شاه پسند وحشی و خواص آن verbena Officinallis

شاه پسند وحشی و خواص آن verbena Officinallis

شاه پسند در قدیم به نام گیاه صلیب( Herb of the Cross ) معروف بوده است زیرا گفته می شود که آن را روی زخم های مسیح ریختند و خونریزی قطع شد. در واقع دارای خاصیت ضد خونریزی است.

این گیاه در نواحی جنوب آسیا، آفریقا و اروپا در حاشیه جاده ها و دشت ها و مزارع می روید و در ایران در مناطق شمال ایران و اطراف تهران، فارس و نواحی جنوب یافت می شود.

قسمت مورد استفاده این گیاه، برگ ها و سر شاخه های سبز آن است در اثر مالش دادن بوی مطبوعی در تمام قسمت های این گیاه منتشر می شود ولی طعم آن گس و تلخ است.

گیاه شاه پسند که در دو نوع معمولی و آمریکای جنوبی (به لیمو) موجود است، می ‌تواند زخم‌ ها و ورم‌ ها را با التیام نسوج بدن بهبود ‌بخشد. این گیاه برای درمان نقرس نیز استعمال می ‌شود.

مصرف جوشانده گیاه شاه پسند، سبب درمان درد عصبی، سرگیجه و ضعف روانی می‌شود. همچنین مصرف جوشانده شاه پسند برای انواع ناراحتی ‌های عصبی، سرفه، بی خوابی و حالات ترس و تب توصیه شده است. این گیاه ماده ی درمانی مناسبی برای موارد اسپاسم و ضد تب است. اما این گیاه قبل از همه یک ماده ی مطمئن برای معده است. در موارد اختلالات هاضمه و نفخ، هیچ چیز بهتر از شاه پسند آمریکایی جنوبی وجود ندارد. سرشاخه های سبز شاه پسند وحشی کاربرد دارویی دارد.

این گیاه گس و تلخ در بهبود سرما خوردگی  موثر است. این گیاهِ خلط آور برای درمان بیماری های پوستی نیز مفید است.

 این گیاه گونه های مختلفی دارد که متجاوز از صد نوع می باشد، ما در ایران بیشتر نوع تزئینی آن که شاه پسند درختی نام دارد را می شناسیم اما نوع دارویی آن نیز در ایران وجود دارد که ما در این مطلب بیشتر به آن نوع می پردازیم.

 ترکیبات شیمیایی:

شاه پسند وحشی دارای مواد شیمیایی مختلفی نظیر تانن، ‌موسیلاژ، ساپونین، وربی نالین، بتاکاروتن و ماده ای تلخ می باشد.

خواص دارویی:

شاه پسند وحشی از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است.

1) قابض و ضد تشنج است.

2) برای از بین بردن آب آوردگی بدن مفید است و بدین منظور باید آن را با ملاس چغندر خورد.

3) برای تقویت قلب مفید است.

4) خون را تمیز و تصفیه می کند.

5) عرق آور است.

6) مقدار شیر را در مادران شیرده زیاد می کند.

7) کرم معده را کشته و از بین می برد.

8) خلط آور است.

9)  برای برطرف کردن سرماخوردگی مفید است.

10) کمبود ویتامین C را درمان می کند.

11) برای درمان ناراحتی های پوستی مفید است.

12) بیماری زردی را برطرف می کند.

13) برای رفع خونریزی لثه مفید است.

14) سنگ کلیه و مثانه را خارج می سازد.

 استفاده خارجی

1- برای ورم مخاط دهان و گلو، جوشانده آن را غرغره کنید.

2- کمپرس آن را روی ضرب دیدگی بگذارید.

3- زخم و بریدگی ها را با ضماد آن درمان کنید.

4- برای رفع خستگی پس از کار روزانه از حمام شاه پسند استفاده کنید بدین منظور مقدار 200 گرم از برگ های این گیاه را در دو لیتر آب ریخته و حرارت دهید تا به جوش آید سپس آن را روی چراغ برداشته و بگذارید به مدت 15 دقیقه دم بکشد. بعد آن را صاف کرده و در وان حمام بریزید و برای مدت 20 دقیقه در آن دراز بکشید تا خستگی عضلات برطرف شود .

طرز استفاده:

دم کرده:

یک قاشق چایخوری برگ های خشک شده این گیاه را در یک فنجان آب جوش ریخته و برای مدت 10دقیقه دم کنید سپس صاف کرده و به مقدار یک فنجان سه بار در روز بنوشید.

