سیب

سیب میوهای است بهشتی، سرشار از ویتامینهای آ، ب، ث و پتاسیم که در درمانهای طبیعی یا طب نتروپتی، دارویی برای پیشگیری از بیشتر امراض شناخته شده است. Eat An AppIe A Day Keep The Doctor Away یعنی روزی یک سیب میل کنید و دکتر را از خود دور کنید.
سیب در از بین بردن عفونتها بسیار مهم است. در واقع یک نوع پنیسیلین طبیعی است. سیب نه تنها برای یبوست مفید است، بلکه برای اسهال نیز بسیار موثر میباشد. اما تفاوت در طریقه مصرف آن است، افرادی که دچار یبوست هستند میتوانند یک سیب را تنوری کرده و یا در فر بگذارند و شب میل کنند و یک سیب هم به همین طریق صبحها میل شود.
برای درمان اسهال، سیب را رنده کرده چند ساعت بگذارید تا رنگش تغییر کند و تیره شود یعنی پکتین موجود در آن اکسیده شود و بعد آن را میل کنید.
آب سیب تازه سموم بدن را دفع کرده و برای اطفال خیلی مفید است. سیب میوهای است که ویتامین ب زیادی دارد و به همین دلیل برای اعصاب و روان بسیار مهم میباشد و افراد عصبی بهتر است هر روز یک لیوان آب سیب تازه با کمیگلاب میل کنند.
سیب درجه تب را پایین میآورد و برای بهبود گلو درد و سینه درد بسیار مؤثر میباشد. یکی دیگر از خواص سیب رنده شده این است که برای افراد مبتلا به زخم معده بسیار مفید میباشد. این میوه به علت خاصیت دفع اسید اوریک، در درمان بیماریهای نقرس، آرتروز و رماتیسم بسیار مفید و مؤثر شناخته شده است.
سیب با دفع اسید اوریک داروی روماتیسم ونقرس است و درد مفاصل است وبرای تقویت قلب و هضم غذا موثر است . خوردن سیب با پوست یبوست را از بین می برد و برای کبد مفید است . مالیدن مقداری سیب روی مکحل گزیدگی نیش عقرب یا زنبور به درمان کمک موثری می کند .
میوه نارس سیب جهت مداوای اسهال مفید است . خوردن سیب قبل از خواب کمک موثری در راحت تر خوابیدن است .
اگر حداقل 3 عدد سیب در روز بخوریم ، خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی را کاهش می دهیم. سیب به دلیل بافت گیاهی ای که دارد، می تواند 14 درصد خطر مرگ ناشی از گرفتگی رگهای بدن را کاهش دهد.
یک سیب متوسط دارای 3 گرم الیاف است الیاف می تواند فشار خون و چربی خون را کاهش دهد. همچنین سیب برای سلامتی دندان بسیار مفید است.

سیب:
گیاه سیب (Malus domestica) از اعضای زیرخانواده پوموییده و تیره گل سرخ است. گلابی، به و ازگیل نیز همانند سیب در همین تیره قرار می گیرند. جنس مالوس دست کم دارای ۱۵ گونه اصلی است اما تردیدهایی درباره تعداد گونه های این جنس وجود دارد و در برخی از رده بندی ها شمار گونه های آن به ۳۳ گونه بالغ می شود. لینه برای نخستین بار سیب را Pyrus malus نامید، اما در دهه ۱۸۰۰ نام علمی آن به M.communis و M. pumila تغییر یاٿت. سرانجام در ۱۹۸۴ نام علمی M.domestica برای سیب باغی برگزیده شد. گونه موردنظر به طور وحشی در طبیعت وجود ندارد و در واقع از طریق دو رگ گیری به دست آمده است. براساس بررسی های بیوشیمیایی گلکوزیدهای موجود در سیب باغی تنها در چهارگونه M.floribunda، M.sargenti، M.sieboldii و M.zumi یاٿت می شوند و از این رو به نظر می رسد که گونه های مذکور، والدین وحشی سیب باغی هستند. هم اکنون ارقام بسیار زیادی از انواع سیب وجود دارد که سویه های بسیاری از آنها حاصل می شود. از بین انواع سیب می توان به واریته های سیب سرخ، سیب طلایی، سیب مکینتاش، سیب امپراتور و... اشاره کرد.
غرب ترکیه و جنوب غربی روسیه واقع در آسیای صغیر جایی است که تنوع گونه های جنس مالوس در آنها بیش از هر جای دیگری است. به احتمال بسیار سیب و سایر اعضای زیر خانواده پوموییده نخستین بار در همین نواحی کاشته شدند و سپس از آن جا به سرتاسر اروپا انتشار یاٿتند. کیٿیت محصول سیب طی هزاران سال و از طریق اصلاح نژاد به طور چشمگیری بهبود یاٿته است. اسکندر کبیر در سال ۳۰۰ پیش از میلاد برای اولین بار گیاه سیب را در آسیای صغیر دید و آن را با خود به یونان برد. کریستوٿ کلمب نیز در ۱۴۹۰ این گیاه را به آمریکای شمالی و مبلغان مذهبی در دهه ۱۸۰۰ آن را به ایالات متحده رساندند. سرانجام در اواسط دهه ۱۹۰۰ با آغاز پروژه آبیاری محصولات زراعی در ایالت واشنگتن، تحول بزرگی در صنعت پرورش سیب به وجود آمد.

توصیٿ گیاهشناسی

سیب گیاهی به شکل درختچه یا درخت کوتاه با شاخه های بدون تیغ و برگ های ساده، تخم مرغی با لبه دالبر و راس تیز و کوتاه است که در سطح زیرین برهنه و بدون کرک و در سطح رویی کرک دار است. گوشوارک ها در مدت کوتاهی می اٿتند. گل آذین دیهیمی و کم گل است. کاسه گل کرک دار و گلبرگ ها بیضی شکل با ناخنک دراز و به رنگ صورتی اند. تعداد گلبرگ ها پنج تا است و پرچم نیز بین ۵۰ ـ ۲۰ عددند. تخمدان پنج خانه است. میوه، گرد و کروی دارای درون بر سخت و غشایی است و در هر یک از خانه هایش دو عدد دانه به وجود می آید. این گیاه با واریته های بسیار متعدد در اکثر نقاط ایران کاشته می شود، اما انواع وحشی آن در استان های گیلان، مازندران، آذربایجان، کردستان، کرمانشاه، لرستان و ٿارس به طور خودرو می رویند.
موارد مصرٿ
 
 

میوه سیب از زمره پرطرٿدارترین و خوشمزه ترین میوه های جهان است. میوه های سیب را یا همان طور تازه یا به شکل آب سیب، کمپوت، مربا، ژله، پای، کرم میوه، مارمالاد، سرکه، شراب سیب و... استٿاده می کنند. میوه سیب سرشار از اسید های آلی، اسید مالیک، اسید گالیک و مقادیر زیادی نمک های پتاس و سدیم است. گلیکوزیدهای سیانوژنیک موجود در دانه سیب از طریق هیدرولیز به اسید هیدروسیانیک تبدیل می شود. این اسید مانع ٿعالیت سینوکرام اکسیداز، مرحله نهایی ٿسٿوریلاسیون اکسیداتیو می شود و از این رو باعث بروز خٿگی در سطح سلول می شود. مقادیر زیاد این ماده باعث اسپاسم، مشکلات تنٿسی و نهایتاً مرگ می شود. آمیگدالین ٿراوان ترین ماده شیمیایی اعضای خانواده گل سرخ است و در دانه سیب و گلابی و همچنین در برگ، پوست و هسته میوه های هسته دار به وٿور وجود دارد. از این رو اگر کسی یک ٿنجان پر از دانه سیب را بخورد، خواهد مرد. آمیگدالین همچنین باعث بروز نواقص جنینی و اختلال در زایمان یا تولد است.
گیاه سیب دارای خواص پزشکی بسیاری است. بیشتر اسیدها و نمک های ارزشمند میوه سیب، درست در زیر پوست آن تجمع یاٿته اند از این رو توصیه می شود که سیب با پوست خورده شود. خواص درمانی سیب عمدتاً به اسیدمالیک و تارتاریک موجود در آن مربوط می شود. اسیدهای موجود در سیب باعث زود هضم بودن آن شده اند. پوست تنه و پوست ریشه سیب به خاطر داشتن ٿلوریدزین و کوئرستین بسیار تلخ است. سرخ پوستان ایالت واشنگتن با خیساندن پوست تنه سیب محلولی تهیه می کنند که از آن برای درمان اسهال استٿاده می شود. بررسی های کلینیکی نشان داده که آب سیب در نوزادان و کودکان باعث بروز اسهال می شود.
پوست و ریشه سیب دارای خاصیت ضدباکتریایی است.
خاصیت ضدباکتریایی پوست و ریشه عمدتاً به خاطر وجود ٿلوریدزین در آنهاست. خوردن یک سیب رسیده پیش از خواب بهترین درمان برای یبوست است. البته خوردن سیب ترش در این خصوص نتایج بهتری را به همراه دارد. در برخی موارد نیز، سیب یکی از بهترین شیوه های درمان بی خوابی است. یک مثل قدیمی انگلیسی می گوید: «اگر پیش از خواب یک سیب بخورید، پزشکان مجبور می شوند که نانشان را گدایی کنند.» در گذشته های دور از سیب پوسیده ضمادی تهیه می کردند که آن را در درمان چشم درد مٿید می دانستند. امروزه نیز در برخی از نواحی روستایی استٿاده از چنین ضمادی هنوز هم رایج است.

وضعیت تولید در جهان

سالانه ۵۶۹۷۱۰۰۰ هزار تن سیب در سرتاسر جهان تولید می شود که چین با تولید ۱۹۴۹۰ هزار تن بزرگترین تولیدکننده آن به شمار می آید و پس از آن به ترتیب، ایالات متحده، ترکیه، ایتالیا، آلمان، ٿرانسه، ایران، لهستان، آرژانتین و هند مقام های دوم تا دهم را به خود اختصاص می دهند. تولید سالانه سیب در ایران به ۱۹۴۴ هزار تن بالغ می شود.

سیب در اسطوره ها و اٿسانه ها

ردپای سیب را به ٿراوانی می توان در اسطوره های یونانی رومی و سایر نقاط دنیا مشاهده کرد. سیب در بیشتر اٿسانه ها نماد جاودانگی یا تناسخ است. در اٿسانه ها سیب غذای محبوب خدایان و الهه هاست و به عنوان پاداش کارهای نیک به انسان هدیه می شود. سیب همچنین نماد پادشاه آرتور است که برای دستیابی به زندگی جاودانه، توسط خدایان به سرزمین سیب برده شد. درختان سیب در بیشتر استان ها محور جهان یا کانون زندگی هستند. در یک اٿسانه رومی، ٿرشته مگدالینا درحالی پدیدار می شود که روی درخت سیبی نشسته است که شاخه های آن به آسمان و ریشه هایش به ته اقیانوس ها می رسد. از آن جایی که میوه سیب پنج پارچه ای است در یک برش عرضی پنج قسمتی بودن آن معلوم می شود و این خود نماد برخی از مذاهب به شمار می آید. در جشن عروسی کولی ها سیبی از وسط به دو نیم می شود و عروس و داماد هرکدام، یک نیمه از آن را می خورند و بدین ترتیب شریک عشقی هم می شوند. به خاطر ارتباط بین خدایان و جادو، در برخی از مناسک سیب را التیام بخش، شٿادهنده و باعث ارتباط ذهنی می دانند. طبق چنین باورهایی اگر نام کسی که دچار تب شده روی سیب حک شود، بهبود می یابد و چنانچه ورد «ساتور، آریپو، لتنت روتاس» روی سیبی نوشته شود و زن حامله، سه روز متوالی آن را بخورد جنین اش سقط می شود. طبق اٿسانه دیگری اگر کسی در جشن هالوون یک سیب بخورد می تواند آینده اش را در خواب ببیند.

شرایط رشد و نگهداری

بهترین خاک برای پرورش سیب عبارت است از: خاک عمیق، به خوبی زهکشی شده، آهکی و با PH بین ۷-۶. گیاه سیب نسبت به بیشتر شرایط آب و هوایی مقاوم است اما اقلیم های نسبتاً سرد را ترجیح می دهد. با این وجود به یک دوره ۱۸۰ - ۱۲۰ روزه بدون سرما برای تولید میوه مرغوب نیاز دارد.
بهترین میوه تحت شرایط روزهای گرم، شب های خنک و نور زیاد به وجود می آید. از آن جایی که گل های سیب دیر شکوٿا می شوند، این گیاه در مقایسه با سایر درختان میوه کمتر در معرض خطر سرمازدگی قرار می گیرد. میوه های سیب توسط دست چیده می شوند و برای جلوگیری از ضربه دیدن به دقت در جعبه های مخصوص میوه ریخته می شوند. میوه ها پس از دست چین شدن، دسته بندی و بسته بندی و سپس روانه بازار یا انبار می شوند. سیب از معدود میوه هایی است که انبارسازی های طولانی مدت را تحمل می کند و کیٿیت خود را از دست نمی دهد.

