لیمو؛ هم ترش و هم شیرین

لیمو شیرین و معده 

مصرف لیمو شیرین برای مبتلایان به درد معده و ورم معده بر خلاف تصور عموم، مفید است و مصرف روزانه یک عدد آن در این افراد ضروری است.

دکتر مسعود کیمیاگر متخصص تغذیه می گوید: لیموشیرین اگر برش بخورد و در معرض هوا قرار گیرد، طعم آن تلخ می‌ شود که علت اصلی آن لیمونین و نارنجین موجود در این میوه هستند که با اکسیژن هوا ترکیب شده و باعث تلخی آن می ‌شوند.

در طب سنتی از لیمو شیرین به عنوان میوه ‌ای خنک و مفید در رفع التهاب و تشنگی نام برده می شود.

مزیت لیمو شیرین در مقایسه با پرتقال در این است که با کالری کمتری نسبت به پرتقال، همان مقدار ویتامین را به بدن می ‌رساند.

ویتامین موجود در لیمو شیرین ماده ای پیشگیری کننده در سرطان است و برای مبتلایان به ناراحتی معده مفید است؛ معمولا توصیه پزشکان به افراد مبتلا به زخم و ورم معده و یا سایر بیماری ‌های گوارشی، قطع مصرف هر گونه میوه و سبزیجات خام است. زیرا به علت افت کارایی معده، این افراد توانایی هضم فیبر موجود در این مواد را ندارند و متعاقب مصرف میوه و سبزی خام، دچار درد معده ی شدید می ‌شوند. اما بررسی ‌های مکرر نشان می دهد مصرف لیمو شیرین نه تنها برای افراد مبتلا به معده درد مُضر نیست بلکه به ترمیم هر چه سریع‌ تر معده نیز کمک می‌ کند و مصرف روزانه یک عدد لیمو شیرین در مبتلایان به ناراحتی معده ضروری است.

لیموترش و سرگیجه

لیمو ترش سرگیجه را رفع می ‌کند و اگر با کمی عسل مصرف شود، موجب آرامش می‌ شود و دلشوره را بر طرف می ‌کند.

مرتضی صفوی متخصص تغذیه می گوید: لیموترش سرشار از ویتامین C و پتاسیم است و از بیماری اسکوربوت جلوگیری می ‌کند.

قندها، پلی ساکارید، اسید‌های عالی، چربی، کاراتنوئید‌ها، ویتامین ‌های ، B2، B3، مواد معدنی، فلاونوئید‌ها، لیمونوئید‌ها و اسانس از ترکیبات موجود در آب لیمو است.

مهم ‌ترین اسید‌های عالی لیمو ترش اسید‌سیتریک است که 10 درصد آب لیمو را تشکیل می ‌دهد و همچنین 2 درصد سیترات کلسیم و پتاسیم در آب لیمو وجود دارد.

لیمو ترش:

* از خون ریزی جلوگیری می ‌کند،

* موجب افزایش مقاومت بدن می ‌شود،

* از عفونت‌ ها جلوگیری می ‌کند،

* برای قرقره کردن گلو مناسب است،

* آنتی ‌اکسیدانی قوی دارد.

نقش ویتامین C در بدن خنثی کردن نیتروزامین ‌ها است و پکتین موجود در لیمو ترش موجب کاهش کلسترول بد خون می ‌شود که برای بیماران قلبی و عروقی و کم کردن عوارض بیماری بسیار مفید است.

منابع:

ایسنا

فارس

اگر می خواهید با کارشناسان تغذیه ی سایت درباره رژیم های غذایی مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید. 

لیموترش می‌خورم پس هستم

آب لیموترش، پوست یا افشره‌ی خوراکی آن حاوی خواص بی‌شماری است که نه تنهای بیماری‌های فصل سرما را برطرف می‌کند بلکه خیلی از دردها و ناخوشی‌های روزمره را هم از بین می‌برد.

با ما همراه باشید تا تأثیر این ماده‌ی غذایی مفید را روی سلامتی مروری بکنیم.

لیموترش برای مقابله با گلودرد

لیموترش سرشار از ویتامین C و حاوی خواص ضدعفونی کنندگی است برای همین هم درمان فوق‌العاده ای برای گلودرد یا آنژین محسوب می‌شود. اگر با این نوسانات دمای هوا دچار گلودرد شده‌اید آب گرم و لیموترش را مخلوط کرده و قرقره کنید. برای این کار کافی است آب یک عدد لیموترش را با نصف لیوان مخلوط کرده و یک قاشق چای‌خوری نمک هم به آن اضافه کنید. هر روز سه تا چهار مرتبه قرقره کنید.

لیموترش برای مقابله با مشکلات گوارشی

لیموترش باعث ترشح اسیدهای گوارشی شده و معده را فعال‌تر می‌کند. برای همین هم افرادی که مشکل گوارشی دارند می‌توانند بعد از هر وعده‌ی غذایی یک لیوان آب را با آب یک عدد لیموترش مخلوط کرده و میل کنند.

لیموترش برای درمان خونریزی لثه

لیموترش دارای خواص ضدعفونی کنندگی است و برای همین می‌تواند برای درمان خونریزی لثه کارساز است. آب لیموترش را با آب رقیق کرده و به عنوان دهان‌شویه استفاده کنید.