جوشانده:

مقدار 40 تا 50 گرم از برگ های خشک شده ی این گیاه را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید به مدت 5 دقیقه به آرامی بجوشد سپس آن را صاف کنید.

اسانس:

قوی تر از تنطور می باشد و از برخی داروخانه ها می توان آن را خریداری کرد. مقدار مصرف آن یک تا دو قطره در یک لیوان آب می باشد.

طریقه مصرف شاه پسند معمولی

بیست تا سی گرم از گیاه خشک را در یک لیتر آب دم می ‌کنند و روزانه دو تا سه فنجان می ‌نوشند. برای استعمال داخلی یک مشت کوچک از گیاه خشک با یک لیتر آب کافی است در مصرف خارجی (به شکل کمپرس کردن، محلول غرغره، پانسمان) یک پیمانه گیاه خشک شده در یک لیتر آب به کار برده شود.

طریقه مصرف شاه پسند آمریکای جنوبی (به لیمو(

بیست تا سی گرم از گل و برگ گیاه را در یک لیتر آب می ریزند و دم کرده قابل شرب مطبوعی درست می ‌کنند.

اما اگر بخواهند بیشتر از دو فنجان در روز میل کنند باید مقدار گیاه را به شش گرم در یک لیتر آب تقلیل داد.

 مضرات:

خوردن زیاد این گیاه ضربان قلب را کم می کند و باعث تحریک روده ها و رحم می شود. بنابراین کسانی که ناراحتی قلبی دارند و یا خانم های باردار باید در خوردن آن احتیاط کنند.

کلمات کلیدی : گیاهان دارویی

گل گاو زبان

گل گاو زبان

یکی از عجایب سلسله کوه های البرز که قله عظیمی چون دماوند دارد، پرورش چندین نوع گیاه دارویی است که اثر درمانی زیادی دارند و منحصراً در دامنه های این کوه به عمل می آیند و در کوه های دیگر اثری از آنها نیست. چندی پیش جراید ایران از یکی از این گیاهان سخن گفته و اثرات سحرآمیز آن را بیان داشتند و نوشتند که کارشناسان خارجی بذر این گیاه را به کشورهای دیگر برده اند، ولی با کوشش فراوان نتوانسته اند آن را به عمل آورند، زیرا این گیاه فقط در زادگاه اولیه خود سبز می شود.

هر چند در کتب قدیم به گل گاوزبان " لسان الثور" می گویند، ولی در واقع نام دیگری ندارد. اسم فرانسوی، انگلیسی، آلمانی، ترکی و غیره هم ندارد، چون در هیچ نقطه ای از زمین جز دامنه کوه های البرز به عمل نمی آید و با گیاه دیگری که در آذربایجان و شهرهای دیگر ایران و کشورهای دیگر می روید و به غلط به گاوزبان مشهور شده است، نسبتی ندارد. برای اینکه این اشتباه که حدود چند قرن است پزشکان و دارو سازان را گمراه کرده است، از بین برود این را "گل گاوزبان" و دیگری را "گیاه گاوزبان" بنامید. این دو گیاه متفاوت هستند، تنها گل هایشان کمی به هم شبیه است، هیچگونه خواص مشترکی ندارند و از نظر منافع طبی با هم متضاد می‌‌باشند. گل های "گل گاوزبان" درشت تر از گل های"گیاه گاوزبان" است.

"گل گاوزبان" در ایران، و "گیاه گاوزبان" در اروپا و امریکا شهرت زیادی دارند. پزشکان سنتی ایران در معالجه بسیاری از امراض از "گل گاوزبان" استفاده می کردند و نتیجه می گرفتند. پزشکان جدید هم خواص "گل گاوزبان" را می دانستند و برای دسته ای دیگر از امراض تجویز می نمودند و چون عطاران فرقی بین "گل گاوزبان" و "گیاه گاوزبان" قایل نبودند، آنها را به جای هم می دادند، و به همین جهت معالجه آنها نتیجه نمی داد و محققین از اینکه خواص و منافع این گیاه از بین رفته است در تعجب بودند.

