عطر چگونه ساخته مى‏شود؟

عطر چگونه ساخته مى‏شود؟

هنر عطرسازى عبارت است از استخراج عصاره مواد معطر و حفظ آنها در روغن‏هاى ویژه گیاهى. قدیمى‏ترین انواع عطرها را از سوزانیدن پاره‏اى چوب‏ها و اعضاى گیاهى به دست مى‏آوردند و گاه ماده بُخور را از ترکیب صمغ‏ها و ادویه‏هاى گوناگون تهیه مى‏نمودند. ایرانیان باستان، فن عطرسازى را به یک هنر کامل مبدل ساختند.
به زبان ساده، عطر عبارت است از 10 تا 15 درصد مواد معطر که در 85 تا 90 درصد الکل بسیار خالص حل شده باشد. مواد معطر از این قرارند:
1- روغن تبخیرشونده‏
2- عصاره گل‏ها
3- مواد شیمیایى معطر که از طریق صنعتى تهیه مى‏شود
4- انواع صمغ‏ها
5- پاره‏اى مواد حیوانى‏

ساده‏ترین و کامل‏ترین نمونه روغن گیاهى تبخیر شونده، عصاره پوست لیمو و نارنج است. کافى است پوست نارنج، لیمو و انواع مرکبات را فشار دهید و یک شعله کبریت در برابر آن بگیرید. در این موقع سوخته شدن قطرات روغن را مشاهده کرده و در ضمن بوى خوش آن به مشام‏تان خواهد رسید.
به همین ترتیب سالانه از پوست صدها هزار تن مرکبات براى تهیه عصاره معطر استفاده مى‏شود. در بسیارى از کشورها مانند گینه و سیسیل، فشردن پوست مرکبات با دست صورت مى‏گیرد، اما در پاره‏اى ممالک هم همچون ایالات متحده و برزیل، دستگاههاى خاصى براى این منظور ساخته شده است.
در مورد برخى دیگر از گیاهان معطر، فشار دست و یا دستگاه، بسنده نیست بلکه باید روغن‏هاى معطر آنها را با دستگاههاى تقطیر بخار استخراج نمود. مثلاً براى گرفتن عصاره لاوندا (اسطوخودوس)، اکلیل، اکالیپتوس، میخک، دارچین و غیره، این گیاهان را در دیگ‏هاى فلزى بزرگ ریخته و از روى آنها بخار آب با فشار عبور داده مى‏شود. این امر، باعث شکافته شدن یاخته‏ها (سلول‏ها)ى مواد معطر شده و آنها را تبخیر مى‏کند. این بخار گرم آمیخته با مواد معطر به دستگاههاى متراکم‏کننده هدایت شده و بار دیگر به مایع تبدیل مى‏شود و از آنجا که آب و مواد روغنى محتوى عطر در دو سطح جداگانه قرار مى‏گیرند، آنها را به سادگى از هم جدا مى‏سازند.
انواع عطرها و عصاره‏ها را از صدها نوع گیاه مى‏توان استخراج نمود. از جمله آویشن، نعناع، پونه، صندل، برگ‏هاى کاج و غیره که بسیارى از آنها را مى‏توان در مزارع کشت نمود.
معمولاً درصد مواد معطر در گیاه بسیار ناچیز است. مثلاً از چهار هزار کیلو گلبرگ گل سرخ مى‏توان فقط یک کیلو عطر خالص گل سرخ به دست آورد. در موارد استخراج عطر، پاره‏اى از گلبرگ‏هاى معطر که بسیار لطیف و ظریف هستند، روش‏هاى دیگرى غیر از آنچه یاد شد، باید به کار رود زیرا این مواد عطر خود را در مقابل عبور بخار آب آزاد نمى‏کنند.

ساده‏ترین روش استخراج عطر

یکى از ساده‏ترین روش‏هاى استخراج عطر بر این اساس استوار است که روغن‏هاى گیاهى و حیوانى مواد تبخیر شده از گیاهان معطر را به فوریت در خود حل و جذب مى‏کنند.
با استفاده از این خاصیت، مقدارى از چربى‏هاى حیوانى تصفیه‏شده و خالص را بر روى دو جانب سطوح شیشه‏اى گسترده و در فاصله دو شیشه، مقدارى گل‏هاى معطر قرار مى‏دهند. این سطوح شیشه‏اى چند طبقه بر روى هم چیده شده و مجموعاً آنها در یک محفظه بدون شکاف گذارده مى‏شود تا 24 ساعت باقى بمانند.
در این مدت تقریباً تمامى عصاره خوشبوى گل تبخیر و در چربى حل مى‏شود.
در این حالت گل‏ها را برداشته و گل‏هاى تازه دیگرى به جاى آنها قرار مى‏دهند و به این ترتیب روزهاى متمادى، عطر گل‏ها در چربى جمع شده و از بوى عطر اشباع مى‏شود. در پایان، روغن‏ها را با قاشق چوبى از سطح شیشه‏ها جمع‏آورى نموده، مواد عطرى آن را استخراج مى‏نمایند.
امروزه به جاى این عمل طولانى، گل‏ها را به مدت نیم ساعت در یک حلّال مانند «اتر» قرار مى‏دهند و سپس عطر محتوى این حلّال را از طریق تبخیر استخراج مى‏کنند. این قبیل عطرها بسیار گرانبها هستند.

