گل گاو زبان

گل گاو زبان

یکی از عجایب سلسله کوه های البرز که قله عظیمی چون دماوند دارد، پرورش چندین نوع گیاه دارویی است که اثر درمانی زیادی دارند و منحصراً در دامنه های این کوه به عمل می آیند و در کوه های دیگر اثری از آنها نیست. چندی پیش جراید ایران از یکی از این گیاهان سخن گفته و اثرات سحرآمیز آن را بیان داشتند و نوشتند که کارشناسان خارجی بذر این گیاه را به کشورهای دیگر برده اند، ولی با کوشش فراوان نتوانسته اند آن را به عمل آورند، زیرا این گیاه فقط در زادگاه اولیه خود سبز می شود.

هر چند در کتب قدیم به گل گاوزبان " لسان الثور" می گویند، ولی در واقع نام دیگری ندارد. اسم فرانسوی، انگلیسی، آلمانی، ترکی و غیره هم ندارد، چون در هیچ نقطه ای از زمین جز دامنه کوه های البرز به عمل نمی آید و با گیاه دیگری که در آذربایجان و شهرهای دیگر ایران و کشورهای دیگر می روید و به غلط به گاوزبان مشهور شده است، نسبتی ندارد. برای اینکه این اشتباه که حدود چند قرن است پزشکان و دارو سازان را گمراه کرده است، از بین برود این را "گل گاوزبان" و دیگری را "گیاه گاوزبان" بنامید. این دو گیاه متفاوت هستند، تنها گل هایشان کمی به هم شبیه است، هیچگونه خواص مشترکی ندارند و از نظر منافع طبی با هم متضاد می‌‌باشند. گل های "گل گاوزبان" درشت تر از گل های"گیاه گاوزبان" است.

"گل گاوزبان" در ایران، و "گیاه گاوزبان" در اروپا و امریکا شهرت زیادی دارند. پزشکان سنتی ایران در معالجه بسیاری از امراض از "گل گاوزبان" استفاده می کردند و نتیجه می گرفتند. پزشکان جدید هم خواص "گل گاوزبان" را می دانستند و برای دسته ای دیگر از امراض تجویز می نمودند و چون عطاران فرقی بین "گل گاوزبان" و "گیاه گاوزبان" قایل نبودند، آنها را به جای هم می دادند، و به همین جهت معالجه آنها نتیجه نمی داد و محققین از اینکه خواص و منافع این گیاه از بین رفته است در تعجب بودند.

یکی از مترجمین، تمام فواید "گیاه گاوزبان" راترجمه کرده و به "گل گاوزبان" نسبت داده، سپس پرسیده است: چرا ایرانیان فقط از گل گاوزبان استفاده می کنند؟... به برگ و سرشاخه های آن توجهی ندارند، در جواب ایشان باید بگوییم که گل گاوزبان، فقط گلش فواید طبی دارد، زیرا گیاهی که  فرنگی ها به او "بوراش" می گویند گل گاوزبان نیست.

صاحب کتاب "تحفه" در شرح گاوزبان چنین می نویسد: گل گاوزبان لاجوردی و شبیه گل انار بوده و تخم آن مستدیر( حلقوی شکل )  و لعابی است و در کوه های دارالمرز(البرز) بسیار زیاد یافت می شود. گیاه دیگری که در اصفهان و بعضی از بلاد، گاوزبان می دانند "مرماخوز" است که گل آن لاجوردی و کوچک و مدور است. ("مر" نام قبیله ای از ساکنان شمال افریقاست که بذر چند گیاه دارویی را که یکی از آنها گیاه گاو زبان است به اسپانیا برده  و در آنجا پرورش داد و استعمال آنها را در طب معمول داشته‌‌اند. این گیاهان به اسامی مختلف مرماتوس، مرماهوس، مرمازا در کتب طبی قدیم وارد شده و خواص آنها تحقیق گردیده است.) بعد از جنگ های صلیبی گیاه گاوزبان را از اسپانیا به اروپا آوردند و در آنجا کاشتند و چون در کتاب قانون ابو علی سینا از گل گاوزبان زیاد تعریف شده بود و این کتاب نیز در مورد قبول و استناد استادان پزشکی اروپا بود، به همین جهت مورد توجه واقع گردید، ولی متاسفانه گیاه گاوزبان هیچ یک از خواص گل گاوزبان اصلی را نداشته و در عوض منافع دیگری داشت که کم کم محققین اروپایی به آن پی بردند. از جمله معلوم شد که سرشاخه، گل و برگ این گیاه دارای مقداری شوره بوده، عرق وادرار را زیاد می کند. در صورتی که در کتب طبی ایرانیان که در دانشگاه های اروپا تدریس می شد، چنین خواصی را به او نسبت نداده بودند.