یکی از مترجمین، تمام فواید "گیاه گاوزبان" راترجمه کرده و به "گل گاوزبان" نسبت داده، سپس پرسیده است: چرا ایرانیان فقط از گل گاوزبان استفاده می کنند؟... به برگ و سرشاخه های آن توجهی ندارند، در جواب ایشان باید بگوییم که گل گاوزبان، فقط گلش فواید طبی دارد، زیرا گیاهی که  فرنگی ها به او "بوراش" می گویند گل گاوزبان نیست.

صاحب کتاب "تحفه" در شرح گاوزبان چنین می نویسد: گل گاوزبان لاجوردی و شبیه گل انار بوده و تخم آن مستدیر( حلقوی شکل )  و لعابی است و در کوه های دارالمرز(البرز) بسیار زیاد یافت می شود. گیاه دیگری که در اصفهان و بعضی از بلاد، گاوزبان می دانند "مرماخوز" است که گل آن لاجوردی و کوچک و مدور است. ("مر" نام قبیله ای از ساکنان شمال افریقاست که بذر چند گیاه دارویی را که یکی از آنها گیاه گاو زبان است به اسپانیا برده  و در آنجا پرورش داد و استعمال آنها را در طب معمول داشته‌‌اند. این گیاهان به اسامی مختلف مرماتوس، مرماهوس، مرمازا در کتب طبی قدیم وارد شده و خواص آنها تحقیق گردیده است.) بعد از جنگ های صلیبی گیاه گاوزبان را از اسپانیا به اروپا آوردند و در آنجا کاشتند و چون در کتاب قانون ابو علی سینا از گل گاوزبان زیاد تعریف شده بود و این کتاب نیز در مورد قبول و استناد استادان پزشکی اروپا بود، به همین جهت مورد توجه واقع گردید، ولی متاسفانه گیاه گاوزبان هیچ یک از خواص گل گاوزبان اصلی را نداشته و در عوض منافع دیگری داشت که کم کم محققین اروپایی به آن پی بردند. از جمله معلوم شد که سرشاخه، گل و برگ این گیاه دارای مقداری شوره بوده، عرق وادرار را زیاد می کند. در صورتی که در کتب طبی ایرانیان که در دانشگاه های اروپا تدریس می شد، چنین خواصی را به او نسبت نداده بودند.

حال اجازه فرمایید این دو گیاه را به طور جداگانه معرفی کرده و منافع آنها را شرح دهیم:

گل گاوزبان اصلی

این گیاه به طور خودرو، منحصراً در دامنه ی کوه های البرز به عمل می آید و تاکنون اهلی نشده و قابل کشت نیست.

- مقوی روح و اعضای رئیسه بدن بوده، حواس پنجگانه یا بهتر بگویم، حواس هجده گانه آدمی را تقویت می کند.

- شکم را نرم و کیسه صفرا را باز می کند، اخلاط سوخته سوداوی را از معده خارج و عوارض آن را از بین می برد.

- جوشانده آن همراه با داروهای دیگر جهت سرسام(مننژیت)، برسام(ورم حجاب حاجز)، مالیخولیا، جنون و رفع حواس پرتی مفید می باشد.

- جوشانده آن نشاط آور بوده، رنگ رخسار را باز می کند.

- سینه را نرم می کند، تنگی نفس و درد گلو را شفا می دهد.

- دلهره و وحشت را از بین می برد و غم و غصه را کم می کند و برای کسانی که با خود حرف می زنند سودمند می باشد.

- جوشانده آن با عسل جهت تنگی نفس تجویز شده است.

- جویدن برگ تازه آن جهت درمان جوش های چرکی دهان اطفال، برفک، سستی بیخ دندان و رفع حرارت دهان نافع است. مقدار خوراک گل آن دو مثقال تا پنج مثقال می باشد.

- عرق گل گاوزبان جهت امراض سوداوی، وسواس و خفقان مفید است.

- دارای منیزیم بوده و از سرطان پیشگیری می کند.

- تحقیقات جدید بیانگر این مطلب هستند که عصاره آبی گل گاوزبان دارویی مؤثر و بی‌خطر برای درمان بیماران مبتلاء به اختلال وسواسی اجباری می باشد.

- گل گاوزبان دارای موسیلاژ به میزان ?-? درصد، فلاونوئید 15/0درصد و آنتوسیانین با آگلیکون دلفینیدین و سیانیدین به میزان 34/13 درصد و به مقدار ناچیز آلکالوئید از دسته پیرولیزیدین است.

