منداب
خصوصیات: منداب بومی ایران که از بلوچستان تا نواحی اطراف دریای خزر یافت می شود از گونه Eruca sativa می باشد . دو گو نه اس یکی B.napus یا کلزای معمولی و دیگری B. compestris .
منداب ریشه مستقیم و توسعه یافته ای دارد که به آن صفت مقاومت به خشکی می دهد .
گلهای سفید یا زرد منداب با گل آذین خوشه ای در انتهای ساقه ها مشاهده می شود . لقاح بصورت دگرگشنی انجام می گیرد . میوه منداب نیامی است .
سازگاری: منداب گیاهی است سرما دوست و بلند روز که همانند گندم دارای انواع پائیزه و بهاره است .
مقاومت منداب به خشکی تقریباً مشابه گندم بوده و تولید موفق آن در دیمکاری به حدود 400 میلی متر آب نیاز دارد . با اینحال به رطوبت زیاد خاک نیز سازگاری ندارد .
تولید منداب در اغلب خاکها با اسیدیته حدود خنثی امکان پذیر است . منداب شوری متوسط خاک را بخوبی تحمل می کند . بطور کلی ،قدرت تولیدی منداب در خاکهای فقیر بیش از غلات است .
تاریخ کاشت: منداب می تواند در حداقل حرارت 2 درجه سانتیگراد شروع به جوانه زدن نماید .
تاریخ کاشت منداب در کشت پائیزه کمی قبل از گندم است .
آفات و امراض: مبارزه با این حشره با یخ آب زمستانه برای از بین بردن تخمها در خاک و سمپاشی لاروها و حشرات بالغ با سموم فسفره یا کار با ماتها می باشد .
برداشت: برداشت زمانی است که نیامها برنگ قهوه ای متمایل شده باشد .
موارد استفاده: روغن بعضی از انواع منداب دارای مقدار قابل توجهی ماده سمی اسید اروسیک است.
اسپَند (Peganum harmala L) گیاهی چندساله یا پایا از تیره نیتراریاسه (Nitrariaceae) است.
اسپند
گیاهی است دارای ارتفاعی بطول حدود ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر است. ظاهر آن بوته
مانند، دارای برگهای سبز با تقسیمات باریک و دراز و نامنظم است. گلهای آن
درشت و دارای کاسبرگ نازک و گلبرگ بزرگ برنگ سفید مایل به سبز، میوه آن
پوشینه و حاوی دانههای متعدد برنگ سیاه است. ترکیبات شیمیایی گیاه اسپند دربردارنده مواد ضد میکروبی از نوع فلاونوئیدها و آلکالوئیدها میباشد، که این مواد در بخشهای مختلف آن (دانه، کالوس
و نهال) زیاد یافت میشود. از جمله آلکالوئیدهای مهم آن میتوان به
آلکالوئید هارمین، هارمالین، هارمالول و پگانین و آلکالوئیدهای کینازولین
اشاره کرد. خواص دارویی در
طب سنتی از عصارههای گیاهی اسپند جهت افزایش ترشح شیر، دفع ترشح شیر، دفع
کرمهای روده، درمان روماتیسم، افزایش قدرت جنسی و نیز به عنوان یک مسکن
جهت رفع درد معده بکار میرفت. در
تحقیقات آزمایشگاهی که از عصاره اسپند جهت از بین بردن میکروبها استفاده
شدهاست. عصارههای حاصل از کالوس خواص ضد میکروبی در برابر میکروبهایی
نظیر استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کولی و کاندیداآلبیکانس را نشان
دادهاست. برای تولید کالوس از جدا کشتهای اسپند معمولاً یک محیط پایه MS که حاوی هورمون KIN، باشد کافی است، اما همراه کردن یک هورمون اکسینی نظیر ۴-D و ۲ و NAA با هورمون KIN باعث افزایش تولید کالوس میگردد. تاکنون هیچ تحقیقی بروی سیستم باززایی نوساقه و ریشه در گیاه اسپند صورت نگرفتهاست. دراین
تحقیق بمنظور باززایی گیاه اسپند جهت بررسی ارتباط بین مراحل مختلف تمایز و
تولید آلکالوئیدها از جدا کشتهای مختلف نهال اسپند و نیز محیط کشت حاوی
هورمون BA,KIN
و ویتامین تیامین تشخیص داده شد. علاوه بر آن از نظر وجود آلکالوئیدها،
کالوسهای تیره و آبدار نسبت به کالوسهای سبز و سفاف بیشترین آلکالوئیدها
را دارا بودند. همچنین نوساقهها و کالوس مولد ریشه نیز دارای آلکالوئیدهای
هارمالا بودند.
خارخَسَک یک گیاه بوتهای است.
میوه ی خارخسک چهار بخشی و نرم است اما خارهای تیزی دارد.
خارخسک در آب و هوای گرم و حتی در کویرها دیده میشود.
خارخاسک گیاهى است علفى، یک ساله، داراى ساقه هاى خوابیده با انشعابات گسترده بر سطح خاک و پوشیده از تار که برگ و ساقه هاى جوان آن را تارهاى ظریف ابریشمى مى پوشاند. برگ هاى آن متقابل غالباً نامساوى و مرکب از برگچه هاى کوچک و ریزى است که به تعداد ۶-۳ زوج در طرفین دمبرگ اصلى جاى دارند. گل ها زرد کوچک و منفرد هستند. میوه آن شیزوکارپ ناشکوفا که در موقع رسیدن قسمت هاى پنجگانه آن از هم جدا و پراکنده مى شوند.هر یک از این قسمت هاى پنج گانه در سطح بیرونى خاردار است. قسمت هاى مورد استفاده این گیاه، میوه، دانه، برگ، ریشه و گاهى کلیه اعضاى گیاه است ولى بیش از همه میوه آن مورد استفاده قرار مى گیرد. رنگ میوه هاى آن سبز مایل به زرد، بدون بو و با طعم مشخص است.
