ولی تا زمانی که وارد فاز گل‌دهی نشده باشد نمو نداشته است. به معنای دیگر نمو پدیده‌ی تخصصی شدن سلول‌هاست.
عوامل موثر بر رشد و نمو
داخلی:
الف) عوامل ژنتیکی،
ب) هورمون‌های نباتی.
خارجی:
الف) حرارت،
ب) رطوبت،
ج) نور،
د) گازها.
ابتدا به تعریف عوامل داخلی می‌پردازیم. خصوصیاتی را که عوامل خارجی بر آن بی‌تاثیرند را عوامل ژنتیکی می‌گویند. وقتی خصوصیات، صفر ذاتی هستند طوری که عوامل خارجی بر آن‌ها بی‌تاثیرند، برای مثال اگر گیاهی گل‌های صورتی دارد عوامل خارجی نمی‌توانند رنگ گل‌های آن را تغییر بدهند.
کنترل اعمال فیزیولوژی گیاهان در مبحث هورمون‌ها گنجانده شده است.

گل نرگس

گیاه نرگس از خانواده نرگسیان (Amaryllidaceae ) و تیره Narcissus می باشد» نرگس گیاهی دائمی و پیازدار می باشد . پیازهای آن درشت و دارای ورقه های فلسی یا مطبق است . به عبارت دیگر پیاز آن می تواند چندین سال متوالی گل دهد و گل آن همه ساله درشت تر گردد. گلهای نرگس به رنگ سفید ، زرد ، نارنجی ، کم پر و پُر پر هستند . برگهای این گیاه از بن ریشه بصورت صاف یا شیاردار بیرون می آیند و در طول ساقه قرار میگیرند.نرگس‌ها به اندازه‌های مختلف یافت می‌شوند از گلهای 5 اینچی روی ساقه‌‌های 2 فوتی گرفته تا گلهای 5/0 اینچی روی ساقه 2 اینچی.
نرگس‌ها شاید آسانترین و مطمئن‌ترین پرورش از میان خانواده تمام گلها هستند و برای افراد مبتدی در باغبانی ایده‌ آل است. پیاز و برگها حاوی کریستالهای سمی هستند که فقط حشرات اصلی می‌توانند بدون آسیب رساندن به آن از آن مصرف کنند هر چند ممکن است جانوران آنها را از زیر خاک بیرون بیاورند. تکثیر نرگس‌هانرگس‌‌ها به دو روش تکثیر می‌شوند. 1- روش تکثیر غیر جنسی (تقسیم پیاز) که دقیقاً نتیجه‌اش گلی است مانند گل پیاز اصلی. 2- روش تکثیر جنسی (دانه) که نتیجه‌اش گلهایی خواهد بود جدید و متفاوت. دانه‌ها در بخش تخمدان ایجاد می‌شوند این بخش متورم در پشت گلبرگهاست. پس از شکوفه کردن بخش تخمدان متورم می‌شود اما خالی از دانه است. گهگاه باد یا حشرات با آوردن گرده‌های جدید از گلهای دیگر می‌توانند باعث گرده افشانی گل در طول مدت گلدهی آن شوند. وقتی این اتفاق روی داد در تخمدان یک یا تعداد کمی دانه ایجاد می‌شود. نرگس‌های دورگه بوسیله گرده افشانی گل‌ها با تماس دادن و مالیدن دانه گرده از یک گل به کلاله گل دیگر بوجود می‌‌آیند در نتیجه تخمدان می‌تواند تا 25 دانه را در خود ایجاد کند. که هر کدام از آنها یک گیاه کامل را بوجود خواهد آورد. اما برای گلدهی گیاهی که از دانه پرورش می‌یابد باید تا 5 سال صبر کرد.
گلدار بودن نرگس از شش هفته تا شش ماه طول می‌کشد که این بستگی به جایی که شما زندگی می‌کنید و همچنین نوع گونه‌ای که پرورش می‌دهید دارد. بعد از گلدهی اجازه دهید تا گیاه نرگس پیازش را برای سال بعد بازسازی کند. برگها تا آن هنگام سبز هستند. هنگامی که برگها زرد شدند شما می‌توانید آنها را قطع کنید اما تا قبل از آن خیر. رده بندی انواع نرگسرده بندی یک گونه کشت شده (قابل کشت) نرگس بر پایه توصیف و سنجش یا از یک رده بندی ارائه شده توسط فردی که گونه‌ها را به ثبت می‌رساند، پایه‌ گذاری شده است.