انتخاب عطر

عطر به سبب هزینه‏هاى نسبتاً سنگینى که در بر دارد، گرانبهاست؛ در حالى که نوع ملایم‏تر و کم‏دوام‏تر آن با نام‏هاى ادوتوالت و ادکلن به بهاى ارزان‏ترى به فروش مى‏رسند.
استفاده از ادوتوالت و ادکلن براى روز، به ویژه روزهاى گرم بهتر است، زیرا عطر ملایم‏ترى دارند. ادوتوالت را از نوع عطرى که انتخاب کرده‏اید، مى‏توانید تهیه کنید، زیرا با هر نوع اسانس عطر، ادوتوالت آن نیز موجود است.
نکته‏اى که لازم به تذکر است، اینکه عطر را نباید به دلیل گران‏تر بودن یا مد روز بودن و یا تازگىِ نوع آن، انتخاب کرد. متأسفانه بسیارى از خانم‏ها، بى‏توجه به مسائل اصلى و صرفاً تحت تأثیر تبلیغات جذاب و یا توصیه این و آن به سراغ عطر مى‏روند و تصور مى‏کنند که گرانبهاترین و یا تازه‏ترین نوع عطرى که به بازار عرضه شده است، همیشه بهترین است؛ در حالى که این طور نیست. برخى هم به دنبال شایعات‏اند، هر چند یک بار، نوع تازه‏اى عطر را برمى‏گزینند، به این خیال که مد روز است! و حال آنکه عطر با هیچ یک از مسائل ارتباطى ندارد و تنها چیزى که در انتخاب آن مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد، نوع پوست است؛ زیرا یک نوع عطر روى پوست‏هاى مختلف، بوهاى متفاوتى دارد. بنابراین به جاى آنکه ببینیم فلان خانم از چه عطرى استفاده مى‏کند و یا گران‏ترین و تازه‏ترین عطرى که به بازار آمده کدام است، بهتر است عطر را روى پوست‏مان آزمایش کنیم تا بتوانیم در باره آن داورى درستى داشته باشیم. براى آزمایش و انتخاب عطر، مقدار کمى از آن را روى مچِ دست در ناحیه نبض بمالید، چند لحظه صبر کنید و سپس آن را ببویید. در آن زمان مى‏توانید تصمیم بگیرید. اگر بوى عطر با پوست‏تان هماهنگ است، اما مى‏خواهید ملایم‏تر و یا ارزان‏تر باشد، از همان اسانس، ادوتوالت یا ادکلن آن را بخرید.

مراکز عطر روى پوست‏

معمولاً عطر را پشت گوش‏ها، گردن، زیر بازوها، محل خم شدن ساعد و بازوها، مچ‏ها و پشت زانوها مى‏زنند. اینها نقاطى هستند که سرخرگ، درست در زیر پوست قرار دارد و بوى عطر را به خوبى منتشر مى‏کند.
نکته‏اى که در اینجا باید بدان اشاره کرد این است که از عطر هر قدر هم خوشبو باشد باید به مقدار بسیار کم استفاده شود زیرا در غیر این صورت بوى تند و زننده‏اى ایجاد مى‏کند. اگر مى‏خواهید ساعت‏ها خوشبو باشید، مى‏توانید از این شگرد قدیمى انگلیسى استفاده کنید:
به یک تکه پنبه کمى عطر بزنید و آن را در میان سینه قرار دهید. با این کار ساعت‏ها خوشبو خواهید بود.
نکته دیگر اینکه، هیچ گاه شیشه خالى عطر را دور نیندازید آن را در کمد لباس‏هاى زیر و ملحفه‏ها قرار دهید تا خوشبو شوند.