میوه هاى این گیاه را در اواخر تابستان و اوایل پاییز جمع آورى مى نمایند. این گیاه پراکندگى وسیعى در نواحى مختلف کره زمین دارد. به طورى که مى توان آن را در غالب نواحى دنیا مشاهده کرد. ترکیبات شیمیایى گیاه خارخاسک شامل رزین، تاش، روغن ثابت، آلکالوئید، پلى فنل ها و مواد معدنى شامل کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، گوگرد، ازت و کلر است. پنج نوع ماده گلیکوزیدى نیز دارد که همه آنها داراى گلوکز است و علاوه بر گلوکز قندهاى رامنوز، آرابینوز را هم شامل مى شود. خارخاسک به عنوان مدر، دفع کننده سنگ هاى مجارى ادرارى و تقویت کننده قواى جنسى به کار مى رود. در طب گذشته براى خارخاسک اثر مدر و دفع کننده سنگ هاى مجارى ادرارى و تقویت کننده قواى جنسى قائل بوده و از آن به عنوان درمان کننده عفونت و التهاب لثه استفاده مى شده است. از فرآورده هاى موجود در بازار مى توان قطره پروستاتان، قطره سنکل و قطره آفرودیت را نام برد
علف هفتبند گیاهی است از راسته گل میخک (Caryophyllales) تیره هفتبندان (Polygonaceae) از سرده هفتبندها (Polygonum).
فرمانرو: |
|
دسته: |
|
رده: |
|
راسته: |
|
تیره: |
|
سرده: |
هفتبندها |
خاکِشیر (نام علمی: Sisymbrium irio) یا خاکِشی، گیاهی یکساله یا دوساله از تیره شببویان است. خاکشیر در دشت و کوهستان میروید و بلندی ساقه آن تا یک متر نیز میرسد. پائین گیاه کرک دارست در حالیکه بالای آن بدون کرک میباشد. تخم این گیاه که همان خاکشیر است ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد یکی از آنها قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و دیگری برنگ قرمز تیره میباشد.
ترکیبات شیمیایی
خاکشیر دارای تعدادی اسید چرب مانند اسید لینوئیک، اسید لینولنیک، اسید اولئیک، اسید پالمتیک و اسید استئاریک میباشد. ضمناً در خاکشیر اسانس روغن فرّاری وجود دارد که دارای مواد بنزیل و ایزوسیانات است
خواص داروئی
کاسنى - هندپا - کاسنى وحشى - کاسنى تلخ
نام علمى: Cichorium intybus L
نام انگلیسى: Bluedaisy, Wild chicory, chicory
گیاهچه
لپهها به رنگ سبز روشن هستند. طولى دو برابر پهنا داشته و در قسمت قاعده به هم متصل هستند. اولین برگهاى حقیقى متناوب و به شکل روزت، نامنظم، به رنگ سبز کمرنگ و داراى سطحى براق و در حاشیهٔ بریدگىهاى سطحى دارند.
گیاه کامل
اندامهاى رویشى:
گیاه چندساله، ایستا، به ارتفاع ۳۰ تا ۱۵۰ سانتىمتر که توسط بذر تکثیر مىیابد. ساقهٔ آن کمبرگ، منشعب، صاف، سخت، گاهى اوقات داراى کرکهاى زبر است و در صورت قطع شدن ساقه شیرابهاى شیرى رنگ از آن خارج مىشود. برگهاى پائینى باریک و داراى ۷ تا ۳۰ سانتىمتر طول، حاشیههاى آن نامنظم و داراى بریدگىهاى عمیق است. برگهاى بالائى به مراتب کوچکتر، مستطیلى و یا سرنیزهاى شکل، داراى بریدگىهاى سطحی، در حاشیهٔ دندانهدار و یا صاف و فاقد دمبرگ هستند. برگهاى میانى متناوب، قاشقى تا سرنیزهاى شکل که اغلب حاشیههاى آنها صاف و یا دندانهدار است.
ریشههاى این گیاه عمیق و ستبر هستند و تعدادى ساقهٔ تقریباً بدون برگ از مرکز برگهاى قاعدهاى خارج مىشوند.
اندامهاى زایشى:
گلآذین به شکل کلاپرک و فقط داراى گلهاى زبانهاى به رنگ آبى روشن و بهندرت صورتى یا سفید است. کلاپرکها ۳۰ تا ۴۰ میلىمتر پهنا داشته و توسط دو ردیف براکته احاطه شده است. تعداد براکتههاى بیرونى چهار تا پنج عدد و طولى برابر با نصف اندازهٔ براکتههاى داخلى دارند و در قسمت قاعده کلفتتر و متمایل به زرد مىباشند. تعداد براکتههاى داخلى هشت تا ده عدد است. هر کلاپرک بهصورت انفرادى و یا مجتمع در محور برگهاى بالائى قرار گرفته است.
میوهٔ این گیاه فندقه و بذرهاى آن به رنگ زرد، قهوهاى روشن تا سیاه، واژ تخممرغى و به اندازهٔ دو تا سه میلىمتر است.
محل رشد و پراکنش
کاسنى در زمینهاى کشت شده کمتر یافت مىشود. اغلب مىتوان آن را در حاشیهٔ جادهها و حصارها، مراتع، زمینهاى بایر، چمنزارها و گیاهان زراعى چندساله مشاهده کرد.
این گیاه مناطق مرطوب تا نیمه خشک را که داراى خاک غنى باشند ترجیح مىدهد