لیموترش برای مقابله با احتباس آب

عصاره‌ی لیموترش ادرار آور است و برای همین با احتباس آب مقابله می‌کند. هر روز با معده‌ی خالی آب لیموترش را با آب مخلوط کرده و میل کنید. سپس پاهای خود را با آب سرد بشویید و بعد از آن پاهایتان را با این روغن دست ساز ماساژ بدهید: برای این کار داخل یک شیشه 2 میلی لیتر افشره‌ی خوراکی سر کوهی و 8 میلی لیتر افشره‌ی خوراکی لیموترش بریزید. سپس چند قطره روغن بادام شیرین هم به آن اضافه کرده و پاهایتان را ماساژ دهید.

کمی لیموترش به چایی‌تان اضافه کنید

زمانی که چای سبز نوش جان می‌کنید کمی لیموترش داخل آن بچکانید تا بدنتان بیشترین میزان آنتی‌اکسیدان‌های موجود در چای سبز را جذب کند. بر اساس نتایج یک پژوهش آمریکایی

مقدار کمی لیموترش به چای سبز باعث می‌شود که اثرات مثبت چای سبز بیشتر و بیشتر شود. زمانی که چای سبز و لیموترش مخلوط شده باشد کاتچین و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آن بیشتر جذب بدن می‌شود. وقتی حرف از کاتچین‌ها به میزان می‌آید باید بدانید که این ترکیبات خطر ابتلا به سرطان، بیماری‌های قلبی و سکته را از شما دور می‌کند.

لیموترش خاصیت ضدباکتری دارد. بنابراین می‌توان از آن برای تسکین تبخال و نیش حشرات استفاده کرد. برای مشکلات دهان مثل بوی بد دهان و یا آفت‌ها نیز می‌توان به لیموترش اعتماد کرد

به عقیده‌ی محققان کاتچین در روده ها می‌ماند و فقط 20 درصد آن جذب می‌شود. برای همین هم محققان دنبال راهی هستند که جذب این آنتی‌اکسیدان‌های مهم را بالا ببرند. خوشبختانه لیموترش نیز میزان جذب این آنتی‌اکسیدان‌ها را پنج برابر می‌کند. باید بدانید که ویتامین C خالص جذب این ترکیبات را سیزده برابر می‌کند.

توجه داشته باشید هر چقدر که لیموترش خواص چای را بالا می‌برد شیر بر عکس عمل می‌کند. نتایج پژوهشی که در مجله European Heart Journal به چاپ رسیده نشان می‌دهد که اضافه کردن کمی شیر به چای خواص آنتی‌اکسیدان‌های آن‌را خنثی می‌کند. این آنتی‌اکسیدان‌ها برای قلب بسیار مفیدند. به عقیده‌ی محققان برخی از پروتئین‌های موجود در شیر به نام «کازئین» ها با ترکیبات چای سر سازگاری ندارند.

خواص دیگر لیموترش

لیموترش خاصیت ضدباکتری دارد. بنابراین می‌توان از آن برای تسکین تبخال و نیش حشرات استفاده کرد. برای مشکلات دهان مثل بوی بد دهان و یا آفت‌ها نیز می‌توان به لیموترش اعتماد کرد. برای این کار آب لیموترش را گرفته و با یک لیوان آب ولرم مخلوط کنید. روزانه 3 مرتبه دهان را با محلولی که درست کرده‌اید شستشو دهید. توجه داشته باشید وقتی نوشیدنی لیموترش میل می‌کنید برای جلوگیری از آسیب رسیدن به مینای دندان تا نیم ساعت مسواک نزنید.

سعی کنید همیشه از لیموترش تازه استفاده کنید. اگر از مشکلات کلیوی و کیسه صفرا رنج می‌برید یا معمولاً سوزش معده دارید استفاده‌ی زیاد از لیموترش و یا گرفتن رژیم لیموترش به شما توصیه نمی‌شود. همچنین باید از مصرف پوست لیموترش نیز خودداری کنید.

مراقب کودکان کم سن و سال باشید. عصاره‌ی لیموترش برای کودکان زیر 4 سال به خاطر آسیب رسیدن به سیستم گوارششان توصیه نمی‌شود.

فواید سلامتی سبزیجات برگ سبز

از سبزیجاتی که در این دسته قرار می ‌گیرند می‌ توان به 

، کرفس، کلم‌ پیچ، اسفناج، کاسنی، برگ چغندر، آروگولا، بروکلی، کلارد و کال(نوعی کلم هستند)، برگ شلغم، برگ خردل و انواع سبزی خوردن(جعفری، گشنیز و ...) اشاره نمود.

دشمن سرطان

در مقاله ‌‌ای از سبزیجات برگ سبز تیره، با عنوان "غذاهایی که با سرطان می ‌جنگند" نام برده شده است. این سبزیجات منابع خوبی از کاروتنوئیدها مانند بتاکاروتن، گزانتین، لوتئین و نیز فولات و فیبر به همراه ساپونین‌ها و فلاوونوئیدها می ‌باشند.

کاروتنوئیدهای موجود در سبزیجات برگ سبز تیره از رشد انواع اصلی سلول ‌های سرطان سینه ، سرطان پوست ، سرطان ریه و سرطان معده جلوگیری می‌ کنند.

در تحقیق دیگری نشان داده شد که فولات موجود در این سبزیجات، خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده را کم می کند و فیبر موجود در آن ها از پیشرفت سرطان کولورکتال (روده بزرگ) جلوگیری می‌ کند.

سلامتی قلب

این سبزیجات احتمال ابتلا به بیماری‌ های قلبی عروقی را کاهش می دهند، زیرا چربی کم و فیبر بالایی دارند و غنی از اسید فولیک، ویتامین C ، پتاسیم و منیزیم هستند. علاوه بر این دارای رنگدانه های گیاهی مانند لوتئین، بتا کریپتوگزانتئین، زاگزانتین و بتا کاروتن نیز می ‌باشند.