عطردرمانى‏

چنانچه به انواع مداواهاى گیاهى معتقدید، بد نیست اندکى نیز پیرامون شیوه‏اى موسوم به عطردرمانى اطلاع داشته باشید. دیرینگى این روش بس زیاد است و دست‏کم به 6 هزار سال پیش باز مى‏گردد. به احتمال نخستین بار در مصر و 1555 سال قبل از میلاد مسیح از این راهکار جهت معالجه انواع بیمارى‏ها استفاده شده است.
مصرى‏هاى باستان از شیوه‏اى جهت عصاره‏گیرى روغن‏هاى گیاهان معطر سود مى‏بردند که یکى از روش‏هاى ابتدایى این گونه درمان شمرده مى‏شود. بعد از مصرى‏ها، نوبت یونانیان باستان بوده است که از روغن‏هاى معطر براى انواع مداواهاى طبى و مواد آرایشى استفاده کنند.
در طى جنگ‏هاى صلیبى، دانش روغن‏هاى معطر به شرق و کشورهاى عربى هم کشیده شد و براى نخستین دفعه بوعلى توانست از تقطیر براى گرفتن جوهره (اسانس) گل رز سود ببرد.
در قرن نوزدهم، پژوهش‏ها، جنبه علمى‏ترى به خود گرفت و دانشمندان اروپایى و انگلیسى، بررسى‏هایى را بر روى اثر روغن‏هاى معطر بر باکترى‏هاى بدن انسان صورت دادند. یک شیمیدان فرانسوى هم در پى مشاهده اثر شفابخش این روغن‏ها روى محل سوختگى دستش پژوهش‏هایى را در این مورد به عمل آورد. وى دست سوخته‏اش را داخل روغن اسطوخودوس فرو برد و دریافت که سوختگى با سرعت شگفت‏انگیزى بهبود یافت. او در سال 1937 (1316)، کتاب خویش را پیرامون اثرات ضد میکروبى روغن‏هاى معطر انتشار داد و به این ترتیب براى نخستین مرتبه اصطلاح رایحه‏درمانى را وارد فرهنگ واژه‏ها کرد.
تولید این روغن‏ها خیلى پر هزینه است. مثلاً براى اینکه یک کیلوگرم روغن آویشن عصاره‏گیرى شود، به 400 کیلوگرم از این گیاه نیاز مى‏باشد و یا اینکه 2000 کیلوگرم گلبرگ گل رز جهت تولید یک کیلوگرم روغن از آن استفاده مى‏شود. در گل یاسمن هم براى اینکه یک کیلوگرم یاسمن خالص به دست آید، باید 4 میلیون گلِ آن را تقطیر کرد. بى‏تردید همیشه هم این طور نیست و در اسطوخودوس، روغن فراوان‏تر است و از 220 پوند این گیاه مى‏توان 70 پوند استخراج کرد.
گفتنى است که رایحه‏درمانى قادر نیست بیمارى‏هاى حاد همچون سرطان یا ایدز را مداوا کند، ولى به یارى این شیوه مى‏شود کیفیت زندگى این بیماران را توسط بالا بردن حالت‏هاى روانى‏شان افزون ساخت.
در بیماران مبتلا به ایدز، مى‏تواند به دستگاه ایمنى بدن مدد نماید تا دیرتر زایل شود و به این ترتیب این قبیل افراد، شانس فزون‏ترى براى زندگى خواهند داشت.
عطردرمانى قادر است فایده‏هاى بیشترى براى بریدگى‏ها، زخم‏ها، کبودى‏ها، التهاب‏ها، سوء هاضمه، جوش‏هاى غرور جوانى (آکنه)، مراقبت‏هاى پوست و مو، بهداشت، دوران قاعدگى و رفع فشارهاى روانى، دلهره و اضطراب و هراس و موارد متعدد دیگر دارا باشد.
همین طور در درمان آماس‏هاى مفصلى، یارى بسیارى مى‏کند. از آنجایى که زندگى امروزین پر از تلاش و فشار روحى است، عطردرمانى مى‏تواند نشانه‏هاى فشار روانى را بکاهد و بدین نحو کمک کند تا افراد، احساس راحتى و نیرومندى داشته باشند. در باره بیماران زوال عقل پیرى (آلزایمر)، هم مشاهده شده است که چنانچه عصاره لیموترش را به وسیله ماساژ بر بدن آنان بمالند، در قیاس با استعمال روغن بدون بوى گل آفتابگردان، پیامدهاى نیکوترى به دست مى‏آید و بر کیفیت زندگى‏شان افزوده مى‏شود.
چنانچه عطردرمانى با شیوه‏هاى دیگر همراه گردد، مى‏تواند در برنامه کم کردن وزن هم تأثیر داشته باشد. به عنوان نمونه روغن‏هاى معطر نیروزا چون روغن نارنج، لیموترش، گریب‏فروت، رزمارى و نعناع قادرند نیروى از کف رفته بدن را جبران کنند.
از عطردرمانى مى‏شود براى ایجاد تعادل بین حالت‏هاى روانى و احساسى مدد جست. مثلاً مى‏توان از ترنج، یاسمن، نارنج، نعناع هندى، بابونه رومى و رز براى بهبود آشفتگى‏هاى روانى بهره گرفت و یا جهت رفع افسردگى از عصاره شمعدانى عطرى، گریپ‏فروت، یاسمن، لیموترش، نارنج، بابونه رومى، رز و چوب صندل سود برد.
همچنین به منظور افزایش حافظه و تمرکز مى‏توان از فلفل سیاه، لیموترش، نعناع بیابانى و رزمارى استفاده کرد.
عطردرمانى در واقع آمیزش هنر و علم به قصد بهره‏مندى از عصاره روغن گیاهان معطر جهت افزایش تندرستى و زیبایى است. یکى از اساسى‏ترین شیوه‏هاى کاربرد روغن‏ها، ماساژ است. پس از این راهکار مى‏توان از استحمام توأم با روغن‏هاى معطر براى آرامش یافتن بهره برد. کمپرس و استشمام بخارات روغن‏هاى معطر نیز انواع دیگر روش‏هاى استعمال مى‏باشند.
عیناً همانند سایر روش‏هاى درمانى، در این قلمرو هم باید نسبت به کودکان و زنان باردار تحت نظر پزشک، احتیاطات لازم را معمول داشت. گاهى اوقات ممکن است روغن‏هاى مخصوص باعث سقط جنین و یا انقباضات رحمى شوند که بسیار خطرناک است. در هر حال هیچ گاه بدون توصیه پزشک معالج و متخصص این رشته، خودسرانه به چنین اقداماتى دست نزنید.

