خشخاش

نام علمی Papaver somniferum

نام های انگلیسی Opium poppy

نامهای دیگر اسامی بومی محلی ایرانی : کوکنار ، خشخاش بری ( برای خشخاش دانه سیاه ) ، توتوری ، خشخاش بستانی ( برای خشخاش دانه سفید )

 تیره گیاه  Papavera ceae

ساختار شناسی : گیاهی از خانواده Papavera ceae ، علفی یکساله ، به ارتفاع ۱ تا ۲ متر با ساقه ای قائم ، منشعب ، بدون کرک ، در بعضی نمونه ها خشن می باشد . این گیاه برگهای متناوب به رنگ سبز غبار آلود دارد که برگهای قسمت فوقانی ساقه آن پهنکی با بریدگی های نامنظم و نسبتاً عمیق می باشند ، همچنین قاعده پهنک آن ، دارای وضعی است که قسمتی از ساقه را فرا می گیرد .

گلها درشت و زیبا ، در واریته های مختلف ، به رنگهای متفاوت می باشد . میوه کپسول یا پوشینه ، ناشکوفا و محتوی دانه های بسیار است .

قسمت های مورد استفاده خشخاش برگ ، گل ، کپسول و دانه می باشند که به صورت فرآورده های دارویی و صنعتی در بازار تجارت وجود دارند .

مقاله خشخاش (ترکیبات – موارد استفاده – نحوه کشت):

مقاله زیر به طور کامل به ترکیبات موارد استفاده سنتی و صنعتی نحوه کشت مراقبت مبارزه با آفات و ... خشخاش میپردازد و در سایت های دیگر تا 20000 تومان قیمت دارد

ترکیبات شیمیایی :

تریاک دارای آلکالوئیدهای مؤثر ،مرفین ، بتائین ، کودئین ، نارسئین ، پاپاورین و نارکوتین و شامل موادی نظیر موسیلاژ ، پکتین ، موم ، رزین ، مواد آلبومینوئیدی ، کائوچوک ، املاح معدنی نظیر منیزیم ، کلسیم و پتاسیم به حالت سولفات ها ، فسفات ها ، استاتها ، مواد قندی ، به علاوه دارای اسیدهای مکنونیک و لاکتیک ، مواد خنثی : مکونین Meconine ، پرفیروزین Porphyrosine و غیره وجود دارد .

مقدار مرفین در قسمت های مختلف این گیاه متفاوت است که :

۳۵ درصد در کپسول ، ۱۵/۰ درصد در ساقه و ۲/۰ درصد در دیگر اندام های گیاه ، در برگها ۰۴۵/۰ درصد ، در ریشه گیاه ۰۳/۰ درصد و در گرز خشخاش هماره با تخم ۱۱/۰ درصد می باشد . روغن خشخاش دارای ۶۵ درصد لینولئین ، ۳۰ درصد اولئین و ۵ درصد لینولنین می باشد .

در کپسول های خشک شده خشخاش ، ۳۸۸/۰ درصد مورفین ، ۳۳۵/۰ درصد پاپاورین ، ۰۰۱/۰ درصد کدئین ، ۲۴۷/۰ درصد نارکوتین یافت می شود .

همچنین در تریاک خشک شده ۵/۱۰-۵/۹ درصد مورفین و ۵/۲-۵/۱ درصد کدئین وجود دارد .

خواص درمانی:

گل خشخاش ، آرام کننده و نسبتاً خواب آور و برگ خشخاش ، خواب آور ملایم و خفیف است و در فرمول اونگان پوپولئوم Onguent populeum و بم ترانکی وارد می گردد .

تریاک ، مسکن سرفه و تنظیم کننده ترشحات برونش ها می باشد و در موارد تسکین دردهای سرطانی ، تسکین استفراغهایی که بر اثر تحریک منتها الیه اعصاب سطحی مخاط معده پیش می آیند و در بیماری های حاد مزمن دستگاه تنفسی مانند سل ریوی و برونشیت ها به کار می رود .

از تریاک به علت تأثیر بر روی اعصاب ، اثر خواب آور و آرام کننده ، در موارد دردهای عصبی مانند درد معده ، قولنج های حاصل از مسمومیت سرب ، مننژیت و بی خوابی های با منشأ عصبی و به علت اثر تعدیل کننده عمل اعصاب به عنوان تسکین هیجانات عصبی ، در حالات تشنجی ، حالات اضطرابی ، صرع ، هذیان ، و به طور کلی تحریکات عصبی و رفع حالات اسهالی ساده ، دیسانتری های سبک ، تسکین دردهای قاعدگل و در مننژیت مصرف می شود .

