Phyllotreta spp
سوسک های بالغ به مزارع تازه جوانه زده کلزای بهاره حمله کرده و از گیاهان کوچک تغذیه می کنند. شدت خسارت خصوصا در هوای گرم و خشک بالاست . این خسارت روی کاهش میزان روغن هم تاثیر می گذارد.. این آفت در نواحی جنگلی زمستان گذرانی می کنند و با گرم شدن هوا در بهار به سوی دشتها می روند. خسارت تغذیه ای آفت در آخر تابستان و پاییز به ندرت کاهش محصول را به همراه دارد.
مهمترین روش کنترل ضدعفونی بذر یا گرانول هایی که درون جوی آب مصرف می شود اهمیت دارد. فوزالون(2 تا 2.5 لیتر در هکتار)، دیازینون (1 تا 1.5 لیتر در هکتار ) و اکامت (1.5 تا 2 لیتر در هکتار)
-------------------------------------------------
کک ساقه خوار کلم
این حشره برای عادت زمستانی خود به کلزا متوسل می شود. با جویدن برگ ها سوراخ هایی را ایجاد می کنند اما لارو خسارت اقتصادی عمده ای را ایجاد می کند.آنها با تغذیه از دمبرگ ها راه حود را باز و سپس به درون قاعده و ساقه گیاه می روند. سوسک های بالغ در اواخر بهار یا اوایل تابستان پدیدار می شود.
سم پاشی با سم پیرتروئید در صورتی که طغیان آفت داریم ضروری است.
--------------------------------------------------------------------------
سرخرطومی ساقه
Stem weevil
در ساقه گیاهان حفره ایجاد می کند. خسارت مستقیم موقعی است که تعداد لاروها خیلی زیادهستند.ساقه ها دونیم شده و یا ضعیف می شوند، به طوریکه باعث خم شدن یا شکستن آنها می گردد. تخمریزی بر روی دمبرگ ها یا در قاعده گیاه صورت می گیرد. لاروها در خاک شفیه می شوند.
سمپاشی آفت در اوایل بهار یعنی 2 تا 3 هفته بعد از بروز حداکثر فعالیت سوسک ها صورت می گیرد.
-------------
شته ها
Lipaphis erysimi
Breicoryne brassicae
Myzus persicae
این شته ها از طریق مکیدن می تواند منجر به کاهش بنیه ، و تغییر شکل گیاه گردد.
برای مبارزه از متاسیستوکس (1.5 لیتر در هکتار) ، اکاتین(2 لیتر در هکتار) ، دیماکرون(0.5 لیتر در هکتار ) و پریمور(1 لیتر در هکتار)
----------------------------------------------------------
بال پولک داران
Plutella xylostella
Pievis brassicae
لاروها اساسا از برگ ها تغذیه می کنند . و با تمام شدن برگ به درون گیاه حرکت می کنند.
--------------------------------------------------------------------
Meligethes spp.
تخم ها در داخل غنچه قرار گرفته و لاروها پرچم ها را در طی اولین بخش نموشان می خورند. وقتی جمعیت لارو ها زیاد شد به ساقه گیاهان هم حمله می کنند.گیاهان صدمه دیده دوره گلدهی طولانی تری داشته و رسیدگی نامنظمی دارندو غلاف کتری هم دارند.
برای مبارزه از سموم پیرتروئید و فوزالون (2.5 لیتر در هکتار) و اندوسولفان (3 تا 3.5 لیتر در هکتار)
می شود استفاده کرد.
انگور
یکی از محصولات مهم و با ارزش کشور است که به صورت های تازه (مجلسی)کشمش و
یا فرآورده هایی مثل شیره و آب انگور مورد استفاده قرار می گیرد. تولید
سالیانه این محصول در ایران حدود دو میلیون تن است که پس از سیب و مرکبات
در رتبه سوم قرار دارد.
بزرگترین آفتی که این محصول را تهدید مینماید
آفت خوشه خوار است که تقریبا در کلیه موارد موستانها فعالیت دارد و در
برخی از مناطق مانند آذربایجان غربی خسارت وارده توسط این آفت بسیار چشم
گیر است . در سال های طغیانی خسارت آن حدود 90 درصد بیان شده است . در بعضی
از موارد این آفت در داخل حبه های کشمش نیز دیده می شود .
که در این
مقاله سعی ب آن است که مشخصات ظاهری آفت.طرز زندگی .علایم خسارت و نحوه
مبارزه با آن به بیانی ساده و روشن و در عین اختصار برای بهره برداران عزیز
مورد بحث قرار میگیرد
مشخصات آفت:
آفت
خوشه خوار انگو لارو یا کرمینه ای است که از تخم یک پروانه به وجود می
آید.اندازه لاروها ییکه تازه از تخم خارج میشود به حدود 2میلیمتر است .
رنگ
این لارو ها سفید متمایل به خاکستری است . با تغذیه از جوانه های
خوشه.غوره و حبه های انگور کم کم رشد کرده و در نهایت به حدود 1 سانتی متر
می رسد . در این موقع رنگ آنها سبز یا خاکستری مایل به قرمز است .
لاروها
پس از انکه به رشد کامل رسیدند تغییر شکل می دهند و در محل تغذیه و یا در
زیر پوست و یا در سطح خاک در زیر باقی مانده های گیاهی در داخل توده سفیدی
از تار به صورت شفیره در می آید . پس از مدتی پروانه ها ظاهر می شوند .
اندازه این پروانه ها با بال های باز به حدود 1 سانتی متر می رسد و روی بال
های آن نوار پهن قهوه ای روشن به چشم می خورد .
طرز زندگی :همانطوری که گفته شد آفت لاروی است که از تخم یک پروانه به وجود میاید . در فطل بهار هم زمان باز شدن جوانه ها پروانه های کوچکی با بال های دارای نوار های قهوه ای روشن ظاهر می شود . تخم این آفت ها به زحمت با چشم دیده می شود و رنگ آن زرد مایل به سفید است . پروانه ها تخم های خود را به صورت انفرادی روی جوانه ها ی گل می گذارند . برخی از موارد این تخم ها روی جوانه های برگ نیز گذاشته می شود. از این تخم ها بسته به درجه حرارت پس از یک هفته تا ده روز لارو ها یا کرمینه هایی کهاندازه آنها به حدود 2 میلی متر می رسد خارج میشوند. لاروهای نوزاد وارد خوشه های گل شده و با تنیدن تارهایی به شکل تار عنکبوت و در هم فشردن غنچه ها از آنها تغذیه می نمایند .تا هنگام باز شدن گل ها لارو ها کاملا رشد کرده و به حدود 1 سانتی متر و یا کمی بیشتر می رسد . پس لارو ها در زیر پوست درختان و یا زیر گیاهان خشگ و پوسیده سطح زمین و یا در همان محل تغذیه در داخل پیله سفید رنگ پنبه ای مانند به شکلی در می ایند که به آنها شفیره می گویند .حدود یک هفته بعد از شفیره ها که اندازه آنها کمی از یک سانتی متر کوچکتر است پروانه ها ظاهر شده و تخم ریزی جدید شروع می شود . لارو ها ی به وجود آمده از این تخم های جدید از این غورها تغذیه می کنند .این لارو ها نیز پس از گذشت حدود سه هفته تبدیل به شفیره می گردنند . که از آنها پروانه های جدید ظاهر می شود . از تخم های این پروانه ها لاروهای به وجود می آید که از حبه انگور تغذیه کرده و همین لارو ها هستند که بیشترین خسارت را به بار میاورند که در اصطلاح لارو های نسل سوم گفته می شود. آفت در فصل زمستان به صورت شفیره است و به صورت عمده در زیر پوست درختچه ها قرار میگیرد .
علائم خسارت :
در
اوایل بهار موقعی که خوشه های گل ظاهر می شود در لابه لایی این خوشه ها
تار هایی به شکل تار عنکبوت ظاهر و به به وسیله آنها غنچه ها به هم فشرده و
در هم پیچیده شده و لاروهایی که در بین غنچه ها در هم پیچیده شده است
پنهان شده اند از آنها تغذیه می نمایند. این تغذیه در بعضی مواقع چنان شدید
است که تمام که تمام غنچه ها از بین می روند . در موقع ظهور غنچه ها به
خصوص موقعی که غور ها به اندازه عدس یا نخود شده باشده اند لارو ها سوراخ
هایی در آنها ایجاد کرده و از داخل آنها تغذیه میکنند.
نحوه مبارزه:
نحوه
مبارزه و زمان آن با توجه به زندگی و زمان شروع فعالیت آفت تعیین می شود .
با توجه به اینکه در زمستان قسمتی از شفیره ها در زیر علف های خشک و
پوسیده در سطح زمین به سر می برند استفاده از یخ آب می تواند به نابودی این
بخش از شفیره ها و در نتیجه کاهش آفت در موقع ظهور خوشه های گل کمک کند .
و
اما مبارزه با جمعیت نسل بهاره آنها : جمعیت نسل بهاره یعنی همانهایی که
که به خوشه های گل آسیب می رسانند معمولا زیاد نمی باشد و خسارت وارده در
حدی نیست که نیازی به مبارزه داشته باشد . موقعی که غورها به اندازه عدس و
یا حداکثر به اندازه نخود شده اند جمعیت آفت در حدی است که می تواند زیان
قابل توجه و نتیجتا کاهش چشم گیر محصول را به دنبال داشته باشد . در این
موقع لام است که با یکی از سموم فسفره مثل آزینوفوس متیل یا زولون به نسبت
دو در هزار و یا دیازنیون 60 درصد به نسبت 1.5 در هزار مبارزه انجام گیرد .
انگو رهایی مثل رقم یاقوتی که زود برداشت می شود معمولا نیاز به مبارزه
ندارند و یا اینکه در صورت آلودگی شدید به آفت فقط در هنگامی که غوره ها به
اندازه عدس هستند مبارزه صورت می گیرد . برای رقم مهدی خانی نیز که در
اواخر تیر و یا اوایل مرداد به دست می آید یک بار مبارزه کافی است .
در ارقام دیررس لازم است موقعی که انگور نرش و شیرین می شود برای نوبت دوم مبارزه شیمیایی به عمل آید .
نتیجه گیری :
آفت
خوشه خوار که در حال حاضر بزرگترین آفت انگور کشور است لارو یا کرمینه ای
از تخم یک پروانه است که همزمان با بیاز شده جوانه ها و ظهور خوشه های گل
در لابه لای غنچه ها درهم پیچیده شده به وسیله تار های شبیه به تار عنکبوت
در حال تغذیه از غنچه مشاهده می شود . این لارو ها در ابتدا به رنگ سفید
مایل به خاکستری و سپس سبز یا لیمویی مایل به رنگ قرمز در می آید و اندازه
لارو کامل به حدود یک سانتی متر می رسد . با باز شدن گل ها لارو ها محل
تغذیه را ترک و پس از گذراندن دوره شفیره گی به پروانه نسل جدید تبدیل می
گردد . لارو های این نسل از غور هایی که به اندازه عدس شده اند تغذیه می
نمایند. نسل دیگر که نسل سوم به حساب می آینداز حبه های در حال شیرین تغذیه
می کنند و در حقیقت بیشترین خسارت را همین لارو ها سبب می شوند.
آب
تخت زمستانه برای نابودی بخشی از شفیره ها که در زیر بقایی علف های خشک و
پوسیده به سر می برند موثر هستند . در صورتی که جمعیت آفت قبل از باز شدن
گل زیاد نباشد نیازی به مبارزه شیمیایی نیست . ولی موقعی که غوره های به
اندازه عدس یا حداکثر به اندازه نخود شده اند مبارزه شیمیایی بایکی از سموم
فسفره علیه آفت ضروری است که برای ارقام زودرس مثل یاقوتی و مهدی خانی یک
بار سم پاشی کفایت می کند . برای ارقام دیر رس مانند بی دانه و غیره سم
پاشی دیگری در آغاز تغییر مزه انگور لازم است .
از آنجا
که کاربرد تراکتور در دنیای جدید بسیار گسترده است , تراکتور هایی که ساخته
می شوند دارای توان , اندازه و طرح های متفاوتی هستند . تحویل تدریجی
تراکتور , موجب به وجود آمدن طبقه بندی های گوناگون برای آن شده است .