دانستنى‏هاى فزون‏تر در باره عطردرمانى‏

آیا شما مستعد افسردگى هستید؟ آیا خُلق‏تان دچار نوسان مى‏گردد؟ افسردگى ممکن است موجب ملال آدمى شود و همه جهان به نظرش اندوهگین برسد. افسرده‏حالى و یا رسیدن بدین حالت بسیار ساده بوده و خروج از این حالت هم به همان نسبت دشوار است. پس چه باید کرد؟ یکى از شیوه‏هاى مناسب که در کنار سایر روش‏ها صورت مى‏گیرد، عطردرمانى است. سعى کنید از این راهکار براى دورى جستن از احساس غم و غصه و کاهش پریشان‏دلى سود بجویید. عصاره گیاهان معطر (روغن‏هاى معطر) مى‏تواند در چیرگى بر افسردگى مؤثر افتد. در نظر بگیرید براى یک لحظه، چگونه گرفتن و بوییدن یک دسته گل رز، احساس آرامش و راحتى در قلب انسان پدید مى‏آورد. البته شما زیبایى دسته گل را تحسین مى‏کنید، ولى در واقع امر نامحسوس‏ترى رخ مى‏نماید. هنگامى که گل رزى را به بینى خویش نزدیک کرده و عطر دلنواز آن را بو مى‏کنید، اثر مستقیم بر روى مغزتان مى‏نهد.
مولکول‏هایى از عطر رز که اعصاب بویایى را تحریک مى‏کند، پیام‏هایى را براى دستگاه لیمبیک مغز شما مى‏فرستد. این دستگاه، حافظه و هیجان را مهار مى‏سازد. همچنین از طریق هیپوتالاموس بر روى دستگاه غدد درون‏ریز اثر مى‏نهد و به وسیله غده هیپوفیز، برقرارى تعادل شیمیایى بدن مؤثر است. زمانى که غم و افسردگى، توانایى بدن را جهت برقرارى تعادل و تندرستى تحریک مى‏کند، طى این روش استفاده سنجیده از روغن‏هاى معطر طبیعى در غلبه بر افسردگى یارى مى‏کند. عصاره رز گل محمدى یکى از اصلى‏ترین عطرهاى مورد استفاده براى افسردگى است. عصاره مزبور، عصاره تقطیرشده‏اى است که حدود 30 رز براى تولید یک قطره از آن استفاده مى‏شود و غلظت زیادى دارد. خودِ گل رز به تنهایى در تسکین افسردگى مؤثر نیست هر چند در بین خوشبوکننده‏هاى طبیعى، جاى خاصى دارد ولى باید به شکل روغن یا عصاره استنشاق شود.
بعضى عصاره‏هاى طبیعى دیگر که به عنوان ماده ضد افسردگى در نظر گرفته شده‏اند، عبارتند از اسطوخودوس، بهارنارنج پرتقال، گریپ‏فروت، برگاموت (نوعى گلابى ترکى)، یاسمن، شب‏بو و صندل هستند که شمارى از آنها ترشح استروژن را سرعت مى‏بخشند.
ریحان، یک گیاه معمولى آشپزخانه‏اى است که گل‏هاى سفید کوچکى دارد. عصاره تقطیرشده برگ‏هاى آن به صورت روغن سبز زردرنگى است و در غلبه بر افسردگى یارى مى‏کند.
برگاموت که درختى از نوع مرکبات است، گلابى معطر بزرگى مى‏دهد و روغن (عصاره) گرفته شده از میوه تازه‏چیده شده و برگ‏هاى آن که عطر لیمو دارد، به کاهش افسردگى کمک مى‏کند. همچنین صندل که یک درخت همیشه سبز است.

چطور از این عطرها استفاده کنیم؟

همه این عطرهاى طبیعى (عصاره تمام این گیاهان) را مى‏توان استنشاق کرد و یا مانند یک روغن حمام استفاده نمود. هر چند یک ماساژ همراه با بخار این عطرها در حمام، بهترین تسکین‏کننده و آرام‏بخش است. این روغن‏هاى گیاهى توسط یک انتشاردهنده یا دستگاه بخور ممکن است در هوا منتشر شود. تبخیر این روغن‏هاى معطر و انتشار آن در فضا به کاهش افسردگى یارى مى‏کند.