- گل مرغوب گلی است که دارای دم سفید و گلبرگ های بنفش باشد. برگ های تازه گل گاوزبان دارای مقدار زیادی ویتامین C می باشد.

*پس این گیاه دارای شوره نیست، عرق و ادرار را زیاد نمی کند.

حشیشه الجرب (گل کبوتر

:حشیشه الجرب (گل کبوتر)

نام لاتین :Scabiosa

این گیاه از روزگاران کهن مورد توجه بودهاست و از جمله داروهای شفابخش در بیماریهای جلوی نظیر جذب بوده است ؛ این گیاهقاعده آور است و در درمان سرفه؛ برونشیت؛ ناراحتی های حاد تنفسی موثر است خوردن آنموجب تسهیل خروج اخلاط از ریه می شود از ریشه تازه له شده آن برای ناراحتی هایپوستی مثل جرب استفاده می شود دم کرده یا جوشانده گیاه به صورت غرغره برای رفع التهابو زخم مخاط دهان موثر است

نحوه مصرف :10 گرم برگ گیاه را در 100 گرم آب جوش دمکرده صاف نموده مصرف  کنید

خارشتر( اشتر خار

:خارشتر( اشتر خار(

نام لاتین:Blessed thistl

از دم کرده این گیاه در موارد سردردهای یکطرفه و تپش قلب مصرف می شود این گیاه طبیعت گرم و خشک دارد این گیاه برای یرقان؛ اسهال صفراوی و رفع بی اشتهایی موثر است مصرف این گیاه به عنوان داروی ضد سرطان مورد توجه است این گیاه ضد سم نیز میباشد .  مالیدن کوبیدن شاخه و برگها و ریشه آن که در سرکه پرورده شده باشد برای تسکین دردها مفید است .

نحوه مصرف : دم کرده ؛ 50 گرم گیاه در 1000 گرم آب جوش ریخته دم کشیده روزانه 3 تا 4 لیوان میل شود تهیه سرکه ؛ گیاه را در سرکه انگور به مدت 40 روز در آفتاب خیسانده و سپس استفاده نمایید .

دم اسب (علف هفت بند)

نام :دم اسب (علف هفت بند)

نام لاتین:Horse tail

این گیاه به واسطه دارا بودن ترکیبات طلا در درمان آرتروز مورد استفاده قرار می گیرد این گیاه مدر بوده بنابراین در رفع جذب آب و اختلالات الکترولیتی کاربرد دارد مصرف این گیاه برای زمان بارداری باید با احتیاط مصرف شود این گیاه باید از دسترس کودکان دور بماند این گیاه در رده گیاهان با ع وارض نامشخص دسته بندی شده است ربرای کمک به درمان تجمع آب در بدن یادر درمان آرتروزهای روماتیسمی نیز می توان از دم کرده استفاده کرد .

نحوه مصرف : 1 تا 2 قاشق مرباخوری گیاه خشک را در یک پیمانه آب جوش ریخته 10 دقیقه خیس کنید و سپس آن را میل کنید مقدار مصرف در هر روز تا 2 پیمانه (220CC  ) مجاز است

گیاه " اسفرزه

گیاه " اسفرزه " کلسترول خون را کاهش می‌دهد گیاه "اسفرزه " تاثیر بسزایی در کاهش میزان کلسترول ، چربی و قند خون در افراد دیابتی و مبتلا به چربی خون دارد. استفاده از این گیاه میزان ابتلا به سرطان روده بزرگ را نیز کاهش می‌دهد. پودر پوسته این گیاه در طب سنتی به عنوان یک داروی "ملین" در درمان یبوست کاربری زیادی دارد، پوسته دانه اسفرزه به عنوان یک فیبر "هیدرو کلویید" در درمان دیابت نیز مفید است. نباید در زمینه استفاده از گیاهان دارویی خود درمانی کرد، مصرف گیاهان دارویی نیاز به مشاوره با پزشک دارد، در غیر این صورت فرد به مسمومیت دارویی به شکل سردرد و تهوع مبتلا می‌شود. گیاه" اسفرزه" در نواحی شمال کشور( رودبار ، منجیل ، دشت گرگان،خراسان)، غرب (کردستان ،مهران) و مرکز کشور (اصفهان، خوزستان، شوش ، بوشهر و فارس) یافت می‌شود.