طرز استفاده:

از دانه خشخاش در تهیه نانهای قندی استفاده می شود . همچنین دارای مقدار کافی اسید فسفریک است . مصرف آن موجب فربهی و پیدایش حالت خاصی شبیه خواب آلود بودن ، سستی و رخوت می گردد و از این نظر است که تفاله دانه را پس از روغن گیری ، به منظور تقویت و فربه نمودن چهار پایان به آنها می دهند . روغن خشخاش به طوری که ذکر شد در بعضی از فرآورده های داروئی وارد می شود .

عوارض جانبی:

مصرف کپسول خشخاش و فرآورده های آن باید با مقادیر کم در درمان بیماریها شروع گردد زیرا عوارض ناراحت کننده و حتی منجر به مرگ ممکن است از مصرف بی رویه آن ایجاد شود . این عوارض ، حتی با تنقیه محلولات حاصل از کپسول خشخاش نیز به وقوع پیوسته است .

بعضی از افراد در مقابل مصرف تریاک و فرآورده های آن ، حساسیت خاص مانند اطفال دارند.

استفاده کپسول خشخاش با تمام اثر آرام کننده ای که دارد نباید به بیماران مبتلا به التهاب های داخلی ، تب های شدید یا مداوم و در بیماری های معدی-روده ، دل پیچه های ناشی از امتلاء معده و یبوست و برای اطفال مصرف می شود زیرا نه تنها عوارض بعدی ممکن است ایجاد کند ، بلکه به علت خطرناک بودن باعث مرگ می شود .

تریاک ، با قلیائیات ، کربناتهای قلیائی و املاح جیوه ، سرب ، نقره ، آهن و همچنین تانن ، مواد تانن دار ، کلروید ایجاد ناسازگاری می کند .

کاربرد در طب سنتی:

  گیاه خشخاش از نظر طبیعت سد و خشک می باشد . مصرف ۲ گرم پوست میوه و ساقه گیاه صبح ناشتا و شب هنگام خوابیدن همراه با آب سرد برای ، التهاب معده و روده ، اسهال خونی و صفراوی ، سوزش مثانه مفید است .

تخم خشخاش سرد و مرطوب است و مصرف مداوم ۴۰ گرم آن با شکر ، برای رفع سرفه گرم و خشک ، خشونت سینه ، قصبه ریه ، سوزش مثانه ، تقویت حواس ، چاق شدن و رفع ضعف کبد ، کلیه و خونروی از سینه مفید می باشد ، همچنین اگر با هم وزن آن شکر و مغز بادام مصرف شود خونساز بوده و تولید خون صالح می کند و اگر با عسل مصرف شود باعث تقویت نیروی جنسی می شود ولی نباید به صورت مداوم خورده شود زیرا باعث کاهش نیروی جنسی می شود .

پراکندگی جهانی

پراکندگی جغرافیایی در ایران گیاه خشخاش در آذربایجان : تبریز ، بختیاری ، کشور در ارتفاعات ۷۰۰ متری ، خوزستان : شوشتر ، لرستان : اشتران کوه نزدیک قلعه رستم ، فارس : کازرون ، شیراز ، خراسان : کپه داغ بین تپه مراوه و بجنورد ، بین جنگل علم علی و الله اکبر در ۱۸۰۰ متری ، اطراف کاشمر ، یزد می روید .

مقاله خشخاش (ترکیبات – موارد استفاده – نحوه کشت):

مقاله زیر به طور کامل به ترکیبات موارد استفاده سنتی و صنعتی نحوه کشت مراقبت مبارزه با آفات و ... خشخاش میپردازد و در سایت های دیگر تا 20000 تومان قیمت دارد

مطالب مرتبط:

صمغ ها و آلکالوئید ها

تهیه کمپوست مناسب گیاهان زینتی از کود حیوانی

پرورش ریحان بدون خاک در منزل

ایده هایی برای ساخت محیط گلخانه ای

کاشت گیاهان دارویی در خانه

آبیاری هیدرو پونیک برای سبزی کاری در خانه