محققان کانادایی دریافته اند سیب سرخ بیشترین ارزش غذایی را در میان انواع سیبها دارد. تحقیقات در زمینه ارزش غذایی و ریز مغذیها در هشت نوع سیب مختلف نشان می دهد که کلیه سیبها حاوی ویتامین c و سایر ریز مغذیها هشتند اما میزان آنتی اکسیدانهای موجود در پوست سیب سرخ شش برابر قسمت گوشتی میوه آن می باشد و هر چه سیب سرخ تر باشد میزان آنتی اکسیدانهای موجود در آن بیشتر است. آنتی اکسیدانها مواد شیمیایی هستند که در میوه ها و سبزیجات به وفور یافت می شود و رادیکالهای آزاد در بدن توسط آنها از بین می رود. این رادیکالها عامل ایجاد بیماریهای قلبی- عروقی و سرطان هستند. دانشمندان مصمم هستند با استفاده از مهندسی ژنتیک سیبی را تولید کنند که بیشترین میزان مواد ریز مغذی و آنتی اکسیدان را داشته باشد. امروزه در صنعت فراوری سیب پوست سیب کنده و دور ریخته می شود این در حالی است که پوست سیب از غنی ترین منابع آنتی اکسیدان محسوب می شود. دانشمندان درصددند که از پوست سیب برای تولید محصولات جدید استفاده کنند.

روش جدید برای محافظت از سیب :

محققان برای جلوگیری از آسیب رسانیدن نور خورشید به سیب مشغول انجام بررسیهای مختلف هستند تا علاوه بر بالا بردن کیفیت و ظاهر این میوه میزان آب ذخیره شده درون سیبها را نیز حفظ کنند.
به گزارش پایگاه اینترنتی Agriculture Research Service هنگامی که آب و شبنم روی سیبها خشک می شود باعث پایین آمدن درجه حرارت سیبها می شود. شبیه به همان حالتی که انسان در یک روز گرم تابستانی از استخر خارج می شود. کشاورزان سالها از این روش برای خنک کردن میوه ها یا حتی مراقبت از ظاهر آنها استفاده می کردند ولی اینکه چگونه و با چه وسایلی دمای این میوه ها را به میزان دلخواه برسانیم و یا در میزان مصرف آب صرفه جویی کنیم همواره به عنوان سوالی مطرح بوده است.
در مناطق گرمسیری کشاورزان در تمام مدت روز شروع به آبپاشی میوه ها می کنند. با این حال محققان بر این باورند که پرورش دهندگان میوه جات می توانند حداقل تا نصف میزان آب را صرفه جویی کنند. محققان در این تحقیق موفق به ساخت نوعی کانال آبی شدند که نه تنها باعث خنک ماندن سطح سیبها می شود بلکه باعث خنک شدن سیبها تا مرکز آن می شود. نتایج این پروژه که به نام Evan معرفی شده است در آخرین شماره مجله American Society Of Agriculture Engineers Transaction of the به چاپ رسیده است.

آب سیب از سکته قلبی پیشگیری می کند.

ضرب المثل "یک سیب در روز شما را از دکتر بی نیاز می کند" را به "یک لیوان آب سیب در روز شما را از مراجعه به متخصص قلب، بی نیاز می کند"، تغییر دهید.
چرا که گروهی از محققان دانشکده پزشکی "یو سی" در ایالات متحده آمریکا دریافته اند که نوشیدن آب سیب، از ابتلا به بیماری های قلبی عروقی () و نهایتا سکته های قلبی ()، پیشگیری می کند.
به گزارش خبرگزاری بی بی سی، دانشمندان، این اثرات مثبت را ناشی از وجود "فیتو نوترینت ها" می دانند.
بررسی های متعدد دانشمندان، حاکی از آن است که "فیتونوترینت ها" در کاهش LDL (کلسترول بد) () بسیار کارآمد هستند و از اکسید شدن آن جلوگیری می کنند و در واقع خاصیت آنتی اکسیدانی () دارند.
چرا که زمانی که LDL اکسید می شود، موادی به نام "پلاک" را به وجود می آورد که پلاک ها با چسبیدن به دیواره عروق، باعث تنگ شدن دیواره رگ ها شده، تصلب شرائین () و سکتههای قلبی را موجب می شوند.
فیتونوترینت ها در کاهش LDL (کلسترول بد) بسیار کارآمد هستند و از اکسید شدن آن جلوگیری می کنند و در واقع خاصیت آنتی اکسیدانی دارند.

تعدادی از مهمترین علف های هرز ایران

گلها کوچک و سبزرنگ، بذرها برنگ سیاه براق، عدسی شکل ودر دو طرف محدب که دارای یک شکاف کوچک در کنار بذر میباشد.مهمترین علفهای هرز این جنس شاملa.palmeri,a albus ,a.viridis,a.graecizans میباشد.

علفهای هرز خانواده تاج خروس دارای مقدار زیادی نیترات یا اکسالات هستند که ممکن است باعث مرگ دام شوند.
تاج خروس در مزارع توتون،باغهای چای، سبزی ،صیفی وزمینهای بایر می روید.
 

شته

به رنگ سیاه هستند. این زنبورها بعد از جفت گیری تخم‌شان را در داخل بدن شته­ها قرار می­دهند و بصورت ایندو پارازیتوئید یا پارازیتوئید داخلی لاروهایشان در داخل بدن شته­ها رشد و نمو می­کنند تا اینکه به مرحله حشره کامل برسند. بعد از رشد و نمو کامل لارو در داخل بدن شته­ و تبدیل به شفیره، بدن شته بصورت مومیایی و به رنگ زرد تا قهوه­ای بنظر می­رسد. درحالیکه بدن شته­های دیگر پارازیته شده توسط برخی از زنبورهای پارازیتوئید به رنگ سیاه درمی‌آید. همچنین زنبور کامل همانند زنبورهای پارازیتوئید شپشک­ها بعد از رشد و نمو کامل لارو با ایجاد یک سوراخ در پوست بدن شته، از آن خارج می­شود. بطور کلی در شرایط معمولی و دمای حدود 25 تا 30 درجه سانتی‌گراد، مرحله زندگی این زنبورها حدود 15 تا 20 روز به طول می‌انجامد.

خانواده آفلینیده (Aphelinidae) از دیگر زنبورهای پارازیتوئید شته­ها هستند که از نظر اندازه کوچک‌تر از زنبورهای خانواده آفیدئیده هستند و طول بدن‌شان عموماً حدود یک میلی‌متر است. در این خانواده گونه­های آفلینوس (Aphelinus) و آفلینوس آسیکیس (Aphelinus asychis) از پارازیتوئیدهای شته­ها محسوب می­شوند و از نظر بیولوژیک بسیار شبیه به زنبورهای خانواده آفی­دئیده می­باشند. با این تفاوت که بعضی از گونه­های زنبورهای خانواده آفیلینیده (Aphelinidae) اِکتوپارازیتوئید هستند یعنی تخم‌شان را روی بدن شته­ها قرار می­دهند تا لاروشان بصورت خارجی از بدن شته­ها تغذیه ­­کنند.

گروه دیگری از دشمنان طبیعی شته­ها، شکارگرها هستند. در بین آن‌ها پشه­ای از خانواده­ سسی­دومیئیده (Cecidomyiidae) به نام آفیدولتس­آفیدومیزال(Aphidoletes aphidomyzal) از مهم‌ترین شکارگرهای شته­ها است که در شرایط گلخانه­ای برروی گیاهان زینتی بعنوان عامل کنترل بیولوژیک تکثیر و رهاسازی می‌شود. طول بدن این پشه حدود 2 میلی‌متر است و در جنس ماده شاخک­ها کوتاه ­است. نرها دارای شاخک­های بلند و نخی بوده و پاهای نسبتاً بلند و بدن بسیار ظریفی دارند. طول عمر حشرات کامل حدود یک هفته است. حشرات کامل عموماً از عَسَلکی که از شته­ها ترشح می­شود که در واقع شیره گیاهی تغذیه می‌کنند و تخم­هایشان را روی برگ گیاهان در داخل جمعیت شته­ها قرار می­دهند و بعد از خارج شدن از لارو شروع به تغذیه از مراحل مختلف شته‌ها می­کنند.

گروه دیگری از دشمنان طبیعی شته­ها، شکارگرها هستند. در بین آن‌ها پشه­ای از خانواده­ سسی­دومیئیده (Cecidomyiidae) به نام آفیدولتس­آفیدومیزال(Aphidoletes aphidomyzal) از مهم‌ترین شکارگرهای شته­ها است که در شرایط گلخانه­ای برروی گیاهان زینتی بعنوان عامل کنترل بیولوژیک تکثیر و رهاسازی می‌شود. طول بدن این پشه حدود 2 میلی‌متر است و در جنس ماده شاخک­ها کوتاه ­است. نرها دارای شاخک­های بلند و نخی بوده و پاهای نسبتاً بلند و بدن بسیار ظریفی دارند. طول عمر حشرات کامل حدود یک هفته است. حشرات کامل عموماً از عَسَلکی که از شته­ها ترشح می­شود که در واقع شیره گیاهی تغذیه می‌کنند و تخم­هایشان را روی برگ گیاهان در داخل جمعیت شته­ها قرار می­دهند و بعد از خارج شدن از لارو شروع به تغذیه از مراحل مختلف شته‌ها می­کنند.

طول بدن لارو سن اول در حدود 3/0 میلی‌متر و لارو­های کامل حدود دو تا سه میلی‌متر هستند. لاروهای اولیه از پوره­ سنین اول شته­ها و لاروهای کامل از کلیه مراحل مختلف شته­ها تغذیه می­کنند. مرحله جنینی آن‌ها حدود 2 تا 3 روز طول می­کشد و بطور کلی این پشه­ها حدود 60 گونه از شته­ها را مورد تغذیه قرار می­دهند، به عبارت دیگر پلی‌فاژ(Polyphage)هستند.

از دیگر شکارگرها که برای کنترل شته­ها مورد استفاده قرار می­گیرند بال‌توری­­های خانواده کرایزوپیده (Chrysopidae) مخصوصاً گونه­ای بنام کرایزوپرلاکارنئا(Chrysoperla carnea) است. این گونه تخم­هایش را که دارای ساقه­ای بوده، در زیر یا روی سطح برگ گیاهان قرار می­دهد و بعد از آنکه لاروها خارج شدند با قطعات دهانی مکنده خودشان به تغذیه از شته­ها می‌پردازند. (بر خلاف کفشدوزک­ها که تمام بدن شته را مورد تغذیه قرار می­دهند این بال‌توری­ها با قطعات دهانی مکنده خودشان محتویات بدن شته­ها را مورد تغذیه قرار می­دهند و پوست یا جسد آ‌ن‌ها را استفاده نمی‌کنند.)

سپس در زیر برگ گیاهان در داخل یک پیله ابریشمی تبدیل به شفیره می­شوند که بعد از سپری شدن مرحله شفیرگی که ممکن است حدود یک تا دو هفته طول بکشد حشرات کامل ظاهر می­شوند.

از دیگر دشمنان طبیعی شته­ها، سن­های خانواده آنتوکوریده (Anthocoridae)هستند. سن­ها از راسته همی‌پترا مخصوصاً گونه­هایی از جنس اوریوس (Orius) مانند اوریوس ایندی­سیوس(Orius indisiosus) از شته­ها در گلخانه­ها و روی گیاهان زینتی تغذیه می­کنند.

این سن­ها هم مانند بال‌توری­ها دارای قطعات دهانی زننده مکنده هستند و خرطوم و استایلِت­های مربوط به آرواره­های بالا و پایین خود را داخل بدن شته­ها فرو می­کنند و محتویات و مایع بدن شته­ها را مورد تغذیه قرار می­دهند.

از دیگر دشمنان طبیعی شته­ها که احتمالاً اکثر مردم آن‌ها را در طبیعت مشاهده کرده­اند کفشدوزک­ها هستند. گونه­هایی از کفشدوزک­ها مانند کفشدوزک هفت نقطه­ای ککسینلا سپتمپونکتاتا (Coccinella septempunctata) و هیپودامیا وریه‌گاتا (Hyppodamia variegata) هم در مرحله لاروی و هم در مرحله حشره کامل از شته­ها تغذیه می­کنند و از عوامل مهم کنترل بیولوژیک شته­ها هستند.

عموماً کفشدوزک­ها طیف وسیعی از شته­ها را مورد تغذیه قرارمی­دهند و از یک گونه خاص از شته­ها تغذیه نمی‌کنند. اگر در محیط گلخانه‌ای فقط 2یا 3 نوع کفشدوزک رها شود تمام شته‌ها را از بین می‌برند. بطوریکه کفشدوزک 7نقطه‌ای حدود 50 نوع شته را تغذیه می‌کند یا به عبارت دیگر پلی‌فاژاست.