حال اجازه فرمایید این دو گیاه را به طور جداگانه معرفی کرده و منافع آنها را شرح دهیم:

گل گاوزبان اصلی

این گیاه به طور خودرو، منحصراً در دامنه ی کوه های البرز به عمل می آید و تاکنون اهلی نشده و قابل کشت نیست.

- مقوی روح و اعضای رئیسه بدن بوده، حواس پنجگانه یا بهتر بگویم، حواس هجده گانه آدمی را تقویت می کند.

- شکم را نرم و کیسه صفرا را باز می کند، اخلاط سوخته سوداوی را از معده خارج و عوارض آن را از بین می برد.

- جوشانده آن همراه با داروهای دیگر جهت سرسام(مننژیت)، برسام(ورم حجاب حاجز)، مالیخولیا، جنون و رفع حواس پرتی مفید می باشد.

- جوشانده آن نشاط آور بوده، رنگ رخسار را باز می کند.

- سینه را نرم می کند، تنگی نفس و درد گلو را شفا می دهد.

- دلهره و وحشت را از بین می برد و غم و غصه را کم می کند و برای کسانی که با خود حرف می زنند سودمند می باشد.

- جوشانده آن با عسل جهت تنگی نفس تجویز شده است.

- جویدن برگ تازه آن جهت درمان جوش های چرکی دهان اطفال، برفک، سستی بیخ دندان و رفع حرارت دهان نافع است. مقدار خوراک گل آن دو مثقال تا پنج مثقال می باشد.

- عرق گل گاوزبان جهت امراض سوداوی، وسواس و خفقان مفید است.

- دارای منیزیم بوده و از سرطان پیشگیری می کند.

- تحقیقات جدید بیانگر این مطلب هستند که عصاره آبی گل گاوزبان دارویی مؤثر و بی‌خطر برای درمان بیماران مبتلاء به اختلال وسواسی اجباری می باشد.

- گل گاوزبان دارای موسیلاژ به میزان ?-? درصد، فلاونوئید 15/0درصد و آنتوسیانین با آگلیکون دلفینیدین و سیانیدین به میزان 34/13 درصد و به مقدار ناچیز آلکالوئید از دسته پیرولیزیدین است.

- گل مرغوب گلی است که دارای دم سفید و گلبرگ های بنفش باشد. برگ های تازه گل گاوزبان دارای مقدار زیادی ویتامین C می باشد.

*پس این گیاه دارای شوره نیست، عرق و ادرار را زیاد نمی کند.

حشیشه الجرب (گل کبوتر

:حشیشه الجرب (گل کبوتر)

نام لاتین :Scabiosa

این گیاه از روزگاران کهن مورد توجه بودهاست و از جمله داروهای شفابخش در بیماریهای جلوی نظیر جذب بوده است ؛ این گیاهقاعده آور است و در درمان سرفه؛ برونشیت؛ ناراحتی های حاد تنفسی موثر است خوردن آنموجب تسهیل خروج اخلاط از ریه می شود از ریشه تازه له شده آن برای ناراحتی هایپوستی مثل جرب استفاده می شود دم کرده یا جوشانده گیاه به صورت غرغره برای رفع التهابو زخم مخاط دهان موثر است