کد رنگ های استفاده شده برای توصیف رنگ نرگس‌ها به قرار زیر است:
W- سفید (سفید گونه) G- سبز Y- زرد P – صورتی O- نارنجی R- قرمز
در توصیف گل نرگس هر نرگس را به دو بخش تقسیم می‌کنیم
گلبرگ‌ ها
تاج گل
تاج گل و گلبرگ با استفاده از حروف کد رنگ که مناسب هستند توصیف می‌شوند. نحوه نوشتاری مورد استفاده برای توصیف رده بندی نرگس به شرح زیر است.
1- تقسیم بندی بر اساس شکل ظاهری که از 1 تا 13 شماره گذاری می‌‌شود. 2- حرف یا حروف کد رنگ باید به درستی برگهای گلبرگ را توصیف کند و پس از آن خط تیره قرار می‌دهیم. 3- حرف یا حروف کد رنگ باید به درستی بخش تاج گل را توصیف کند.
برای مثال نرگس « زمزمۀ فرشته » از یک نوع 5 –زرد – زرد است. و به صورت زیر نمایش می‌دهند: ( 5-Y-Y)
- در نوع چهارم از تقسیم بندی کلی نرگس‌های دوتایی حروف کد رنگ به توصیف دقیق مخلوط گلبرگ‌ها و شبه گلبرگها که با نظم خاصی قرار گرفته‌اند می‌پردازد. - اگر گلبرگ و تاج گل دارای یک رنگ واحد باشد از یک کد رنگ برای رده بندی آن استفاده می‌‌شود. چه نرگس‌های وحشی و چه نرگس‌‌هایی که قابل کشت و پرورش هستند اگر دارای نامهایی با مشخصات بالا باشند به صورت طبیعی در یکی از تقسیم بندی‌های 1 تا 12 قرار می‌گیرند قسمت سیزدهم مختص نرگس‌ هایی است که دارای اصطلاحات علمی گیاه شناسی هستند. تقسیمات سیزده گانه نرگس از روی شکل ظاهری نرگسنوع اول- شیپوری: یک گل روی ساقه، تاجی به شکل شیپور که حدوداً به اندازه گلبرگ‌ها و گاهی بلندتر از گلبرگهاست.
نوع دوم- تاج بلند: یک گل روی ساقه که اندازه تاج آن بین تا یک گلبرگ کامل است.
نوع سوم- تاج کوتاه: یک گل روی ساقه و اندازه تاج آن کمتر از بلندی گلبرگ‌هاست.
نوع چهارم- دوگانه: نرگس‌هایی که دارای گلبرگ‌ها و یا تاج خوشه‌ای هستند. و روی یک ساقه می‌تواند یک یا بیش از یک گل داشته باشد.
نوع پنجم- سه پرچمی: معمولاً بیش از یک گل روی ساقه دارند سرگل افتاده و بخش گلبرگها عموماً به صورت تاب خورده و برگشته و دارای بافتی ابریشمی است. گلهای این نوع نرگس مانند زنگ‌های آویزان است.
نوع ششم- سیکلامینوس: یک گل روی ساقه گلبرگ ها به طور مشخصی برگشته هستند و تاج آن کشیده و باریک است (مثل این می‌ماند که گلبرگها بوسیله باد خم شده‌اند)
نوع هفتم- جانکوئیلا: دارای گلهای کوچک و گلبرگهای پهن است . عموماً چندین گل روی ساقه است. و گلها بسیار معطر هستند ساقه دارای مقطع عرضی گرد و بخش‌های ساقه و برگ آن نازک شبیه به نی است.
نوع هشتم- تا زِ تا: عموماً دارای 3 الی 20 گل روی یک شاخه قوی است. گلها عموماً خوشبو و دارای تاج بسیار کوتاهی هستند. گلبرگ ها گرد و تا حدی مضرس هستند.