گروه دیگری از دشمنان طبیعی شته­ها، قارچ‌ها هستند. قارچورتی‌سیلیوم لیکانی(Verticilium lecanii) به عنوان یکی از عوامل مهم کنترلبیولوژیک شته­ها بصورت تجارتی تکثیر می­شود و مورد استفاده قرار می­گیرد. اسپورهایاین قارچ در محیط­های گلخانه­ای می‌­باشند و بعد از اینکه اسپورها در محیط مرطوبجوانه ­می­زنند مسیلیوم­هایشان وارد بدن شته­ها شده که باعث از بین رفتن آن‌هامی­شود.

توت فرنگی

توت فرنگی طبیعتا از میوه‌های نوبرانه و از اولین میوه‌هایی است که د‌ر بهار به بازار عرضه می‌شود‌. د‌ر حالت معمولی و د‌ر مناطق معتد‌ل زمان برد‌اشت میوه د‌ر اواخر ارد‌یبهشت ماه تا اوایل تیر است ولی امروزه با فن آوری‌های خاصی می‌توان زمان رسید‌ن میوه را به جلو اند‌اخت. به عبارت د‌یگر می‌توان با استفاد‌ه از وسائل و امکانات امروزی، اقد‌ام به پیش رس کرد‌ن و تولید‌ توت فرنگی خارج از فصل کرد‌ و عرضه توت فرنگی را تا مد‌ت طولانی تری اد‌امه د‌اد‌ . البته هزینه‌های اضافی که برای پیش رس کرد‌ن ایجاد‌ می‌شود‌، به علت قیمت بیشتری که محصول نوبرانه د‌ارد‌، جبران خواهد‌ شد‌.

      پیش رس کرد‌ن توت فرنگی د‌ر گلخانه
مطمئن ترین وسیله برای پیش رس کرد‌ن، استفاد‌ه از گلخانه است. مشکل استفاد‌ه از گلخانه د‌ر د‌رجه اول هزینه سنگین احد‌اث گلخانه و نیاز به تخصص و تجربه کافی برای کشت توت فرنگی د‌ر گلخانه است. برای این منظور می‌توان نشای توت فرنگی را ابتد‌ا اواسط تیرماه تا اوایل شهریور د‌ر خزانه کشت کرد‌ و ۵تا۷کیلوگرم د‌ر هر صد‌متر مربع از کود‌های کامل ازت ـ فسفر ـ پتاس به نسبت ۱۷ ـ۱۲ـ ۱۲به عنوان کود‌ پایه به زمین خزانه د‌اد‌. پس از تولید‌ ریشه‌های قوی د‌ر نشا، بوته‌ها شروع به ایجاد‌ ساقه‌های روند‌ه می‌کنند‌. با سرد‌ شد‌ن هوا، بوته‌ها تحت تاثیر نور و د‌رجه حرارت پائین قرار گرفته و گل د‌ر آنها تشکیل می‌شود‌.
د‌ر آبان و آذر بوته‌ها را به گلخانه حمل کرد‌ه و د‌ر بستر کاشت به فاصله ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر کشت می‌کنند‌.
د‌ر گلخانه نیز مقد‌ار۳تا۵ کیلوگرم کود‌ کامل شیمیایی د‌ر ۱۰۰ متر مربع به بستر د‌اد‌ه می‌شود‌.
د‌رجه حرارت گلخانه را ابتد‌ا روی۸تا۱۲ د‌رجه سانتی گراد‌ تنظیم کرد‌ه و با افزایش شد‌ت نور د‌رجه حرارت را نیز زیاد‌ می‌کنند‌ و به ۱۵ تا ۲۰ د‌رجه سانتی گراد‌ می‌رسانند‌. البته می‌توان د‌رجه حرارت را به ۸د‌رجه سانتی گراد‌ کاهش د‌اد‌. بلافاصله پس از کاشت باید‌ به اند‌ازه کافی آبیاری کرد‌.
د‌ر آبیاری توت فرنگی گلخانه‌ای باید‌ د‌قت شود‌ که زمین به طور یکنواخت مرطوب شود‌. به منظور جلوگیری از خطر پوسید‌گی میوه د‌ر اثر رطوبت زیاد‌، باید‌ گلخانه را به موقع تهویه کرد‌ و به وسیله حرارت خشک رطوبت زیاد‌ی را کاهش د‌اد‌. برای انجام عمل گرد‌ه افشانی و تلقیح بهتر گل‌های توت‌فرنگی د‌ر گلخانه، می‌توان برای هر ۱۰۰۰ متر مربع سطح زیر کشت، یک کند‌وی زنبور عسل د‌ر گلخانه قرار د‌اد

گل رز

گل رز

صفات مورد پسند گل رز در بازارهای جهانی عبارت است از:

۱ـ شاخه بلند و محکم که توانایی نگهداری استوار گل را داشته باشد.
۲ـ اندازه و رنگ مناسب گل که مختص رقم مورد نظر است.
۳ـ یکنواختی در مرحله برداشت گلها
۴ـ عاری بودن گلها از انواع رنگ پریدگی، سوختگی، آفات و بیماریها
۵ـ یکنواختی در اندازه شاخه ها
۶ـ اندازه، کیفیت، ظاهر مناسب مختص رقم

کشورهای عمده تولیدکننده این گل عبارتند از : ایالات متحده آمریکا، هلند، انگلستان، کلمبیا،اکوادور، کنیا، آفریقای جنوبی، هندوستان و ۰۰۰ لازم به ذکر است که تولید در برخی از کشورهای آمریکایی و آفریقایی با سرعت رو به افزایش است، هر چند که تقریباً تمامی کشورهای دنیا بسته بهتانسیل خود تولید گل رز را نیز کم و زیاد در برنامه های خود دارند.. تولید گل رز در ایران بیشتر به استانهای تهران، مرکزی،اصفهان و خوزستان محدود شده است.
همچنین کشورهای اروپایی، آمریکا، کشورهای آسیای میانه وژاپن از عمده وارد کنندگان گل رز به شمار می روند.

مشخصات گیاهشناسی :

گل رز متعلق به خانواده گل سرخیان است. این گیاهان در بخشهای وسیعی از کره زمین پراکنده هستند و از لحاظ نحوه رشد و شکل بوته و تولید گل به انواع رزهای مینیاتوری، پاسیویی، هیبرید چای، فلورینبدا، درختچه ای، بالا رو و رونده تقسیم می شوند.
جنس رز دارای ۱۲۰ گونه می باشد که از مناطق سرد شمالی تا مناطق نیمه گرمسیری پراکنده است. در تولید رزهای بریدنی گلخانه های از ارقام هیبرید چای و فلورینبدا که تولید گل انتهایی می کنند، استفاده می شود. گلهای شاخه بریده را به سه دسته اصلی تقسیم می کنند.
۱- hybrid tea: به رزهای تک شاخه ای که قطر گل ۹ سانتیمتر یا بیشتر باشد.
۲- sweet hearts : به رزهایی گفته می شود که قطر گل کمتر از ۹ سانتیمتر باشد
۳- رزهای اسپری: حداقل ۳ غنچه روی یک شاخه باشد.
در بررسی روند رشد این گروهها در هلند مشخص شده کههیبرید چای در سال ۲۰۰۰ نسبت به ۱۹۹۹ حدود۲ درصد افزایش داشت. اما سطح ارقام sweet hearts روبه کاهش است ولی با این وجود برخی ارقام رشد خوبی دارند(Sacha و(Escimo. رزهای اسپری نیز کمتر از ۳ درصد تولیدات هلند را در بر می گیرند.

گل رز در تمامی رنگها دیده می شود و در این مورد تنها یک استثناء وجود دارد و آن نبود رزهای آبی است. در انواعی که تولید گل انتهایی می کنند (هیبرید چای، فلورینبدا، پاسیویی، مینیاتوری) هر ساله شاخه های جدید از جوانه های سال قبل رشد می کنند و بعد از تولید گل در انتهای شاخه، رشد آن متوقف می شودو شاخه های جدید دوباره از جوانه های زیرگل تولید می شود که بسته به رقم و شرایط آب و هوایی ممکن است تولید گل بکند یا نکند. برخی از ارقام گل رز دائم گل هستند و گل دهی در آنها در بیشتر مواقع سال انجام می گیرد ولی بیشتر ارقام در هوای خنک بهار و پاییز گل دار می شوند. رزهای گلخانه ای در تمام طول سال قادر به تولید گل هستند و تنها باید شرایط رشدی مناسب برای آنها فراهم گردد.

مسائل فنی کشت رز
بسیاری از ارقام رز به دلیل داشتن خصوصیاتی همچون زیبائی، دوام، فرم گل و شاخساره برای استفاده بعنوان گل بریده مناسبند و از ارقام آن بطور ویژه در شرایط مناسب برای برداشت و مصرف بعنوان گل شاخه بریده استفاده می شوند. گلهای شاخه بریده رز به دلیل زیبائی و تنوع سالهاست که در صدر تجارت جهانی گل و گیاه قرار دارد و شاید گلفروشی را در جهان پیدا نکنید که در میان گلهای فروشی خود گل رز را نداشته باشد. از ارقام هیبرید چای برای تولید گل بریده استفاده می کنند. با در اختیار داشتن گلخانه مناسب امکان تولید آن در تمام طول سال فراهم است این گیاه چند ساله بوده و تا ۶ سال امکان بهره برداری اقتصادی از آن فراهم است. برای تولید گل شاخه ای معمولاً تعداد ۷ بوته درمترمربع کشت می شود و پس از ۳ تا ۵ ماه از کشت گیاهچه ای پیوندی(stentling) به بهره برداری می رسد. بوته های مادری وارداتی معمولا پیوندی بوده و به دو روشپیوند می شوند یکی به صورت پیوند شکمی که در گیاهان رز نیم ساله( Half year ) که گیاه به صورت ریشه لختبه فروش می رسد انجام می شود و دوم به روش پیوند نیمانیم عمل پیوند انجام می شوند که گیهان حاصله استنت لینگ وروش پیوند استنتینگ نام دارد.

کشت و تولید رزهای گلخانه ای :
رزهای گلخانه ای گیاهان چند ساله ای هستند که عمر مفید آنها برای تولید گل ۶ تا ۱۰ سال است. به این خاطر در انتخاب رقم و آماده کردن خاک و بستر تولید باید دقت کافی کرد، چون اصلاح و تعویض آنها در طول تولید هزینه دار خواهد بود.

ازدیاد :

ازدیاد رزهای گلخانه ای بیشتر از طریق قلمه شاخه است. برای تهیه قلمه گیاهان مادری در شرایط مناسب پرورش داده می شود. تهیه قلمه بعد از بالغ شدن شاخه ها و رسیدن برگها به اندازه نهایی انجام می گیرد. بخاطر اینکه گیاهان مادری در داخل گلخانه در تمام طول سال در حال رشد دائم ستند، بنابراین می توان در تمام طول سال از آن قلمه های برگدار تهیه کرد. قلمه ها با یک تا سه گره برداشت شده و تنها برگ انتهایی نگه داشته می شود و برگ های تحتانی حذف می شود. ته قلمه ها را می توان برای ریشه زائی بهتر با پودرهای حاوی هورمون تیمار کرد. قلمه ها را سپس در داخل بستر ریشه زائی قرار می دهند که معمولاً از ماسه، پرلیت با یپت ماس و یا ترکیبی از آنها می باشد. پرلیت با اندازه دانه های متوسط بستر ریشه زائی قابل دسترس و مناسبی است. دمای بین ۲۵ ـ ۲۱ درجه سانتیگرد در محیط بستر (اطراف ریشه ها) باعث ریشه زایی بهتر قلمه ها خواهد شد.
اکنون بیشتر تولیدکنندگان رزهای گلخانه ای در جهان از ارقام پیوند شده بر روی پایه های مناسب استفاده می کنند، پایه Rosa manetti در کشور آمریکا و پایه های R. canina و R. indica در کشورهای اروپایی مرسوم است.
در کانینا در شرایط نور کم وسرما پایه به حالت رکود می رود، پایه های مولتی فلورا نیز قوی بوده و خواب زمستانه ندارند. پایه های مانتی نیز رکود زمستانه نداشته و در آمریکا زیاد استفاده می شود.
از دلایل پیوند متوان به موارد زیر اشاره کرد: رشد و نمو بهتر پیوندک و افزایش قدرت رشد، تحمل اسیدیته و شوری خاک، تحمل رطوبت نسبی خاک و محیط، مقاومت به آفات و بیماریها، افزایش عمر و دوره زندگی گیاه، سازگاری با شرایط محیطی، مقاومت به سرمای زمستانه