فواید

ریحان، کمک مؤثرى در رفع خستگى، اضطراب و افسردگى به عمل مى‏آورد و یک ضدعفونى‏کننده قوى است. در ضمن گیاه یادشده، احتمالاً براى رفع التهاب نایژه‏ها، سرماخوردگى، تب، نقرس، سوء هاضمه و مارگزیدگى استفاده مى‏شود. عصاره برگاموت هم خستگى را مرتفع مى‏سازد و نیز تسکین‏بخش است و تعجبى ندارد که به منزله ماده ضد افسردگى مصرف شود. وانگهى عصاره مزبور در موارد زیر کاربرد دارد:
زخم‏هاى پوست و دهان، برونشیت، زخم‏هاى گلو و روغن چوب صندل همانند یک آرام‏بخش اثر دارد و براى رفع تنش و افسردگى مؤثر است. همچنین جهت از بین بردن سرفه، تهوع و ناراحتى‏هاى پوستى مفید مى‏باشد. گفتنى است که افراط در مصرف روغن (عصاره) ریحان، بر شدت افسردگى مى‏افزاید. پس بهتر آنکه به اندازه از آن استفاده شود و زنان باردار از به کارگیرى آن در دوران حاملگى خوددارى ورزند.

تعدادی گیاه معطر و روش استفاده

آویشن، رزماری، نعنا، مریم گلی و غیره. حتی اسم این گیاهان نیز مشام را پر از عطر طبیعت می‌کند. گیاهان معطر در طول قرن‌ها به عنوان دارو استفاده شده‌اند.

در این مقاله به گوشه‌ای از خواص 8 گیاه معطر اشاره کرده و توصیه می‌کنیم از طعم و خواص درمانی آن‌ها استفاده کنید. با ما همراه باشید.

آویشن: ضدعفونی کننده

ساقه‌های گل دار آویشن سرشار از ترکیبی به نام «تیمول» است که قاتل باکتری‌ها محسوب می‌شود. آویشن ضدعفونی کننده و ضد ویروس قوی است. این گیاه معطر سرفه را تسکین می‌دهد و خلط‌ها را دفع می‌کند. زمانی که در معده‌تان احساس سنگینی می‌کنید برای هضم بهتر غذا به سراغ آویشن بروید. بهتر است بدانید آویشن حاوی آهن نیز می‌باشد.

روش استفاده

آویشن تازه عطر و طعم بیشتری دارد. توصیه می‌کنیم از این گیاه در تهیه‌ی سوپ، خورش و همچنین سس‌هایتان استفاده کنید. برای خوشمزه تر کردن مایه طعم دهنده‌ی جوجه کباب، کباب، ماهی و غیره نیز از این گیاه معطر غافل نشوید.

اگر مشکل بی‌خوابی دارید قبل از خواب نعنا نخورید زیرا باعث بی‌خوابی می‌شود

پودر آویشن را به غذاهایتان اضافه کنید. البته می‌توانید از جوشانده‌ی این گیاه نیز بهره‌مند شوید. در عطاری‌ها کپسول و افشره‌ی خوراکی آویشن نیز به فروش می‌رسد.

مصرف آویشن برای افرادی که از فشار خون بالا رنج می‌برند توصیه نمی‌شود. قبل از مصرف حتماً با پزشکتان مشورت کنید. افشره‌ی خوراکی آویشن نیز برای زنان باردار، شیرده و کودکان مورد منع مصرف دارد.

رزماری: برای هضم غذا

رزماری ضداسپاسم و ادرار آور است، به هضم غذا کمک می‌کند و مشکلات کبدی و مربوط به صفرا را تسکین می‌دهد.

روش مصرف

رزماری تازه را به قطعات خیلی ریز خرد کنید و در سُس‌هایتان بریزید. این گیاه معطر به سُس‌ها و مایه‌های طعم دهنده مزه‌ی خوبی می‌دهد. می‌توانید از پودر آن نیز در سالادهایتان استفاده کنید.

در صورت مشکلات کبدی می‌توانید از افشره‌ی خوراکی رزماری استفاده کنید. البته بهتر است با داروساز، پزشک یا عطار در مورد نحوه‌ی مصرف آن مشورت کنید. البته توجه داشته باشید که استفاده‌ی بیش از حد این گیاه می‌تواند باعث تحریک کلیه‌ها شود.

مریم گلی: دوست سلامت خانم‌ها

گیاه مریم گلی حاوی استروژن گیاهی است و برای همین آن‌ را گیاه دوست خانم‌ها می‌نامند. مریم گلی گرگرفتگی دوره‌ی یائسگی را کاهش می‌دهد و تعریق را کنترل می‌کند. همچنین این گیاه معطر ضدباکتری، ضدعفونی کننده، هضم کننده‌ی غذا، التیام دهنده‌ی جای زخم و غیره است.

روش مصرف

این گیاه طعم جدید و عطر و بوی خاصی به گوشت قرمز، گوشت مرغ، پنیر و همچنین روغن‌ها و سرکه می‌دهد. بهتر است که از برگ‌های خشک این گیاه استفاده کنید زیرا عطر و بوی بیشتری دارد. البته مریم گلی به صورت کپسول نیز به فروش می‌رسد. باید بدانید که گیاه مریم گلی جلوی تعریق بیش از اندازه را می‌گیرد. برای این کار 10 برگ مریم گلی و چند پر اسطوخودوس را در آب بجوشانید و هر شب پاها یا دست‌هایتان را ده دقیقه در این محلول قرار دهید. توجه داشته باشید که گیاهان دارویی نیز بی خطر نیستند و استفاده‌ی بیش از حد آن‌ها مسمومیت ایجاد می‌کند. در استفاده‌ی این گیاهان زیاده‌روی نکنید و اگر مشکل خاصی دارید قبل از مصرف با پزشکتان مشورت کنید.