نحوه مصرف :10 گرم برگ گیاه را در 100 گرم آب جوش دمکرده صاف نموده مصرف  کنید

خارشتر( اشتر خار

:خارشتر( اشتر خار(

نام لاتین:Blessed thistl

از دم کرده این گیاه در موارد سردردهای یکطرفه و تپش قلب مصرف می شود این گیاه طبیعت گرم و خشک دارد این گیاه برای یرقان؛ اسهال صفراوی و رفع بی اشتهایی موثر است مصرف این گیاه به عنوان داروی ضد سرطان مورد توجه است این گیاه ضد سم نیز میباشد .  مالیدن کوبیدن شاخه و برگها و ریشه آن که در سرکه پرورده شده باشد برای تسکین دردها مفید است .

نحوه مصرف : دم کرده ؛ 50 گرم گیاه در 1000 گرم آب جوش ریخته دم کشیده روزانه 3 تا 4 لیوان میل شود تهیه سرکه ؛ گیاه را در سرکه انگور به مدت 40 روز در آفتاب خیسانده و سپس استفاده نمایید .

دم اسب (علف هفت بند)

نام :دم اسب (علف هفت بند)

نام لاتین:Horse tail

این گیاه به واسطه دارا بودن ترکیبات طلا در درمان آرتروز مورد استفاده قرار می گیرد این گیاه مدر بوده بنابراین در رفع جذب آب و اختلالات الکترولیتی کاربرد دارد مصرف این گیاه برای زمان بارداری باید با احتیاط مصرف شود این گیاه باید از دسترس کودکان دور بماند این گیاه در رده گیاهان با ع وارض نامشخص دسته بندی شده است ربرای کمک به درمان تجمع آب در بدن یادر درمان آرتروزهای روماتیسمی نیز می توان از دم کرده استفاده کرد .

نحوه مصرف : 1 تا 2 قاشق مرباخوری گیاه خشک را در یک پیمانه آب جوش ریخته 10 دقیقه خیس کنید و سپس آن را میل کنید مقدار مصرف در هر روز تا 2 پیمانه (220CC  ) مجاز است

گیاه " اسفرزه

گیاه " اسفرزه " کلسترول خون را کاهش می‌دهد گیاه "اسفرزه " تاثیر بسزایی در کاهش میزان کلسترول ، چربی و قند خون در افراد دیابتی و مبتلا به چربی خون دارد. استفاده از این گیاه میزان ابتلا به سرطان روده بزرگ را نیز کاهش می‌دهد. پودر پوسته این گیاه در طب سنتی به عنوان یک داروی "ملین" در درمان یبوست کاربری زیادی دارد، پوسته دانه اسفرزه به عنوان یک فیبر "هیدرو کلویید" در درمان دیابت نیز مفید است. نباید در زمینه استفاده از گیاهان دارویی خود درمانی کرد، مصرف گیاهان دارویی نیاز به مشاوره با پزشک دارد، در غیر این صورت فرد به مسمومیت دارویی به شکل سردرد و تهوع مبتلا می‌شود. گیاه" اسفرزه" در نواحی شمال کشور( رودبار ، منجیل ، دشت گرگان،خراسان)، غرب (کردستان ،مهران) و مرکز کشور (اصفهان، خوزستان، شوش ، بوشهر و فارس) یافت می‌شود.