پتاسیم یک ماده معدنی است که در تنظیم فشار خون و عملکرد سالم قلب موثر است.

یک تحقیق جدید نشان داده است که افزودن یک واحد از این سبزیجات به برنامه غذایی روزانه، 11درصد بیماری قلبی را کاهش می دهد.

تنظیم قند خون

این سبزیجات به دلیل داشتن مقدار زیادی منیزیم (منیزیم در تنظیم میزان قند خون موثر است) و داشتن اندیس گلیسمی پایین، برای بیماران دیابتی نوع 2 مفید است.

در یکی از تحقیقات نشان داده شد افزایش یک واحد از این سبزیجات به رژیم غذایی، موجب کاهش 9 درصدی خطر دیابت می شود.

بهبود عملکرد سیستم ایمنی

این سبزیجات به دلیل داشتن بتا کاروتن و تبدیل آن به ویتامین A در بدن، به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می‌ کنند. بتا کاروتن برای تقویت سیستم ایمنی بدن خیلی مهم می ‌باشد و برای ترفیع سلامتی جنسی زنان نیز، مفید است.

کنترل وزن

این سبزیجات برای کنترل وزن بسیار مناسب هستند، زیرا کالری آن ها کم است، در نتیجه با خوردن مقدار زیادی از آن ها، هم می توانیم مواد مغذی مورد نیاز بدنمان را دریافت نماییم و هم می توانیم به پُر شدن حجم معده کمک کنیم.

شبکوری

میلیون‌ها بچه در سراسر دنیا در معرض ابتلا به شبکوری و دیگر بیماری‌ های ناشی از کمبود ویتامین A هستند. این سبزیجات به دلیل داشتن بتا کاروتن و تبدیل آن به ویتامین A در بدن، می توانند از بروز این بیماری ها پیشگیری کنند.

دیگر فواید

* علاوه بر این، سبزیجات برگ سبز تیره مملو از ویتامین‌های E, C, K و برخی از ویتامین‌ های گروه‌‌B  می ‌باشند. ویتامین K علاوه بر نقش شناخته شده‌ای که در لخته شدن خون دارد، در پیش‌گیری از بیماری‌ هایی چون 

 (پوکی استخوان)، آترواسکلروز (تصلب شرائین)، آرتریت‌ها (التهاب مفاصل) و دیابت حائز اهمیت است.

* رنگدانه های گزانیتن و لوتئین موجود در این سبزی ها، علاوه بر اینکه ضد سرطان می‌ باشند، نقش حفاظتی در برابر بیماری‌ های چشم و آب مروارید نیز دارند.

* علاوه بر اثرات ضد سرطانی آنتی اکسیدان ‌های موجود در سبزیجات برگ سبز تیره، این آنتی اکسیدان‌ها نقش مهمی در پیشگیری از علائم پیری دارند. آنتی اکسیدان ها از اثرات مخرب رادیکال های آزاد در بدن جلوگیری می کنند.

اثرات رادیکال‌های آزاد در بروز چین و چروک ‌های پوستی، به اندازه ی دیگر عوامل انحطاط سلولی مربوط به پیری است.

جدول زیر میزان کلسیم، آهن و فیبر موجود در چند سبزی برگ سبز تیره را نشان می‌دهد:

سبزی (به اندازه نصف لیوان)	کلسیم (بر حسب میلی گرم)	فیبر (بر حسب گرم)	آهن (بر حسب میلی گرم)
آرگولا	16	0/2	0/2
کاسنی دشتی	90	3/6	0/8
اسفناج	15	0/3	0/4
کلارد(نوعی کلم)	26	0/6	0
کال(نوعی کلم)	45	0/7	0/6
برگ خردل	29	0/9	0/4
برگ چغندر	9/2	0/3	0/3

 

خودتان در منزل، جوانه تهیه کنید

جوانه های غلات و دانه ها سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی هستند. دانه هایی که بیش از همه برای تهیه جوانه مناسب هستند، عبارتند از: ماش، عدس، گندم، جو، شنبلیله، تخمه کدو، کنجد، آفتاب گردان و سویا. گفته شده است در جوانه عدس و ماش دو ماده وجود دارد که وقتی وارد بدن می شوند، سلول های سرطانی را به تدریج از بین می برند. جوانه سویا از لحاظ ارزش غذایی با گوشت رقابت می کند و ضررهای گوشت را نیز ندارد، همچنین از لحاظ وجود ویتامین C، رقیب گوجه فرنگی است.

جوانه دارای اسیدهای آمینه، اسیدهای چرب، قند طبیعی و مقدار زیادی املاح معدنی است و اگر چند نوع آن با هم خورده شوند می توان گفت که همه مواد ضروری بدن را به آن رسانده ایم. باورکردنی نیست که چنین موادغذایی ارزانی تا این حد از لحاظ ارزش غذایی کامل و مفید باشند.

به هنگام مصرف جوانه ها، دیگر نگران نخواهید بود که آلوده به کود، سم شیمیایی یا سایر موادآلوده باشد، زیرا این مواد حیات بخش به دست و زیر نظر خود ما تهیه شده اند.