ریحان: ادرار آور

ریحان باد شکن و ادرار آور است. این گیاه معطر با اسپاسم یا گرفتگی عضلات معده و روده مقابله کرده و جریان خون را بهتر می‌کند. ریحان ضدالتهاب است یعنی درد را تسکین می‌دهد و سیستم عصبی را تقویت می‌کند.

روش مصرف

بهتر است که از ریحان تازه استفاده کنید. ریحان خشک طعم خود را از دست می‌دهد. ترکیب ریحان خرد شده، سیر و روغن زیتون به غذاها طعم خاصی می‌دهد. اگر می‌خواهید ریحان را روی برنج یا پاستاها و غیره بریزید در آخرین مرحله این کار را بکنید تا طعم آن حفظ شود.

سیر: ضدعفونی کننده و محافظ سلامتی

بدون شک سیر یکی از پرطرفدارترین و مفیدترین گیاهان معطر موجود است. سیر حاوی آلیسین (طعم سیر مدیون همین اسانس گوگردی است)، گوگرد، مس، روی، منگنز، سلنیوم، آهن، ید و غیره است. سیر روده‌ها را تمیز می‌کند، محافظ سیستم قلبی عروقی، آنتی‌اکسیدان و ضد رادیکال‌های آزاد است. این سفید خوشمزه سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند، میزان کلسترول بد خون را کاهش و میزان کلسترول خوب خون را افزایش می‌دهد.

روش مصرف

در مورد روش مصرف سیر نیازی به توصیه‌های ما ندارید. سیر را در غذاهایتان بریزید و از طعم و خواص آن استفاده کنید.

زنجبیل: انرژی زا

نه تنها از ریزوم (بخش زیر زمینی زنجبیل) به عنوان ادویه در آشپزی استفاده می‌شود بلکه در طب سنتی نیز کاربرد فراوانی دارد. زنجبیل انرژی زا و نیروبخش است، به هضم غذا کمک و همچنین با سرماخوردگی، سردرد و حالت تهوع مقابله می‌کند.

روش استفاده

زنجبیل منبع مواد معدنی است اما میزان سدیم آن کم است. اگر مجبور هستید که رژیم غذایی بدون نمک داشته باشید زنجبیل تازه یا پودر آن باعث خوش طعم شدن گوشت، ماهی و غذاهای دیگر می‌شود. می‌توانید پودر زنجبیل را در چای یا شیر نیز بریزید و از عطر و طعم آن استفاده کنید. برای مقابله با حالت تهوع صبحگاهی یک تکه ریشه‌ی زنجبیل را بجوید یا جوشانده‌ی آن‌را تهیه و میل کنید. توجه داشته باشید که گیاهان دارویی نیز بی خطر نیستند و استفاده‌ی بیش از حد آن‌ها مسمومیت ایجاد می‌کند. در استفاده‌ی این گیاهان زیاده‌روی نکنید و اگر مشکل خاصی دارید قبل از مصرف با پزشکتان مشورت کنید.

نعنا مفید برای هضم غذا

نعنا تقویت کننده و نیرو بخش بوده و به هضم غذا کمک می‌کند. نعنا مانند بمب عمل می‌کند و عملکرد معده، کبد، صفرا و روده‌ها را کنترل می‌کند. از این گذشته این گیاه معطر خوشمزه روده‌ها را ضدعفونی و با حالت تهوع مقابله می‌کند.

برگ‌های تازه‌ی نعنا به غذا، چای، نوشیدنی‌های خنک مثل دوغ و غیره طعم بی نظیری می‌دهد. شاید هیچ عصرانه‌ی دیگری مثل نان و پنیر و چند پر نعنا، ریحان و گردو فوق‌العاده نباشد!

البته عرق، دم کرده و یا افشره‌ی خوراکی نعنا نیز وجود دارد که می‌توانید از خواص آن بهره‌مند شوید. اگر مشکل بی‌خوابی دارید قبل از خواب نعنا نخورید زیرا باعث بی‌خوابی می‌شود.

اسطوخودوس: آرامش بخش

از اسطوخودوس می‌توان برای فراری دادن حشرات استفاده کرد. باید بدانید این گیاه معطر ضدعفونی کننده است، جای زخم و جراحت‌های سطحی را زود خوب می‌کند، ضداسپاسم، آرام‌بخش، خواب آور بوده و سردرد را تسکین می‌دهد.

روش مصرف

می‌توانید گل‌های اسطوخودوس را به سالاد اضافه کنید. توجه داشته باشید که اسطوخودوس بسیار معطر است و چند پر از گل آن کافی است. اگر میگرن دارید پیشانی یا شقیقه‌هایتان را با یکی دو قطره افشره‌ی خوراکی اسطوخودوس ماساژ دهید.