ترکتورهای ساخته شده : الف) بر اساس تامین خاصیت کششی و خودرو بودن 1- تراکتورهای چرخ دار 2- تراکتورهای زنجیری 1- تراکتور های عمومی یا تراکتورهای خدماتی 2- تراکتئرهای همه کاره یا تراکتور های ردیف کار 3- تراکتورهای پا بلند یا شاسی بلند 4- تراکتورهای باغی 5- تراکتورهای صنعتی 6- تراکتورهای یونیورسال 7- تراکتورهای باغچه ای و تراکتورهای چمن زن 8- تراکتورهای دو چرخ یا تیلر های موتوری ج) بر اساس نوع شاسی یا قاب 1- تراکتورهای با شاسی 2- تراکتورهای نیمه شاسی 3- تراکتورهای بدون شاسی الف) طبقه بندی بر اساس خاصیت کششی و خودرو بودن-
تراکتورهای چرخ دار متمایز ترین و پیشرفته ترین نوع ماشین به خصوص جهت
مقاصد کشاورزی هستند . این تراکتورها سه چرخ یا چهار چرخ ساخته می
شوند.انواع تراکتورهای چهار چرخ به قرار زیر است: تراکتورهای
چهار چرخ معمولی, تراکتورهای چهار چرخ محرک, تراکتورهای چهار چرخ متحرک
محرک با چرخ های کوچک جلو ,تراکتورهای چهار چرخ محرک با چرخ های بزرگ و و
هم اندازه. -
طی سال های متمادی از تراکتورهای زنجیری به منظور کاهش فشار برروی خاک و
بالا رفتن کشش در زمینهای نرم , که دارای مقاومت کمی هستند, استفاده شده
اند . این تراکتورها همچنین در زمین های مرطوب و باتلاقی, یا در مناطقی که
پایداری چرخ های تراکتور با اشکال روبرو می شود , مانند مناطق تپه ای با
شیب های تند و زمین های ناهموار مورد استفاده قرار می گیرد. گرچه استفاده از تراکتورهای زنجیری در کشاورزی محدود است , اما از این تراکتورها می توان به خوبی در موارد زیر استفاده کرد: 1- اشتفاده در باغات میوه و بیشه زارها 2- پاک کردن و احیای زمین 3- انجام عملیات حفاظتی خاک 4- ایجاد استخرهای ذخیره سازی آب در مزرعه 5- عملیات خاکبرداری و تسطیح زمین های زراعی به خصوص مزارع آبی 6- ایجاد نهرهای انتقال آب 7- به کار بردن زیر شکن ها و وسایل خاک ورزی عمیق 8- تعمیر جاده ب) طبقه بندی بر اساس موارد استفاده -
یک تراکتور عمومی یا خدماتی, کم و بیش مشابه یک تراکتور چهار چرخ متداول و
معمولی است. در این تراکتورها ممکن است فاصله ی بین چرخ های جلو یا چرخ
های عقب ثابت یا قابل تنظیم باشد. -
اکسل جلویی تراکتورهای پا بلند عریض و قابل تنظیم بوده و ارتفاع آن از سطح
زمین زیاد است تا بتواند عملیات وجین و سله شکنی محصولات ردیفی پا بلند ,
مانند نیشکر را انجام دهد. -
در شرایطی که فاصله یبین درختان زیاد بوده و شاخه های درختان نیز بلند می
باشند تقربا می توان از هر تراکتوری در باغ های میوه و بیشه زارها استفاده
کرد. اما در صورتی که باغ های میوه , بیشه زارها و تاکستان ها از اهمیت
بیشتری برخوردارند , بهتر است از تراکتورهای مخصوص که برای کار در این
شرایط طراحی شده اند استفاده نمود. تراکتورهای باغی ممکن است از نوع چرخ
دار یا زنجیری باشند. -
تراکتورها یصنعتی ماشین هایی هستند در اندازه و انواع مختلف که برای
کارهای مخصوص صنعتی و حمل وسائل سنگین در کارخانجات , فرودگاه ها و غیره
ساخته شده اند. این تراکتورها را می توان به دستگاه های بالا بر, حفاری,
بارکن مکانیکی و ضمائم مشابه که روی آنها سوار می شوند مجهز نمود. در
بسیاری از مواقع می توان از بعضی تراکتورهای صنعتی در کارهای کساورزی نیز
استفاده نمود. -
تراکتورها ییونیورسال که به واحد توان یا تراکتور مخصوص نیز معروف است به
طریقی طراحی شده است که بتواند هم تولید توان نموده و هم انواع مختلفی از
ماشین های برداشت سوار, از قبیل ماشین ذرت چین , ماشین برداشت علوفه ی سیلو
کردنی , کمباین و ماشین دانه کن ذرت و بعضی وسائل مخصوص را قبول و حمل
کند. این نوع تراکتور نه تنها دارای خصوصیت ماشین های خودرو است بلکه دارای
مزایای اقتصادی یک واحد تولید توان چند منظوره نیز هست. -
تراکتورهای باغچه ای یا باغی کوچک ع که به آنها تراکتورهای شاسی کوتاه نیز
گفته می شود , تراکتورهای چهار چرخ کوچکی هستند که توان آنها بین حدود 8
تا 25 است بخار است. این تراکتورها برای انجام بسیاری از کارهای باغات کوچک
و باغچه ها از قبیل خاک برداری , حفر گودال , برش چوب و غیره قابل استفاده
هستند. -
تراکتورهای دو چرخ یا تیلر های موتوری که به تراکتورهای دستی نیز معروف
است, دارای دو چرخ محرک است که به وسیله ی دست حمایت و هدایت می شود. ج) طبقه بندی بر اساس نوع شاسی یا قاب - تراکتورهای با شاسی دارای یک قسمت حمایت کننده به نام شاسی یا قاب هستند. -
در تراکتورهای نیم شاسی دو تیرک یا محور طولی به دو طرف بدنه ی موتور ع
محفظه ی کلاچ و یا محفظه ی جعبه دنده به وسیله ی پیچ و مهره متصل می شود. - تراکتورهای بدون شاسی فاقد هر گونه حمایت کننده اضافه هستند . د راین نوع بدنه ی تراکتور به صورت یکپارچه است. الف) طبقه بندی بر اساس خاصیت کششی و خودرو بودن: تراکتورهای
چهار چرخ معمولی, تراکتورهای چهار چرخ محرک, تراکتورهای چهار چرخ متحرک
محرک با چرخ های کوچک جلو ,تراکتورهای چهار چرخ محرک با چرخ های بزرگ و و
هم اندازه. -
طی سال های متمادی از تراکتورهای زنجیری به منظور کاهش فشار برروی خاک و
بالا رفتن کشش در زمینهای نرم , که دارای مقاومت کمی هستند, استفاده شده
اند . این تراکتورها همچنین در زمین های مرطوب و باتلاقی, یا در مناطقی که
پایداری چرخ های تراکتور با اشکال روبرو می شود , مانند مناطق تپه ای با
شیب های تند و زمین های ناهموار مورد استفاده قرار می گیرد. گرچه استفاده از تراکتورهای زنجیری در کشاورزی محدود است , اما از این تراکتورها می توان به خوبی در موارد زیر استفاده کرد: 1- استفاده در باغات میوه و بیشه زارها 2- پاک کردن و احیای زمین 3- انجام عملیات حفاظتی خاک 4- ایجاد استخرهای ذخیره سازی آب در مزرعه 5- عملیات خاکبرداری و تسطیح زمین های زراعی به خصوص مزارع آبی 6- ایجاد نهرهای انتقال آب 7- به کار بردن زیر شکن ها و وسایل خاک ورزی عمیق 8- تعمیر جاده ب) طبقه بندی بر اساس موارد استفاده-
یک تراکتور عمومی یا خدماتی, کم و بیش مشابه یک تراکتور چهار چرخ متداول و
معمولی است. در این تراکتورها ممکن است فاصله ی بین چرخ های جلو یا چرخ
های عقب ثابت یا قابل تنظیم باشد. -
تراکتورهای همه کاره یا تراکتور ردیف کار , تراکتوری است که عملا برای
انجام تمام کارهای مزرعه به انضمام عملیات کاشت و وجین و سله شکنی در
مزارعی که اندازه ی آنها متوسط است طراحی شده است. -
اکسل جلویی تراکتورهای پا بلند عریض و قابل تنظیم بوده و ارتفاع آن از سطح
زمین زیاد است تا بتواند عملیات وجین و سله شکنی محصولات ردیفی پا بلند ,
مانند نیشکر را انجام دهد. -
در شرایطی که فاصله یبین درختان زیاد بوده و شاخه های درختان نیز بلند می
باشند تقربا می توان از هر تراکتوری در باغ های میوه و بیشه زارها استفاده
کرد. اما در صورتی که باغ های میوه , بیشه زارها و تاکستان ها از اهمیت
بیشتری برخوردارند , بهتر است از تراکتورهای مخصوص که برای کار در این
شرایط طراحی شده اند استفاده نمود. تراکتورهای باغی ممکن است از نوع چرخ
دار یا زنجیری باشند. -
تراکتورها یصنعتی ماشین هایی هستند در اندازه و انواع مختلف که برای
کارهای مخصوص صنعتی و حمل وسائل سنگین در کارخانجات , فرودگاه ها و غیره
ساخته شده اند. این تراکتورها را می توان به دستگاه های بالا بر, حفاری,
بارکن مکانیکی و ضمائم مشابه که روی آنها سوار می شوند مجهز نمود. در
بسیاری از مواقع می توان از بعضی تراکتورهای صنعتی در کارهای کساورزی نیز
استفاده نمود. -
تراکتورها ییونیورسال که به واحد توان یا تراکتور مخصوص نیز معروف است به
طریقی طراحی شده است که بتواند هم تولید توان نموده و هم انواع مختلفی از
ماشین های برداشت سوار, از قبیل ماشین ذرت چین , ماشین برداشت علوفه ی سیلو
کردنی , کمباین و ماشین دانه کن ذرت و بعضی وسائل مخصوص را قبول و حمل
کند. این نوع تراکتور نه تنها دارای خصوصیت ماشین های خودرو است بلکه دارای
مزایای اقتصادی یک واحد تولید توان چند منظوره نیز هست. -
تراکتورهای باغچه ای یا باغی کوچک ع که به آنها تراکتورهای شاسی کوتاه نیز
گفته می شود , تراکتورهای چهار چرخ کوچکی هستند که توان آنها بین حدود 8
تا 25 است بخار است. این تراکتورها برای انجام بسیاری از کارهای باغات کوچک
و باغچه ها از قبیل خاک برداری , حفر گودال , برش چوب و غیره قابل استفاده
هستند. -
تراکتورهای دو چرخ یا تیلر های موتوری که به تراکتورهای دستی نیز معروف
است, دارای دو چرخ محرک است که به وسیله ی دست حمایت و هدایت می شود. ج) طبقه بندی بر اساس نوع شاسی یا قاب - تراکتورهای با شاسی دارای یک قسمت حمایت کننده به نام شاسی یا قاب هستند. -
در تراکتورهای نیم شاسی دو تیرک یا محور طولی به دو طرف بدنه ی موتور ع
محفظه ی کلاچ و یا محفظه ی جعبه دنده به وسیله ی پیچ و مهره متصل می شود. - تراکتورهای بدون شاسی فاقد هر گونه حمایت کننده اضافه هستند . د راین نوع بدنه ی تراکتور به صورت یکپارچه است
این توضیحات مختص به کمباین غلات مدل سهند می باشد که در بیشتر موارد ازلحاض کارکرد شبیه دیگر کمباین های برداشت غلات میباشد
کمباین ها وادوات قدیمی که در گذشته توسط چندین قاطر کشیده می شد به بازار آن روز عرضه شد سپس به تلاش خستگی ناپذیر و مداوم کارشناسان و محققان به تدریج کمباین تکامل پیدا کرده و بالاخره کمباین های جدید در اندازه های گوناگون ساخته شد .
کمباین بهترین وسیله و سریع ترین وسیله برداشت محصول است . به طور کلی کمباین ها را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد :
1- کمباین های کششی .
2- کمباین های خودرو
1- کمباین های کششی :
توسط تراکتور کشیده می شوند که این ها در دو اندازه ساخته شده اند کمباین های کوچک که به وسیله محور تواندهی کار درو و برداشت را انجام می دهند ولی در نوع کمباین های کششی بزرگ به وسیله یک موتور کمکی که بر روی کمباین نصب می شود تمام قسمتهای متحرک آن به حرکت در می آیند . سکوی برش کمباین های کششی معمولا سمت راست یا چپ واحد های کوبنده و جدا کننده می باشد . در صورتی که سکوی کمباین های خودرو بیشتر در وسط قرار گرفته است .
2- کمباین های خودرو :
ماشینهای درو و کوبنده که تواما درو و دانه کردن و تقسیم دانه را انجام می دهد باعث شد تا مزارع بزرگ زیر کشت غلات برود . زیرا این کمباین دارای محاسن زیادی نسبت به انواع کششی دارد چون موتور پرقدرت آن می تواند برای راندن در ناهمواری مزارع به خوبی کار کند عرض کار کمباین خودرو بین 8/1 تا 1/9 متر می باشد سرعت پیشروی در مزرعه بین 2 تا 4/6 کیلومتر در ساعت و در جاده بین 4 تا 21 کیلومتر در ساعت است .
کمباین های خودرو بر اساس محل بهره برداری به دو دسته تقسیم شده اند :
الف ) کمباین های دشت برای زمین های صاف ساخته شده اند زیر اکسل ثابت دارند چنانچه به ناهمواری برسند محصول برداشت شده به طرف یک کمباین منتقل و این باعث می شود کیفیت محصول از نظر عمل جداکردن و تمیز بودن کاهش یابد .
ب ) کمباین های تپه ای مخصوص زمینهای ناهموار ساخته شده اند زیرا اکسل لولایی دارند به طوری که در موقع کار در تپه ها برای تغییر شیب تنظیم می گردد . واحدهای کوبنده و جدا کننده و تمیز کننده به طور خوکار در شیب های 30 تا 45 درصد تراز می شوند . بنابراین عملکرد این نوع کمباین ها بسیارخوب و حداکثر بازدهی را دارند .