کاشت :
تولید رزهای گلخانه ای در بسترهای خاکی و یا غیر خاکی انجام می گیرد. بسترهای خاکی هزینه اولیه پایینی داشته و نیاز به مدیریت دقیق ندارند در صورتیکه بسترهای غیر خاکی (هیدروپونیک) هزینه احداث بالا تری داشته احتیاج به مدیریت دقیق و کنترل دائمی دارند. در صورت سرمایه گذاری دائمی و بالا، بهتر است از بسترهای غیرخاکی استفاده گردد.
در اینجا بسترهای خاکی معرفی می گردد. اندازه بسترهای کاشت به عرض ۱۲۰ ـ ۱۰۰ سانتیمتر و به طول حدود ۳۵ متر انتخاب می شود. عرض مسیر و راهرو ها ۸۰ سانتیمتر، بهتر است بستر کاشت از نوع مرتفع انتخاب شود. در این حالت بسترها به ارتفاع حدود ۴۰ سانتیمتر بالای سطح زمین با خاک مرغوب پر می شوند و ۳۰ سانتیمتر آن داخل زمین قرار می گیرد. بطوریکه عمق بستر حداقل ۷۰ سانتیمتر باشد. خاک مناسب ترکیبی است از ۶۰ درصد خاک لومی با ۴۰ درصد مواد افزودنی مثل پیت، ماسه، پوسته بذر، پوست درختان، تراشه چوب، خاک اره، کود دامی کاملاً پوسیده که موجب اصلاح فیزیک خاک می گردد. PH بین ۵/۵ تا ۶ محیط مناسبی برای رزهای گلخانه ای است.
در هر بستر ۵ ردیف با فاصله ۲۵ سانتی متر از همدیگر در نظر می گیرند که ردیف وسط حذف و به جای آن سیستم آبیاری قرار می گیرد یعنی در واقع کشت چهار ردیفه می شود. همچنین در روشهای رایجتر از دو ردیف بجای چهار ردیف استفاده می کنند که در صورت عدم وجود سیستم گرمایی مناسب جهت بهبود تهویه، بسترهای کشت ۲ ردیفی توصیه می شود.

تغذیه :

در زمان کاشت گیاه از کود دهی زیاد باید خود داری کرد. کود بصورت محلول در آب در اختیار گیاه قرار می گیرد. ازت، پتاسیم، منیزیم و آهن بطور منظم در محلول کودی استفاده می شود، در صورتیکه بر، مس، منگنز، مولیبدن بطوردوره ای به محلول کودی افزوده می شود. نسبتهای کودی ppm 195: 30: 220 (N:P:K) برای کود دهی رزهای گلخانه ای مناسب می باشد.

شرایط آب و هوایی مورد نیاز کشت
۱ ـ دما
از عوامل بسیار مهم در پرورش رز بوده و رابطه نزدیکی با شدت نور دارد. گیاه بایستی از شرایط دمایی مناسب برای رشد و نمو برخوردار باشد. ارقام و واریته های طبلیعی وقدیمی این گیاه بایستی حداقل به مدت یکماه تحت شرایط رفع نیازدمایی در دمای پایین زیر ۱۰ درجه سانتیگراد قرار گیرد. که این نیاز در رزهای شاخه بریدنی جدید وجود ندارد

در زمینه دما حداقل درجه حرارت تحمل گیاه صفر و حداکثر ۳۵ درجه سانتیگراد است. درخصوص تفاوت درجه حرارت شب و روز بهترین تفاوت مربوط به ۶ تا ۱۰ درجه است
دمای انتخابی برای رزهای گلخانه ای با توجه به شدت نور و موقع سال متفاوت است. بطور کلی دمای گلخانه را در شب ۱۶ تا ۱۷ درجه سانتیگراد، در روزهای کم آفتاب ۲۱ درجه سانتیگراد و در روزهای با آفتاب زیاد ۲۶ تا ۲۷ درجه سانتیگراد انتخاب می کنند. در این شرایط دمایی گلها بعد از حدود ۴۸ ـ ۴۰ روز آماده برداشت می شوند. دمای حداقل خاک ۱۵ درجه است که نبایستی از این دما کمتر شود
۲ـ نور
نور نیز از فاکتورهای محیطی مهم د رتولید رز است. گیاه رز به شدت های بالای نور احتیاج دارد. به این خاطر بهترین گلخانه از لحاظ پوشش، گلخانه های شیشه ای است. البته شدت نورهای خیلی زیاد علاوه بر افزایش دمای گلخانه بر روی کیفیت و رنگ گلها تاثیر منفی دارد. البته میزان شدت نور به رقم و درجه حرارت بستگی دارد. در کشورهای مثل هلند گاهاً به دلیل کمی شدت نور در زمستان از نورهای مصنوعی نیز برای برخی واریته استفاده می کنند. ولی در ایران بعلت آفتاب فراوان در اکثر استانها نیازی به این کار نیست. معمولاً میزان نور مناسب بین ۳۰ تا ۵۵ هزار لوکس متغییر است. ولی در ایران بعلت آفتاب فراوان در اکثر استانها نیازی به این کار نیست.
۳ـ رطوبت نسبی
رطوبت نسبی همان رطوبت است که در هوای اطراف گیاه و محیط گلخانه وجود دارد. این میزان رطوبت که با رطوبت سنج قابل اندازه گیری است در حدود ۶۰ درصد می باشد. زیادی آن باعث بروز بیماریهای قارچی مثل لکه سیاه، سفیدک می شود و کمبود آن نیز باعث کاهش رشد گیاه و کیفیت محصول می شود.
۴- خاک یا بستر
در محیطهای کشت خاکی، خاک می بایستی از نوع سبک لومی شنی یا لومی رسی با حاصلخیزی مناسب باشد. خاک بایستی از تهویه مناسب برخوردار باشد اسیدیته مناسب خاک نیز بین ۷-۶ می باشد. در کشتهای خاکی، ۴-۳ تن کود دامی پوسیده را به هر هزار متر مربع اضافه می کنند و بعد از مخلوط یکنواخت اقدام به کشت پایه های رز می کند. در روشی کشت بدون خاک از بسترهایی نظیر پشم سنگ، کوکوپیت یا لیکا و پرلیت استفاده می کنند که بصورت کشت بستری در بسترهایی به عرض حدود ۵۰ سانتیمتر با دو ردیف و به عمق ۳۰ سانتیمتر کشت انجام می شود البته در روش نسبتا مرسومی هم کشت به صورت گلدانی بر روی سکوهایی به ارتفاع ۶۰ تا ۸۰ سانتیمتر و در گلدان حاوی مواد بستری به صورت تک بوته یا دو بوته کشت انجام می شود . در هر یک از این روشها مطلوب است گیاه ارتفاع مناسبی برای عمل بندینگ از سطح زمین را داشته باشد.

انواع بسترهای هیدروپونیک
- پیت نارگیل: Coconut Peat = Coir Dust
از فراوری پوست میوه نارگیل حاصل می شودکه مراحل آن به قرار زیر است
تجزیه > درجه بندی > خشک کردن > پرس کردن
CEC متوسط تا زیاد دارد، PH برابر ۵/۴ تا ۹/۶ است، پایداری آن عالی است، دانسیته حجمی آن پائین است

پشم سنگ Rock wool
از ذوب کردن صخره های بازالت یا برخی مینرالهای دیگر در دمای ۱۵۰۰ درجه سانتیکراد موادی ساخته میشود که مشابه فیبرهای ریز است.
تهویه آن عالی است، نگهداری رطوبت آن خوب است، CEC این بستر پائین است، PH خنثی تا قلیایی با اثر کم در محیط کشت دارد، پایداری بسیار زیاد بوده ودانسیته آن ۲۶۴ گرم در لیتراست.

پرلیت Perlite
خاکهای آلومینیو سیلیکاتی هستند که حدود۱۰۰۰ درجه سانتیکراد حرارت دیده اند.خصوصیاتی مشابه ماسه ولی سبک را دارند.
حاوی فلوراید است که در بر خی گیاهان حساس نظیر لیلیوم لونگیفلوروم و دراسنا می تواند خسارتزا باشند، نگهداری آب کم و تهویه عالی دارد که این خاصیت با مصرف بسیار بالای آب و مواد غذایی همراه است و از آن به عنوان بستر مناسبی یاد نمی کنند.CEC خیلی کم وPH تقریبا ۵/۷ دارد. پایداری بسیار بالا بوده و دانسیته حجمی آن ۸۰ تا ۱۲۰ گرم بر لیتردارد.

رطوبت خاک

این محصول به رطوبتی متوسط احتیاج دارد. در شرایط کشت خاکی بایستی سطح خاک پای ریشه گیاه بین هر دو آبیاری خشک شود. تنش رطوبتی نیز به گیاه خسارت می زند.

زهکش:
رزها گیاهانی با سیستم ریشه ای عمیق هستند و آب کافی را در عمق نیاز دارند. زهکش در کشت خاکی رز بایستی تا حد ممکن تا عمق ۹۰-۱۰۰ سانتی متری خوب باشد. در مناطقی با سطح ایستابی بالا نیاز به لوله زهکشی است که اندازه لوله های زهکشی بسته به بافت خاک است و باید طوری طراحی شود که آب اضافی بستر کشت سریع خارج شود. این لوله ها در ایران با قیمت مناسب تولید می شود. در صورت عدم وجود شیب طبیعی برای زهکش آب باید از پمپ استفاده گردد.

تهویه :
تهویه گلخانه جهت کنترل میزان رطوبت، آفات و بیماریها و همچنین تامین دی اکسیدکربن مصرف شده در فرآیند فتوسنتز لازم و ضروری است. در گلخانه های رز از دریچه های سقفی برای تهویه استفاده می شود.

گلخانه مناسب رز :
سیستم تهویه بایستی بتواند دمای داخل گلخانه را کنترل نماید و تعادل بین دما و رطوبت را تامین نماید. در زمان تهویه از باد مستقیم بر روی محصول باید اجتناب شود. دیواره های جانبی گلخانه باید تا ارتفاع محصول باشد. تهویه و کانالهای مربوط به تهویه باید در بالای ارتفاع محصول قرار گیرد.
•در مواقع بارندگی از خیس شدن گیاه خودداری شود و از چکه کردن پوشش گلخانه ممانعت به عمل آید. ارتفاع گلخانه باید مطلوب و نسبتا زیاد باشد (بیش از۵/۴ متر) یعنی به عبارت دیگر حداقل ۲ متر ارتفاع در بالای گیاه وجود داشته باشد. البته به عنوان اصل کلی گلخانه باید حداکثر جذب نور را داشته باشد. گلخانه های بلندتر ، پهنتر و قویتر بهترند. برخلاف گلخانه های ایران که عمدتاً پلاستیکی است در هلند پوشش گلخانه ها عمدتا شیشه بوده ودر سالهای اخیر از پوشش های اکریلیک نیز استفاده می شود. که عیب شیشه آن است که UV-b عبور نموده و باعث سیاهی گلبرگهای ارقام قرمز می شود. گلخانه های مولتی اسپان ازگلخانه های ونلو به دلیل ثبات بیشتر شرایط وحجم بیشتر هوا مطلوبترند.همچنین نورگیری آنها بیشتر و هزینه احداث آنها سبکتر است. لازم به ذکر است که شیشه های مورد استفاده در هلند در قطعات ۲/۱۱۲ در ۱۵۰ استفاده می شود در حالی که عرض شیشه در گلخانه های ایرانی کمتر و مقدار قاب بیشتر شده و نور گیری را کاهش می دهد. شیب سقف به زاویه تابش و کثیف شدن سقف بستگی دارد که از ۲۷ درجه در ونلو به ۲۴-۲۲ درجه در واید اسپان کاهش یافته است

خواب زمستانه:

در کشت های مزرعه ای، در نقاطی که شرایط نوری پایین حاکم است و هزینه انرژی بالا است برای گیاه خواب زمستانه(رکود) در نظر می گیرند. برگهای رز تا ۵ درجه سانتی گراد زیر صفر تحمل سرمایی دارد و این تحمل به نوع رقم، حمله آفات و بیماریها، بلوغ بافت چوبی، رطوبت هوا، دما و … بستگی دارد. اما در ارقام کنونی دنیا نیاز سرمایی و خواب زمستانه لازم نیست و در تمام طول سال گل می دهد.
رزهای اسپری کمتر از ۳ درصد تولیدات هلند را در بر می گیرند.

ارتفاع از سطح دریا:

بهترین ارتفاع از سطح دریا: ۱۸۰۰ تا ۳۰۰۰ متر
میزان آب مورد نیاز :۶۰ متر مکعب در روز در هکتار
Ph مناسب: در سیستم کشت خاکی اسیدیته مناسب بایستی حدود ۵/۶ باشد و در کشت هیدروپونیک این رقم بین ۵/۵ تا ۶ است
EC مناسب کمتر از ۸/۱ است این رقم در سیستمهای هیدروپونیک بسته ۷/۰ است
بندینگ: عمل خمش تعدادی از شاخه های گیاه را می گویند که با هدف افزایش سطح برگ وافزایش میزان نورگیری صورت می گیرد.در این شکل نوع شاخه و روش انجام آن مشخص شده است.