خواص غذایی کنگر

خواص غذایی کنگر

 نام علمی کنگر CYNARA SCOLYMUS است. این گیاه اولین بار در اتیوپی کشت شد و بعد در نقاط مختلف دنیا گسترش پیدا کرده است. محل اصلی رویش این سبزی مدیترانه، جزایر قناری و آمریکای جنوبی است. زمان به گل نشستن این گیاه از بهار تا نیمه ی تابستان است که به عواملی چون شرایط اقلیمی و گرمای هوا وابسته است. دم برگ داخلی سفید رنگ ، راس ساقه و هاگدان قسمت های خوراکی این گیاه را تشکیل می دهد که در سوپ ، خورش  و سالاد مورد استفاده قرار می گیرد. در یونان و مصر باستان، این گیاه به دلیل نقش کمکی در هضم مواد غذایی مورد توجه قرار گرفت و در قرن 16 میلادی در اروپا یکی از سبزیجات معروفی بود که توسط اشراف مصرف می شد.  در طب سنتی اروپا ، برگ های کنگر به عنوان ماده افزایش دهنده ادرار ( دیورتیک ) و محرک کلیه ها ، محرک ترشح صفرا از کبد  و انقباض کیسه صفرا مورد استفاده قرار می گرفت. این گیاه غنی از پتاسیم بوده، ولی از لحاظ انرژی محدود است. 

مواد مغذی اصلی موجودد در 100 گرم کنگر خام

انرژی	18 کیلو کالری
پتاسیم	360 mg
آهن	1 mg
فولات	21 میکروگرم
کلسیم	41 mg
پتنوتنیک اسید	3/0 mg
ویتامین B1	1/0 mg
سدیم	27 mg
بتاکاروتن	39 میکروگرم
فیبر	4 gr

 

خواص درمانی کنگر در سلامت بدن

سرگل های این گیاه به عنوان سبزی مصرف می شود که برای دستگاه گوارش مقوی بوده و به هضم مواد غذایی کمک می کند. عصاره ی برگ و ریشه ی کنگر برای جلوگیری از رسوب چربی در جدار رگ ها مفید بوده و در درمان یرقان ، سوء هاضمه ، احساس ناراحتی در معده ، نفخ ، بی اشتهایی  ، تهوع ، اسهال خفیف یا یبوست ، نارسایی کبد ، دفع مزمن آلبومین و کم خونی بعد از جراحی موثر بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می کند. در بعضی از کشورها به عنوان محرک تمایلات جنسی مصرف می شود.

 ماده سینارین که در عصاره برگ کنگر وجود دارد، باعث کاهش کلسترول خون می شود. تحقیقات نشان داده است که سینارین باعث کاهش سطح تری گلیسیرید خون نیز می شود.

سینارین و ماده دیگری که به عنوان اسید کافئیک شناخته شده است، کبد را در برابر عفونت حفظ می کند و به کبد کمک می کند تا بعد از تخریب قسمتی از آن دوباره خود را از نو بسازد. از آنجایی که کنگر محتوی کربوهیدرات پیچیده غیر قابل هضم به نان اینولین است، خاصیت مسهلی دارد. از طرفی اینولین موجود در کنگر باعث افزایش باکتری های مفید و کاهش باکتری های مضر در مدفوع می شود. در حقیقت باعث حفظ سلامتی روده شده و احتمالاً می تواند خطر سرطان روده باریک را کاهش دهد. آنتی اکسیدان  موجود در کنگر، پوست را در برابر سرطان محافظت می کند.

مقدار مصرف

بزرگسالان برای بهره گیری از اثرات درمانی کنگر می توانند ،4-1 گرم برگ خشک یا خام آن را سه بار در روز مصرف کنند.

  کسانی که نباید کنگر مصرف کنند

-    بهتر است زنان باردار، کودکان، بیماران مبتلا به بیماری شدید کبدی یا کلیوی از مصرف برگ کنگر پرهیز کنند. 

- از آنجایی که برگ های کنگر محرک انقباض کیسه ی صفراست، افرادی که سنگ کیسه ی صفرا دارند نباید آن را مصرف کنند، چرا که افزایش انقباض کیسه ی صفرا منجر به انسداد مجاری و حتی پارگی کیسه صفرا می شود. 