نوع نهم- شاعرانه: عموماً یک گل روی ساقه دارد گلبرگهای سفید رنگ که در بعضی موارد با رنگ تاج در محل اتصال رنگین شده با تاج کوچک صافی که دارای بله‌های قرمز رنگ است. این گل معطر است.
نوع دهم- بالبوکدیم دورگه: گلهایی کوچک شبیه « دامن دورچین » دارد.
نوع یازدهم- تاج مضرس (شکاف دار) : لبه‌های تاج آن دارای شکاف عمیق است (معمولاً شکافها به اندازه طول تاج هستند)
نوع دوازدهم- نرگس‌های متفرقه: نرگس‌هایی که در رده‌بندی‌های ذکر شده بناشده. و عموماً جزء نرگسهای دو رگه هستند.
نوع سیزدهم- انواع گونه‌های وحشی و دورگه مراقبت از نرگسهانکاتی برای موفقیت در پرورش نرگسماههای مرداد و شهریور بهترین زمان برای کشت نرگس در انگلیس هستند تا ریشه‌ها قبل از شروع زمستان قابلیت رشد را پیدا کنند اگر چه پیازها باید تا ماه مهر کشت شوند ولی تا آبان ماه قابل کشت هستند.
برای کشت، آنها را بطور مجزا با فاصله‌های cm 15 در یک خاک با زهکشی خوب و مناسب کشت کنید به طوری که حدود cm 10 خاک روی پیازها باشد. یک مقدار کود معمولی را با خاک مخلوط کنید و در زیر محل کاشت بریزید و اگر خاک رسی و سنگین است مقداری شن با آن مخلوط کنید تا به زهکشی خاک کمک کند. پیازها را در زمینی که از آب اشباع است نکارید.
نرگس‌ها برای گلدهی سال بعد خود نیاز به انرژی سرازیر شده از ساقه و برگ به پیازها دارند. به همین دلیل برگها را از محل طوقه قطع نکنید چون این کار باعث می‌شود آنها ضعیف شوند. هنگامی که 6 هفته سپری شد بعد از گلدهی می‌توانید برگها را قطع کنید چون تأثیری بر گلدهی سال بعد ندارد.
بعد از پژمرده شدن گلها آنها را از بخش زیرین و پشت تخمدان قطع کنید.
هر پیازی را که در ساقه و برگ آن نشانی از بیماری است خارج کرده و آن را بسوزانید.
پس از گلدهی گیاه را هفته‌ای یک بار آبیاری و بوسیله کودهای غنی از تپاس تغذیه کنید تا هنگامی که برگها زرد شوند.
تعداد زیادی از نرگس‌ها، خیلی خوب به طور طبیعی سبز شده و نیاز به جابجایی ندارند. اگر شما باغ کوچکی دارید و دسته‌های نرگس خیلی زیاد و بزرگ شده‌اند می‌توانید آنها را خارج کرده و تقسیم کنید.
پیازهای خارج شده را در مکانی خنک تاریک و با تهویه مناسب تا زمان کشت بعدی ذخیره کنید.
هم قبل از انبار کردن هم قبل از کشت دوباره، تمام پیازهایی را که هنگام لمس کردن حس می‌‌کنید نرم هستند یا حالت اسفنجی پیدا کرده‌اند را جدا کرده و بسوزانید.
پیازهای کشت شده در گلدان (برای 16 الی 20 هفته) باید حداقل در عمق 5 تا 10 سانتی متری کاشته شوند. که این بستگی به شرایط آب و هوایی منطقه دارد.
بهترین گونه‌ها برای پرورش بستگی به مکانی دارد که می‌خواهید کشت کنید. اگر محیط بزرگی از زمین سبز دارید که می‌خواهید در آنجا نرگس‌ها را کشت کنید نوع « نرگس نما » بهترین نتیجه را دارد. گونه‌های مختلف را در یک بخش با هم مخلوط نکنید که این یک نتیجه کشت خوب نیست.