سیستم های کشت:
در کستهای خاکی دو روش وجود دارد که در روش اول در بستری به عرض ۱۲۰ سانتیمتر ۴ ردیف رز می کاشتند که فواصل روی ردیفها حدود ۳۰ سانتیمتر در نظر گرفته می شد در روش دوم گیاه را در دو ردیف به فاصله ۴۰ سانتیمتر از هم می کارند و سعی می کنند که گیاه مادری ارتفاع لازم را برای عمل بندینگ و جلوگیری از رطوبت زیاد بستر داشته باشد.
در کشتهای هیدرو پونیک مرسومترین روش کشت دو ردیفه است که یا در راکوول (پشم سنگ) یا پرلیت و یا کوکوپیت کشت می شود. در کشت راک وول مهم.لا از راک وول نوع اسلاب ( بلوک مکعبی) استفاده می شود و در کشت کوکو پیت از گلدانهای پنج تا ۱۰ لیتری استفاده می شود که در گلدانهای بزرگ دو گیاه در یک گلدان با هم کشت می شود. در این سیستم بایستی از کوکو پیت بوفیرت شده ( کلسیم دهی شده) استفاده شود تا گیاه بتواند رشد بهتری داشته باشد. در روش کشت پرلیت از یک بستر باریک یا کیسه های کشت(Grow bag) استفاده می شود.

برداشت :
روشهای تولید و برداشت رز در گلخانه به دو صورت پیوسته یا دوره ای است. در حالت پیوسته برداشت رزها بطور متوسط هر روز دوبار انجام می گیرد. در صورتیکه در برداشت دوره ای تمام گلها در یک مرحله برداشت می شوند و سپس به گیاهان اجازه داده می شود تا برای مرحله بعدی تولید گل بکنند. گلها زمانی که یک تا دو گلبرگ شروع به تا خوردن می کنند، برداشت می شوند. از نظر عمر گلدانی، در مرحله ای که ۲۱-۴۰ % غنچه باز شده باشد(مرحله سوم) طول عمر طولانی تری نسبت به مرحله ای که ۱-۵ % غنچه باز شود (مرحله یک) در پی خواهد داشت.
محل قطع شاخه برای برداشت گل بالای اولین برگ پنج برگچه ای از پایین شاخه است. در فصل زمستان محل برش بالای دومین برگ پنج برگچه ای انتخاب می شود.

تیمار بعد از برداشت :

بعد از برداشت گلها یا به انبار سرد منتقل می شوند و یا بلافاصله به بازارهای نزدیک حمل می شوند در صورت انتقال به انبار سرد در دمای ۰ تا ۱۰ درجه سانتیگراد (بمدت ۱ تا ۲ روز) قرار داده می شوند. در غیر این صورت ته شاخه ها در داخل آب ولرم ( ۲۳ تا ۲۵ درجه سانتیگراد) محتوی مواد دوام بخش گل قرار داده می شوند. بهتر است رطوبت نسبی محیط بالا و در حد ۸۰ درصد باشد.

عوارض، آفات و بیماریها :
تغییرات شرایط گلخانه مثل تغییرات شدید در دما، کاهش نور و نوسانات رطوبتی می تواند موجب بدشکلی گلها و کاهش بازار پسندی آنها گردد. لذا کنترل گلخانه و نگهداری آن در شرایط مناسب لازم و ضروری است. کنه ها، تریپس ها و شته ها از مهمترین آفات رزهای گلخانه ای به شمار می روند. سفیدک سطحی و کپک خاکستری نیز در شرایطی که بوته ها مرطوب می شوند و دما کمی پایین می آید، در صورت عدم توجه و مراقبت به سرعت گسترش می یابد

دستورالعمل اندازه گیری ریزش و ضایعات ماشین کمباین غلات

دستورالعمل اندازه گیری ریزش و ضایعات ماشین کمباین غلات
ساعت ٧:۱٤ ‎ب.ظ روز ۱۳٩۱/۱٠/٢٤ : توسط : ابوالفضل معصومی زواریان

  مقدمه:

ماشین کمباین غلات در صورتیکه صحیح تنظیم شده و واحدهای مختلف آن بخوبی کار کنند نتایج کار بشرح زیر می باشد.

ماشین کمباین می تواند با حداکثر ظرفیت خود در مزرعه کار نماید.

محصول برداشت شده در مخزن، دانه شکسته کم داشته (حداکثر یک درصد) و مخلوط با بذر علف هرز و خوشه های نیمکوب نمی باشد.

دانه و خوشه ریخته شده در سطح زمین برداشت شده کم است.

·        دانه مخلوط با کاه کلش خروجی از کمباین حداقل می باشد.

·        محموع ریزش و ضایعات دانه انتهای کمباین و واحد درو حداکثر 3 تا 5 درصد میزان محصول در هکتار می باشد.

انواع ریزش و ضایعات محصول که با کمباین برداشت می شوند.

·    دانه و خوشه در سطح زمین برداشت شده مشاهده می گردد که مربوط به ضایعات واحد درو و ریزش طبیعی محصول و ریزش بدنه کمباین می باشد.

·        خوشه های کاملاً کوبیده نشده و دانه شکسته در مخزن دیده می شوند که مربوط به صحیح کار نکردن واحد کوبنده کمباین است .

·        دانه مخلوط با کاه و دانه با پوسته از انتهای کمباین خارج می شوند که مربوط به ضایعات غربالها است.

·        دانه مخلوط با کلش از کمباین خارج می شود که در ارتباط با صحیح کارنکردن واحد کاه پرانها می باشد.

لوازم مورد نیاز جهت ارزیابی نتیجه کار کمباین و تعیین ریزش و ضایعات

·    کادر چوبی با ابعاد مفید داخلی 33.5*60 سانتیمتر ، ضخامت دیواره کادر 2 سانتیمتر ، ارتفاع بدنه کادر چوبی 10 سانتیمتر و کف کادر چوبی با تور سیمی ریز پوشیده شده ، بطوریکه محموعاً تشکیل یک سینی را می دهد و مساحت مفید داخلی آن 2016 سانتیمتر مربع و یا تقریباً 2/0 مترمربع است که در محاسبات منظور می گردد.

·    کادر فلزی از جنس آهن پروفیل سبک به ضخامت 2 سانتیمتر با ابعاد مفید داخلی 38.5 *65 سانتیمتر و مساحت مفید داخلی 2502 سانتیمتر مربع و یا تقریباً 25/0 مترمربع که در محاسبات منظور می گردد .

توضیح اینکه کادر فلزی باید بنحوی ساخته شود که کادر چوبی کاملاً در داخل آن قرار گرفته و خارج شود.

-  ترازوی دقیق با دقت توزین یک گرم

·         متر 30 یا 50 متری

·        قیچی باغبانی ، داس

·        پارچه برزنتی با ابعاد تقریبی 4*2 متر مربع جهت جمع آوری نمونه ها و کوبیدن و جداسازی دانه و کاه

·        گونی حداقل دو عدد

·        وسیله توزین و یا نیروسنج فنری دستی

·        پیمانه و یا حلب بیست لیتری و چهار لیتری جهت پیمانه کردن نمونه ها و تعیین میزان محصول در هکتار

روش اجرایی اندازه گیری ضایعات

o       ریزش طبیعی:

o     دانه و خوشه که تحت تاثیر خصوصیات ژنتیکی و عوامل جوی مانند خشکی دانه ، باد قبل از شروع کار کمباین در مزرعه در سطح زمین ریخته شده به اضافه خوشه های غیر عادی که روی ساقه های کوتاه تشکیل و کمباین عملاً قادر به برداشت آنها نمی باشد ریزش طبیعی محسوب می شوند.جهت اندازه گیری ریزش طبیعی از کادر فلزی به ابعاد 38.5*65 سانتیمتر مربع با مساحت مفید 25/0 مترمربع استفاده می شود و کادر فلزی در چهار نقطه مزرعه قرار داده      می شود و نقاطی که کادر گذارده می شو ند باید در کنار مسیر حرکت کمباین انتخاب شوند تا در اندازه گیریهای بعدی تاثیر نداشته باشد.

ساقه و خوشه نقاط مورد عمل نمونه برداری که در داخل کادر فلزی قرار می گیرند با آرامی با قیچی بریده شده و از محدوده کادر خارج می نمایند تا دسترسی به سطح زمین مزرعه جهت بازدید وضعیت سطح زمین از نظر ریزش دانه و خوشه میسر باشد.در داخل کادر خوشه و دانه ها در حد امکان جمع آوری و توزین می شوند و در صورتیکه جمع آوری دانه مشکل باشد دانه های روی زمین شمارش و وزن آنها از محاسبه وزن هزار دانه نمونه محصول محاسبه می گردد .

خوشه های کوتاه که کمباین قادر به برداشت آنها نیست بریده و توزین شده و جزء ریزش طبیعی منظور می گردند.

ریزش انتهای کمباین

ریزش انتهای کمباین مربوط به صحیح کار نکردن واحدهای کوبنده ،غربالها و کاه پرانها می باشد. جهت اندازه گیری این نوع ریزش ها در زمان مناسب که رطوبت محصول در اثر شبنم صبحگاهی زیاد نیست اقدام می شود .

ابتدا کمباین مورد نظر در مزرعه کار عادی برداشت را شروع می نماید و راننده از صحیح و عادی کار کردن واحدهای کمباین اطمینان حاصل می نماید .

گروه مسئول اندازه گیری ریزش با استفاده از کادر بابعاد 33.5*60 سانتیمتر و با مساحت مفید 2/0 مترمربع کار اندازه گیری را شروع و انجام می دهند ،بدین ترتیب که راننده کمباین بکار عادی خود ادامه داده و مسئول اندازه گیری کادر چوبی را با یک حرکت سریع بلافاصله در وسط و پشت چرخهای عقب کمباین روی زمین برداشت شده قرار می دهد بطوریکه طول بزرگ کادر در جهت عمود بر جهت حرکت کمباین باشد.

پس از اینکه مواد خروجی کمباین داخل کادر چوبی ریخته شد و دنباله کمباین از روی کادر چوبی گذشت و دسترسی به کادر چوبی امکان پذیر شد،کادر فلزی که ابعاد آن بزرگتر از کادر چوبی است در اطراف کادر چوبی قرار داده      می شود و به آرامی کادر چوبی با محتویات آن که از خروجی کمباین در داخل آن ریخته شده است از محل خارج می شود و در صورت نیاز جهت جابجا نشدن محتویات کادر چوبی کلشهای بلند که از کادر بیرون می باشد با قیچی بریده می شوند .

کادر فلزی در روی زمین برداشت شده برای اندازه گیری  میزان ریزش واحد درو و ریزش طبیعی نگهداری می شود .

محتویات داخل کادر چوبی که کف آن با تور سیمی ریز پوشیده ممکن است شامل کلش بلند ، پوسته دانه ، کاه ، دانه سالم ، دانه شکسته ، خوشه های نیمکوب وتخم علف هرز باشد که هر یک از مواد فوق معرف ضایعات و ریزش واحد مربوط به بخود می باشد.

·        وزن کل ریزش دانه انتهای کمباین تشکیل شده از وزن دانه سالم ، دانه شکسته ، دانه موجود خوشه های نیمکوب .

·        وزن ریزش دانه واحد خرمنکوب کمباین شامل وزن دانه های شکسته ، دانه های موجود در خوشه های نیمکوب می باشد.

·        وزن ریزش دانه واحد غربالها و کاه پرانی شامل دانه سالم در نمونه جمع آوری شده می باشد.

·        نرمه کاه ، کاه ، بذر علفهای هرز و بقایای علف هرز در مخزن کمباین مربوط به ضایعات غربالها می باشد.

·        دانه های شکسته د رمخزن کمباین مربوط به ضایعات واحد کوبنده است .

جهت محاسبه کل ریزش دانه انتهای کمباین که به واحدهای مختلف کمباین مربوط است پس از جداسازی دانه ها و تمیز کردن آنها در روی پارچه برزنتی دانه های بدست آمده توزین و معدل آنها محاسبه و نسبت به عرض مفید کمباین وضلع بزرگ کادر چوبی وزن بدست آمده تصحیح خواهد شد چون برش در تمام طول تیغه انجام شده ولی جمع آوری نمونه در طول کمتر انجام شده است.

ضریب تصحیح خارج قسمت عرض برش مفید کمباین به ضلع بزرگ کادر چوبی است.در صورتیکه عرض مفید برش کمباین (الف) و ضلع بزرگ کادر چوبی (ب) باشد.