- هم چنین اشخاصی که نسبت به کنگر و یا خواص سینارین حساسیت دارند، باید از مصرف این گیاه پرهیز کنند

برخی گیاهان التیام بخش

برخی گیاهان التیام بخش

تاریخچه استفاده از گیاهان به عنوان داروی درمانی از همان ابتدای تلاش بشر برای درمان انواع بیماری ها شروع می شود. جالب است بدانید که بسیاری از گیاهانی که به عنوان چاشنی به غذای اصلی خود اضافه می کنید و یا بخشی از ترکیبات اصلی وعده های غذایی است نقش شگفت انگیزی در ترمیم، التیام و درمان دارد.

مهم ترین و شاخص ترین این گیاهان با نقش فوق عبارتند از:

1) رزماری (اکلیل کوهی):

این گیاه به عنوان دارویی تقویت کننده مغز در پزشکی سنتی چین کاربرد دارد. این گیاه حاوی روغن عصاره ای است که فعالیت مغز را تحریک کرده و هوشیاری را افزایش می دهد. همچنین برای تقویت سیستم گوارش و ایمنی بدن مفید است . برای برخورداری از خواص معجزه آسای این گیاه می توان آن را مثل چای دم نمود و مصرف کرد و یا مثل چاشنی به غذا و سوپ اضافه کرد و یا از عصاره آن برای عطر انگیز کردن خانه استفاده کرد.

2) نعناع:

نعناع و خانواده گیاهی آن مثل سوسنبر و پودنه یکی از گیاهانی هستند که در علم پزشکی دارای چندین کاربرد هستند. مثلا نعناع فلفلی ویا سوسنبر باعث افزایش مواد مترشحه مفید دستگاه گوارش می شود. اغلب ناراحتی های گوارشی را تسکین می دهد. همچنین حاوی آنتی اکسیدان هایی است که کبد را پاکسازی نموده، سموم را ازبدن دفع نموده  و بینایی را تقویت می کند. می توان این گیاه را دم نموده و نیم ساعت بعد از صرف غذا نوشید تا از بروز ناراحتی های گوارشی در امان بود.

3) آویشن:

در زمان سرما خوردگی و ابتلا به آنفولانزا می توان  مقداری از این گیاه را دم نموده و بنوشید. زیرا دارای خاصیت ضد باکتریایی، ضد ویروسی و ضد عفونی کنندگی است. این گیاه همچنین در تنظیم سیستم گوارش  و پیشگیری از نفخ موثر است.

4) مریم گلی:  

مریم گلی باعث افزایش اکسیژن در بخش کورتکس مغز و بهبود نیروی تمرکز می شود. این گیاه در تقویت عملکرد مغز بسیار موثر است. روش مصرف آن می تواند به عنوان چاشنی باشد.

5) پیاز کوهی:

یکی از خانواده های سیر و پیاز ، سوسن یا پیاز کوهی است که حاوی مقدار قابل توجهی از ویتامین c  و مواد معدنی ضروری مثل پتاسیم ، کلسیم، آهن و فولیک اسید می باشد. در پزشکی چین برای پاک سازی بینی گرفته ، پیشگیری از بوی بد دهان، تسکین درد معده ، تقویت کمر و افزایش گردش خون و درمان سردی دست و پا استقاده می شده است. این گیاه نیز می تواند به عنوان چاشنی و مطابق با ذائقه ، به بعضی غذاها اضافه شود.

6) ریحان:

این گیاه یکی از ترکیبات غذایی مورد علاقه مردم ایتالیا است . بوی این گیاه انرژی را مضاعف می کند و سرشار از بیوفلاونوئیدی است که در حفظ سلول های DNA از تشعشعات مفید است.

7) گشنیز:

این گیاه نیز تقویت کننده انرژی و سیستم ایمنی بدن است و هضم را نیز بهبود می بخشد.

8) جعفری:

مردم چین از این گیاه برای خنک نگه داشتن کبد و پاکسازی چشم استفاده می کردند.  گفته می شود که این گیاه چشم را از تشعشعات UV حفظ می کند .

 گیاهان نام برده به طرق مختلفی می تواند مورد استفاده واقع شود . مثلا به عنوان ترکیب اصلی غذا ، به صورت دم کرده و یا به صورت مجزا و خام مصرف شود