درمان با عطر و گیاهان عطری

عطر درمانی (آروماتراپی) یکی از شاخه های طب مکمل و جایگزین است که به جهت خواص درمانی و بهداشتی که دارد افراد زیادی را درسراسر جهان مجذوب خود کرده است. در این شیوه درمانی متخصصان با کمک گرفتن از عطرها و رایحه های مختلف و تحریک سیستم عصبی بدن به درمان برخی از بیماری های روحی و جسمی انسان می پردازند. پزشکان در این روش با بهره مندی از عطر، اسانس، عصاره و رایحه گیاهان و میوه ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم روح و جسم بیمار را تحت درمان قرار می دهند. متخصصان عطردرمانی متناسب با نوع بیماری، از یک تا چند عطر یا عصاره به طور همزمان برای درمان بیماری ها استفاده می کنند. این شیوه نه تنها به منظور درمان بیماری ها و تسکین درد بلکه در موارد دیگری چون حفظ زیبایی و سلامت پوست و مو نیز مفید است. باید توجه داشت که روغن ها و عطرهایی که در این شیوه استفاده می شود از گیاهانی تهیه می شوند که به طور کاملا طبیعی و بدون تماس با کودها و آفت کش های شیمیایی پرورش یافته اند. این شیوه اگرچه یکی از شیوه های درمانی نسبتا گران در میان شیوه های طبیعی در جهان است اما فواید و تاثیرات آن بر درمان بیماری های روح و جسم انسان ها به گونه ای است که بسیاری از مردم جهان را نه تنها برای درمان بیماری بلکه برای حفظ زیبایی به خود جذب کرده است.

● درمان آکنه با عصاره ترنج

متخصصان عطردرمانی استفاده از مخلوطی از عصاره برگ درخت لیمو، عصاره ترنج و اسانس اسطوخودوس را برای درمان آکنه بسیار مفید می دانند. این متخصصان مصرف روزانه از این لوسیون طبیعی را برای برطرف کردن آکنه که یکی از بیماری های مزمن پوست در دوران نوجوانی و بلوغ است، توصیه می کنند. بهترین روش برای استفاده از این ترکیب آن است که ۳ عصاره برگ درخت لیمو، عصاره ترنج و اسانس اسطوخودوس را به مقدار مساوی درون یک ظرف شیشه ای بریزید و آن را تکان دهید تا این عصاره ها به طور کامل با هم ترکیب شوند؛ از این عصاره می توانید ۳ تا ۴ بار در هفته استفاده کنید.

● عصاره لاوندر و التهاب پوست

با نزدیک شدن بهار و معتدل شدن هوا بسیاری از ما برای گردش به فضاهای باز و طبیعی می رویم و دراین فضاها ممکن است در معرض گزش نیش حشرات قرار بگیریم. توصیه ما به شما این است که عصاره گیاه لاوندر را در این سفرها همراه داشته باشید. عصاره گیاه لاوندر به دلیل داشتن خواص التیام بخش و تسکین دهنده ای که دارد در کاهش التهاب و سوزش محل گزش حشرات بسیار موثر است. این عصاره همچنین می تواند به عنوان یک ضدعفونی کننده برای شست وشوی زخم های سطحی و محل گزش حشرات مورد استفاده قرار گیرد.

● تاثیر آلو ورا بر اگزما

استفاده از ترکیب ژل آلو ورا و تنتور گل همیشه بهار یکی از رایج ترین ترکیب ها در شیوه درمانی عطردرمانی برای تسکین و درمان بیماری اگزماست. برای تهیه این داروی طبیعی کافی است ۵۰ میلی لیتر از ژل آلوورا را با ۱۵ قطره از تنتور گل همیشه بهار به خوبی ترکیب کرده و موضع مورد نظر را به آن آغشته کنیم. برای استفاده از این ترکیب بهتر است پیش از مصرف با پزشک متخصص مشورت کنید تا از حساسیت نداشتن به این مواد اطمینان حاصل کنید. این ترکیب به دلیل حساسیتی که دارد بهتر است پس از تهیه درون ظروف شیشه ای سیاه رنگ نگهداری شود.

● ترمیم سلول های پوستی با آووکادو

یکی از مهم ترین نکاتی که در حفظ سلامت و تندرستی بدن بسیار مفید است؛ حمام کردن با عصاره یا اسانس گیاهان دارویی مانند عصاره گل رز، عصاره اسطوخودوس، عصاره بادام شیرین، عصاره گل پامچال و عصاره لیمو یا روغن آووکادوست. برای این منظور کافی است هفته ای یک بار یکی از این عصاره ها را درون آب وان ریخته و به مدت ۳۰ دقیقه درون وان دراز بکشید. استفاده از این عصاره ها و قرار گرفتن در وان حمام علاوه بر تاثیرات آرام بخشی که به همراه دارد موجب تامین کردن میزان رطوبت مورد نیاز بدن، نرمی عضلات و مفاصل و ترمیم بافت های خشک و حساس پوستی می شود.

● کبودی ها را زودتر محو کنید

برای برطرف کردن سریع کبودی ها و کوفتگی هایی که گهگاه به دلیل بی دقتی و براثر برخورد با اشیای مختلف در بدن ایجاد می شود، راه حل ساده ای وجود دارد. استفاده از ترکیبی از عصاره بابونه، عصاره بهارنارنج و عصاره گل رز در طول شب و مصرف ترکیبی از عصاره نعنا، عصاره اسطوخودوس و اسانس لیمو نیز روی سطح کبودی کمک می کند تا مویرگ های پاره شده در محل کبودی با سرعت بیشتری ترمیم شده و سطح کبود رنگ زودتر التیام یابد. دقت کنید از این ترکیب باید در شرایطی استفاده کنید که پوست صورت تان از هرگونه مواد آرایشی و بهداشتی پاک شده است.