ضریب تصحیح= (ب)/(الف)

وزن ریزش دانه در مساحت 2/0 مترمربع زمین= ضریب تصحیح/وزن متوسط کل دانه در کادر چوبی

در مورد کمباین جاندیر مدل 955 که عرض برش مفید آن 3/4 متر است و ضلع بزرگ کادر چوبی 6/0 متر می باشد ضریب تصحیح در این مورد خاص (16/7) است یعنی وزن متوسط کل دانه جمع آوری شده در کادر چوبی به عدد 16/7 تقسیم می گردد تا وزن متوسط ریزش دانه در مساحت 2/0 متر مربع در روی زمین محاسبه شود در مورد سایر کمباینها که عرض برش متفاوتی دارند بهمین ترتیب محاسبه خواهد شد.

نمونه برداری و اندازه گیری فوق حداقل در 5 نقطه از مزرعه انجام خواهد شد تا در مجموع در یک مترمربع نمونه برداری انجام شده و متوسط جهت یک مترمربع حاصل شود.

ریزش واحد درو

در هر اندازه گیری انتهای کمباین از کادر فلزی نیز استفاده می گردد و در همان محل اندازه گیری ریزش انتهای کمباین کادر فلزی قرار می گیرد. در داخل کادر فلزی ریزش واحد درو ، ریزش طبیعی و ریزش بدنه قرار دارد.

پس از اینکه کادر چوبی با محتویات آن از محل اندازه گیری خارج شد در داخل کادر فلزی روی زمین مزرعه کلیه خوشه و دانه ها جمع آوری و توزین می شوند و همچنین جهت بدست آوردن عدد بهتر و ارزیابی صحیح تر در دو طرف چرخ جلو کمباین که برداشت شده است حداکثر به فاصله 70 سانتی متر از دیواره چرخهای جلو با کادر فلزی از دو طرف نمونه برداری حواهد شد و معدل گیری می شود و از نتیجه بدست آمده میزان ریزش طبیعی کسر تا ریزش واحد دور بدست آید.

در این نوع اندازه گیری دقت لازم باید اعمال شود و از عبور افراد در زمین برداشت شده که نمونه برداری خواهد شد جلوگیری تا دانه های روی زمین قابل رویت و شمارش باشند ، همچنین از نمونه برداری از محل عبور چرخهای جلو کمباین که دانه ها در محل اصلی خود قرار ندارد و احتمالاً جابجا شده و یا با خاک مزرعه مخلوط شده اند خودداری شود

o       ریزش بدنه کمباین

ریزش بدنه کمباین در اثر نقص فنی و فرسودگی قسمتهای کمباین بوجود می آید و مربوط به عدم تنظیم کمباین نمی باشد . کمبایندار موظف است در زمان شروع برداشت از کمباین رفع عیب نماید تا بدنه ریزش نداشته باشد و ناظرین برداشت در ضمن بازدید کمباین دقت نمایند تا کمباین سالم وارد مزرعه گردد.

تعیین عملکرد مزرعه

جهت تعیین درصد ریزش کمباین تعیین عملکرد در هکتار مزرعه مورد نظر ضروری است که اندازه گیری محاسبه شود.

جهت تعیین عملکرد در هکتار مزرعه ، کمباین را کاملاً تمیز کرده و مخزن آن خالی و در یک مسیر معین علامت گذاری شده برداشت را شروع می نمایند در صورتیکه وسایل توزین مناسب در محل باشد از آن استفاده می شود در غیر این صورت میزان محصول برداشت شده را در سر مزرعه با پیمانه که یک حلب بیست لیتری و قوطی چهار لیتری است اندازه گیری و محصول در هکتار تخمین زده همزمان  می توان با تعیین عملکرد مزرعه ریزش و ضایعات را نیز اندازه گیری کرد.

o       ارزیابی برداشت انجام شده قبلی

قبل از شروع کار اندازه گیری ریزش کمباین در صورتیکه کمباین در مزرعه و یا منطقه عملیات برداشت را انجام داده است جهت اطلاع و آگاهی از نحوه کار قبلی آن سه نقطه برداشت شده انتخاب و در هر نقطه ریزش محصول در مساحت 4.3*1 مترمربع در کمباین جاندیر مدل 955 با جمع آوری دانه خوشه های ریخته شده اندازه گیری می گردد.

در انتخاب محل اندازه گیری باید دقت شود که کاه کلش برداشت و جمع آوری شده در روی زمین در وسط طول 3/4 متر قرار گیرد

خاک ورزی حفاظتی در مناطق خشک و لزوم آن در کشاورزی پایدا

خاک ورزی حفاظتی در مناطق خشک و لزوم آن در کشاورزی پایدار
ساعت ۱۱:٤٤ ‎ب.ظ روز ۱۳٩۱/۱٠/٧ : توسط : ابوالفضل معصومی زواریان

مقدمه

عملیات خاک‌ورزی در اکثر مناطق ایران بوسیله گاوآهن برگردان‌دار و بدون وجود بقایای گیاهی انجام می‌شود. به کارگیری گاوآهن برگردان­دار در کشاورزی ایران با ورود تراکتور در دهه 40 خورشیدی بتدریج مرسوم و همچنان به عنوان رایج­ترین وسیله مورد استفاده کشاورزان می باشد.

توانایی این گاوآهن در برگرداندن خاک، شخم این وسیله را به گونه­ای چشمگیر از بقیه گاوآهن­ها متمایز ساخته است. این قابلیت امکان دفن بقایای گیاهی را در عمقی پایین­تر از عمق بستر بذر فراهم و با زیر و رو کردن خاک، هوا دهی و مخلوط شدن مواد غذایی با لایه توسعه ریشه را امکان پذیر می­سازد. برگرداندن خاک همچنین با دفن بذور علفهای هرز تاثیر به سزایی در کاهش جمعیت علفهای هرز در کشت محصول بعدی ایفا می نماید.

با وجود همه مزایایی که گاوآهن برگردان­دار نسبت به بقیه گاوآهن­ها دارد ولی استفاده دائمی از آن مخصوصا در  مناطق خشک مشکلاتی را نیز به همراه داشته است. این مشکلات در بسیاری از مواقع بر مزایای آن پیشی گرفته­ و لزوم استفاده مداوم آنرا با مشکل مواجه ساخته­است. این نشریه تلاش دارد ضمن آشنایی کشاورزان با روش های دیگر خاک ­ورزی، معایب خاک‌ورزی مرسوم در مناطق خشک را نیز بیان نماید.

مشکلات خاک­ورزی مرسوم در اثر استفاده از گاو‌آهن­برگردان‌دار

1- کلوخه‌ای‌شدن خاک

خشک ‌بودن خاک در مناطق خشک به علت محدودیت منابع آب در زمان شخم از یک ‌سو و نیاز به تسریع در کشت محصول بعدی از سوی دیگر موجب انجام عملیات خاک‌ورزی در رطوبت نامناسب می‌شود که این امر سبب ایجاد کلوخه‌های بزرگ و سخت می‌گردد. وجود کلوخه‌های بزرگ و سخت بعد از انجام شخم یکی از موانع کشت مکانیزه محصولات زراعی می‌باشد.

2- نیاز به وقت و انرژی زیاد

استفاده از گاو‌آهن برگردان‌دار برای انجام عملیات خاک‌ورزی نیاز به وقت و انرژی زیاد دارد، یعنی سرعت انجام کار این گاو‌آهن کم و میزان مصرف انرژی آن زیاد است. علاوه بر این در مناطق خشک عملیات آماده‌سازی بستر بذر جهت کشت مکانیزه محصولات به علت کلوخه‌های ایجاد شده بعد از شخم، زمان و انرژی مورد نیاز برای تهیه بستر بذر را افزایش داده که از مشخصات این روش خاک‌ورزی در مناطق خشک می‌باشد.

مطالعات انجام شده در منطقه ای از اصفهان در خاکی با رطوبت متوسط 11 درصد نشان داد که شخم با گاوآهن برگردان‌دار در عمق 20 سانتی­متری و آماده‌سازی بستر بذر با 2 بار دیسک زدن و کاشت با خطی کار با یک تراکتور با قدرت متوسط  (MF-285) به 25 لیتر سوخت و 8 ساعت زمان به ازای یک هکتار نیاز دارد. البته بایستی توجه داشت که معمولاً عملیات خاک‌ورزی بخصوص در فصل تابستان در رطوبت پایین‌تر انجام می‌گردد، که این امر زمان انجام خاک‌ورزی و سوخت مصرفی را افزایش می‌دهد

3- هزینه زیاد

به طور متوسط حدود یک دوم تا یک سوم هزینه­های ماشینی محصولات زراعی در ایران مربوط به عملیات خاک‌ورزی می‌باشد. در صورت حذف یا کاهش این عملیات می‌توان به کاهش هزینه عملیات ماشینی کمک کر

4- تخریب ساختمان خاک

انجام عملیات خاک‌ورزی به روش رایج، کاری سنگین و پر هزینه است به طوری‌ که حدود 1000 مترمکعب خاک توسط گاوآهن برگردان‌دار (به عمق 20 و عرض کار 100 سانتی متر) در یک ساعت جابجا می‌شود. این میزان جابجایی خاک برای شخم یک هکتار زمین زراعی حدود 3500 مترمکعب می­باشد. انجام عملیات تکمیلی در آماده‌سازی بستر بذر (خاک‌ورزی ثانویه) و مبارزه با علفهای هرز(ماشین‌های وجین‌کن) نیز شدت عملیات خاک‌ورزی را افزایش داده که این امر در طی سالیان متوالی باعث تخریب ساختمان خاک و جلوگیری از تشکیل خاکدانه‌ها خواهد شد.

5- به هم‌زدن تسطیح زمین

استفاده از گاوآهن برگردان‌دار نیاز به راننده تراکتوری ماهر دارد، تا بتواند تنظیمات آن را رعایت کند. عدم رعایت این تنظیمات  به مرور باعث به هم زدن تسطیح اراضی شده است. یکی از دلایل پایین­بودن راندمان آبیاری، ناهمواریهای ایجاد شده در اثر استفاده از گاو‌آهن برگردان‌دار می­باشد. هر چند عملیات زراعی با گاوآهن برگردان‌دار شرایط فیزیکی مناسب از نظر تهویه‌ و نگهداری آب را فراهم می‌سازد ولی آبیاری­های سنگین که به علت عدم تسطیح اراضی و کلوخه­ایی بودن سطح خاک قبل از رسیدن گیاه به مرحله توسعه ریشه صورت می‌گیرد شرایط فیزیکی ایجاد شده بعد از خاک­ورزی را از بین برده و خاک به شرایط اولیه خود قبل از شخم برمی‌گردد.

6- مصرف زیاد آب

کمبود آب یکی از مشکلات زراعت در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد. هر روشی که بتواند در حفظ رطوبت خاک و افزایش کارایی آبیاری کمک کند منجر به افزایش سطح زیر کشت محصولات زراعی در این مناطق خواهد شد. کاهش شدت تبخیر به خصوص در فصل تابستان، با نگهداری بقایای گیاهی در سطح یا نزدیک سطح خاک می‌تواند به حفظ رطوبت خاک کمک کند. خاک‌ورزی مرسوم به علت عدم امکان مدیریت بقایای گیاهی در سطح یا نزدیک سطح خاک، شرایط محیطی را برای حفظ رطوبت خاک فراهم نمی‌سازد. شخم رایج، باعث آمدن خاک مرطوب زیرین به سطح و اتلاف رطوبت ذخیره شده  خاک می‌گردد. همچنین افزایش زبری سطح خاک پس از عملیات خاک­ورزی مرسوم عامل کاهش راندمان آبیاری می باشد.

7- فرسایش بادی و آبی

همانطورکه قبلا ذکر شد تهیه بستر کاشت به روش خاک‌ورزی مرسوم عملیاتی سنگین می‌باشد که باعث جابجایی زیاد ذرات خاک و پودر شدن آنها می­گردد. خشک‌ بودن خاک در فصل تابستان در مناطق خشک و شخم آن با گاوآهن برگردان­دارباعث بوجود آمدن کلوخه‌های بزرگ می ‌شود، نرم‌کردن این کلوخه‌ها جهت کشت مکانیزه نیاز به تردد زیاد ادوات خاک­ورزی ثانویه دارد که منجر به پودرشدن ذرات خاک و جابجایی آنها با جریان  باد می­گردد که فرسایش بادی را به دنبال دارد. در سال­های اخیر به منظور تسریع در عملیات خاک‌ورزی ثانویه اقدام به واردات و ساخت کمبینات‌، روتوتیلر و سیکلوتیلر و ترویج آن در داخل کشور شده است ولی استفاده از این ادوات فعال‌ به علت شرایط خشک خاک باعث افزایش شدت فرسایش بادی گردیده­است و افزایش غبار محلی در هوای شهرهای مجاور این اراضی را به همراه داشته است. همچنین ذرات پودر شده خاک در سیستم خاک­ورزی مرسوم در اثر آبیاری سطحی جابجا شده و تجمع ذرات در قسمتهای گود زمین را به همراه دارد. این تجمع ذرات ریز سله بستن سطحی و فرسایش آبی را در مناطق شیب­دار به دنبال دارد. فرسایش خاکهای زراعی در مناطق خشک  باعث نابودی و غیر قابل استفاده بودن خاک برای نسل‌های آینده می شود.