ساختمان و طرز کار کمباین
طرز کار ماشین درو و کوبنده را با استفاده از محصول به وسیله تقسیم کننده ها تنظیم شده و به وسیله خواباننده ساقه جلوی میز برش قرار می گیرد . پیچ بدون انتها محصول خوابیده شده را در بر گرفته و به بالا برنده و هدایت کننده می فرستد . محصول از آخرین هدایت کننده به استوانه دانه دار می رسد . این استوانه عمل یکنواختی محصول را انجام می دهد . پس از آن محصول یکنواخت شده به کوبنده می رسد . کوبنده با عمل خود دانه ها را از خوشه خارج می کند به طوری که فقط دانه ها از خوشه خارج می شود استوانه حاصل کوبنده شده دانه و کاه را به روی صفحه تکان دهنده ریخته و اولین عمل جدایی کاه و دانه در این نقطه انجام می شود . یک عضو مانعی برای دانه هائی که به عقب پرتاب می شود می باشد .یک گیرنده یا ( صفحه ای برای دانه ها که در روی آن ریخته می شود دانه ها را که روی آن ریخته می شود دانه ها را که روی این صفحه متحرک ریخته شده به سمت صفحه مشبک می آورد . جایی که اولین عمل تمیز شدن به وسیله وزن مخصوص دانه ها صورت می گیرد.کاه و بقایای سبک محصول به کمک باد که به وسیله بادبزن ایجاد می شود به خارج پرتاب می گردد . صفحه مشبک دومین عمل تمیز کردن را بر حسب اندازه های دانه انجام می دهد . دانه های تمیز شده به طرف پیچ بدون انتها حرکت کرده تا به بالا برنده و پره ها برسد . از اینجا به بعد دانه های تمیز شده می تواند به وسیله پیچ بدون انتهای دیگر خارج شده یا در کسیه ریخته شود . سنبله هائی که خوب کوبیده نشده به وسیله پیچ دیگری و به کمک بالابرنده مجددا برای کوبیدن فرستاده می شود .
اختصاصات ویژه کمباین ها
در یک سیستم پیچیده ویژگیهاى هر جز با توجه به نقشى که باید در کل ایفا نماید بسیار حائز اهمیت است.
با توجه به اینکه تمام کمباینهاى غلات پنج عمل اصلى در برداشت را انجام میدهند بطور خلاصه به ویژگیهاى هر واحد اشاره مى نماییم.
1-برش محصول و تغذیه آن به کمباین : این عمل توسط هد کمباین انجام مى شود که ویژگیهاى هد غلات کمباین عبارتند از:
1-1 .پروانه هد (شانه) مجهز به چنگکهاى فنرى : وجود این چنگکها از سه نظـرمهم میباشد :
الف- در محصولات خوابیده بهتر عمل میکند.
ب -در کاهش ضایعات برداشت به علت کاهش اثرات ضربه به خوشه ها نقش اساسى دارد.
ج - در محل انتقال خوشه هاى برش شده به سمت مارپیچ وهمچنین با عمل پاک کننده روى تیغه هانقش اساسى د رانتقالوکاهش ضایعات هد دارند.
2-1 . انگشتیها و تیغه هاى برش:
انگشتیها از نوع دوشاخ و فولادى هستند و صفحات نگهدارندهتیغه از فولاد فورج شده بوده که مانع از لرزش بیش از حد تیغه ها مى شود که وجود این سیست خوب باعث میشود تا تیغه ها در وضعیت بسیار مناسبى نسبت به انگشتیها قرار گیرد که این عمل باعث مى شود :
الف - تکان شدید بر بوته هاى در حال برش وراد نیاید.
ب-از فرسودگى بیش از حد تیغه ها جلوگیرى مى شود.
3-1 . حرکت تیغه هاى برش:
براى ایجاد حرکت رفت و برگشت تیغه ها در کمباینهاى موجود یکى از روشهاى ذیل به کار میرود :
الف – چرخ لنگ و میل رابط :
ب – جعبه نوسان کننده (گیربکس).
وجود این نوع نوسان کننده که 800 الى 1100 ضربه رفت و برگشتى دارد باعث ظرفیت بالاى سیستم برش محصول درکمباین شده است
.
4- 1 .سکوى برش یا شاسى اصلى هد :
وجود برآمدگى (پشت ماهى) بعد از انگشتیها باعث شده است که :
الف – مانعى براى جلوگیرى از حرکت خاک، سنگریزه و کلوخ به سمت مارپیچ تغذیه شود.
ب – مانع ریزش و برگشت خوشه هاى برش شده در اثر تکانهاى شدید حین برداشت مى شود.
ج – تغذیه مارپیچ در اثر گودى ایجاد شده بسیار سریعتر انجام میشود.
5- 1 .مارپیچ یا حلزونى هد :
علاوه بر سرعت دورانى بیشتر، ارتفاع پره هاى تغذیه کننده مارپیچ 20 mm بیشتر از کمباینهاى موجود میباشد که باعث افزایش ظرفیت انتقال محصول مىگردد
-فاصله بین تیغه درو و مارپیچ :
فاصله بین تیغه درو و مارپیچ انتقال دهنده در برداشت محصول اهمیت فراوان دارد. فاصله 620 mm در شرایطى که محصول به سمت تیغه خوابیده است مانع از کشیده شدن محصول توسط مارپیچ قبل از دروى آن مىشود و نتیجتاً گیاه از زمین کنده نمیشود و ریشه و خاک به داخل کمباین انتقال نمییابد.
6-1 .انتقال محصول به کوبنده (کلش کش یا محفظه تغذیه((Feeder house):
علاوه بر حجم بزرگ محفظه تغذیه براى انتقال، از نقاله اى با پره هاى مضرس که به جاى دو رشته از سه رشته تشکیل شده، بهره گرفته میشود
2 . کوبیدن محصول:
کوبیدن به مفهوم خارج ساختن دانه از خوشه یا سنبله، جدا کردن دانه از چوب بلال و ... میباشد.این قسمت به عنوان قلب کمباین بر نحوه عملکرد کمباین (کمى و کیفى) تاثیر بسزایى دارد.
1-2 . استوانه کوبنده :
-قطر 450 mm
-تعداد نبشى کوبنده برابر شش عدد
- دورکوبنده 400-1500RPM
- عرض کوبنده 1060 میلیمتر
حساسیتهای کارى این مجموعه باعث شده است که تولید آن با اعمال دقت بسیار بالا انجام شود
-برسکارى دقیق شبکه ها
- ماشینکارى محور وبازوها سختکارى آنها
- مونتاژ دقیق، بطوریکه اختلاف ارتفاع پره ها از مرکز نباید از 0.4-0.3 میلیمتر تجاوزنماید.
- بالانس مجموعه با دقت زیاد
-قطر کوبنده (450 mm) کوچکتر از کمباینهاى مشابه میباشد:
2- عامل موثر دیگر در جداسازی موفق دانه نیروی گریز از مرکزی است که بر دانه وارد میشود. در گوبنده هایی که قطر آنها کمتر است، نیروی گریز از مرکز بیشتر است و این اختصاصات ویژه باعث شده که بیش از %90 دانه ها از غلاف آزاد شده و از طریق روزنه های ضدکوبنده از کاه جدا شود. مقدار دانه جداشده در این قسمت بر ظرفیت کلی کمباین تاثیر میگذارد و همچنین موجب کاهش تلفات دانه از طریق کاه پرانها میشود. تلفات کاه پرانها قسمت عمده اى از کل تلفات کمباین بشمارمیآید براساس آزمایشهای انجام شده، کاهش جداسازی دانه از منافذ ضدکوبنده به میزان پنج درصد (از 85 به 75 درصد) بار دانه کاه پرانها را تا دو برابر افزایش میدهد.
2-2 . ضدکوبنده :
1-ضدکوبنده نیز قطر کوچکى داشته باشد که در نتیجه زاویه پیچش یا خمیدگی آن بزرگتر باشد و یکى از عواملى که در جداسازی موفق دانه ها دخالت دارد همین زاویه پیچش میباشد. علاوه برعرض بیشتر، ضدکوبنده کمباین سهند مجهز به پنج ردیف صفحات پوشاننده منافذ ضدکوبنده میباشد که به سهولت نسبت به شرایط جوی و محصول قابل تنظیم است
الف - برای محصولاتی که به سختی کوبیده میشوند، بستن این صفحات عمل خرمنکوبی را افزایش میدهد.
ب - در مواقعی که رطوبت محیطی بالاست (مثلاً اثر شبنم صبحگاهی) با بستن این دریچه ها مىتوان به عمل برداشت ادامه داد. مشاهدات مزرعه ای حاکی از آن است که در این شرایط کمباینهای سهند و CLAAS حداقل دو ساعت زودتر از دیگر کمباینها شروع به کار کرده اند.
کاهــــپرانها (غربال کاه پران)Straw Walker :
جداکردن موثر دانه در یک کمباین به نحوه تکان دادن آن هنگام عبور از ناحیه تمیزکننده بستگی دارد. در کاه پرانها چند عامل نقش اساسی بازی میکنند، به عنوان مثال میتوان به ارتفاع، سرعت، پرتاب میل لنگ، نسبت طول به عرض و چگونگی نوع کاه پران اشاره کرد.
هر یک از این عوامل ممکن است سبب افزایش یا کاهش بازده کاه پرانها شود.
- تلفات دانه بر روی غربال کاه پران یکی ازعوامل محدودکننده در نیل به حداکثر عملکرد میباشد.
در صورتیکه توان کافی برای کمباین تامین شده باشد درو و جمع آوری نیز دارای بازده نسبتاً خوبی باشد، تنها غربال کاه پران است که در این خصوص مورد سوال واقع میگردد. افزایش طول کاه پران کمکی به افزایش بازده آن نمى کند زیرا به تجربه ثابت شده است که فقط اولین ثلث کاه پران قسمت عمده جداسازی را انجام میدهد.
با افزایش عرض غربال کاه پران ظرفیت آن بطور موثری افزایش مییابد. در کمباین سهند عریض بودن بدنه، کوبنده- ضدکوبنده و عرض کاه پرانها موجب افزایش قابل ملاحظه عملکرد جداسازی شده است.
1-3 .سیستم جداکننده متمرکز (خنجری روی کاه پران) :
وجود شاخکهای بهم زن اضافی روی کاه پرانها سبب بهم زدن و تسریع حرکت کاه و جداسازی دانه از کاه میگردد. آزمایشهای متعدد مخصوصاً در شرایط دشوار برداشت نشان داده است که ظرفیت غربال کاه پران به 4/3 برابر افزایش مییابد.
2-3 .سرعت میل لنگ کاه پرانها :
تاثیر سرعت دورانی میل لنگ کاه پران و تلفات دانه : براساس آزمایشهای انجام شده در آلمان، در مورد بیشتر محصولات زمانی که سرعت دورانی میل لنگ 190 الی 200 دور در دقیقه و پرتاب برابر 10 cm باشد، تلفات حداقل خواهد بود و این مقادیر در مورد کمباین سهند کاملاً صادق است.4 - سیستمهای بوجاری یا تمیزکننده :
علاوه بر سرعت رفت و برگشتی الکها، مجموع سطح سینی و الکهای کمباین سهند(4.80 m2) بیشتر از کمباینهای مشابه میباشد که موجب افزایش توانایی بوجاری محصول شده است.
5 - سیستم انتقال محصول (دانه): 1-5 . مخزن : مخزن به گنجایش 3200 lit تقریباً معادل 2.5 ton گندم مىباشد که موجب ذخیره بیشتر محصول و کاهش در زمان و دفعات تخلیه میشود.
2-5 . لوله تخلیه : 5-2-1 . ظرفیت انتقال لوله تخلیه بخاطر قطر بیشتر و حلزونی مناسب آن بیشتر میباشد.
2-2-5 . تنظیم موقعیت لوله تخلیه، هیدرولیکی بوده که علاوه بر سهولت انجام کار، مانع از خروج مواد از داخل لوله به بیرون میگردد.
3-2-5 . ارتفاع و طول لوله تخلیه : ارتفاع لوله تخلیه دانه از نظر سهولت بارگیری کامیونها و تریلیها اهمیت بسیار بالایی دارد و همچنین برای صرفه جویی در زمان برداشت میتوان عمل تخلیه را بطور همزمان با حرکت کمباین، انجام داد که ارتفاع و طول لوله تخلیه در انجام این کار نقش عمده ای دارد.
4-2-5 . سرعت تخلیه :با بهره گیری از لوله تخلیه مناسب و دور مطلوب، زمان تخلیه 5/2 تن گندم در کمباین سهند برابر یک دقیقه میباشد.
6 - سیستم محرکه کمباین : 6-1 . موتور :
موتوراین نوع کمباین از نوع پرکینز سری 10006/6 (وارداتی از انگلستان) با قدرت 133 اسب و با دور 2600 RPM میباشد. توان مورد نیاز برای کمباین در حدود 105 اسب میباشد. وجود توان مازاد امکان نصب تجهیزات اضافی نظیر پمپ باد، کولر و ... را امکان پذیر میسازد.
2- 6 . جعبه دنده و کلاچ (گیربکس): بصورت CKD وارداتی از کشور آلمان بوده و علاوه بر افــــزایش اطمینان خاطر مشتریان (به دلیل کیفیت بالای صنعت آلمان) سرعتهای پیشروی حرکت کمباین در دنده های برداشت محصول (1 و 2) بیشتر از کمباینهای مشابه بوده که باعث افزایش سطح برداشت حداقل 1-0.5 هکتار در ساعت بیشتر از کمباینهای مشابه شده است (با ظرفیت مزرعه ای و عرض هد یکسان ) سرعتهاى کمتر میزان تلفات را افزایش میدهد.
7- سیستم هیدرولیک
پمپ هیدرولیک، شیرها، پمپ فرمان، لوازم جکها (پکینگ و اُرینگ) و بصورت CKD وارداتی از کشور آلمان میباشد. سیستم هیدرولیک کمباین سهند دارای توانایی راه اندازی تجهیزات اضافی جهت تراز نمودن سیستم بوجاری 3D برای زمینهای شیبدار میباشد. جکهای بالا برنده هد دستگاه با توانایی بیشتر، امکان نصب هدهای سنگین نظیر هد ذرت و کلزا را تسهیل میسازد.
8 - سیستم کنترل عملیات: 8-1 . سیستم برقی مجهز به سیستمهای هشداردهنده وضعیت کارکرد کمباین از 14 نقطه عملیاتی میباشد که در مواقع بروز خرابی با اعلام اخطار نوری و آژیر(صوتی)، محل عیب از قبیل کمبود هوای تنفسی موتور، دورهای قسمتهای مختلف دستگاه، سنجش ارتفاع هد و ... را نشان میدهد. قابلیت توسعه و نصب تجهیزات اضافی دیگر از قبیل اندازه گیری تلفات دانه را نیز دارد.
8-2 . فرمان قابل تنظیم نسبت به وضعیت راننده یکی از موانع کاهش دید راننده بر روی سکوی درو، ستون فرمان کمباین میباشد. راننده در اغلب موارد مجبور به خم شدن به جلو بوده و این امر موجب خستگی مفرط و کمردرد وی میگردد. در کمباین سهند میتوان زاویه فرمان را با وضعیت راننده تطبیق داد.
9 - وضعیت کمباین سهند از نظر منحنى عمر محصول :
برای هر محصول و خدمات مراحل تولد، رشد، بلوغ و اشباع و افول وجود دارد. کمباین سهند از نظر عمر در مرحله " رشد " قرار دارد.
با توجه به توان و ظرفیت بالای برداشت محصولات زراعی ( پنج تن در ساعت) و با در نظر گرفتن متوسط عملکرد مزارع ایران (5/3 تن در هکتار) دورنمای روشنی برای کمباین سهند مهیا میباشد.
مطالعات دیگرى نیز نشان داده است که هزینه هاى تعمیر ونگهدارى در طول عمر ماشین ثابت نیست بلکه تغییراتى در سال اول وبعداز عمر مفید آن وجود دارد
برداشت: در آوردن محصول از زمین و یا درو
کردن محصول را گویند، که نسبت به هر محصول روش برداشت متفاوت است، مثلاً
برای یونجه، برداشت بصورت خرد کردن گیاه و یا گوجه فرنگی، دانه ، دانه جیدن
و یا برای ذرت دانه ای ، فقط خوشه ها برداشت می گردد.
ماشینهای محصولات
استراتژیک مانند علوفه ای ( یونجه یا شبدر) ذرت ، غلات ( جو ، گندم ، ذرت
شیرین ، چاودار ، جودوسر...) سیب زمینی، چغندرقند ، پنبه و نیشکر را بطور
اجمال مورد بررسی قرار می دهیم.
برداشت علوفه
کلمه علوفه بمعنی اعم،
محصولاتی چون سورگم ،ارزن، تیموتی، جودوسر، علف مراتع و حتی گندم و جو را
شامل می شود اما منظور از کاربرد ، علوفه در این مقاله گیاهان خانواده
بقولات ( لگومینوز) یعنی یونجه و شبدر ، اسپرس و بالاخص یونجه می باشد.
یونجه
در ایران از شمال تا جنوب کشت می شود ، در منطقه ساوجبلاغ معمولاً 5 چین
درسال و گاهی تا 9 چین می رسد و در ایر ان بیشتر بصورت بسته های مکعبی
یاآزاد ببازار می آید ولی در سایر ممالک به شکل بسته های سیلوئی تر، سیلوئی
خشک و کسانتره نیز در می آیند.
روشهای برداشت یونجه :
یونجه تازه
درو شده دارای رطوبت 70 تا 85 درصد بوده که برای انبار کردن می بایست به
رطوبت 20 تا 25 درصد رساند که برای تقلیل رطوبت ممکن است علوفه را در مزرعه
بطور طبیعی برای مدت چند ساعت تا چند روز، بسته به گرمی هوا و شرایط جوی و
یا از گرمکن ها و خشک کردن مصنوعی استفاده کرد.
هریک از روشهای برداشت
یونجة، با اتلاف کمی و کیفی همراه است، 5 تا 15 درصد ماده خشک در زیر خشک
کردن طبیعی در مزرعه در اثر فعالیت آنزیمها از بین می رود، خرد شدن و ریختن
برگها موجب کاهش کیفیت محصول شده ( چون درصد پروتئین برگ ها بیش از ساقه
است)،70 درصد از پروتئین گیاه و 90 درصد کاروتن ( ویتامین) دربرگها جمع شده
است لذا تابش طولانی آفتاب، شبنم و باران باعث اتلاف موادغذایی گیاه شده.
در
مناطق مرطوب و بارانی ، بهترین روش برداشت آن است که فاصله زمانی بین درو
تا جمع آوری از مزرعه را کوتاه نمود، آزمایشات نشان داده که روش خشک کردن
علوفه بصورت آزاد درمزرعه 32 درصد افت و خشک کردن در انبار 26 درصد و با
روش سیلو کردن 14 درصد افت پروتئین به کل پروتئین محصول را بهمره داشته
است.
اولین وسیله برداشت علوفه همان داس بوده است که در برداشت غلات از
حدود 5000 سال پیش استفاده می شده و هنوز در خیلی از نقاط ایران و جهان
سوم استفاده می شود قداره یا شامیله تکمیل شده داس است که عملکردی بیشتر و
خستگی جسمی کمتر بهمراه دارد یک کارگر با یک داس معمولی حدود 250 مترمربع
که عبارتی برای یک هکتار 40 نفر با شامیله 1000 مترمربع در روز برداشت می
نماید (برای 1 هکتار 100 نفر نیاز است).
ماشینهای دروگری که با نیروی
دام کار می کردند در سال 1800 میلادی اختراع شد که اولین نمونه آن صفحه
مدوری بود که داس روی آن نصب می گردید و سپس دروگرهائی بااصول قیچی با حرکت
رفت و برگشتی تیغه ها ساخته و تکمیل گردید.
ساختمان دروگر شانه ای ( رفت و برگشت)
1- شاسی( در 3 نقطه به دوبازوی تحتانی وساق وسط تراکتور متصل می شود)
2-دستگاه رانش ( حرکت از محور تواندهی تراکتور به این دستگاه که شامل تسمه و چرخ است منتقل می شود)
3-فنر تنظیم وزن ( جهت کنترل وزن دروگر می باشد)
4- حامی میله ایست که پوسته و خارج از مرکز را به شاسی متصل می کند
5- نگهدارنده ، شانه برش را نسبت به تسمه رانش در یک راستا قرار می دهد.
6- ضامن، بصورت قطعه ناودانی و تحت فشار یک فنر که در برخورد شانه برش بامانع، شانه آزاد شده.
7- کفش ها ، شانه برش و ملحقات آن روی دو کفش داخلی و خارجی حمل می شوند.
8- تخته ردیف، تخته چوبی به کفش خارجی متصل است و علوفه بریده شده را به طرف داخل نوار برش ، می راند .
9- چوب ردیف، دسته ای چوبی به وسط تخته ردیف متصل است که از بیرون افتادن ساقه ها بریده شده به قسمت درو نشده،جلوگیری می کند .
10-
سیستم خارج از مرکز ( اسانتریک) حرکت حاصل از محور تواندهی تراکتور(
دورانی) جهت تامین حرکت تیغه های برش توسط این سیستم تبدیل به حرکت رفت و
برگشت می شود.
11- شانه برش از تعداد تیغه های مثلثی که در کنار هم روی
تسمه ای که زیر بند شانه می نامیم ساخته شده که این شانه برش (یا قسمت
برنده دروگر) در داخل انگشتی ها و روی پهنه دروگر ، حرکت رفت و برگشتی
دارد.
تیغه ها دارای آجدار( روی تیغه ) برای محصولات ساقه ضخیم (غلات،
یونجه ، شبدر، ...) و سطح تیغه ها را آب کرم می دهند تا شیره گیاهی به آن
نچسبیده و این نوع تیغه ها در ماشینهای خودگردانی که شانه برش از سطح زمین
ارتفاع بیشتری دارد و نزدیک خـــاک و شن نیست بکار می روند. مورد استفاده
تیغه های زیر آجدار، شبیه رو آجدار است و پس از کند شدن می توان دوباره تیز
کرد، ولی این کار در تیغه های روآجدار عملی نیست.
تیغه های لبه صاف
برای علوفه ساقه نازک چون چمن و آنهائی که هنگام درو شیره نمی دهند مناسب
است در شانه برش اکثر دروگرها از این نوع تیغه استفاده می شود.
انگشتی ها چهار نوعند:
الف – سنگلاخی ( جنس فولاد یا آهن چکش خوار سخت) و در زمینهای سنگلاخی بکار می روند.
ب
– انگشتی تخت، چون فاقد رویه محافظ بوده ، در درو ، محصولات پرپشت زیاد و
یا در هم برهم بودن محصول، احتمال گیر کردن محــــصول در انگشتی ها کمتر
بوده مورد استفاده قرار می گیرد.
ج – انگشتی معمولی ، انگشتی دو قلو
تنظیمات :
1- تنظیم تیغه
الف
– تنظیم تطبیق خط وسط تیغه از خط وسط انگشتی می گذرد که برای انجام این
تنظیم ، شانه برش را بطرف داخل و یا خارج، حرکت داد و یا طول جلاق دست را
تغییر داد.
ب - تنظیم صفحات پشت بند ، سائیدگی بیش از حد این صفحات،
ارتعاش در شانه برش افزایش یافته که صفحات قابل تعویض بوده و یا اینکه با
شل کردن مهره های نگهدارنده ، صفحات را به جلو رانده تا تکیه گاه ثابت گردد
.
ج – تیغه گیره ها: گیره ها بدون آنکه فشاری به تیغه وارد کنند روی
تیغه ها تماس داشته و اگر سرگیره ها فشار زیادی روی تیغه ها وارد کنند سبب
سائیدگی ، فشار بار به محور پی تی او وکاهش روانی حرکت شانه شده، لذا
بهترین فاصلهحدود 1 میلیمتر بین قسمت عقب کفی انگشتی و زیر تیغه می باشد
د
– تنظیم ارتفاع برش، نسبت به شرایط مزرعه و نوع گیاه متفاوت است و درو
یونجه باید سعی کرد که جوانه های نزدیک زمین باقی بمانند تا رشد محصول برای
چین بعدی سریعتر باشد.
و – تنظیم انگشتی ها: نوک انگشتی ها بطور معمول
باید موازی سطح زمین باشند، اما در زمینهای سنگلاخی آنها را کمی بطرف بالا
متمایل کرد تا سنگریزها را رد کنند، در مزارعی که محصول خوابیده یا ورس
کرده است ، نوک انگشتی ها را بطرف پایین ببرید تا بتوانند بذاحل محصول نفوذ
کرده و آنها را بلند کنند، و برای تمایل نوک انگشتی ها با تمایل شانه نسبت
به زمین قابل تغییر است، معمولاً بوسیله اهرمی مخصوص صورت گرفته و یا در
بعضی دروگرهای سوار، کوتاه و بلند کردن طول ساقه وسط تراکتور عملی می شود.
انواع دورگرها ( رفت و برگشتی) :
1- دروگر خودگردان ( صندلی دار و بدون صندلی)
2-
دروگرتراکتوری ( میان سوار، سوار ، نیمه سوار ) و در بعضی از آنها پشت
تراکتور ( ساقه ساز) یا کاندیشیز متصل می گردد که در مجموع آن را موور
کاندیشیز گویند.
3- دروگر بشقابی ( اصول ضربه ای) بیشتر برای بریدن علف
های هرز، مرغزارها، علوفه کنارجاده ها و زمینهای ورزش بکار می روند.
(دروگر بــشقابی برای درو یونجه توصیه نمی شود) ، چون محصول بریده شده را
با برشهای مجدد به صورت پودر در آورد و اتلاف می شود) زارعین ایرانی بهرحال
، دروگر بشقابی را بر شانه ای ترجیح می دهند چون ساختمان نسبتاً ساده تری
داشته تعداد تیغه ها و تنظیمات کمتر و ساده تری داشته.
ساختمان دروگر شانه ای:
1- شاسی
2-
دستگاه رانش (تسمه، چرخ تسمه و جعبه دنده) ، جعبه دنده دو وظیفه دارد یکی
تغییر مسیر انتقال قدرت ( حرکت دورانی محور تواندهی در سطح افق را به حرکت
روانی در سطح قائم تبدیل می کند) و دیگری افزایش سرعت 540 دور در دقیقه
محور تواندهی به سرعت مناسب 3000 تا 2500 دور در دقیقه برای بشقابها.
3-
دستگاه برش: متشکل از یک جعبه دنده و 2 یا چند بشقاب، معمولاً دارای 2 یا 3
و گاهی 4 تیغه می باشد و حرکت بشقابها از زیر و یا از بالا تأمین می گردد.
تعداد بشقابها از 2 تا 8 متغیر است، قطر بشقابها در چند بشقابی 20
سانتی متر ولی در دو بشقابی های بزرگ، ممکن است به 80 سانتی متر و بیشتر هم
برسد،
تعداد تیغه ها در هر بشقاب نیز بسته به نوع دورگر متفاوت است
معمولاً 2 یا 3 ولی گاهی به 4 عدد می رسند ( تیغه ها با زوایای مساوی روی
هر بشقاب قرار دارند) و شکل تیغه ها درتمام طول مستطیلی است و یا در انتها
مثلثی شده اند، دو طرف تیز هستند که پس از سائیده شدن می توان آنها را
جابجا کرد و یا تیز کرد.
جعبه دنده دستگاه رانش و برش معمولاً از یکدیگر مجزا بوده لذا باید جداگانه واسکازین(90) ریخت .
4-حفاظ،
سرعت دوران زیاد بشقابها سبب پرتاب سنگ و مواد جامد به اطراف می گردد از
اینرو نوعی حفاظ ( برزنشی - فلزی) بر روی بشقابها استفاده می کنند.
5-سایر قطعات ( تخته ردیف، وسایل تنظیم چون فنر وزن ، ضامن و ...)
نوع
دیگر از دورگرها با اصول ضربه کار می کنند دروگر شلاقی گویند که تیغه ها
بصورت عمودی روی یک محور استوانه ای بطور زیگزاک قرار گرفته اند که با چرخش
استوانه، علوفه بریده شده به بالا و عقــــب پـــرتاب می گردند و عرض کار
دستگاه به پهنای طول استوانه می باشند
درو ساقه ساز یا کاندیشنر
یونجه
درو شده را پس ازکاهش محتوای رطوبت برگ به مقدار معین بسته بندی می
نمایندو چون ، رطوبت ساقه هنوز بیش از مقدار مجاز است و امکان کپک زدن و
ضایعات وجود دارد، ساقه را در چند نقطه ترک داده تا آب آن سریعتر تبخیر شود
و امکان خشک شدن همزمان برگ و ساقه پیش می آید، از اینرو وسایلی را برا ی
ترک دادن و یا مچاله کردن ساقه و محصول ساخته شده است، که به ساقه سازها
معروفند و می توان بطور یک دستگاه مستقل پس از موور( دورگرها) استفاده گردد
یا توأماً یک ماشین بوده باشد.
شامل قسمت های : شاسی، دستگاه رانش( تعدادی چرخ دنده) ، شانه برش ، چرح فلک، غلطکها، ردیف کن و کفشها.
اگر
سر و صدای زیاد از دستگاه شنیده شد، می تواند اثر نزدیک بودن غلطکها باشد و
یا تنظیم غلطکها درست نباشد و اگر در برداشت، برگها صدمه دیده باشند و
ریزش آنها در روی زمین بهمراه باشد بـــه دابـــل سرعت زیاد چرخ و فلک است و
یا فاصله غلطکها کم است و یا بیش از اندازه له می کند.
جاروها ( ریک
ها) کاشت علوفه با درو کردن خاتمه نمی یابد و چون علوفه گیاهی پرآب است
باید قبل از انبار کردن خشک شود و خشک کردن محصول در مناطق پر آفتابی، با
کاربرد موور کاندیشنر ( دروساقه سازها) ممکن است، مشکلی نباشد ولی در مناطق
کم آفتاب و مرطوب و حتی در نواحی خشک، اگر پس از درو بارندگی شود، مسئله
آخرین اســــت، لذا در هر دو منطقه برای جمع آوری محصول، لازم است آنها را
ردیف نمود که با ماشینهای ریک ( جارو) انجام می شود و گاهی لازم می شود چند
ردیف را به علت کم پشتی محصول، یک ردیف کرد تا خوراک مناسب برای ماشینهای
عملیات بعدی مثلاً بسته بند فراهم آید و زمانی نیز به علت پرپشتی محصول پس
از درو ، ممکن است الزام در دو یا چند ردیف کردن یک ردیف پیش آید.
جابجا
کردن ردیف و هوا دادن از دیگر کارهائی است که جارو می تواند انجام دهد
جاروهای متداول امروزی به دسته مورب، خورشیدی و بخش کن تقسیم می شوند.
در
جاروهای مورب احتیاج به نیروی محرکه داشته که از چرخ آنها و حور توندهی و
یا نیروی هیدرولیک تأمین می گردد و از نظر نحوه اتصال به تراکتور نیز دارای
دنباله بند، نیمه سوار و سوار هستتند.
جاروهای خورشیدی : در ایران 4
خورشیدی از نوع سوار بوده و انواع بزرگتر آنها ممکن است نیمه سوار باشند و
حرکت دورانی از چرخها در اثر تماس نوک انگشتی محیط چرخها با زمین و یا
علوفه تأمین می گردد و این نوع جهت تبعیت از بلندی زمین، جهت انجام کار
بهتر بوده ( بدلیل سادگی و تنظیمات کمتر) و همچنین جابجائی خورشید ها، مورد
پسند بهتری برای کشاورزان است و خورشیدی ها ممکن است توپرو یا توخالی
باشند.
اگر در عملیات با جاروی خورشیدی ملاحظه شد که علوفه جا می ماند ،
بدلیل شکسته شدن انگشتی هاست که می بایست عوض کرد و همچنین وقتی در حین
جارو کردن علوفه می پرد. بدلیل پرش خورشیدی ها است که می بایست فشار تایر (
نیمه سوار) را امتحان نمود و یا سرعت پیشروی را کم نمائیم. و اگر شکستگی
پیاپی انگشتی بهمراه بود می توان پوسیدگی و زنگ زدگی آنها را چک کرد و
همچنین خیلی سطح زمین قرار گرفته اند را، تنظیم کرد. دلیل اینکه وقتی علوفه
به انگشتی گیر می کند این است که سطح مزرعه برای جارو کردن خیلی خیس است.
نوع
دگیر جاروها، پخش کن می باشند که در مناطق بسیار مرطوب و کم آفتاب بکار می
روند به این به عبارت که علوفه برای خشک شدن چند روزی روی زمین مانده و به
زمین جسبیده که با این ماشین آن را بلند کرده و پوف داده تا کپک نزند و
بیشتر از نوع سوار می باشد.
بسته بندها ( بیلرها)
ماشینهای دنباله
بند بوده و حرکت را از محور توان دهی می گیرند و علوفه را پس از برداشت از
زمین بصورت بسته های ( مکعبی ، استوانه ای) در می آورند.
قسمتهای مختلف :
1- قسمت بردارنده علوفه
2- قسمت خورنده ( خوراک دهی) بصورت هلیس یا پیچ ارشمیدس
3- چنگالها
4- پیستون
5- فضای بسته بند
6- چرخ ستاره ای ( جهت تنظیم طول بسته )
7- دستگاه گره زن ( معمولاً 2 عدد) که سوزن به ازاء هر گره زن ،2 عدد می باشد
8- ناودانی ( تنظیم فشردگی بسته علوفه )
9- چرخ طیار( تبدیل حرکت غیریکنواخت )
ارتفاع
بردارنده نسبت به زمین به اندازه ای باشد که اگر زیاد باشد، علوفه روی
زمین مانده و اگر کم باشد موجب صدمه خوردن انگشتی ها و همچنین ورود خاک و
شن بداخل دستگاه شده لذا مناسبترین فاصله تا زمین حدوداً 1 سانتی متر است
که در بعضی بسته بندها، بطور خودکار بردارنده را با سیم بالا و پائین کرده و
در نوع دیگر توسط پیچ که روی دستگاه است بالا و پائین می برند.
یکی از
موارد مهم در بسته بندی ، کشش نخ است که اگر فشار نخ کم باشد بسته شل شده و
اگر فشا بر نخ زیاد باشد ، نخ پاره می شود. تنظیم فشردگی بسته توسط پیچ
های لنگی در انتهای فضای بسته بند در بیرون قرار داشته که دو ناودانی را
نزدیک و یا دور می کند و طول بسته توسط چرخ ستاره ای است که محل استقرار آن
در ناودان می باشد.
نوع دیگر بسته بندی بصورت استوانه ای است که خاصیتهای اینوع نسبت به بسته بند مکعبی بشرح ذیل است:
1-
اگر پس از عمل بسته بندی ، بارندگی شود، آب از بسته استوانه ای نفوذ می
کند، در حالیکه مکعبی ها بدلیل فشردگی زیاد نفوذ آب سخت است.
2- استوانه ای شکل را با توجه شکل خاصش می توان در فضای باز گذاشت و اگر برای مدت طولانی باشد در انبار قرار می دهند.
3- حجم بسته بندی استوانه ای معادل 30 بسته مکعبی است لذا حمل و نقل آن صرفه جوئی در وقت است
4-
جابجا کردن و یا بلند و پائین کردن بسته های استوانه ای با دستگاه بلند
کــــــن خودگردان ( لیفتراک) موجب صرفه جویی در هزینه دستمزدهاست.
5-
یکی از اصول مدیریت مزار ع علوفه ای این است که بسته ها زودتر از مزرعه
خارج شود تا فضای زیر بسته ها امکان رشد سریعتر داشته باشند، از اینرو بسته
های لذا استوانه ای این مزیت را دارا می باشند.
چاپرها یا قورمه کن ها
محصولات
علوفه ای شامل کلیه علوفه هائی است که قابل مصرف برای دام است و به محصول
علوفه اطلاق می کنیم که علاوه بر قطعه، قطعه شدن رطوبت آن در هنگام سیلو
کردن 50 تا60٪ بوده باشد تا عمل تخمیر در سیلو براحتی انجام شود.
چاپر شامل است: بردارنده ، استوانه های هادی، استوانه برش ،پروانه و مالبند که محور تواندهی از میان آن عبور کرده است.
جهت
کاهش مقاومت در مقابل برش ، چاپر از نوع دنــــــباله بند بوده ( 2 ردیفه)
نیمه سوار یک ردیفه استفاده می شود. هــــمانطورکه می دانیم هرچه قطعات
علوفه خردتر و کوتاه تر باشد امکان خروج هوا سهلتر و تخمیر هوازی بهتر صورت
می گیرد لذا :
1- هرچه سرعت دوران استوانه های هادی کمتر باشد طول قطعات کوچکتر است بشرط آنکه سرعت دوران استوانه برش ثابت باشد
2- هرچه سرعت دوران استوانه برش بیشتر با شد طول قطعات کوچکتر می باشد.
3- هرچه تعداد تیغه های مورب روی استوانه برش بیشتر باشد قطعات ریزتر می گردند.
نکته
مهم: از انجائیکه حرکت محور تواندهی به استوانه برش منتقل می شود و
قطعـــه سنگینی می باشد از اینرو با قطع حرکت تواندهی از سمت بیرون و توقف
شدن آن، استوانه برش ادامه حرکت داشته و می خواهد P.T.O را همراه خود
بچرخاند و موجب صدمه آن می گردد لذا بهترین وسیله نقلیه کلاچ یک طرفه بین
ایندوست که وقتی سرعت P.T.O کمتر از سرعت استوانه برش گردد. ایندو را از هم
جدا نماید.
چاپر بیشتر برای خرد کردن ساقه و برگ ذرت علوفه ای بکار می
رود و تنظیمات در چاپر عبارتست از: تنظیم ارتفاع برش، طول قطعات درو و شدت
برش .
1- ارتفاع برش محصول ، با بالا و پائین بردن تایرها و یا دماغه ها انجام می شود.
2- طول قطعات محصول درو شده، با تنظیم حرکت استوانه های برش و هادی و تعداد تیغه های روی استوانه انجام می شود
3- شدت برش بستگی به فاصله بین چاقوی ثابت و استوانه برش تنظیم می شود
4- سرعت حرکت دستگاه، متناسب با کم پشتی و پر پشتی محصول و نیز پستی و بلندی زمین انجام می شود.
کمباین:
غلات
قدیمترین محصول و بیشترین غذای ایرانیان و بخصوص جهان سوم بوده و با محصول
برنج در رقابت می باشد. در برداشت غلات نسبت به علوفه مشکلات بیشتری شاهد
می باشیم به این معنی که علوفه را می توان پس از درو، از روی زمین جمع کرد
ولی غلات را نه تنها نمی شود از روی زمین جمع کرد، بلکه در درو با داس،
باید آهسته روی زمین گذاشت تا ریزش دانه کم شود و دیگر، مسئله زمان برداشت
غلات نسبت به یونجه است، که اگر زود برداشت شود. سبزو نارس است و اگر دیر
برداشت شود دانه ها ریخته و یا آفت و سن به آن حمله ور می گردد.