● برطرف کردن کبودی با گل همیشه بهار

در بسیاری مواقع ضربه ناگهانی یا فشارهای عصبی موجب پاره شدن مویرگ های سطحی بدن شده و منجر به خونریزی خفیفی در ناحیه مربوطه می شود. این خونریزی موجب کبود شدن و تغییر رنگ موضع مورد نظر شده و ظاهری نامناسب به وجود می آورد. در شیوه درمانی آروماتراپی از روغن های اسطوخودوس، بابونه و گل همیشه بهار برای برطرف کردن و تسریع درمان کبودی پوست استفاده می کنند. در این شیوه ۵ میلی لیتر از تنتور گل همیشه بهار را با ۲ قطره روغن اسطوخودوس و ۲ قطره روغن بابونه ترکیب کرده و به آرامی روی موضع مورد نظر می مالند تا به خوبی جذب این ناحیه شود. تکرار این شیوه ۲ تا ۳بار در روز به تسریع روند درمانی بسیار کمک می کند.

● بوتاکس را فراموش کنید

یکی از بهترین راه کارها برای درمان چین و چروک صورت به ویژه چین و چروک اطراف چشم ها و لب، ماساژ عصاره زیتون است. ماساژ این عصاره به صورت روزانه کمک می کند علاوه بر آن که پوست تان نرم و لطیف شود، شادابی و جوانی اولیه خود را نیز به دست آورد. این عصاره از هسته میوه زیتون گرفته می شود. شما می توانید هسته میوه زیتون را با کمک گوشت کوب له کرده و آن را در مخلوط کن به طور کامل له کنید و سپس آن ۳ تا ۴ قاشق آن را با ۱۰ قطره روغن زیتون ترکیب کرده و روی صورت تان ماسک کنید.

● عصاره های مخصوص پوست حساس

ماساژ ترکیب عصاره بابونه و اسطوخودوس در وعده صبح روی پوست و مصرف موضعی ترکیب عصاره بهارنارنج، عصاره گل یاس، عصاره گل رز و عصاره بابونه در وعده شب تاثیر بسیار زیادی بر کاهش حساسیت و افزایش مقاومت پوست های حساس و تحریک پذیر دارد. اگر تمامی این عصاره ها را در دسترس ندارید می توانید تنها از ترکیب عصاره بهارنارنج و عصاره گل رز یا از ترکیب ۲ عصاره برای این منظور استفاده کنید اما دقت کنید عصاره گل رز در میان آن ها حتما وجود داشته باشد.

● افزایش رشد مو با عصاره گیاهی

ماساژ عصاره یا اسانس رزماری بر پوست سر تاثیر بسیار خوبی بر افزایش سرعت رشد مو دارد. مصرف موضعی این عصاره بر پوست سر کمک می کند تا ریزش مو کمتر شده و ریشه مو تحریک شده و ساقه مو با سرعت بیشتری رشد کند. عصاره این گیاه را می توان به تنهایی یا با اضافه کردن به شامپوی روزانه خود مصرف کنید. برای این منظور بهتر است به یک شامپوی ۲۰۰ میلی لیتری در حدود ۵۰ میلی لیتر عصاره رزماری اضافه کنید. علاوه بر این می توانید پس از حمام کردن عصاره خالص این گیاه را روی موها و پوست سرتان بمالید و به خوبی ماساژ دهید. ماساژ این گیاه موجب افزایش جریان گردش خون در ناحیه سر شده و در نهایت موجب بهبود غذارسانی به ریشه موها می شود.

● بهبود آثار سوختگی با عطردرمانی

براساس مدارک و شواهدی که از هزاران سال پیش موجود است در زمان های بسیار گذشته درمانگران از روغن ها و عصاره های معطر برای استحمام، ماساژ و درمان بسیاری از بیماری ها بهره می بردند. این درمانگران از دود و رایحه بسیاری از گیاهان دارویی برای درمان بیماری ها استفاده می کردند. به عنوان مثال این درمانگران استفاده از رایحه و بوی خوشبویی که از سوزاندن گیاه دارویی سنبل به دست می آمد برای درمان آثار به جای مانده از سوختگی بر پوست استفاده می کردند. حتی امروزه نیز در برخی از مناطق ایران شاهد استفاده از این شیوه برای درمان خارش و آثار باقی مانده از آبله مرغان بر پوست بیمار هستیم. در این شیوه با کمک دودی که از گیاه اسپند متصاعد می شود به تسکین درد ناشی از خارش محل آبله و همین طور به درمان جای باقی مانده از زخم ها می پردازند. در حقیقت استفاده از رایحه گیاه سنبل نخستین گام در راه استفاده از رایحه مواد طبیعی در درمان بیماری های مختلف است

تپش