8- کاهش مواد آلی خاک و آلودگی هوا ناشی از سوزاندن بقایای گیاهی

بقایای محصولات زراعی معمولا توسط کشاورزان یا از مزرعه خارج­ می شوند یا مورد چرای دام قرار می گیرند و یا سوزانده می‌شوند. وجود بقایای گیاهی پس از برداشت محصولات زراعی، کار با تراکتور جهت شخم را (به علت عدم درگیری مطلوب چرخ­های عقب با خاک ) مشکل ساخته و حرکت تراکتور را مختل می­سازد. کشاورزان برای رفع مزاحمت بقایای گیاهی راحت­ترین روش یعنی سوزاندن آنرا انتخاب می­کنند.

 سوزاندن بقایای گیاهی که یکی از منابع تأمین مواد آلی خاک می‌باشد. باعث فقیرتر شدن خاک مناطق خشک از مواد آلی و رسیدن میزان آن به کمتر از یک درصد در خاک­های ایران شده­است و به طور کلی آلودگی­های زیست محیطی، تصادفات جاده‌ای و کاهش حاصلخیری خاک از عوارض سوزاندن بقایای گیاهی می‌باشد.

9- ایجاد لایه سخت در کفه شخم

استفاده مداوم از گاوآهن برگردان­دار در تهیه بستر بذر در یک عمق ثابت و تماس تیغه آن با این قسمت خاک به تدریج یک لایه سخــــــت و غیر قابل نفوذ در زیر کف شخم ایجاد می­گردد که ممکن است مشکلاتــــــی در نفوذ و تغــــذیه ریشه گیاه ایجاد نماید شکستن این لایه سخت با ادواتی نظیر زیر شکن بعد از چندین سال توصیه می­گردد که هزینــــــه اضافی در بر خواهدداشت.

به نظر می‌رســـد باتوجه به شرایط اقلیمـــی در مناطق خشک و نیمــــــه خشــــــک و وجود مشکلاتی نظیر محدودیت منــــــابع آب، فقیربودن خـــاک‌های این مناطـــق از مواد آلی و آسیـــب‌پذیر بودن ساختمان آنها و معایب دیگر اشاره شده در استفـــاده از خاک‌ورزی مرســــــوم، لزوم توجـــه به خاک‌ورزی حفاظتی به عنوان یک سیستـــم جایگـــزین بایستـــی مورد توجـــه کشـــاورزان قرار گیرد.

خاک‌ورزی حفاظتی

هدف از خاک‌ورزی حفاظتی کاهش شدت عملیات خاک‌ورزی و مدیریت بقایای گیاهی موجود در سطح خاک می‌باشد. هرگونه تلاش در کم‌کردن شدت عملیات خاک‌ورزی، کاهش عمق شخم و یا سست و لق‌کردن خاک بدون زیر و رو (برگرداندن) کردن آن، خاک‌ورزی حفاظتی محسوب می‌گردد. در این سیستم پس‌مانده‌های محصول قبلی تماماً یا قسمتی از آن (حداقل 30 درصد) در سطح یا نزدیک سطح خاک نگهداری می‌شود حفظ بقایای گیاهی در سطح یا نزدیک سطح خاک در روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی باعث حفظ رطوبت خاک، جلوگیری از شستشوی ذرات خاک بر اثر ضــربات باران در اراضی شیب دار و کاهش فرسایش آبی می­گردد، همچنین کاهش شدت برهم‌زدن خاک در سیستم خاک‌ورزی حفاظتی از خردشدن و جابجایی زیاد ذرات خاک و پودرشدن آن جلوگیری کرده و باعث کاهش فرسایش بادی ‌می­گردد.

خاک‌ورزی حفاظتی از دهه 1940 در اروپا و آمریکا به عنوان یک سیستم جایگزین گاوآهن برگردان‌دار، به علت خشکسالی­های بوجود آمده و به منظور جلوگیری از فرسایش آبی و بادی مورد توجه قرار گرفت و کشاورزی بدون شخم برای اولین بار معرفی گردید. علاوه بر حفظ و نگهداری منابع آب و خاک، سلامتی مواد غذایی، حفظ طبیعت و محیط زیست از موارد دیگری است که در شرایط کنونی توجه کشورهای پیشرفته را در استفاده از سیستمهای خاک‌ورزی حفاظتی به خود معطوف داشته است.

روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی

کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی دو روش متداول در خاک‌ورزی حفاظتی است. در  روش کم‌خاک‌ورزی عملیات  بر حسب نوع گیاه و میزان بقایای محصول قبلی تا عمـــق کــافی(15-8 سانتی متر) برای قرار دادن کود و بذر و مخلوط کردن بقایا با لایه سطحی انجام می گیرد. در روش بی‌خاک‌ورزی هیچ نوع عملیات خاک ورزی صورت نمی­پذیرد و تنها ماشین کاشت کود و بذر را باحداقل به هم خوردگی در خاک قرارمی ­دهد. در روش بی‌خاک‌ورزی بقایای گیاهی در سطح خاک(روی خاک) رها می گردند.

روش های خاک ورزی حفاظتی در مناطق مختلف دنیا با توجه به شرایط خاک و اقلیم هر منطقه بومی گردیده و از مزایای ویژه ای که برای آن منطقه دارد استفاده می‌گردد

مزایای خاک‌ورزی حفاظتی در مناطق خشک

حفظ رطوبت خاک

یکی از مشخصات آب و هوای مناطق خشک و نیمه‌خشک، پایین بودن رطوبت نسبی هوا می‌باشد. پایین‌بودن رطوبت موجود در هوا، موجب افزایش شدت تبخیر و تعرق و در نتیجه افزایش آب مورد نیاز گیاهان می‌گردد. بطور مثال حدود 70-50 درصد آب آبیاری در فصل تابستان از طریق تبخیر و تعرق از دسترس گیاه خارج می‌شود.

یکی از راههای کاهش تبخیر، قبل از سایه انداخن کامل گیاه اصلی پوشش خاک با بقایای گیاهی حاصل از محصول قبلی میباشد. حفظ بقایای گیاهی در سطح یا نزدیک سطح خاک با عملیات بی‌خاک‌ورزی یا کم‌خاک‌ورزی باعث کاهش تبخیر از سطح خاک می­شود که از طریق کاهش درجه حرارت، جلوگیری از انتشار بخار آب، و کاهش سرعت باد در سطح تماس خاک با هوا صورت می‌گیرد. وجود بقایا در سطح خاک می تواند حدود  34 تا50 درصد  تبخیر از سطح خاک را کاهش دهد.

با حفظ بقایای گیاهی در سطح یا نزدیک سطح خاک می­توان در مناطق  خشک بخصوص در فصل تابستان دور آبیاری را افزایش داد.

افزایش درجه حرارت خاک در فصل پاییز و تعدیل آن در فصل تابستان

یکی از عوامل محیطی موثر بر سبزشدن و رشد و نمو گیاهان زراعی در روش بی‌خاک‌ورزی یا کم‌خاک‌ورزی درجه حرارت خاک می‌باشد. هوای معمولاً صاف مناطق خشک باعث دریافت حداکثر گرمای خورشید در روز و دفع سریع گرما در شب می‌شود. میزان این تغییرات در فصل تابستان گاهاً به 30 تا 40 درجه سانتی­گراد می‌رسد. مدیریت بقایای گیاهی با خاک‌ورزی حفاظتی در تعدیل درجه حرارت در مناطق خشک کمک می‌کند. بقایای سطحی به عنوان عایق های حرارتی عمل می­کنند که به دلیل انعکاس نور، کاهش تبخیر و کاهش تماس باد با سطح خاک است. در بهار در مناطق خشک که هوا رو به گرم شدن است، وجود بقایا در سطح یا نزدیک سطح خاک سبب کاهش متوسط دمای خاک در تمام عمق­ها می­شود. از طرف دیگر، با سرد شدن خاک (در پاییز) وجود بقایای گیاهی، خاک را گرمتر از خاک بدون پوشش نگه می دارد. می­توان از این پدیده در سبزکردن بذوری مانند پیاز، در فصل پاییز که در روش رایج برای سبزکردن آن مقادیر زیادی شن مصرف می‌شود استفاده نمود. برای استفاده از شن دلایل گوناگون نظیر جلوگیری از سله بستن خاک، حفظ رطوبت خاک، جذب حرارت و گرم‌کردن خاک توسط کشاورزان بیان می‌گردد. حفظ بقایای گیاهی در سطح نیز می­توانداین شرایط را ایجاد کرده و ما نند شن عمل نماید و از مصرف بی رویه شن در مزارع جلوگیری کند.

افزایش حاصلخیزی خاک

همانطورکه قبلاً ذکر شد، یکی از مشخصات خاک‌های مناطق خشک و نیمه ‌خشک فقیربودن خاک این مناطق از مواد آلی می‌باشد. کشاورزان بقایای گیاهی را از مزرعه خارج کرده و می‌سوزانند. سوزاندن بقایای گیاهی هرچند روشی ارزان، سریع و آسان بوده و کنترل علفهای هرز، آفات و بیماریها را امکانپذیر می‌سازد. لیکن باعث فقیرشدن خاک‌های مناطق خشک از مواد آلی شده است. مدیریت بقایای گیاهی، از روش‌های اصلاح و حاصلخیزی خاک می‌باشد. مدیریت بقایای گیاهی، با خاک‌ورزی حفاظتی میسر است. حفظ بقایای گیاهی در سطح یا نزدیک سطح خاک در روش‌های بی‌خاک‌ورزی و کم‌خاک‌ورزی مقدار کربن­آلی، ساختمان خاک و جمعیت کرمهای خاکی را نسبت به سوزاندن بقایای گیاهی بهبود می‌بخشد.

پیش­رس کردن محصول در نظام دو کشتی

در بسیاری از مناطق خشک و نیمه‌خشک، دو محصول زراعی در سال کشت می‌گردد. استفاده از خاک‌ورزی مرسوم، عملیاتی زمان‌بر بوده و کشاورزان را با محدودیت زمانی درنظام دو کشتی مواجه می‌سازد. انجام عملیات خاک‌ورزی اولیه، ثانویه، مرزکشی و نهرکنی به حداقل یک هفته پس از برداشت محصول اول و کاشت محصول دوم زمان نیاز دارد، این در حالی است که به ازای یک روز استقرار سریعتر محصول دوم ( پس از برداشت محصول اول) در تابستان منجر به چند روز رسیدن سریعتر آن در فصل پاییز خواهد شد. خاک­ورزی حفاظتی زمان آماده سازی بستر بذر را نسبت به روش مرسوم به یک پنجم تا یک دهم کاهش داده که علاوه بر مزایای اقتصادی این روش آماده‌سازی زمین برای کشت پاییزه را نیز تسریع خواهدکرد.

چگونگی اعمال خاک­ورزی حفاظتی در مناطق خشک

برگردان نکردن خاک و حفظ بقایای گیاهی در سطح در صورت عدم اعمال مدیریت صحیح می­تواند موجب بروز موانعی در کشت محصول بعدی گردد. وجود زیاد علفهای هرز، یکی از مشکلات مشاهده شده در سیستم خاک‌ورزی حفاظتی می‌باشد. دانه‌های باقی‌مانده محصول قبلی و بذور علفهای هرز به علت حفظ بقایای گیاهی در سطح خاک و عدم برگردان ‌‌شدن خاک،  شرایط مساعدی برای سبزشدن در این روش خاک‌ورزی را دارند. این مشکل در تناوب غلات با محصولات ردیفی به علت ریزش بذور غلات از کمباین و قرار گرفتن در ترک­های زمین و سبز شدن سریع تر آنها نسبت به محصول اصلی بیشتر مشاهده می­گردد.

علاوه بر آن حفظ بقایای گیاهی در سطح خاک در خاک‌ورزی حفاظتی در طی کشت‌های متوالی به خصوص در مناطق با نظام دو کشتی که فرصت کمتری برای پوسیدن‌ بقایا وجود دارد، تجمع بقایای گیاهی در سطح را به دنبال خواهد داشت. حجم زیاد بقایای گیاهی در سطح خاک، خطر ابتلا به بیماریها و حمله آفات را افزایش می‌دهد. در این پروسه عمل کاشت و مبارزه با علفهای هرز با افزایش حجم بقایا به مرور زمان مشکل می­گردد.