خواص غذایی کنگر

خواص غذایی کنگر

 نام علمی کنگر CYNARA SCOLYMUS است. این گیاه اولین بار در اتیوپی کشت شد و بعد در نقاط مختلف دنیا گسترش پیدا کرده است. محل اصلی رویش این سبزی مدیترانه، جزایر قناری و آمریکای جنوبی است. زمان به گل نشستن این گیاه از بهار تا نیمه ی تابستان است که به عواملی چون شرایط اقلیمی و گرمای هوا وابسته است. دم برگ داخلی سفید رنگ ، راس ساقه و هاگدان قسمت های خوراکی این گیاه را تشکیل می دهد که در سوپ ، خورش  و سالاد مورد استفاده قرار می گیرد. در یونان و مصر باستان، این گیاه به دلیل نقش کمکی در هضم مواد غذایی مورد توجه قرار گرفت و در قرن 16 میلادی در اروپا یکی از سبزیجات معروفی بود که توسط اشراف مصرف می شد.  در طب سنتی اروپا ، برگ های کنگر به عنوان ماده افزایش دهنده ادرار ( دیورتیک ) و محرک کلیه ها ، محرک ترشح صفرا از کبد  و انقباض کیسه صفرا مورد استفاده قرار می گرفت. این گیاه غنی از پتاسیم بوده، ولی از لحاظ انرژی محدود است. 

مواد مغذی اصلی موجودد در 100 گرم کنگر خام

انرژی	18 کیلو کالری
پتاسیم	360 mg
آهن	1 mg
فولات	21 میکروگرم
کلسیم	41 mg
پتنوتنیک اسید	3/0 mg
ویتامین B1	1/0 mg
سدیم	27 mg
بتاکاروتن	39 میکروگرم
فیبر	4 gr

 

خواص درمانی کنگر در سلامت بدن

سرگل های این گیاه به عنوان سبزی مصرف می شود که برای دستگاه گوارش مقوی بوده و به هضم مواد غذایی کمک می کند. عصاره ی برگ و ریشه ی کنگر برای جلوگیری از رسوب چربی در جدار رگ ها مفید بوده و در درمان یرقان ، سوء هاضمه ، احساس ناراحتی در معده ، نفخ ، بی اشتهایی  ، تهوع ، اسهال خفیف یا یبوست ، نارسایی کبد ، دفع مزمن آلبومین و کم خونی بعد از جراحی موثر بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می کند. در بعضی از کشورها به عنوان محرک تمایلات جنسی مصرف می شود.

 ماده سینارین که در عصاره برگ کنگر وجود دارد، باعث کاهش کلسترول خون می شود. تحقیقات نشان داده است که سینارین باعث کاهش سطح تری گلیسیرید خون نیز می شود.

سینارین و ماده دیگری که به عنوان اسید کافئیک شناخته شده است، کبد را در برابر عفونت حفظ می کند و به کبد کمک می کند تا بعد از تخریب قسمتی از آن دوباره خود را از نو بسازد. از آنجایی که کنگر محتوی کربوهیدرات پیچیده غیر قابل هضم به نان اینولین است، خاصیت مسهلی دارد. از طرفی اینولین موجود در کنگر باعث افزایش باکتری های مفید و کاهش باکتری های مضر در مدفوع می شود. در حقیقت باعث حفظ سلامتی روده شده و احتمالاً می تواند خطر سرطان روده باریک را کاهش دهد. آنتی اکسیدان  موجود در کنگر، پوست را در برابر سرطان محافظت می کند.

مقدار مصرف

بزرگسالان برای بهره گیری از اثرات درمانی کنگر می توانند ،4-1 گرم برگ خشک یا خام آن را سه بار در روز مصرف کنند.

  کسانی که نباید کنگر مصرف کنند

-    بهتر است زنان باردار، کودکان، بیماران مبتلا به بیماری شدید کبدی یا کلیوی از مصرف برگ کنگر پرهیز کنند. 

- از آنجایی که برگ های کنگر محرک انقباض کیسه ی صفراست، افرادی که سنگ کیسه ی صفرا دارند نباید آن را مصرف کنند، چرا که افزایش انقباض کیسه ی صفرا منجر به انسداد مجاری و حتی پارگی کیسه صفرا می شود. 

- هم چنین اشخاصی که نسبت به کنگر و یا خواص سینارین حساسیت دارند، باید از مصرف این گیاه پرهیز کنند