ختمی چینی متعلق به تیره پنیرک بوده و اصولاً گیاهی است که اجداد آن مشخص نیستند.
عادت رشد آن درختچه ای بوده و ارتفاع آن می تواند به 9 متر برسد، ولی اغلب کوتاه تر است. گلدهی آن در بهار و تابستان بوده و رنگ آنها در ایران قرمز است. گلهایش شبیه زنگوله هستند. در چین از شیرۀ گل های آن به عنوان واکس برای کفش استفاده میشود، به همین دلیل گاهی به آن Shoe-black flower میگویند. خاکهای زهکشی شده، حاصلخیز، غنی از مواد آلی و آفتابگیر با واکنش کمی اسیدی برای آن مناسبتر است. گلهای آن عمر کوتاهی داشته و پس از حدود 24 ساعت پژمرده میشوند. گلدهی ختمی چینی روی شاخه های جدید اتفاق میافتد، به همین دلیل هرس شاخه ها در بهار و تابستان، گلدهی را بیشتر میکند. ولی هرس شدید در تابستان موجب حذف جوانه گلها شده و گلدهی را تا مدتی تحت تاثیر قرار میدهد.
انجیر معابد از نظر تقدس و قدمت در سراسر جهان بیرقیب است.
بودائیستها اعتقاد دارند که شاهزاده هارتا با نشتن در زیر این درخت روشن فکر شده و از آن زمان به بعد یک بودا شده است. به همین دلیل این درخت، به اعتقاد بودائسیت ها درختی مقدس به شمار می رود. انجیر معابد به عنوان گیاهی زینتی در خیابانها و یا کنار جاده ها کاشته می شود. اندکی استفاده دارویی و اقتصادی دارد. عصاره پوست درخت به عنوان دهان شویه برای کم کردن دندان درد یا قوی سازی لثه و نیز برای درمان اسهال، اسهال خونی، سوزاک و زخم معده کاربرد دارد. برگها و شاخه های جوان مسهل بوده و در درمان بیماریهای پوستی به کار میروند. انجیر معابد و بنگالی بصورت درختانی با ارتفاع تا 30 متر هم دیده شده اند که این درختان بسیار پر شاخ و برگ و پرسایه هستند. برگهای آنها کامل شفاف و چرمی و شکننده میباشند. این درختان در اراضی حاصلخیز یا زهکشی مناسب رشد نموده و در مناطق مرطوب ریشه های هوایی بسیار قطوری تولید میکنند که به طرف زمین آویزان میگردند.این درختان دارای یک تنه اصلی هستند که از ارتفاع 2 متری و بستگی به هرس و فرم دهی آنان تشکیل تاج میدهند و شاخه های فرعی تولید میکنند که سایه انداز بسیار مناسبی را ایجاد نموده و در پارکها و میادین بصورت تک درخت جلوه زیبایی را ایجاد میکند. مقاومت این درختان به شوری و خشکی کم بوده ولی در مقابل آفات و امراض و وزش باد مقاومت زیادی دارند. در سال یک خزان سریع یک ماهه داشته و مجددا برگ هایش سبز میگردند. انجیر معابد و بنگالی مخصوص مناطق حاره ای و گرم است. به سرما حساس بوده و تا دمای حداقل ۵ درجه سانتی گراد را تحمل میکند. این گیاه جهت رشد مناسب به هوای کاملاً آفتابی یا نیمه آفتابی و خاک حاصلخیز و دارای زهکشی قوی نیاز دارد. به دلیل کند رشد بودن، اصلاً نیازی به هرس سالیانه ندارد و بهتر است به حالت آزاد و به فرم طبیعی رشد کند.
شیشم در سراسر جهان یکی از درختان مهم برای استفاده از چوب آن است.
علاوه بر استفاده از چوب آن، برای تهیۀ سایه کاربرد زیادی دارد. مهمترین خصوصیت آن رشد نسبتاً سریع و سازگاری با هوای گرم و خشک است. شیشم(ششم) دارای ارتفاعی حدود 30 متر است، ولی در ایران به چنین ارتفاعی نمیرسد. تاج عمودی این درخت تنک دیده میشود. شیشم بومی مناطق کوهستانی هیمالیا در هندوستان، پاکستان و نپال است. به صورت انبوه در جنگلهای رسوبات آبرفتی دیده میشود. خاکهای متخلخل همراه با رطوبت کافی بهترین خاک برای شیشم است، ولی میتواند در زمینهای با تهویۀ ضعیف و خاکهای رسی سنگین نیز به رشد خود ادامه دهد. باکتریهای ریزوبیوم با ریشه های این درخت گره تشکیل داده و نیتروژن هوا را تثبیت میکنند. نهالهای این درخت به شرایط سایه مقاوم بوده و در چنین شرایطی قادر به رشد هستند.
اکالیپتوس در بسیاری از کشورهای گرمسیر و نیمه گرمسیر کاشته می شود.
