رز مینیاتوری از گیاهان زینتی و تجاری می باشد که کاربردهای زیادی به خصوص در طراحی فضای سبز دارد، بنابراین تولید این گیاه کار بسیار ارزشمندی است. رز مینیاتور را علاوه بر کاشت در بستر باغچه ها و یا حاشیه ها، در گلدان نیز می توان پرورش داد...
این گیاه درختچه ای به 1-2 متر بلندی میرسد .برگ های پر شکل، با 3 تا 5 برگچه، هر کدام 2.5 تا 6 سانتی متر طول و 1 تا 3 سانتی متر گستردگی دارند. در گونه های وحشی (گاهی به عنوان Rosa chinensis var. spontanea ذکر شده)، دارای گل پنج رنگ بیشتر گلبرگهای صورتی و قرمز و میوه قرمز با قطر 1-2 سانتی متر میباشد.این گونه به طور گسترده ای در چین به عنوان گیاهی زینتی کشت میشود
گل رز مینیاتوری به طور کلی نور زیاد و دمای خنک را میپسندد که سبب تولید گل با کیفیت بالا می شود. رز مینیاتوری آفتاب دوست و حداقل باید 6 ساعت آفتاب در روز دریافت کند. خاک شنی رسی، لومی و یا خاکی که کمی رسی بوده ودارای 10% مواد آلی باشد، مناسب است. به طور کلی نیاز به خاک عمیق و حاصل خیز با زه کش مناسب دارد. به منظور زه کشی در مناطق پر باران، بستر کاشت را از سطح چمن بلندتر در نظر می گیرند.
گل و میوه آن در طب سنتی چینی (TCM) در درمان دردناکی یا نامنظمی قاعدگی ، و همچنین برای درمان تورم تیروئید استفاده می شود.
بر خلاف رقم های تجاری مهم رز که حاصل پیوند های گوناگون می باشند، رز مینیاتوری حاصل افزایش قلمه ای تک گره و ریشه دار شدن آنهاست.
برای این کار قلمه طوری تهیه می شود که 2 سانتی متر از ساقه در بالا و پایین گره حفظ شود. بهترین زمان قلمه گیری زمانی است که اولین سرما موجب ریزش برگ ها شده باشد، که در مناطق سردسیری اواخر زمستا یا اوایل بهار و در مناطق گرمسیری مانند خوزستان از بهمن تا اواسط فروردین ذکر شده است. به این ترتیب قلمه ها تا بهار ریشه دار شده و در پاییز به محل اصلی منتقل می شود.
بهترین زمان کاشت در دوره رکود گیاه، پس از برطرفی یخ بندان است. ابتدا فواصل مکان هایی که قرار است قلمه ها در آن جا کاشته شود، مشخص می گردد. فاصله هر دو گیاه از یکدیگر 30 سانتی متر و عمق گودال نیز باید به اندازه ای باشد که پس از کاشت، طوقه گیاه دیده شود. به طور کلی وردها برای رشد مطلوب به تأمین رطوبت کافی نیاز دارند. کودهای مخلوط حاوی پتاسیم برای جلوگیری از رشد آبدار شاخه ها موثر است.
هرس رزهای مینیاتور اواخر زمستان و اوایل بهار انجام می شود. به این صورت که یک سوم تا یک دوم ساقه ها و شاخساره های جانبی کوتاه می شوند. برای هرس بازجوان سازی رز مینیاتور، ساقه های قدیمی را تا پایه قطع کرده و این عمل برای بقیه ساقه ها در سال دوم و سوم تکرار می شود.
روشهای برون شیشهای تکثیر رز مینیاتوری شامل گرفتن قلمه از گیاه اصلی و ریشهدار کردن این قلمههاست اما پیشرفتهای بوجود آمده در تکثیر گیاهان زینتی از طریق کشت بافت به ما این امکان را میدهد که از هر تک گره موجود برای تکثیر استفاده کنیم.
نفوذ تکثیر از طریق کشت بافت در گیاه رز مینیاتوری
به حدی است که پیشبینی میشود تمتم گزینشهای مربوط به کولتیوارهای رز وابسته به پتانسیل
آنها برای ریزازدیادی از طریق کشت بافت باشد. در نتیجه هر روشی که بتواند موفقیت ریزازدیادی
این گیاه را تأمین نماید در صنعت تولید و تکثیر رز مینیاتوری بسیار مهم و ارزشمند است.
در تمام تکنیکهای ریزازدیادی رز مینیاتوری از محیط جامد شده توسط آگار برای فراهم کردن
شرایط رشو و تکثیر ریزنمونهها استفاده میشود. این محیط در مقایسه با محیطهای مایع حالتهایی مانند
شیشهای شدن را کمتر نشان میدهد
. البته گاهی به منظور تکثیر بیشتر و کاهش همزمان پدیده شیشهای شدن از محیطهای دارای دو فاز(فاز مایع روی فاز جامد) نیز استفاده میشود. گاهی نیز ابتدا ریزنمونهها را در محیط مایع کشت داده و سپس به محیط جامد نتقل میکنند. سیستمهای دوفازی بسیار پرهزینهاند و برای تکثیر رز مینیاتوری به صورت عمده از سیستمهای کشت در محیط جامد استفاده میشود. برای موفقیت در تکثیر این گیاه باید موفق به تولید حداکثر شاخصاره گردیده و سپس شاخصارههای حاصل را ریشهدار کرد.
مطالب مرتبط: