خواص کدو حلوایی و دانه آن

تاریخچه کدو

کدو اولین بار در مکزیک در حدود 1400 سال قبل از میلاد مسیح کاشته شد و یکی از گیاهان جالیزی به شمار می آمد. ذرت و لوبیا در آن زمان توسط مردمان آمریکای لاتین کاشته می شد و به عنوان غذای اصلی مورد استفاده قرار می گرفت. با گذشت زمان و پیشرفت علم کشاورزی و با استفاده از ژنتیک، بذر کدو اصلاح گردید. سپس بذر اصلاح شده در تولید انبوه مورد بهره برداری قرار گرفت.

کدو یکی از محصولات جالیزی است که برای افراد خام خوار جزء منابع اصلی غذا محسوب می شود. مردمان مایا( maya ) از کدو و تخم کدو برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می کردند؛ به خصوص در تهیه غذاهای مختلف از آن بهره می گرفتند. پس از گذشت چندین قرن برای اولین بار در سال 1492 میلادی کریستف کلمب در سفرنامه خود از کاشت کدو به صورت جالیزی گزارش نمود. سپس 27 سال بعد کاسپرد اسپینوز در سفرنامه به پاناما از کاشت کدو در آن کشور گزارش نمود و آن را هندوانه ایندوها نام برد که بسیار خوشمزه بوده و از آن در درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می کرده اند. بذر کدو توسط او به اروپا آورده شد و کاشت این گیاه جالیزی برای اولین بار در اروپا آغاز شد. بذر کدو را در اوایل خرداد ماه می کارند و سپس در شهریورماه برداشت می کنند. میانگین وزن هر کدو 8 کیلوگرم است که به طور متوسط هر کدو حاوی 150-200 گرم تخم کدو می باشد.

مواد مغذی کدو
کدو حلوایی دارای مقدار کمی کالری است ( 20 کالری انرژی در 100 گرم ) و مصرف آن در غذا برای کسانی که وزن خود را کنترل می کنند، مناسب است.

همچنین منبع غنی پتاسیم است و برای افراد دچار فشار خون مفید می باشد، ولی برای افراد دچار ناراحتی کلیوی مناسب نمی باشد. جذب آهن و منیزیوم آن نیز خوب است.

کدو حلوایی منبع غنی بتاکاروتن است و رنگ نارنجی آن به دلیل وجود همین ترکیب است. بتاکاروتن پیش ساز ویتامینA و یک آنتی اکسیدان مهم در بدن می باشد که بدن را از حمله رادیکال های آزاد و اثر تخریبی آنها حفظ می کند.

کدو دارای فیبر غذایی نیز می باشد؛ از فیبر موجود در مواد غذایی می توان در درمان بسیاری از بیماری ها مخصوصاً افزایش وزن ( چاقی )، یبوست، افزایش چربی خون، و دیابت استفاده نمود.WHO* ( سازمان بهداشت جهانی ) توصیه می کند هر فرد در روز به 30 گرم فیبر نیاز دارد که می تواند فیبر موردنیاز خود را از حبوبات، سبزیجات، انجیر، خرمای خشک، نان های سبوس دار و به خصوص کدو تأمین نماید.

مواد مغذی تخم کدو
از 5/2 کیلوگرم تخم کدو خشک شده می توان یک لیتر روغن استخراج نمود. از تخم کدو به روش فشردن ( پرس سرد ) روغن استخراج می شود. با استفاده از این روش کیفیت روغن یا به عبارتی خواص درمانی آن حفظ می گردد.

اسیدهای چرب اشباع نشده امگا-6 (ω6) و امگا-9 (ω9)در بدن انسان به پروستاگلاندین ها rostaglandin) و سپس به هورمون ترمبوکزان ( thromboxan ) تبدیل می گردد. این هورمون از یک طرف باعث افزایش کلسترول خوب (HDL) شده و از طرف دیگر از رسوب چربی در سرخرگ ها و ایجاد پلاکت جلوگیری می کند. به عبارتی می توان گفت که امگا- 6 و امگا-9 از انسداد عروق و رسوب چربی در شریان ( سکته قلبی ) جلوگیری می کنند. در ضمن تخم کدو حاوی فیبر و املاح، و سرشار از ویتامین های محلول در چربی ( ویتامین هایA,D,E ) می باشد. هر100 میلی لیتر روغن تخم کدو حاوی 50 میلی لیتر ویتامین است.

ویتامین های E ( توکوفرول ) و A ( رتینول ) از یک طرف آنتی اکسیدان هستند که جلوی عمل رادیکال های آزاد را می گیرند و از طرف دیگر از ایجاد پلاکت یا گرفتگی رگ ها، که می تواند از رسوب چربی در شریان به وجود آید، جلوگیری می کنند. محققان علم تغذیه گزارش کرده اند، ویتامین هایA وE جزء ویتامین های پیشگیری کننده از سرطان به خصوص سرطان پروستات هستند. تخم کدو سرشار از پتاسیم، کلسیم ، فسفر ، منیزیوم ، روی و سلنیوم می باشد. هرکدام از این ترکیبات نقش اساسی در جلوگیری از بیماری های قلبی و عروقی، کاهش فشار خون بالا، بیماری های عفونی روده ای و عفونت های مثانه دارند.
تخم کدو حاوی فیتواسترول ها و سیتواسترول ها هستند. این ترکیبات از یک طرف از رسوب چربی در سرخرگ جلوگیری می کنند و از سوی دیگر خاصیت ضد سرطانی دارند.

خواص درمانی کدو
- از کدو در درمان بیماری های روده ای مخصوصاً از بین بردن کرم و انگل های روده ای استفاده می شود.

- از کدو می توان به عنوان مسهل در درمان بیماری یبوست و بواسیر بهره گرفت.

- در درمان عفونت های مثانه ای نیز می توان از کدو استفاده نمود.

خواص درمانی تخم کدو
- از مخلوط تخم کدو به میزان 2 تا 3 قاشق غذاخوری با ماست در پیشگیری از رسوب چربی در سرخرگ ها و انسداد عروق می توان استفاده کرد.

- با استفاده از تخم کدو در تهیه نان های تیره ( نان های سبوس دار ) از پروستات در مردان و عفونت های مثانه ای در زنان جلوگیری می شود.

- تخم کدو از سرطان روده بزرگ و سرطان پروستات جلوگیری می نماید.

روش های استفاده از کدو و تخم کدو
از کدو می توان در تهیه سوپ و خورش استفاده نمود. می توان آن را به عنوان ته دیگ در ته پلو استفاده کرد. می توانید آن را چند قطعه کرده و با پوست آب پز کنید ( حفظ بهتر خواص آن ) و در صورت تمایل آن را با مقدار کمی شکر میل کنید که بسیار لذیذ است.همچنین کدو در تهیه نان های حجیم نیز استفاده می شود. در بسیاری از کشورهای اروپایی از کدو در تهیه نان استفاده می کنند.

تخم کدو را می توان در تولید نان سبوس دار مصرف کرد. در ضمن می توان از آن در تهیه شیرینی رژیمی استفاده نمود. روغن تخم کدو را می توان به عنوان روغن سالاد مصرف کرد.

بزرگ ترین کشور تولید کننده روغن تخم کدو، چین و کشورهای اروپای شرقی هستند. از نظر قیمت، روغن تخم کدو در مقایسه با روغن های گیاهی ارزان تر است.