همچنین متفاوت بودن شکل بستر کاشت در دو محصول متوالی (بستر  پشته‌ای و مسطح) از موانع دیگردر اعمال روش حفاظتی می باشد. بطور مثال غلات در برخی استانهای کشور بصورت مسطح و ذرت بر روی پشته‌ کاشته می‌شود. بنابر این برای اعمال خاک­ورزی حفاظتی نیاز به یک مدیریت خاص می­باشد که بتواند مشکلات اشاره شده را تا حد زیادی کاهش دهد. مطالعات و آزمایش­های انجام شده در ایران مشخص نموده که در بین روش های مختلف مدیریتی که در دنیا در دست اجرا است روش خاک­ورزی پشته­ای با شرایط مناطق خشک ایران تطابق بیشتری دارد

خاک ورزی پشته‌ای

خاک‌ورزی پشته‌ای به عنوان یک روش جدید در خاک ورزی حفاظتی در پی آلودگی‌های زیست محیطی ایجاد شده ناشی از مبارزه شیمیایی با علف‌های هرز در سیستم بی‌خاک‌ورزی و کم‌خاک‌ورزی در کمربند کشت ذرت در آمریکا ابداع گردید. در این روش در ابتدا  زمین پس از آماده سازی در حد مطلوب تسطیح و نسبت به ایجاد پشته هایی با فواصل 90-70 سانتی متر (بسته به نوع محصول) اقدام می گردد. حفظ این پشته ها در چند کشت متوالی هدف اصلی اعمال این روش بوده و در هر دوره کشت تنها نسبت به  خراش سطحی بستر و بازسازی یا ترمیم آنها اقدام می گردد. بدین ترتیب که پس از برداشت محصول قبلی سرپشته‌ها تا عمق نسبتاً کمی که احتمال وجود بذر علفهای هرز در اثر ریزش در خلل و فرج خاک وجود دارد بریده و به همراه بقایای موجود بر روی پشته به داخل جویچه‌ها ریخته می‌شود. با این عمل امکان سبز شدن علفهای هرز در مجاورت خطوط کاشت که کولتیواتور زدن مشکل می باشد به حداقل می رسد. سپــس عمل بذرکاری بر سر پشته‌ها انجام می‌گیرد. خشک شدن سریع تر سرپشته‌ها بعد از آبیــــاری و عــــدم وجود بقایا باعث گرم ‌شدن بیشتر این قسمت شده و بذر گیاه اصــــلی نسبت به علفهای هرز سریعتر جوانه می‌زند. در این حالت بذر علفهــــای هرز معمــــولاً در نزدیــــکی ردیــــف کاشت وجود ندارد و بذور جوانه‌زده در کف جویچه‌ها به علت تأخیر در سبزشدن نمی‌توانــــــد با گیــاه اصلی رقابت نمایند. علفهای هرز سبزشده در کف جویچه‌ها در مرحلــــه ای کــــــه گیاه اصلی نسبتاً قوی شده است توســــط عمل کولتیواتور زدن از بین می روند و با خــــاک و بــقــایای گیــــاهی موجــــود در کــــف جویچه‌ها مخلوط می‌شوند. در این حیــــــــن بــــازسازی پشته‌ها (انتقال خاک کف بر روی پشته‌ها) نیز انجام می‌پذیرد.

گــزارش شــــده که حفــــــظ پشتــــه‌ها و بازســــازی آن‌ها در برخــــی نقــــاط برای 16محصول متــــوالی ادامـــه یافته است.

(مراحل انجام خاک ورزی پشته‌ای)

خرد کردن بقایای گیاهی پس ازبرداشت محصول قبلی

خراش سطحی پشته ها وریختن بذور علفهای هرز و بقایا به کف جوی

کاشت مجدد محصول بر سر پشته ها

 بازسازی پشته ها وانتقال بقایا به روی آنها پس از رشد  اولیه گیاه

رسیدن محصول و برداشت

در مناطق خشک که استفاده از دو شکل متفاوت بستر کاشت در توالی غلات و محصولات ردیفی(غلات بر روی بستر مسطح و محصول بعدی بر روی پشته)  یک عامل محدود کننده در اعمال خاک ورزی حفاظتی محسوب می گردد این نوع خاک ورزی قابل توصیه می باشد.  در این حالت برای اعمال خاک ورزی حفاظتی بایستی شکل بستر کاشت گندم  از مسطح به پشته ای تغییر یافته و  گندم و ذرت هر دو بر روی پشته های یکسان کشت کرد.

خاک ورزی تلفیقی

در خاک ورزی حفاظتی مخلوط کردن حجم زیادی از بقایا با لایه سطحی مخصوصاً در نظام دو کشتی ممکن است باعث بروز عوارض ناشی از کمبود ازت در خاک گردد و با توجه به فقر خاکهای ایران از نظر مواد آلی ممکن است نیاز به مصرف کودهای ازته را افزایش دهد. این امر ممکن است آلودگی های زیست محیطی و افزایش هزینه تولید را در برداشته باشد. بنابراین برای ارائه یک سیستم پایدار در مرحله نخست  بایستی مواد آلی خاک را به تدریج با اعمال روش های تلفیقی افزایش داد. بدین معنی که در سالهــای اولیه می تــــــوان روش خاک ورزی حفاظتی را بصورت تناوبی با روش برگردان کردن خاک بکار گرفت. برای این منظور در سال اول پس از کاشت غلات بر روی پشته ها ی 70 تا 90 سانتی متری و برداشت محصول، کاشت محصول دوم در تابستان با روش حفاظتی (خاک ورزی پشته ای) انــــجام می پذیرد.

روش حفظ بقایای گیاهی در سطح و کشت مستقیم درون بقایا با حداقل بهم خوردگی خاک می تواند روش جایگزینی برای سوزاندن بقایا بخصوص در کشت تابستانه باشد. با اعمال این روش می توان از مزیت های مالچ سطحی بقایا مانند حفظ رطوبت خاک، تعدیل درجه حرارت، صرفه جویی در انرژی مصرفی و پیش رس کردن محصول بعدی به علت کاهش زمان عملیات تهیه زمین بهره برد. لیکن عدم پوسیدن بقایا در طول تابستان بخصوص در مناطق خشک  با نظام دو کشتی تجمع آنها را در محصول بعدی به دنبال خواهد داشت این امر ضمن آنکه عملکرد ماشین کاشت را مختل می سازد می تواند منجر به افزایش آفات و بیماریهای گیاهی گردد. بنابراین در کشت پاییزه بهترین مدیریت بقایا مدفون کردن آن با گاوآهن برگردان دار در عمق 20-25 سانتی متری خاک می باشد. در این روش محلول پاشی بقایا با ازت قبل از برگردان کردن جهت پوسیده شدن سریعتر توصیه می گردد.

با اعمال تناوبی روش نگهداری بقایا در سطح خاک در فصل تابستان و مدفون کردن آنها در فصل پاییز ضمن جلوگیری از مصرف بیش از حد کودهای ازته و علف کش ها و حفظ عملکرد مورد انتظار کشاورزان می توان به افزایش مواد آلی خاک و صرفه جویی در مصرف آب دو شکل اساسی زراعت در مناطق خشک  دست یافت.

با اعمال این روش تلفیقی در طی چند سال و افزایش میزان مواد آلی و موادغذایی در خاک به خصوص افزایش ازت قابل دسترس گیاه در خاک می توان خاک ورزی حفاظتی را برای چند محصول ادامه داد و برگرداندار کردن خاک را هر چند سال یک بار انجام داد.

ماشین های کاشت مناسب روش های حفاظتی

پیشرفت تکنولوژی در دهه‌های اخیر منجر به ساخت ماشین‌های کاشت مخصوص سیستم بی‌خاک‌ورزی شده است. این ماشین‌ها بایستی بقایای سطحی را بریده، در خاک شیار ایجاد نموده، بذر و کود را در داخل آن قرار داده و خاک‌ روی بذر را فشرده نمایند. مقاومت بالای خاک مخصوصاً در فصل تابستان به علت خشکی و سختی آن مانع نفوذ شیار بازکن های مورد استفاده در ماشین های کاشت معمول می­گردد. بنابراین در ماشینهایی که به منظور کار در شرایط بی خاک ورزی و در زمینهای پوشیده از بقایای گیاهی ساخته شده است شیار بازکنهای نسبتا بزرگ دیسکی که لبه های آنها به صورت مواج یا کنگره دارمی باشد استفاده می شود. این شیار بازکن ها با اعمال نیروی نسبتا زیادی که از طریق وزن سنگین دستگاه به آن ها وارد می شود بقایای گیاهی را بریده و شیار باریکی در خاک ایجاد می کند. بقایای گیاهی در جلو این شاربازکنها جمع نمی شود و کود و بذر به نحومطلوبی دردو عمق مختلف جایگذاری می گردد.

 به منظور کاشت محصولات ردیفی به روش بی خاک­ورزی در بقایای ایستاده غلات، پیش بر های دیسکی مواج میتواند در جلوی واحد های کاشت ردیف­کار های مرسوم تعبیه گردد. پیش برهای مواج تعبیه شده در جلوی هر واحد کاشت، قادر به برش بقایای گیاهی و سست کردن یک نوار باریک خاک جهت حرکت شیار بازکن های اصلی دستگاه در عمق مطلوب می باشد.

خلاصه مطالب

1- باتوجه به امکان صرفه‌جویی در مصرف آب در سیستم خاک‌ورزی حفاظتی (بخصوص در فصل تابستان) و همچنین مزایای دیگر این سیستم نظیر افزایش مواد آلی خاک، بهبود ساختمان خاک، تعدیل درجه حرارت خاک و پیش رس‌کردن محصول استفاده از این روش به عنوان جایگزینی مطلوب برای خاک‌ورزی مرسوم به خصوص در کشت های تابستانه، توصیه می‌گردد.

2- نتایج تحقیقات انجام شده در منطقه اصفهان نشان داد استفاده از روشهای کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی بر عملکرد محصول در مناطق  خشک و نیمه ‌خشک تاثیر منفی ندارد و این در صورتی است که تناوب زراعی رعایت و تماس کافی بین بذر و خاک فراهم گردد.

3- ماشین کاشت مجهز به شیار بازکن فعال مخصوص سیستم بی‌خاک‌ورزی در مناطق خشک، اشکالات ناشی از عدم موفقیت سیستم بی‌خاک‌ورزی در برخی از تحقیقات گذشته، که ناشی از عدم تماس کافی بین بذر و خاک و استقرار ناکافی گیاه می‌باشد را برطرف ساخته است.

منابع

1- اسدی، ا. و ع. همت. (1377). اثرات شیوه‌های مختلف خاک‌ورزی بر روی محصول گندم آبی و مقایسه پارامترهای عملکردی آنها. گزارش پژوهشی نهایی. نشریه شماره 106. 85 صفحه.

2- اسدی، ا. و م. یحیی‌آبادی. (1385). اثر مدیریت بقایای جو بر برخی خصوصیات گیاه و خاک در تناوب جو- ذرت. گزارش پژوهشی نهایی. شماره ثبت 899/85.

3- اسدی، ا. افیونی، د. همت، ع. و س، فرهمند. (1385). مقایسه کشت پشته‌ای و مسطح گندم آبی و بررسی امکان حفظ پشته‌ها به روش کم‌خاک‌ورزی برای کاشت ذرت علوفه‌ای. مجله تحقیقات مهندسی کشاورزی، جلد 7. شماره 28. صفحه 27-40.

4- بای‌بوردی، م. (1370). فیزیک خاک. انتشارات دانشگاه اصفهان.

5- تاکی، ا. (1385). بررسی اثر مدیریت بقایای گیاهی در کشت متناوب گندم آبی با محصولات ردیفی بر عملکرد محصول، مواد آلی و پایداری خاکدانه‌ها. گزارش سالیانه. در حال چاپ.

6- حق نیا، غ. ح و ع. کوچکی. (1375). مدیریت پایدار خاک (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 204 صفحه.

7- کوچکی، ع. م، حسینی و ح. خزراعی. (1376). نظامهای کشاروزی پایدار (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 188 صفحه.

8- همت، ع. و ا. اسدی. (1376). اثرات سیستمهای کاشت، بی‌برگردان‌ورزی و خاک‌ورزی مرسوم بر عملکرد دانه گندم آبی. مجله علوم کشاورزی ایران. جلد 28. شماره 1.

9- همت، ع. و م.ر. مصدقی. (1380). خاک‌ورزی برای تولید محصول در مناطق کم‌باران (ترجمه). انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. 161 صفحه.

 Blevins, R.L., M.S. Smith, G.W. Thowas and W.W.Frye. 1993. Influence of conservation tillage on soil properties. J. Soil. Water Consev. 38:301-305.

 Hajabbas, M.A. and A. Hemmat. 2000. Tillage imacts on aggregate stability and crop productivity in central Iran. Soil. Till. Res. 56:205-212.