برای تهیه جوانه چیزهایی که لازم دارید یک شیشه خالی، کمی آب و کمی دانه است. البته می توانید جوانه ها را درست مانند سبزه عید نوروز تهیه کنید و پس از دیده شدن جوانه های کوچک سبز ، آن را مصرف کنید. وقتی دانه را در آب خیس می کنید، آنزیم های موجود در آن که تا آن زمان به صورت غیرفعال در دانه وجود داشتند، فعال می شوند و نشاسته موجود در دانه تبدیل به قند می شود. پروتئین تبدیل به اسیدهای آمینه می شود و چربی اشباع مبدل به اسید چرب می شود. این فعالیت آنزیمی در جوانه، باعث تحریک فعالیت های آنزیمی در بدن انسان و سلامت و نشاط می گردد.

تهیه انواع جوانه ها

تمیزترین، مفیدترین و بی دردسرترین غذایی که می توان در زمان ما پیدا کرد، آنهایی هستند که به وسیله خود ما و در خانه درست می شوند، مثل انواع جوانه ها، ماست، پنیر، نان، سبزی خوردن. تهیه جوانه ها هم کار بسیار آسانی است و ما ایرانیان با سبزکردن انواع دانه ها برای سبزه شب عید، آشنایی زیادی با تهیه جوانه داریم. محل تهیه جوانه باید کمی گرم باشد. مثلاً یک طاقچه بالای شوفاژ یا نزدیک اجاق و یا یک قفسه که هوا در آن جریان داشته باشد ولی سرد نباشد.

برای آن که گرد و غبار روی جوانه ننشیند ، روی شیشه یا سینی را با تنزیبی بپوشانید. توجه کنید که از هر یک قاشق غذاخوری دانه غلات، هشت قاشق جوانه به دست می آید.

وسایل لازم برای تهیه جوانه:

- یک شیشه دهان گشاد نسبتاً بزرگ یا یک سینی کوچک که لبه آن اندکی بلند باشد،

- یک تکه ململ یا تنزیب و چند کش لاستیکی

- یک آب کش و یا یک چای صاف کن بزرگ

طرز تهیه:

- دانه ها را از شب تا صبح در آب خیس کنید و آن را در جای نیم گرمی قرار دهید ( بعضی دانه ها نیاز به خیس کردن ندارند).

- پس از خیساندن و آب کش کردن، آن را به آرامی زیرشیر آب بگیرید و سپس بگذارید در همان آب کش، کاملاً آبش جدا شود تا نپوسد.

- آن را در شیشه و یا سینی کوچک بریزید و پارچه مرطوبی روی آن بکشید و هر صبح و شب عمل شستن( به آرامی ) و آب کش کردن را تکرار کنید. در تابستان وقتی هوا خیلی گرم است عمل شستن را سه بار در شبانه روز تکرار کنید. در تمام این مدت ظرف را در محلی تاریک و نسبتاً گرم نگاه دارید. توجه کنید که باید اندکی آب در انتهای دانه ها وجود داشته باشد.

- اگر حرارت محیط حدود 22 درجه سانتی گراد و محل آن تاریک باشد، دانه خیلی زود جوانه می زند. بسته به نوع دانه، بین سه تا پنج روز و گاهی بیشتر می توانید جوانه را از تاریکی درآورید و پشت پنجره رو به آفتاب بگذارید. جوانه را همیشه مرطوب نگاه دارید تا اندکی بیشتر رشد کند ( آب کش کردن را فراموش نکنید).

- پس از یک تا دو روز ماندن در جلوی نور خورشید، جوانه آماده مصرف است. آن را یک بار دیگر به آرامی آب کش کنید و در ظرفی دربسته ای در یخچال نگه دارید و به تدریج مصرف کنید.

اگر بخواهید پوسته روی بعضی از جوانه ها ( مانند ماش یا سویا ) را از آن ها جدا کنید، جوانه آماده شده را در کاسه ای بریزید و آن را پر از آب کنید. سپس به آرامی آن را هم بزنید. پوسته ها روی آب می آیند، ولی بهتر است پوسته ها را از جوانه ها جدا نکنید، زیرا همین پوسته ها دارای مقدار زیادی فیبر هستند که برای کار دستگاه گوارش بسیار مفیدند.

بعضی از دانه ها مانند عدس، سویا، نخود، و مانند آن را یکی دو بار در روز زیر و رو کنید تا همه آنها هوا بگیرند و جوانه بزنند.

بعضی دانه ها زودتر و برخی دیرتر جوانه می زنند، ولی اگر دانه کهنه باشد جوانه نمی زند. همیشه بهترین نوع دانه را بخرید و تا آنجا که ممکن است دانه هایی را بخرید که به آنها سموم نباتی نزده اند.

بدین گونه انواع مختلف موادمعدنی را با خوردن جوانه ها به بدن خود می رسانید. می توانید دانه ی هر نوع سبزی را سبز و سپس مصرف کنید.( به جز سیب زمینی، گوجه فرنگی و لوبیا چشم بلبلی که مسموم کننده اند).

آسان ترین دانه ها برای جوانه زدن عبارت اند از: یونجه، ماش، عدس، شنبلیله، تربچه، نخود و گندم و پس از آن ها تخمه آفتاب گردان، کدو، کنجد، بزرک، نعنا و سپس انواع لوبیاها مانند سویا ، جو، ذرت و ارزن.

از میان جوانه ها، دانه سویا بسیار مغذی است. توجه کنید که دانه سویا تازه باشد، پوستش شکسته نباشد و دانه نصف نشده باشد.