برای حاشیه و کناره‌های کوچک باغهای سنگی بهتر است از انواع کوچک‌تر برای پرورش مانند « دو به دو » یا « پرتاب شعله » استفاده شود.
در طول زمان پرورش، حداقل دوبار بوسیله قارچ کش شاخ و برگ نرگس‌ها را سمپاشی کنید.
تعداد گونه‌های نرگسگیاه شناسان در این مورد اختلاف نظر دارند اما حداقل 25 گونه وجود دارد که بعضی از آنها با تنوع بسیار زیاد هستند و دارای چندین دورگه طبیعی هستند با توجه به این گونه‌ها لیست بانک اطلاعاتی فعلی نرگس نمایانگر بیش از 13000 دورگه است که در بین تقسیمات رده بندی شده دوازده گانه قرار می‌گیرند. پرورش نرگس در گلدانبهتر است شما از گلدانهای دو گالنی به عنوان اندازۀ استاندارد نرگس ها و از گلدانهای یک گالنی برای نرگس های مینیاتوری و پیازهای کوچک استفاده کنید. بهتر است گلدانها را با کلراکس ضدعفونی کرده و اجازه دهید خاکشان به خوبی زهکشی شود. ترکیب خاکی که من استفاده کردم عبارتست است از یک بخش پرلیت و سه بخش خاک استرلیزه. در انتهای گلدان بر روی یک لایۀ نازک خاک یک مشت از کود 0-10-10 بریزید. اجازه ندهید پیاز های نرگس با کود تماس داشته باشند. و سعی کنید پیاز در 3/1 فوقانی قرار گیرد. اگر پیاز را نزدیک سطح خاک بکارید ریشه ها پیاز را به سمت بیرون از خاک هل می دهند. فقط پیاز های متوسط را در گلدانهای یک گالنی بکارید. براساس اندازۀ پیاز ها می توانید سه الی چهار پیاز را در یک گلدان بکارید. اگر ملاحظه کردید که مقداری از یک پیاز به خارج از خاک آمده است خاک را به آرامی و با دقت کنار زده و پیاز ها را در سطوح پایین تری از خاک بکارید. برای نمایش پیاز ها ترجیح دادم که آنها با هم در تماس نباشند. روشی که اتخاذ کردم ای بود که پیاز ها را حداقل به اندازه ی قطر یک پیاز از هم دور قرار دهم و با فاصلۀ برابر از لبه های گلدان. بعد از اول نوامبر گلدان را آبیاری سنگین نمایید و اجازه دهید پیت ماس سطح خاک کاملا از آب اشباع شود. برای هفتۀ اول هر روز آبیاری کنید. اگر ملاحظه کردید که خاک فوقانی گلدان در حال خشک شدن است به آن آب اضافی دهید. اگر خاک شما قلیایی است از آنجایی که نرگس محیط اسیدی را ترجیح می دهد برای حفظ اسیدیتۀ خاک برای گلدانهای یک گالنی یک قاشق چای خوری Iron rite و دو قاشق برای گلدانهای دو گالنی اضافه کنید. بعد از شکوفه زدن یک مشت کود 5-10-10 به گلدان اضافه کنید. این امر با اضافه کردن کمی پتاسیم کمک می کنند که گیاه برای گلدهی سال بعد پیاز خود را بازسازی کند نرگس نیاز به یک دورۀ تابستانۀ گرمایی دارد. پیاز های نرگس در گلدانها و مخازن عمیق که به ریشه ها اجازۀ رشد می دهند بیشتر رشد می کنند. می توانید پیاز را برای 2-3 سال در داخل گلدان نگهداری کنید. می توانید پیاز ها را در آورده تمییز نمایید و در یک کیسۀ کاغذی یا نایلونی ریخته برچسب زده و در یک جای خشگ و خنک تا پاییز نگه داری کنید.