سرعت
پیشروی کمباین همانند پیاده روی انسان 4 کیلومتر در ساعت می باشد ( دویدن
انسان 6 کیلومتر در ساعت است) و یک کمباین در روز با 8 ساعت کار در روز، 15
و 16 هکتار را برداشت می کند و با توجه به ثلث افت زمانی ( راننده ،
تنظیمات ، قطعات یدکی و تعمیرات...) بازدهی کمباین را 80 درصد نظر می گیرند
ومی توان گفت ساعتی 1 هکتار.
عملیات از برداشت تا تهیه نان شامل: درو ،
کوبیدن ، جدا کردن گاه و کلش از دانه ، بازدادن ، دانه به آسیاب، آرد
،نان ، می باشد که امروزه این عملیاتها طی 4 عمل توأماً انجام می شود که
می گویند کمباین ( توأم) الف : برش ، ب: کوبش ج: جدایش د: تمیزش
انواع کمباین از نظرتأمین توان :
1- دنباله بند( توسط مالبند به دنبال تراکتور کشیده می شود)
1-1- برای بکار انداختن و کشیدن کمباین از P.T.O تراکتور استفاده می شود
2- 1- خود کمباین دارای موتور بوده بنام کمباین دنباله بند موتوری
2-خودگردان( خود راه رفته) بر حسب نوع انباشته کردن گندم :
1-2-کیسه ای: مخزن برای انباشتن بذر نداشته و از مجرائی به گونی متصـــــل می شود ( معمولاً 4 خروجی)
2-2-
انباره ای: کمباین، مخزن داشته ( با ظرفیت 700/1 تا 4 تن ) که پس از پرشدن
در تریلی بمدت 5/1 تا 2 دقیقه تخلیه می کند در حالت ایستاده و یا حین حرکت
نکته : کمباین کیسه ای و یا انباه ای نیز می توان برحسب موقعیت مکان کار تپه ای و یا دشتی باشد
1-
تپه ای: در نواحی دیم، شیب دار ، اتاق کمباین افقی بوده و فقط دروگر موازی
یا متمایل سطح زمین شده ، لذا جک های هیدرولیکی بین اتاق و قسمت دروگر
قرار داده ( دو طرف چرخ های عقب و جلو) تا دماغه حالت شیب بخود گیرد (
سیستم خودکار) و نوع دیگر آن دستی است که توسط راننده انجام می شود.
2- دشت: برای زمینهای صاف ( مزارع آبی) کمباین معمولی کار می کند.
کمباین
های امروزه تا 24 نوع محصول را برداشت می کنند ولی در ایران بیشتر جو
وگندم بوده و متداول در دنیا ذرت شیرین، سورگوم باقالی، بذر یونجه، یونج و
.... بوده که برای هر مورد نیاز به تعویض قطعات در یکدستگاه کمباین می
باشند.
کزل: قطعاتی از خوشه گندم که هنوز بطور کامل کوبیده نشده است
کلش،ساقه های خورد شده و یا ساقه های روی زمین ریخته شده را می گویند
کاه : کلش های ریز شده را گویند.
ساختمان و اجزاء قسمتهای مختلف یک کمباین طبق شکل زیر می باشند.
تنظیمات1:
سرعت پیشروی کمباین بستگی به شرایط محصول داشته یعنی اگر محصول پر پشت می
باشد سرعت زیاد بوده و همینطور برعکس، ضمناً برای اراضی مسطح سرعت بالا و
در اراضی شیبدار سرعت پائین است و بطور معمول 2 تا 6/7 کیلومتر در ساعت و
متداولش 4 تا 5/3 کیلومتر در ساعت
- سرعت دورانی چرخ و فلک 25٪ بیشتر از سرعت پیشروی کمباین می باشد
-
فاصله افقی و عمودی تسمه های روی چرخ و فلک برحسب شرایط جـــــابجا می
گردد، به عبارتی طوری باید باشد که در برداشت ، پائین تر موقعیت خوشه را خم
کند تا بـــــداخل کمباین هدایت شود ( البته در ایران رعایت نشده ) و سعی
می کنند از ته بزنند تا از کاهش نیز استفاده شود
¬فاصله بند کوبنده و
ضد کوبنده ( تنظیمات زیر بترتیب انجام می شود اگر بند 1 جواب نداد تنظیمات
را به جای اولیه برگردانده و بند 2 را انجام داده )
- اگر در انباره دانة خورد شده زیاد باشد.
1- تنظیم دور کوبنده: دور را کم می کنیم، نه توسط گاز بلکه توسط اهرم تنظیم قطر پولی که بعضی ها بجای پولی چرخ دنده و یدکی دارند
2- تنظیم فاصله کوبنده و ضد کوبنده : فاصله را توسط اهرم مربوطه زیاد می نمائیم.
- دانه جدا نشده درانباره زیاد می باشد یا به عبارتی دانه از غلاف در نیامده.
1- تنظیم فاصله کوبنده و ضد کوبنده : را کم نموده و یا چــــرخ دنده های مربوطه را عوض می نمائیم.
2- سرعت کوبنده را زیاد تر نموده
-در قسمت جدایش ، دانه در پس مانده ه زیاد است ( بانمونه گیری)
1- سوراخ غربالها تنگ است که باید تنظیم نمود
2-
سرعت پیشروی وی زیاد است و یا به عبارتی گویند غربالها پیش بار است و اگر
سرعت اثری نداشت، شاید، عوامل دیگر باشد ولی بطور کلی گویند غربالها پیش
بار است
- دانه در پس مانده های قسمت تمیزش زیاد است
1- سوراخ الکها را تنظیم می کنیم
2-بادپروانه را تنظیم نموده از لحاظ تعداد، جهت ، سرعت
- ریزش دانه در قبل از درو زیاد است
1- سرعت دورانی چرخ و فلک را تنظیم کرده ( کم می نمائیم)
2-فاصله عمودی و یا افقی چرخ و فلک ، را تنظیم نموده ( یعنی ضربه را به محصول کم می نمائیم).
3- مربوط به رقم و زمان برداشت محصول است
-گزل در انباره گندم زیاد است
1- فاصله کوبنده و ضد کوبنده را تنظیم نموده
2- فاصله سوراخهای الکها راتنظیم نموده
3- سرعت بادر را زیاد می نمائیم ( یکی ازعللهای نادر است).
-گزل در پس مانده های قسمت تمیزش زیاد است
1- سوراخ الکها را زیاد کرده
-موارد
دیگری نیز بوده، مثلاً اگر محصول کمی مرطوب باشد باعث پیچیدن علوفه بدور
کوبنده شده و یا اینکه خود، علف هرز به دلیل اینکه دیرتر از گندم می رسد،
لذا موجب مانع و پیچش می گردد که جهت رفع آن دور چرخ و فلک، نوار پیچی می
نمایند. ولی دارای عیبی است که ریزش دانه بخاطر ضربه مکرر چرخ و فلک، زیاد
می گردد قاعدتاً نباید علف هرز درحین برداشت در مزرعه باشد.
ماشین برداشت سیب زمینی
بطورکلی 3 نوع سیب زمین می باشند
1- سیب زمین کن
2- سیب زمین درار( کششی، نیمه سوار، سوار) همگی حرکت را از P.T.Oتراکتور می گیرند
3- کمباین سیب زمین ( که توأماًً کار سیب زمینی کن و سیب زمین درآر را انجام می دهد
4- ماشین سیب زمینی کن شامل است: تیغه مثلثی که خاک را نرم کرده و توأماً، غده را کمی بالا آورده
5- کارد مرور ( بوش ساقه ، علفهای اطراف ردیف را انجام می دهد)
6- چرخ تنظیم عمق ( لاستیکی) بهمراه اهرم آن که بالا و پائین رفتن آن نفوذ تیغه مثلثی را تغییر می دهد
7- تیغه مثلثی شغل ( علاوه بر گرم کردن خاک، غده را نیز تا حدی به بالا آورده)
8- انگشتی های دوار، میله های فلزی عمود بر زمین به شکل V که بصورت شعاعی قرار گرفته و حین حرکت غده ها از خاک بیرون می آورد
9- ماشین سیب زمین درآر
10- چرخ تنظیم عمق ( در نفوذ تیغه به خاک مؤثر می باشد)
11-تیغه های مثلثی ( یک یا چند تا) که به زیر پائین ترین غده می رود
12-نقاله:
نقاله از غده ئی بی انتها 1 یا 2 نقاله که بدور دو غلطک ثابت و متحرک حرکت
می کند که حرکت را از P.T.O تراکتور گرفته و یعنی زنجیره ها ، لوله یا
میله هائی که غده را به غلط قرار داده شده که علاوه بر انتقال غده ها به
بالا، خاکها از آنها جدا شود.
13-کلاچ : وسیله ایمنی درگیر کردن سنگ در سیستم و قطع کردن حرکت P.T.O به دستگاه
14-چرخ حمل و نقل
15-کمباین
سیب زمینی، شبیه همان سیب زمینی درار بوده منتهی جند تسمه اضافی قرار داده
شده که عمل ارزش و جدا شدن خاکها و سنگها شود و چند کارگر بتوانند روی آن
بایستند تا شاخه ها و آشغالهای زائد را در حین با درگیری جدا کند و تنظیمات
در تنظیم عمق کار و یا سرعت حرکت دورانی انگشتی ها ( در سیب زمین کن) و
نیز تنظیم فاصله انگشتی ها با تیغه بوده و همچنین سرعت نقاله ها و تسمه ها
در سیب زمینی درآر و کمباین است و موقعیت آن طوری باشد که حدود1 متر اول در
خاک باشند تا آسیبی به محصول نرسد.
10- ماشین برداشت چغندرقند :
اکثراً از P.T.O تراکتور نیرو گرفته و لی بعضی از نوع خودگردان می باشند
ساختمان کمباین چغندر از سه واحد اصلی ساخته شده است.
الف – واحد سرزن (
چاپر) : سه قسمت است: 1- چاقوی دمار ( تا حدودی شبیه دروگر عمودی که شاخ و
برگها را از روی تاج چغندرقند قطع می کند)
2- فلکه انگشتی ( به دنبال چاقوی دوار قرار گرفته است که شاخ وبرگ بریده شد از روی ردیف محصول کنارزده
3- چغندریاب (عمل سرزن تاج چغندر را انجام می دهد که دارای یک چرخ کنگره دار بوده و در پشت آن چاقوی افقی است
4-
ب: واحد چغندرکن این واحد عمل در آوردن چغندر را به عهده دارد که دارای
دوتیغه مایل به هم به صورت مخروط ناقص ساخته شده که بعضی ماشین بجای 2 تیغه
،2 چرخ مورب در کنار هم تشکیل شده است
ج- واحد تمیزکن، عده ها توسط
تفاله روی قسمت تمیزکن رفته اولاً با لرزش آن خاکهای اضافی گرفته شده و غده
ها پس روی زمین می افتد که امروزه بداخل انباره منتقل می شود.
بعضی از
ماشین ، عمل شستشو را قبل از انتقال به کارخانه انجام می دهد تا اولاً خاک
چسبیده جدا شوند ثانیاً خاک زراعی به مزرعه برگشته تنظیمات فاصله چاقوی
دوار باید آنقدر بالا باشد که فقط شاخ و برگ باغ را بزند و همچنین فلکه
انگشتی ها به حدی پائین باشند که نوک انگشتی تقریباً باچغندر تماس داشته
باشند.
ماشینهای برداشت پنبه
پنبه گیاه ، غوزه است که داخلش الیاف
می باشد که پس از رسیدن کامل پوشیده غوزه چهار شکاف یا بیشتر برداشته و چون
تمام بوته های پنبه اغلب همزمان نمی رسند،لذا اگر بخواهیم الیاف را از
غوزه بچینیم، مجبوریم چند بار در مزرعه رفت و آمد داشته باشیم و هر بار
غوزه هادی که باز است برداشت نمود و اگر بخواهم تمام محصول را یکدفعه
بچینیم ، 95 درصد غوزه ها باز شده اندو اگر پنبه از نوع مقاوم به باد نباشد
باید از ماشین غوزه چمن ( که نیم از آنها رسیده اند) رابرداشت کرد
بنابراین دونوع ماشین داریم
1- پنبه چین ها 2- غوزه چین
1- پنبه
چین ها: که فقط الیاف را از غوزه جدا می کند وماشین آن از نوع سوار بوده که
دارای یک یا بند استوانه عمودی دوار که روی آن چندین سوزن بنام انگلشتی
تعبیه گردیده اند( بصورت زیگزال) که استوانه ها حین چرخش، انگشتی ها در
غوزه ها فرد رفته و پنبه را از داخل آن بیرون می آورد و سپس از انگشتی ها
از میان صفحات استوانه ای شکل عمودی بنام پنبه گیر یا عبور کرده و پنبه ها
گرفته شده و بسپس پنبره ها بطرف سبد یا طرف پنبه هدایت شده و در ادامة چرخش
انگشتی ها از استوانه دیگری بنام تمیز کن که صفحاتش همیشه مرطوب است پنبه
ها گذشته ، تابقایای پنبه چسبیده نیز پاک گردد.
عیب ، چون این ماشین دیدینها ی وارد مزرعه می شود لذا علاوه بر هزینها، خاک مزرعه تیزکوبیده می شود.