زمان لازم برای تهیه جوانه ها:

الف- دانه های که باید حدود 6 تا 8 ساعت خیس کنید:

یونجه ( مدت جوانه زدن : 6-5 روز )

شنبلیله ( مدت جوانه زدن : 4-3 روز )

تربچه ( مدت جوانه زدن : 5-4 روز )

کنجد ( مدت جوانه زدن : 2-1 روز )

ب- دانه هایی که باید حدود 10 تا 18 ساعت خیس کنید:

نخود ( مدت جوانه زدن : 4-3 روز )

عدس ( مدت جوانه زدن : 5-3 روز )

ماش ( مدت جوانه زدن : 5-3 روز )

سویا ( مدت جوانه زدن : 5-3 روز )

آفتاب گردان ( مدت جوانه زدن : 2-1 روز )

گندم ( مدت جوانه زدن : 3-2 روز )

چاودار ( مدت جوانه زدن :3-2 روز )

ارزن ( مدت جوانه زدن :4-3 روز )

جوانه‌ها، جوان‌تان می‌کنند!

جوانه‌ها منبع فراوانی از ویتامین‌ها و املاح معدنی هستند که طی فرآیند جوانه زدن از دانه‌ها تولید می‌شوند و ارزش غذایی آن‌ها نسبت به خود دانه‌ها بیشتر است.

طی جوانه زدن، نشاسته، پروتئین و چربی‌های موجود در دانه تجزیه شده و به مواد سبک‌تر و قابل هضم و جذب‌تری تبدیل می‌شود.

در این فرآیند میزان ویتامین، املاح معدنی و پروتئین دانه افزایش یافته و از میزان کالری و کربوهیدرات آن کاسته می‌شود.

اغلب دانه‌ها را می‌توان برای جوانه زدن انتخاب کرد ولی باید از جوانه دانه‌هایی که ممکن است سمی باشند اجتناب کرد. بهترین دانه‌ها برای جوانه زدن عبارتند از: یونجه، عدس، گندم، ماش، شبدر و نخود.

جوانه‌ها دارای قندهای طبیعی هستند که می‌توانند نیرو و انرژی زیادی را به ما هدیه دهند.

با مصرف جوانه‌های گوناگون می‌توان مقدار قابل توجهی از ویتامین‌های گروه B و C و E را که برای آرامش اعصاب و روان موثرند به بدن رساند. همچنین افزایش منیزیم در جوانه‌ها به کنترل بی‌خوابی و فشار خون کمک شایانی می‌کند و سلنیوم که در سلامت قلب و عروق بدن و «روی» که جهت جلوگیری از ریزش مو و بلوغ جنسی نوجوانان لازم است طی جوانه زدن دانه‌ها افزایش می‌یابد.

در فرآیند جوانه‌زنی اسید فیتیک موجود در دانه‌ها که میل ترکیب با کلسیم و آهن بدن را دارد، شکسته و تجزیه شده و خاصیت مضر خود را از دست می‌دهند.

جوانه‌ها به مقدار زیادی دارای فیبر محلول و نامحلول می‌باشند که سبب دفع کامل مدفوع، بهبود بواسیر و یبوست و مانع بروز سرطان روده شده و به تنظیم قند و چربی خون کمک می‌کنند.

جوانه‌ها به علت غنی بودن از ویتامین C در جذب آهن به بدن کمک فراوانی می‌کنند بنابراین بهتر است آن‌ها را به صورت مخلوط در انواع سالادها به میزان مناسب همراه با غذا و انواع ساندویچ‌ها به مصرف برسانیم.

جوانه‌ها به علت خاصیت غذایی بالا فرد گرسنه را خیلی زود سیر می‌کنند و خاصیت چاق‌کنندگی ندارند.

مصرف جوانه گندم در درمان ریزش مو، رفع شوره سر، رفع انواع جوش صورت و ناراحتی پوستی مؤثر است

تحقیقات نشان داده است که کلروفیل موجود در جوانه‌ها تا 99 درصد از توسعه سرطان جلوگیری می‌کنند. لذا، با مصرف جوانه حبوبات و غلات در غذاهای گوناگون نظیر آش، سوپ و حلیم می‌توان به سلامت و افزایش طول عمر دست یافت و فرآیند پیری را به تأخیر انداخت.

جوانه‌ها طی جوانه زدن خاصیت نفخ‌زایی خود را از دست داده و از حساسیت‌زایی پروتئین آن‌ها کاسته می‌شود این موضوع برای کسانی که دستگاه گوارش حساسی دارند بسیار مناسب است.

توجه: به دلیل آن که در جوانه‌ها نشاسته به قند تبدیل می‌شود. آن‌ها بسیار شیرین، خوشمزه و لذیذ هستند و تا زمان مصرف در حال رشد بوده و زنده می‌باشند. از این رو، مصرف آن را به عنوان میان‌وعده‌ای مغذی برای تمامی افراد خصوصاً دانش‌آموزان توصیه می‌کنیم.

مصرف یک فنجان از جوانه می‌تواند تأمین‌کننده قسمت عمده‌ای از نیاز بدن انسان به ویتامین‌ها باشد. لذا، نیازی به مصرف زیاده از حد آن‌ها نیست.

با جوانه‌ها جوان شوید

در عصر حاضر، رژیم غذایی مردم فاقد ویتامین و املاح معدنی به مقدار لازم برای سلامتی بدن بوده و درصد عمده آن را چربی‌ها و غذاهایی با کمیت بالا و کیفیت پایین تشکیل می‌دهد.

در سنین مختلف، مردان بین 10 تا 30 درصد بیشتر از زنان به پروتئین و ویتامین‌های 6B، A،12B و اسید فولیک و املاح کلسیم، فسفر، روی و یُد نیاز دارند. جوانه‌ها که هم در دسترس، ارزان و سالم بوده و هم می‌توانند قسمت عمده‌ای از نیازهای بدن را به ویتامین‌های مختلف، املاح معدنی و آنزیم‌ها تأمین کنند، مقدمات داشتن عمر طولانی و بدون بیماری، رساندن مواد غذایی به مقدار لازم و متعادل و مناسب به بدن را فراهم می‌کنند.