ساخت تراریوم(جدید)

تراریوم چیست ؟ کلمه تراریوم، کلمه‌ای لاتین است که از دو قسمت Terra به معنی خاک و زمین و -rium به عنوان پسوند مکان تشکیل شده است. بر این اساس می‌توان این عبارت را به ” نمایشگاه جانداران زمینی” ترجمه کرد. به عبارتی دیگر، یک تراریوم جلوه‌هایی از نمونه‌های زندگی گیاهی یک منطقه یا اقلیم را دربرمی‌گیرد. 

نحوه کشت گل جعفری

شرح:

این گیاهان یکساله، مختص مکزیک و آمریکای جنوبی، می باشند، و از خانواده ی گل آفتابگردان می باشند. Tagetes erecta، گل جعفری آفریقایی، قادر است تا ارتفاع 4_2 پایی رشد کند، و گلهای بزرگ، منفرد، و مضاعفی را تولید می کند که به رنگهای نارنجی یا زرد می باشند.

Tagetes patula، گل جعفری فرانسوی، قادر است به ارتفاعی حدود 9 اینچی، تا 2 پایی، نائل شود؛ و گل ها به رنگ های زرد، یا زردی که با رنگ قهوه ای مایل به قرمز مشخص شده است، ظاهر می شوند. دو رگه های برانگیخته شده از گل های جعفری فرانسوی و آفریقایی، به رنگ قرمز یکپارچه، برخی به رنگ زرد یکپارچه، و برخی به صورت ترکیبی از رنگ های قرمز و زرد طلایی، ظاهر می شوند. گلها مضاعف می باشند، دارای ضخامتی بین 3_2 اینچ می باشند؛ گیاهان، انبوه می باشند، و می توانند تا بلندای حدود 18 اینچی رشد کنند.

گیاهان، در سرتاسر تابستان و پائیز شکوفه می دهند، و بقدر گلهای تقلیل یافته، بزرگ می باشند. T. tenuifolia (signata) pumila، گل جعفری کوتوله ی ( قد کوتاه ) خاتم دار، مختص مکزیک می باشد، و در میان گیاهان انبوه که بلندی بالای یک پا دارند، می روید. شاخ و برگ آن، به طور ظریفی تقسیم می شوند، و گلهای نارنجی منفرد زیادی، در ضخامتی حدود یک اینچ، بوجود می آیند. گیاه، همان اندازه به مراقبت نیاز دارد که گل جعفری کوتوله ی فرانسوی نیاز دارد. T. lucida، ترخون زمستانی نیز مختص مکزیک می باشد

این گیاه چند ساله ی انبوه نیمه سخت، به عنوان یک گیاه یکساله تلقی می شود، و به بلندای 1 تا 2 پایی رشد می کنند. ترخون زمستانی، مربوط به گل جعفری باغی می باشد، و آنها ساقه های دراز بی شاخ وبرگ، و برگهای نرم و باریک ساده ای دارند. شاخ و برگ ترخون زمستانی، رنگ سبز میانه ای دارد نه رنگ سبز نیلی، همچون برگهای ترخون فرانسوی.

در فصل پائیز یا زمستان، آن گلهای زرد طلائی کوچکی تولید می کند که از یک لایه ی واحدی از گلچه های شعاعی، و کلاله مرکزی از گلچه های گرده ساخته شده است. شاخ وبرگ، زمانی که ترخون فرانسوی، نا بهنگام می باشد، رایحه ی مطبوعی، با بساوشی از Anise دارند، و جایگزین خوبی می باشند.

در گلدان گذاری :

زمانی که این گیاهان در بیرون کاشته می شوند، آنها نباید خاک خیلی غنی داشته باشند، بخاطر اینکه، این، رشد نباتی وافری را به خرج تولید گل باعث می شود.

آنها باید 15_12 اینچ، مجزا کاشته شوند. آنها حتی سریعتر گلدهی می کنند اگر آنها، کشت و کار بذر در خانه را، از کشت و کار مستقیم آن، در خارج از منزل ترجیح دهند.

وقتی که آنها به عنوان گیاهان گلخانه ای به کار می روند، آنها برا ی ارائه ی زمستانی و بهاری، عالی می باشند. آنها گیاهان گلدانی ، و گلهای قلمه ای دلپذیری را ایجاد می کنند. خاک آنها نباید خیلی غنی باشد، و گلدان ها نیاز به زهکشی خوبی می باشند.

وقتی که گیاهان، محفظه های خودشان را با ریشه ها اشغال کردند، استعمال هفتگی کود آبی رقیق کردنی، سودمند خواهد بود. این گیاهان، باید به صورت تمام وقت کاملاً در معرض نور آفتاب قرار گیرند، و باید جو خنک و تهویه ای داشته باشند.