اکالیپتوس ها اغلب برای تهیه سایه، شکست باد و زینتی و نیز مصارف دارویی به کار میرود. اکالیپتوس درختی تک تنه، بزرگ و همیشه سبز بوده و ارتفاع آن اغلب حدود 20 متر است، ولی میتواند از ارتفاع 45 متر تجاوز کند. در برخی موارد قطر تنه آن به 4 متر میرسد، ولی اغلب قطر تنۀ آن بین 1 تا 2 متر است. سیستم ریشه ای آن عمیق و گسترده است. آهنگ رشد این درخت در مناطق بومی و مساعد بسیار بالا است، گفته شده که 4 و حتی 7 متر در سال می تواند رشد عمودی داشته باشد. در طبیعت، بیشتر کنار نهرها و دشت های سیلابی مشاهده می شود. در انواع خاک ها قادر به رشد بوده ولی در کل خاکهای رسی را ترجیح میدهد. مواد فنولیک تجمع یافته در روی زمین ناشی از ریزش برگها اثرات دگرآسیبی روی سایر گیاهان دارد. به عبارت دیگر برگ های ریزش شده اکالیپتوس مانع رشد سایر گیاهان می شود.
درختی همیشه سبز با پوشش گسترده به ارتفاع و قطر بیش از 10 متر میباشد. پوست تنه درخت غالبا شکاف دار و به رنگ خاکستری تیره میباشد.
برگهای آن ریز و سبز هستند، بدون خار است و کرک ندارد، گلهای برهان به رنگ های سفید و سرخ هستند و میوه هایش در غلاف و بدون کرک می باشند. خوشههای گل به صورت فرچه ای شکل با گلهای کرم رنگ یا مایل به سفید و بسیار معطر هستند و در اواخر زمستان و اوایل بهار ظاهر میشوند. غلاف میوه به طول ۱۵ - ۳۰ و به عرض 5 سانتیمتر، نازک و به رنگ زرد کاهی کم رنگ میباشد. این درخت علاوه بر نواحی جنوبی ایران، در نواحی گرم و مرطوب جهان به فراوانی کاشته میشود. درخت برهان در سواحل جنوبی کشور به عنوان یک درخت سایه دار و زینتی کاشته می شود. با توجه به ارتفاع زیاد و قطر تاج گسترده آن، بهتر است در زیر یا نزدیکی تیرهای برق کاشته نشود. با توجه به رشد قطری زیاد ریشههای این درخت بهتر است قبل از کاشت، تدابیر لازم اندیشیده شود زیرا ممکن است باعث خرابی سنگ فرش پیاده روها شود. به طور کلی کاشت این درخت در وسط بلوار توصیه نمیشود و بهتر است از آن به عنوان یک درخت سایه دار در پارکهای جنگلی استفاده شود. به سرما حساس بوده و دمای حداقل ۵ تا ۷ درجه سانتیگراد را تحمل میکند. خوردن گلهای برهان، جوش و آکنه را از بین می برد. برای درمان شبکوری، خوردن برگ برهان توصیه شده است.
این گیاه دارای دو نوع سبز و ابلق است و حدود ۶۰ گونه دارد ولی در ایران تنها گونه کوموسوم پرورش داده میشود.
دارای اندام زیرزمینی گوشتی است دیشه های غده ای دوکی شکل و سفیدرنگ دارد.برگهای ان به طول ۳۰ سانتیمتر نواری شکل و اویزان هستند.گلها بر روی ساقه گلدهنده که منتهی به گیاه چه میشود میروید که به رنگ زرد یا سفید است.گیاه فاقد ساقه حقیقی است و برگها مستقیم از روی ساقه کوتاه سطحی میروید.
به طور کلی گیاه طالب اب وهوای گرم است ولی نسبت به دمای کم بسیار مقاوم است به طوری که دمای حدود ۰درجه را به خوبی تحمل میکند بهترین دما برای رشد ۱۱درجه میباشد. به نور کمی نیاز دارد ولی بهترین محل برای رشد ان نور غیرمستقیم است.(در محل کم نور در گونه ابلق نوار کرمی رنگ از بین میرود) در تابستان ۲ تا ۳ بار در هفته و در زمستان هفته ای یک بار ابیاری کافی است.
خاک مناسب ۳/۱ خاک باغچه ۳/۱ ماسه ۳/۱ کمپوست است. برای تقویت میتوان از کود های شیمیایی محلول در اب (هر ۲ هفته یکبار ) طبق دستورالعمل استفاده کرد.
تکثیر از طریق تقسیم بوته و به وسیله گیاهچه است.
از مواد براق کننده استفاده نکنید چون باعث ایجاد لکه های قهوه ای میشود.
گیاهچه ظاهر شده گیاه را به یک طرف میکشاند و باید گلدان را عوض کرد
ایرسا
به فارسی و در کتب قدیم و کتب طب سنتی قدیم با نامهای «زنبق» ، «سوسن
آزاد» ، «سوسن ابیض» و « بیخ بنفشه »، « آسمان جونی» و «ایرسا» ( به ریشۀ
گیاه و خود گیاه) نامبرده می شود. به فرانسوی Iris و به انگلیسی Orris و
Orris root و Iris rhizome گفته می شود.
ادامه مطلب ...