در سنین بالا به دلیل تحرک کمتر، نیاز بدن به انرژی کاسته شده، ولی در مقابل نیاز به ویتامین‌ها، املاح و پروتئین افزایش می‌یابد. با مصرف جوانه‌های مختلف می‌توانید مقدار قابل توجهی از ویتامین‌های B را به بدن برسانید.

افزایش منیزیم در جوانه‌ها به کنترل بی‌خوابی و فشار خون کمک شایانی می‌کند

و سلنیوم که در سلامت قلب و عروق بدن و «روی» که جهت جلوگیری از ریزش مو

و بلوغ جنسی نوجوانان لازم است طی جوانه زدن دانه‌ها افزایش می‌یابد

توجه به این موضوع که تأمین ویتامین‌های C و E، بتاکاروتن و سلنیوم می‌تواند از اکسیداسیون چربی‌ها در بدن جلوگیری کند و نیز تأمین منیزیم می‌تواند فشارخون را کنترل نماید، به نقش مهم جوانه‌ها و گنجاندن آن‌ها در برنامه غذایی روزانه بیشتر پی می‌بریم.

تقویت سیستم ایمنی و حافظه با جوانه گندم

سید ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه می‌گوید: جوانه گندم به دلیل داشتن ویتامین‌E، سلنیوم و منیزیم باعث حذف رادیکال‌های آزاد می‌شود و به تقویت سیستم ایمنی و فعالیت‌های مغز کمک می‌کند.

علاوه بر این، استفاده از مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان در هوش و تقویت قدرت حافظه نیز مؤثر است. موادی نظیر سبزی‌های تازه با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد حالت ارتجاعی رگ‌ها را حفظ کرده و باعث خون‌رسانی بهتر به مغز و اعصاب شده و به طور غیرمستقیم از کاهش توانایی فکری جلوگیری می‌کنند.

 

کاهش فشارخون بالا با جوانه گندم

مرتضی صفوی، متخصص تغذیه می‌گوید: جوانه گندم به دلیل داشتن پتاسیم و منیزیم بالا باعث کاهش فشارخون بالا می‌شود.

جوانه گندم حاوی ویتامین‌های ب 6، A، ب 12، اسید فولیک و املاح کلسیم، فسفر، روی، منیزیم و سلنیوم است.

پوست و مویی شاداب با جوانه گندم

مصرف جوانه گندم در درمان ریزش مو، رفع شوره سر، رفع انواع جوش صورت و ناراحتی پوستی مؤثر است.

همچنین کسانی که از یبوست، خستگی و بی‌حالی رنج می‌برند، از جوانه گندم استفاده کنند.

جوانه گندم حاوی «روی» زیاد است که در بزرگسالان سبب ترمیم زخم‌ها می‌شود و برای کسانی که بیماری‌های عفونی دارد، مفید است و سبب بهبود زخم‌ها، درمان و جلوگیری از آکنه می‌شود و همچنین سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.

خواص یک سبزی سفید رنگ

دو هزار سال پیش ژاپنی‌ها و چینی‌ها قارچ را کشف کردند. آنها از قارچ در طب سنتی خود بهره می‌جستند. برخی از گونه‌های قارچ، خوراکی و برخی سمّی هستند. آن دسته از قارچ‌ها که دارای کلاه قرمز با لکه‌های سیاه و سفید هستند سمّی می‌باشند. نوع خوراکی آنها به نام‌های صدفی، دکمه‌ای، چینی و ژاپنی معروف است.

60- 50 سال است که قارچ در ایران کشف‌ شده‌ و حدود صد واحد تولیدی و عمدتاً در استان تهران و اطراف آن (کرج، نظرآباد و شهریار) در حال کشت قارچ هستند.

سرانه مصرف قارچ در چین حدود 5000 گرم، در انگلستان حدود 2000گرم و در ایران کمتر از 500 گرم (یعنی حدود ده برابر کمتر از چین) است. میانگین مصرف قارچ در دنیا حدود 1500 گرم در سال است.

آیا مصرف قارچ واقعاً مفید است؟

نباید در مورد فواید مصرف قارچ افراط و تفریط کرد. قارچ جزء گروه سبزیجات است و نیاز روزانه انسان به این گروه، 5- 3 واحد است. در قارچ‌ها سخن از پروتئین به میان نمی‌آوریم، زیرا سبزیجات اصولاً دارای پروتئین کمی هستند. گوشت در حدود 20 درصد پروتئین دارد، ولی پروتئین قارچ تنها در حدود 3- 2 درصد است، یعنی10 برابر کمتر.

ترکیبات قارچ

پروتئین: در کشور فنلاند قارچ‌های خوراکی دارای 4/7 درصد پروتئین هستند، که البته قابل مقایسه با گوشت که دارای 20 درصد پروتئین است، نمی‌باشند.

ویتامین‌ها:

ویتامین B2: حدود 21 درصد از مقدار توصیه شده ریبوفلاوین را تامین می‌کند.

ویتامین B3: حدود 30 درصد از مقدار توصیه شده نیاسین را تامین می‌کند.  

ویتامین C:‌ حدود 6 درصد از مقدار توصیه شده ویتامین C را تامین می‌کند.