دما در شب، امکان دارد 50 درجه شود؛ در روز های راکد، آن می تواند حدود 5 درجه، و در روزهای آفتابی، 10 تا 15 درجه بالاتر، افزایش یابد. شکوفه دهی زودتر، و گلهای بیشتر، امکان دارند از Tagetes، که در یک گلخانه، در فصل زمستان می رویند احراز شوند اگر، روشنی روز با نور مصنوعی ( ساختگی ) جابجا شده باشد ( لامپ مهتابی یا گداخته ). ترخون زمستانی، قابل کشت در داخل و خارج از خانه می باشد. همانند یک گیاه خانگی، ترخون زمستانی، قلمه های زمستانی سبکی را جهت استفاده ی هموار ارزانی می دارد.

ترخون زمستانی، وقتی که تر وتازه به کار برده می شود، بهترین می باشد. 3 تا 6 اینچ از رأس شاخه را بواسطه ی برگهای لطیف، ببرید. اگر آنها به دقت خشکیده اند، برگها، اندکی از رایحه ی آنها را حفظ خواهند کرد.

تکثیر :

بذرها، می توانند 6 تا 12 هفته قبل از اینکه گیاهان در بیرون از منزل، کاشته شوند، در یک گلخانه، جایی که درجه حرارت حفظ می شود، کشت و کار ( تخمکاری ) شوند.

بذرها در گلدان ها یا مکان همواری که با خاک های شنی الک کرده ی ریزی پر شده، و به سبکی با خاک پوشانده شده اند، پراکنده می شوند. محفظه ها را با شیشه بپوشانید، و به آنها، بواسطه ی نور آفتاب، سایه بیندازید. اگر آنها مرطوب نگاه داشته شوند، آنها در عرض چند روز شروع به رشد خواهند کرد.

وقتی که گیاهان نوزاد دارای ارتفاعی بین 1 یا 2 اینچ می باشند، آنها می توانند به مکان مسطحی که دارای عمقی بین 3 تا 4 اینچ می باشد، و با کمپوست ( کود آلی ) رسی یا شنی پر شده است، منتقل شوند. آنها باید 3 یا 4 اینچ، به صورت مجزا فاصله دار شوند. پس از این، آنها باید در قاب سردی، تا زمانی که آنها در بیرون از خانه کاشته می شوند، گذارده شوند.

این، پس از آن می باشد که همه ی خطرات سرمازدگی سپری شده اند، و آب و هوا، گرم و آرام می باشد. همچنانکه زمان برای کشت آنها در خارج از خانه نزدیک می شود، آنها نیازمند این می باشند تا با افزودن سیستم تهویه ای و بالأخره با در معرض هوا گذاری آنها، مقاوم شوند.

بذرها همچنین می توانند مستقیماً خارج از خانه، جایی که آنها با پاشیدن کم آنها در بستر بذر آماده برای کشت رشد می کنند، پس از اینکه خطر سرمازدگی سپری شد، کشت و کارشوند.

آنها تا وقتی که نزدیک تر از 10 اینچ، جدا از هم نمی باشند، رقیق می شوند. این روش، همچنانکه در ابتدا ذکر شد، اگر گیاهان در داخل خانه قرار گیرند، شکوفایی گل ها را به تأخیر خواهد انداخت. مکانی که شما برای این گیاهان بر می گزینید، باید کاملاً در معرض نور آفتاب قرار گیرند، اگر آنها موفق شوند.

برای شکوفه دهی زمستانی، زمانی که در یک گلخانه رویانده می شوند، بذرها باید در ماه آگوست یا سپتامبر کشت و کار شوند، برای شکوفه دهی بهاره، آنها را در ماه ژانویه کشت و کار کنید.

نهال باید به مکان های هموار ( فلت ) نشاء شوند، یا جداگانه، در گلدان های کوچک، و بعداً چنانکه نیاز شد، داخل گلدان های بزرگتر. گلدان هایی که دارای ضخامتی ( قطر ) بین 7_5 اینچ می باشند، قالب های خوبی می باشند تا، گلکاری گیاهانتان را داخل آنها انجام دهید.

شما می توانید یک تا سه گیاه را داخل یک گلدان بکارید. ترخون زمستانی، که به آسانی ریشه دار می شود، معمولاً بوسیله ی قلمه زنی تکثیر می شود. قلمه زنی را در اوایل پائیز، قبل از اینکه آنها شروع به شکوفه دهی کنند، انجام دهید، و آنها را در درون گلدانها قرار دهید.