2- غوزه چین: غوزه بهمراه پنبه های محتوی آن توسط ماشین از بوته ها جدا می شود
3- عیب اینکار: بخاطر اینکه پنبه غوزه موجود است وبرای انتقال به کارخانه وش و پنبه آن زمان طولانی می خواهد
4- محاسن: عدم ورود چند بار ماشین مزرعه
نکته: اگر منطقه بادخیز باشد از غوزه چین استفاده می گردد و اگر باد نباشد از پنبه چین استفاده می گردد
ساختمان
هادی: در قسمت جلو ماشین قراردارد که ساقه را بلندی زده و بطرف ماشین هدایت میکند
غوزه چین: در پشت هادی است و از نوع انگشتی و یا غلطکی است
تمیزکن
و تفاله: بصورت صفحه سوراخ دار که در بعضی ماشنیهاجدید قرار داده اند که
در زیر چرخهای انگشتی دار قرار دارد ومحصول روی آن ریخته و پس از اینکه
ناخالص های جدا شده، پنبه تمیز به داخل بارکش یا مخزن می رود.
در غوزه
چمن ،تنظمی که مهم است تنظیم غلطک هاست که فاصله بین تیغه و غلطک و یادو
غلطک اگر زاید باشد غوزه چیده نشده و اگر فاصله کم باشد، ساقه برگ نیز زاید
وارد ماشین می گردد که بوسیله اهرمی که در نزدیک راننده است تنظیم می شود.
و سرعت مناسب بستگی به پر پشتی و یا کم پشتی محصول دارد سرعت متوسط با ماشین یک ردیفه 1 تا 5/2 هکتاردر ساعت است.
آشنایی ساده با ادوات کشاورزی |
|
ریشه لغوی
واژه تراکتور یک کلمه خارجی است. و معنی آن «کشنده» میباشد. این واژه اسم فاعل ساخته شده از واژه
(Tratiox) به معنی کشش است.
دیدکلی
این
کلمه به ماشینهایی اطلاق میشود که جهت کشیدن یک بار یا یک وسیله بکار
میروند. در واقع تراکتور وسیله ایست که برای تامین قدرت مورد نیاز جهت
کشیدن وسایل و تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرد. شاید اکثریت مردم با
شنیدن کلمه تراکتور ذهنشان به کشاورزی و کاربرد این وسیله در کشاورزی معطوف
گردد، لیکن لازم است بدانیم که تراکتورها دارای انواع گوناگونی میباشند.
مثلا تراکتورهایی با عنوان تراکتورهای صنعتی و یا راهسازی نیز وجود دارند.
تاریخچه پیدایش و سیر تکاملی
پیدایش
ماشینهای کشش (تراکتورها) به شکل امروزی در حدود 100 سال قبل آغاز شد.
نمونههای اولیه تراکتورها برای استفاده در مزارع و به منظور کشیدن وسایل
کشاورزی مثل گاو آهن مورد استفاده قرار می گرفتند.
در این انواع
اولیه برای تامین کردن توان مورد نیاز تراکتور از یک موتور بخار استفاده
می شد. این موتور بخار برای آنکه کار کند به مقادیر زیادی آب و ذغال سنگ
نیاز داشت. بنابراین این تراکتورهای اولیه بسیار بزرگ بودند و نیاز به
مراقبت و نگهداری زیادی داشتند بطوری که گاهی برای به حرکت درآوردن و
استفاده از یک تراکتور ، موتور بخار به 15 نفر کارگر نیاز بود. این مدلهای
اولیه تراکتور دارای چرخهای بسیار بزرگ فلزی بودند که می توانستند وزن
بسیار زیاد تراکتور را تحمل نمایند. البته فلزی بودن چرخهای تراکتور باعث
کاهش سرعت ماشین می شد. بنابراین در نمونه های بعدی و مدرنتر از چرخهای
لاستیکی استفاده شده است.
سیر تکاملی تراکتورها با اختراع
موتورهای درون سوز روند سریعتری را پیدا کرد و البته در کنار این اختراع که
باعث اضافه شدن توان تراکتورها شد ، متعلقات و مکانیسم های پیچیده ای نیز
مختص تراکتورها طراحی و استفاده شده است ، که نتیجه آن ساخت تراکتورهای
بسیار مدرن و همه کاره در حال حاضر است
ساختمان تراکتور
تراکتورهای
امروزی همگی به موتورهای درون سوز که از سوخت های فسیلی (بنزین ، گازوئیل ،
گاز مایع) استفاده می کنند. مجهز هستند. موتورهای این تراکتورها برای
تولید توان از سوزاندن این سوختها استفاده می کنند. این ماشینها
(تراکتورها) دارای یک سری سیستم های مجزا ولی متصل به همدیگر میباشند که
باعث میشوند انرژی ذخیره شده در سوختهای فسیلی به انرژی مفیدی که کار
انجام میدهد، تبدیل شوند. این سیستم ها عبارتند از
سیستم تبدیل انرژی سوخت به انرژی جنبشی (موتور)
سیستم انتقال نیرو
سیستم هیدرولیکی
سیستم الکتریکی
سیستم کنترل بار (کنترل کشش)
سیستم فرمانگیری
سیستم تواندهی
اندازه تراکتورها
تراکتورهای
کشاورزی دارای انواع گوناگونی میباشند. اندازه آنها از تراکتورهای دوچرخ
کوچک گرفته که دارای 10 اسب بخار قدرت میباشند. تا تراکتورهای بزرگ کمرشکن
8 چرخ که دارای بیش از 500 اسب بخار قدرت میباشند ، تغییر میکند. این
گوناگونی و تنوع زیاد تراکتورها به خاطر گوناگونی و تنوع زیاد کارهایی است
که به کمک این وسیله انجام می پذیرد. بر این اساس تراکتورها را بر مبنای
نحوه کاربرد طبقه بندی میکنند. در ادامه طبقه بندی تراکتورها را ذکر
میکنیم.
تراکتورهای همه کاره (معمولی)
تراکتورهای چرخ زنجیری
تراکتورهای شاسی بلند
تراکتورهای باغبانی
تراکتورهای چمن زنی
تراکتورهای حمل تنه درخت از جنگل
تراکتورهای بارکن یا بیل مکانیکی
تراکتورهای دستی (تیلر)
انواع تراکتورهای چهار چرخ محرک
کاربردهای تراکتور
برای
بکارگیری و استفاده نیروی ایجاد شده توسط تراکتور یک سری پیش بینیها در
نحوه ساخت این وسیله انجام شده است. مثلا در پشت این وسیله جاهایی تعبیه
شده است که بتوان وسایل مربوط به کشاورزی مثل گاو آهن یا دیسک را به آنجا
متصل کرد و کشید. از تراکتورها برای کارهای دیگر نظیر حمل و نقل نیز
استفاده می شود. حتی اگر هیچ باری هم به تراکتور متصل نباشد، حداقل این
وسیله میتواند خود راننده را جابجا کند. کاربردهای تراکتور را می توان
بصورت زیر بر شمرد.
وسیله کشنده:
ادواتی مثل گاو آهن ها ، دیسک های سنگین و غیره به مالبند تراکتور قلاب شده و بوسیله آن کشیده می شوند.
تامین کننده حرکت دورانی:
برخی
از ماشینهایی که به تراکتور وصل می شوند خود دارای قسمتهای متحرک داخلی
هستند که برای تامین نیروی مورد نیاز آنها به تراکتور متکی می باشند. مثل:
کمباین های کششی ، دروگرها و چاپرها.
راه اندازی ماشینهای ثابت:
گاهی
برای تامین توان مورد نیاز ماشینهای ثابت از قبیل آسیابها ، پمپهای
آبیاری ، ژنراتورهای برق ، خرمنکوبها و غیره از تراکتور استفاده می شود.
استفاده به عنوان بیل مکانیکی یا جرثقیل:
چنانچه تجهیزات لازم به یک تراکتور اضافه شود، میتواند به عنوان بیل مکانیکی یا جرثقیل از آن استفاده شود.
مشخصات فنی تراکتور تک دیفرانسیل ITM 285
توان بازدهی
تجهیزات الکترنیکی
حداکثر قدرت در2000 دور در دقیقه : 75 اسب بخار ولتاژ : 12 ولت با اتصال منفی بدنه
حداکثر گشتاور در 1300 دور در دقیقه : 278 نیوتن متر باطری: 125 آمپر ساعت
حداکثر قدرت محور P.T.O : ا 5/69 اسب بخار دینام:45 آمپر
حداکثر قدرت محور P.T.Oدر540 دور : 4/63 اسب بخار استارت: 8/2 کیلو وات
موتور
چراغها :جلو- بغل- ترمز- راهنماوچراغ شخم درعقب
ساخت : شرکت موتورسازان سایر تجهیزات :بوق- پریز 7 پایه تریلر
مدل : A4-248 چرخها و تایرها
نوع : دیزلی با پا شش مستقیم جلو : 8 و 6 لایه 16-5/7
تعداد سیلندر : 4 عقب : 6 لایه 30-15*4/18 وزنه ای
قطر سیلندر : 101 میلیمتر تنظیم فاصله چرخها
کورس پیستون : 127 میلیمتر جلو : 75/1 تا 35/1 متر
حجم جابجائی : 06/4 لیتر عقب : 24/2 تا 42/1 متر
نسبت تراکم : 16:1 وزن و ابعاد
کمک استارت : شمع گرم کن با سوخت و روغن و آب پرو با چرخ عقب (30*15 )
خنک کننده: بوسیله آب وزنه ای و با عرض 80/1 متر
فیلتر هوا : روغنی با دو المنت و پیش صافی وزن روی محور جلو : 1118 کیلو گرم
فیلتر گازوئیل : تکی همراه پیش فیلتر وزن روی محور عقب : 1694 کیلو گرم
اگزوز : عمودی وزن کل : 2812 کیلو گرم
سیستم هیدرولیک
طول ( بازوی عقب به حالت افقی ) 01/4 متر
اتصال سه نقطه : از نوع 2 ثابت عرض : 06/2 متر
تجهیزات: کنترل عمق شخم وکنترل وضعیت (بابازوی مرکزی حساس) ,کنترل عکس العمل ارتفاع ( بالای اگزوز ) : 52/2 متر
حداکثر ظرفیت بالا بری در انتهای بازوها بحالت افقی : 2227 کیلو گرم ارتفاع ( روی فرمان ) : 68/1 متر
پمپ هیدرولیک : پیستونی فاصله محورهای جلو و عقب : 29/2 متر
حداکثر دبی پمپ : 7/16 لیتر بر دقیقه شعاع چرخش (با ترمز) :6/7 متر
حداکثر فشار : 233بار فاصله از زمین ( زیر مالبند ) : 380 میلیمتر
محور جلو
فرمان: هیدرومکانیک
ظرفیت ها
نوع محور : قابل تنظیم باک گازوئیل : 90 لیتر
محور عقب
سیستم هیدرولیک : 43 لیتر
نوع ترمز :5 عدد دیسک غوطه ور در روغن روغن موتور : 8 لیتر
نوع عمل : مکانیکی تک یا هر دو چرخ با هم سیستم خنک کننده : 2/14 لیتر
سطح موثر دیسک ترمز : 4/222 میلیمتر جعبه فرمان 9/0 لیتر
ترمز دستی : با اهرم دستی پمپ فرمان :1/1 لیتر
قفل دیفرانسیل : مکانیکی سایر تجهیزات
جعبه دنده
مالبند با تریلر کش سنگین
نوع : کشوئی شیلنگ هیدرولیک مخصوص تریلر
سرعتهای خروجی : هشت سرعت جلو و دو سرعت عقب محافظ راننده
محور انتقال نیرو (P.T.O)
صندلی دولوکس
نوع p.t.o : تک سرعته (مستقیم با موتور یا با گیربکس ) زنجیر مهار کننده
سرعت دوران در 1684 دور موتور : 540 دور در دقیقه وزنه های چرخ جلو
قطر محور : 35 میلی متر وزنه های چرخ عقب مخصوص نوع دیسکی
تعداد شیار : 6 شیاره جعبه ابزار با ابزارهای عمومی و آچارچرخ
کلاچ
وزنه های کیفی جلوی تراکتور
نوع : دوبل
قطر : 305 میلی متر سایر امکانات به انتخاب مشتری
شیر فرمان هیدرولیک جهت استفاده در ادوات
چرخ عقب 38-12 * 6/13 دیسکی
سایه بان
گیربگس سنکرون 12 سرعت جلوو 4 سرعت عقب
طبقه بندی انواع تراکتور
از
آنجا که کاربرد تراکتور در دنیای جدید بسیار گسترده است , تراکتور هایی که
ساخته می شوند دارای توان , اندازه و طرح های متفاوتی هستند . تحویل
تدریجی تراکتور , موجب به وجود آمدن طبقه بندی های گوناگون برای آن شده است
. ترکتورهای ساخته شده :
الف) بر اساس تامین خاصیت کششی و خودرو بودن
1- تراکتورهای چرخ دار
2- تراکتورهای زنجیری
ب) بر اساس موارد استفاده
1- تراکتور های عمومی یا تراکتورهای خدماتی
2- تراکتئرهای همه کاره یا تراکتور های ردیف کار
3- تراکتورهای پا بلند یا شاسی بلند
4- تراکتورهای باغی
5- تراکتورهای صنعتی
6- تراکتورهای یونیورسال
7- تراکتورهای باغچه ای و تراکتورهای چمن زن
8- تراکتورهای دو چرخ یا تیلر های موتوری
ج) بر اساس نوع شاسی یا قاب
1- تراکتورهای با شاسی
2- تراکتورهای نیمه شاسی
3- تراکتورهای بدون شاسی
الف)
طبقه بندی بر اساس خاصیت کششی و خودرو بودن- تراکتورهای چرخ دار متمایز
ترین و پیشرفته ترین نوع ماشین به خصوص جهت مقاصد کشاورزی هستند . این
تراکتورها سه چرخ یا چهار چرخ ساخته می شوند.انواع تراکتورهای چهار چرخ به
قرار زیر است:
تراکتورهای چهار چرخ معمولی, تراکتورهای چهار چرخ محرک,
تراکتورهای چهار چرخ متحرک محرک با چرخ های کوچک جلو ,تراکتورهای چهار چرخ
محرک با چرخ های بزرگ و و هم اندازه.