ویتامین B9: حدود 9 درصد از مقدار توصیه شده اسید فولیک را تامین می‌کند.

املاح:

سلنیوم: تقویت کننده سیستم ایمنی و ضد سرطان است. مصرف صد گرم قارچ 16 درصد نیاز روزانه سلنیوم را مرتفع می‌کند.

پتاسیم: برای قلب وفشار خون بالا مفید است. مصرف صد گرم قارچ، 17درصد نیاز روزانه پتاسیم را مرتفع می‌کند.

فسفر: به استحکام استخوان و دندان کمک می‌‌کند. مصرف صد گرم قارچ، 12درصد نیاز روزانه فسفر را مرتفع می‌کند. فسفر موجود در قارچ کارایی مغز را افزایش داده و برای کودکان و دانش آموزان می‌تواند در تقویت حافظه و کارایی مغز موثر باشد.

روی: تقویت کننده سیستم ایمنی وضد عفونت است. مصرف صد گرم قارچ، 6 درصد نیاز روزانه روی را مرتفع می‌کند.

مس: خونساز است. مصرف صد گرم قارچ، 30 درصد نیاز روزانه مس را مرتفع می‌کند.

آب:

صد گرم قارچ، 80 تا90 درصد آب دارد.

انرژی:

صد گرم قارچ، کمتر از 30 کیلوکالری انرژی در بدن تولید می‌کند. مصرف قارچ مثل سایر سبزیجات در رژیم‌های کاهش وزن کاربرد دارد.

فیبر: وجود فیبر موجود در آن در پیشگیری از بروز سرطان‌های دستگاه گوارش به خصوص روده بزرگ نقش مهمی دارد. همچنین می‌تواند به کاهش ‌تری گلیسیرید و قند خون کمک کند.

یکی از باورهای غلط در مورد قارچ، نام بردن از آن به عنوان منبع غنی

پروتئین است. قارچ تازه، حدود 90 درصد یا حتی بیشتر آب دارد بنابراین

میزان پروتئین، چربی و کالری آن بسیار ناچیز است

از آنجایی که قارچ تقریباً چربی در خود ندارد منبع خوبی برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلب و عروق محسوب می‌شود.

 

هشدار

* تاریخ انقضاء در قارچ بسته بندی شده، دو هفته است. هنگام خرید به بسته بندی، تاریخ انقضاء و پروانه بهداشتی توجه فرمایید. باید کارگاه و محیط کشت قارچ استریل و تحت کنترل باشد.

* قارچ از جمله سبزیجات مفید است که ارزش املاح آن بالا می‌باشد. به جز ویتامین‌های B9(اسید فولیک) وB6  (پیریدوکسین)، تمام منابع ویتامینی و املاح قارچ در اثر طبخ خوب حفظ می‌شود.

سوخته‌اید؟ قارچ بخورید!

تاکنون تحقیقات اندکی در مورد خواص قارچ انجام شده اما بررسی‌ها، حاکی از آثار دارویی قابل‌توجه آن در تقویت سیستم ایمنی بدن و درمان عفونت‌های ویروسی و انواع سرطان‌هاست.

گفتگوی زیر با دکتر رضا راست‌منش، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد ارزش غذایی این سبزی سفیدرنگ است.

با توجه به اینکه گوشت قرمز گران شده توصیه می‌کنید قارچ را جایگزین آن کنیم؟

به هیچ‌وجه. یکی از باورهای غلط در مورد قارچ، نام بردن از آن به عنوان منبع غنی پروتئین است. قارچ تازه، حدود 90 درصد یا حتی بیشتر آب دارد بنابراین میزان پروتئین، چربی و کالری آن بسیار ناچیز است. برخی خانواده‌ها با این پندار غلط، مبالغ زیادی را صرف خریدن قارچ می‌کنند و آن را جایگزین مناسبی برای گوشت می‌دانند درحالی‌که می‌توان همین هزینه را صرف تهیه منابع پروتئینی دیگر مانند تخم‌مرغ کرد.

پس با این توضیحات قارچ ماده غذایی با ارزشی نیست!

اشتباه نکنید! منافع قارچ را نمی‌توان نفی کرد چون منبع خوب ترکیب‌هایی به نام پورین و پریمیدین است و برای افرادی که دچار سوختگی‌های شدید یا سرطان هستند و لازم است سلول‌های از دست رفته‌شان سریع جایگزین شود، منبع غذایی خوبی است. از سوی دیگر، ما مواد غذایی را فقط به خاطر دریافت انرژی و پروتئین مصرف نمی‌کنیم.

اگر قارچ را با سایر مواد غذایی مصرف کنیم، ممکن است اسیدهای آمینه آن کامل شود و ارزش غذایی‌اش افزایش پیدا کند؟

بله، نه تنها قارچ بلکه انواع مختلف مواد غذایی اگر با هم خورده شوند، ریزمغذی‌هایشان کامل می‌شود. وقتی مواد غذایی مختلف مثل غلات، حبوبات، لبنیات، پروتئین و سبزی‌ها با هم مصرف می‌شوند، منابع کاملی از اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها و مواد معدنی به بدن می‌رسد.

این موضوع حقیقت دارد که قارچ تنها منبع گیاهی ویتامین D است؟

نه! در واقع ارگوسترول نوعی استرول گیاهی است که در قارچ وجود دارد. این استرول باید وارد بدن شود و مسیر خاصی را در کبد طی کند و اگر کسی که این استرول را مصرف کرده، 20 دقیقه تا نیم ساعت در معرض نور خورشید بماند، زیر پوستش ویتامین D ساخته می‌شود. پس قارچ ویتامین D ندارد، بلکه پیش‌ساز آن را دارد.

آیا ارزش غذایی قارچ‌ها با هم متفاوت است؟

نه، خواص آن‌ها تقریباً یکسان است.

فسفر موجود در قارچ کارایی مغز را افزایش داده و برای کودکان و دانش آموزان می‌تواند در تقویت حافظه و کارایی مغز موثر باشد

مصرف قارچ ممنوعیت یا محدودیت هم دارد؟

مصرف قارچ برای افرادی که اسید اوریک بالا و نقرس دارند، مضر است. برخلاف اینکه تصور می‌شود دلیل کم‌خونی، مصرف کم پروتئین و آهن است، بالا بودن اسیداوریک نیز می‌تواند باعث کم‌خونی شود. بالا بودن اسید اوریک باعث سرکوب هورمون اریترپویتین می‌شود و کم‌خونی ایجاد می‌کند.

هنگام خرید قارچ به چه نکته‌هایی باید توجه کنیم؟

هرگز نباید خودمان اقدام به جمع‌آوری قارچ کنیم زیرا قارچ‌های سمی و غیرسمی آنقدر مشابه هم هستند که حتی گیاه‌شناسان بدون استفاده از دستگاه‌های میکروسکوپی و ابزارهای مخصوص نمی‌توانند آن دو را تشخیص دهند. باید قارچ را از مراکزی که مجوز دارند، تهیه کرد. از سوی دیگر، چون قارچ آب زیادی دارد امکان فساد، لزج و له‌شدگی آن بالاست. قارچ را می‌توان در یخچال بین 3 تا 7 روز نگهداری کرد اما بیش از این مدت به مرور لزج می‌شود و ترکیب‌هایی آزاد می‌کند که برای افرادی که دچار سردرد میگرنی هستند، مضر است.

و بهترین شیوه طبخ قارچ؟

بهترین نوع طبخ قارچ، تفت دادن و پختن آن در آب خود قارچ است. در این صورت، قارچ بافت خود را حفظ می‌کند. قارچ آب زیادی دارد و حین تفت دادن خود آب می‌اندازد پس نیازی نیست به آن آب اضافه کنیم.

جوانه‌های گیاهی؛ سرچشمه جوانی

دکتر علی فانی، عضو هیات علمی دانشگاه افزود: با فراهم کردن شرایط مناسب رشد مانند حرارت و رطوبت برای دانه های خوراکی مانند گندم، جو و ماش که فرآیند جوانه زدن در آن‌ها آغاز می‌شود و در حین جوانه زدن تغییرات اساسی در ترکیبات این دانه ها انجام می‌شود که این تغییرات سبب کاهش ترکیبات پیچیده گیاهی مانند نشاسته و کربوهیدرات‌ها شده و در عوض ترکیبات ساده تر قندی پروتئین و عوامل سبزینه گیاهی که شامل عوامل کمیاب از قبیل سلنیوم و ید برای بدن انسان هستند در آن‌ها افزایش می‌یابد.

وی ادامه داد: تجمع ویتامین‌های A ،E ،C و ویتامین‌های گروه B، آنتی‌اکسیدان‌ها، املاح کمیاب و ترکیبات ضدسرطان و ضدپیری در جوانه ها، این ماده غذایی را به منبعی از عناصر ضروری برای بدن تبدیل کرده که به آن نام سرچشمه جوانی نیز داده شده است.

دکتر فانی اظهار داشت: بهتر است علاوه بر دانه‌های یاد شده از دانه‌هایی از قبیل لوبیاها، شبدر، یونجه، آفتابگردان، سیر و تربچه را جهت چاشنی در سالاد، ماست و سس‌ها استفاده کرد.

به گفته پژوهشگر گیاهان دارویی، میزان ویتامین B12 موجود در جوانه گندم نسبت به دانه آن چهار برابر است و ویتامین‌های گروه B در جوانه‌های این گیاه به سه تا 12 برابر و ویتامین E به میزان سه برابر افزایش می‌یابد.

عضو هیات علمی دانشگاه توضیح داد: بر اساس نتایج تحقیقات، میزان افزایش ویتامین‌های A و C در جوانه سویا باورکردنی نیست، به طوری که میزان ویتامین آ 300 درصد و میزان ویتامین ث 500 تا 600 درصد افزایش می‌یابد.

جوانه یونجه نیز منبع ترکیبات شیمیایی بنام ساپونین است که در بدن ما سبب

کم شدن کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب می‌شود و در نتیجه از سختی عروق

و بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری می‌کند

وی تاکید کرد: میزان ترکیباتی که سلول‌های بدن ما را از غیرطبیعی و سرطانی شدن حفظ می‌کند در بعضی از جوانه ها 10 تا 100 برابر بیشتر از دانه همان گیاهان است.

به گفته دکتر فانی، جوانه یونجه نیز منبع ترکیبات شیمیایی بنام ساپونین است که در بدن ما سبب کم شدن کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب می‌شود و در نتیجه از سختی عروق و بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری می‌کند.

وی ادامه داد: با استفاده از این جوانه‌ها سیستم ایمنی بدن تقویت شده و ترکیبات محافظت کننده بدن در مقابل بیماری‌های ویروسی افزایش می‌یابند.

این پژوهشگر گیاهان دارویی در خاتمه خاطرنشان کرد: شاید بتوان گفت آنچه به عنوان رمز رشد زندگی در جنین و سلول‌های بنیادی وجود دارد، در جوانه‌های گیاهی نیز موجود است و کار می‌کند.