- طی سال های متمادی از تراکتورهای
زنجیری به منظور کاهش فشار برروی خاک و بالا رفتن کشش در زمینهای نرم , که
دارای مقاومت کمی هستند, استفاده شده اند . این تراکتورها همچنین در زمین
های مرطوب و باتلاقی, یا در مناطقی که پایداری چرخ های تراکتور با اشکال
روبرو می شود , مانند مناطق تپه ای با شیب های تند و زمین های ناهموار مورد
استفاده قرار می گیرد.
گرچه استفاده از تراکتورهای زنجیری در کشاورزی محدود است , اما از این تراکتورها می توان به خوبی در موارد زیر استفاده کرد:
1- اشتفاده در باغات میوه و بیشه زارها
2- پاک کردن و احیای زمین
3- انجام عملیات حفاظتی خاک
4- ایجاد استخرهای ذخیره سازی آب در مزرعه
5- عملیات خاکبرداری و تسطیح زمین های زراعی به خصوص مزارع آبی
6- ایجاد نهرهای انتقال آب
7- به کار بردن زیر شکن ها و وسایل خاک ورزی عمیق
8- تعمیر جاده
ب) طبقه بندی بر اساس موارد استفاده
-
یک تراکتور عمومی یا خدماتی, کم و بیش مشابه یک تراکتور چهار چرخ متداول و
معمولی است. در این تراکتورها ممکن است فاصله ی بین چرخ های جلو یا چرخ
های عقب ثابت یا قابل تنظیم باشد.
- تراکتورهای همه کاره یا تراکتور
ردیف کار , تراکتوری است که عملا برای انجام تمام کارهای مزرعه به انضمام
عملیات کاشت و وجین و سله شکنی در مزارعی که اندازه ی آنها متوسط است طراحی
شده است.
- اکسل جلویی تراکتورهای پا بلند عریض و قابل تنظیم بوده و
ارتفاع آن از سطح زمین زیاد است تا بتواند عملیات وجین و سله شکنی محصولات
ردیفی پا بلند , مانند نیشکر را انجام دهد.
- در شرایطی که فاصله یبین
درختان زیاد بوده و شاخه های درختان نیز بلند می باشند تقربا می توان از هر
تراکتوری در باغ های میوه و بیشه زارها استفاده کرد. اما در صورتی که باغ
های میوه , بیشه زارها و تاکستان ها از اهمیت بیشتری برخوردارند , بهتر است
از تراکتورهای مخصوص که برای کار در این شرایط طراحی شده اند استفاده
نمود. تراکتورهای باغی ممکن است از نوع چرخ دار یا زنجیری باشند.
-
تراکتورها یصنعتی ماشین هایی هستند در اندازه و انواع مختلف که برای کارهای
مخصوص صنعتی و حمل وسائل سنگین در کارخانجات , فرودگاه ها و غیره ساخته
شده اند. این تراکتورها را می توان به دستگاه های بالا بر, حفاری, بارکن
مکانیکی و ضمائم مشابه که روی آنها سوار می شوند مجهز نمود. در بسیاری از
مواقع می توان از بعضی تراکتورهای صنعتی در کارهای کساورزی نیز استفاده
نمود.
- تراکتورها ییونیورسال که به واحد توان یا تراکتور مخصوص نیز
معروف است به طریقی طراحی شده است که بتواند هم تولید توان نموده و هم
انواع مختلفی از ماشین های برداشت سوار, از قبیل ماشین ذرت چین , ماشین
برداشت علوفه ی سیلو کردنی , کمباین و ماشین دانه کن ذرت و بعضی وسائل
مخصوص را قبول و حمل کند. این نوع تراکتور نه تنها دارای خصوصیت ماشین های
خودرو است بلکه دارای مزایای اقتصادی یک واحد تولید توان چند منظوره نیز
هست.
- تراکتورهای باغچه ای یا باغی کوچک ع که به آنها تراکتورهای شاسی
کوتاه نیز گفته می شود , تراکتورهای چهار چرخ کوچکی هستند که توان آنها بین
حدود 8 تا 25 است بخار است. این تراکتورها برای انجام بسیاری از کارهای
باغات کوچک و باغچه ها از قبیل خاک برداری , حفر گودال , برش چوب و غیره
قابل استفاده هستند.
- تراکتورهای دو چرخ یا تیلر های موتوری که به
تراکتورهای دستی نیز معروف است, دارای دو چرخ محرک است که به وسیله ی دست
حمایت و هدایت می شود.
ج) طبقه بندی بر اساس نوع شاسی یا قاب
- تراکتورهای با شاسی دارای یک قسمت حمایت کننده به نام شاسی یا قاب هستند.
-
در تراکتورهای نیم شاسی دو تیرک یا محور طولی به دو طرف بدنه ی موتور ع
محفظه ی کلاچ و یا محفظه ی جعبه دنده به وسیله ی پیچ و مهره متصل می شود.
- تراکتورهای بدون شاسی فاقد هر گونه حمایت کننده اضافه هستند . د راین نوع بدنه ی تراکتور به صورت یکپارچه است.
تراکتور «ITM 299» مطابق با جدیدترین تکنولوژی روز دنیا به عنوان محصول جدید روز دنیا توسط شرکت تراکتورسازی ایران طراحی شد.
موتور تراکتور مدل «ITM 299» توربوشارژ بوده و دارای گواهی « STAGEII » در آلایندگی محیط زیست از کشور اسپانیا است.
بر پایه همین گزارش, توان ماکزیمم تراکتور جدید ساخت شرکت تراکتورسازی ایران 82 قوه اسب بخار اعلام شده است.
گفتنی
است, از جمله ویژگیهای تراکتور «ITM 299» میتوان به جعبه دنده مجهز به
مجموعههای سنکرون،دامنه مناسب گشتاورها، سیستم فرمان هیدوراستاتیک،
داشبورد با مانیتورینگ مطلوب، سیستم ارگونومی بهینه شده، فضای مناسب برای
استقرار راننده، راندمان بالا، افزایش ظرفیت باک پلیاتلین و امکان نصب
آسان کابین اشاره کرد.
برای ساخت تراکتور «ITM 299» از جدیدترین
تکنولوژیهای روز دنیا استفاده شده است و با دارابودن توان بالا به عنوان
محصول متناسب با زمینهای کشاورزی کاربرد دارد.
همچنین, تراکتور «ITM
299» به عنوان محصول روز دنیا بوده و شرکت تراکتورسازی ایران، آن را از سال
آینده وارد چرخه تولید انبوه خواهد کرد و پیشبینی اولیه برای تولید آن در
سال آینده تعداد پنج هزار دستگاه است.
شایان ذکر است, میزان ساخت داخل تراکتور «ITM 299» بیش از 85 درصد بوده است
الف) طبقه بندی بر اساس خاصیت کششی و خودرو بودن-
تراکتورهای
چرخ دار متمایز ترین و پیشرفته ترین نوع ماشین به خصوص جهت مقاصد کشاورزی
هستند . این تراکتورها سه چرخ یا چهار چرخ ساخته می شوند.انواع تراکتورهای
چهار چرخ به قرار زیر است:
تراکتورهای چهار چرخ معمولی, تراکتورهای چهار
چرخ محرک, تراکتورهای چهار چرخ متحرک محرک با چرخ های کوچک جلو
,تراکتورهای چهار چرخ محرک با چرخ های بزرگ و و هم اندازه.
- طی سال های
متمادی از تراکتورهای زنجیری به منظور کاهش فشار برروی خاک و بالا رفتن
کشش در زمینهای نرم , که دارای مقاومت کمی هستند, استفاده شده اند . این
تراکتورها همچنین در زمین های مرطوب و باتلاقی, یا در مناطقی که پایداری
چرخ های تراکتور با اشکال روبرو می شود , مانند مناطق تپه ای با شیب های
تند و زمین های ناهموار مورد استفاده قرار می گیرد.
گرچه استفاده از تراکتورهای زنجیری در کشاورزی محدود است , اما از این تراکتورها می توان به خوبی در موارد زیر استفاده کرد:
1- اشتفاده در باغات میوه و بیشه زارها
2- پاک کردن و احیای زمین
3- انجام عملیات حفاظتی خاک
4- ایجاد استخرهای ذخیره سازی آب در مزرعه
5- عملیات خاکبرداری و تسطیح زمین های زراعی به خصوص مزارع آبی
6- ایجاد نهرهای انتقال آب
7- به کار بردن زیر شکن ها و وسایل خاک ورزی عمیق
8- تعمیر جاده
ب) طبقه بندی بر اساس موارد استفاده-
یک تراکتور عمومی یا خدماتی, کم و بیش مشابه یک تراکتور چهار چرخ متداول و
معمولی است. در این تراکتورها ممکن است فاصله ی بین چرخ های جلو یا چرخ
های عقب ثابت یا قابل تنظیم باشد.
- تراکتورهای همه کاره یا تراکتور
ردیف کار , تراکتوری است که عملا برای انجام تمام کارهای مزرعه به انضمام
عملیات کاشت و وجین و سله شکنی در مزارعی که اندازه ی آنها متوسط است طراحی
شده است.
- اکسل جلویی تراکتورهای پا بلند عریض و قابل تنظیم بوده و
ارتفاع آن از سطح زمین زیاد است تا بتواند عملیات وجین و سله شکنی محصولات
ردیفی پا بلند , مانند نیشکر را انجام دهد.
- در شرایطی که فاصله یبین
درختان زیاد بوده و شاخه های درختان نیز بلند می باشند تقربا می توان از هر
تراکتوری در باغ های میوه و بیشه زارها استفاده کرد. اما در صورتی که باغ
های میوه , بیشه زارها و تاکستان ها از اهمیت بیشتری برخوردارند , بهتر است
از تراکتورهای مخصوص که برای کار در این شرایط طراحی شده اند استفاده
نمود. تراکتورهای باغی ممکن است از نوع چرخ دار یا زنجیری باشند.
-
تراکتورها یصنعتی ماشین هایی هستند در اندازه و انواع مختلف که برای کارهای
مخصوص صنعتی و حمل وسائل سنگین در کارخانجات , فرودگاه ها و غیره ساخته
شده اند. این تراکتورها را می توان به دستگاه های بالا بر, حفاری, بارکن
مکانیکی و ضمائم مشابه که روی آنها سوار می شوند مجهز نمود. در بسیاری از
مواقع می توان از بعضی تراکتورهای صنعتی در کارهای کساورزی نیز استفاده
نمود.
- تراکتورها ییونیورسال که به واحد توان یا تراکتور مخصوص نیز
معروف است به طریقی طراحی شده است که بتواند هم تولید توان نموده و هم
انواع مختلفی از ماشین های برداشت سوار, از قبیل ماشین ذرت چین , ماشین
برداشت علوفه ی سیلو کردنی , کمباین و ماشین دانه کن ذرت و بعضی وسائل
مخصوص را قبول و حمل کند. این نوع تراکتور نه تنها دارای خصوصیت ماشین های
خودرو است بلکه دارای مزایای اقتصادی یک واحد تولید توان چند منظوره نیز
هست.
- تراکتورهای باغچه ای یا باغی کوچک ع که به آنها تراکتورهای شاسی
کوتاه نیز گفته می شود , تراکتورهای چهار چرخ کوچکی هستند که توان آنها بین
حدود 8 تا 25 است بخار است. این تراکتورها برای انجام بسیاری از کارهای
باغات کوچک و باغچه ها از قبیل خاک برداری , حفر گودال , برش چوب و غیره
قابل استفاده هستند.
- تراکتورهای دو چرخ یا تیلر های موتوری که به
تراکتورهای دستی نیز معروف است, دارای دو چرخ محرک است که به وسیله ی دست
حمایت و هدایت می شود.
ج) طبقه بندی بر اساس نوع شاسی یا قاب
- تراکتورهای با شاسی دارای یک قسمت حمایت کننده به نام شاسی یا قاب هستند.
-
در تراکتورهای نیم شاسی دو تیرک یا محور طولی به دو طرف بدنه ی موتور ع
محفظه ی کلاچ و یا محفظه ی جعبه دنده به وسیله ی پیچ و مهره متصل می شود.
- تراکتورهای بدون شاسی فاقد هر گونه حمایت کننده اضافه هستند . د راین نوع بدنه ی تراکتور به صورت یکپارچه است