هایدروپونیک-کشت بدون خاک

کلمه هایدروپونیک از ترکیب دو واژه یونانی هایدرو به معنای آب و پونوس به معنای کار و تلاش ساخته شده است.

این کلمه را اولین بار دکتر گریک استاد یکی از دانشگاههای کالیفرنیا به کار گرفت.

هایدروپونیک روشی برای کشت گیاهان، بدون خاک است. در این روش گیاه در آبی، غنی از مواد مغذی رشد می کند. با این وجود کشت هایدروپونیک می تواند به عنوان روشی جهت رشد گیاهان ، در سایر محیط های متراکم مثل مخلوط پوست درختان، بدون خاک مورد استفاده قرار گیرد.روش هایدروپونیک یک روش پیشرفته باغبانی است که هم در خانه و هم در تجارت مورد استفاده قرار می گیرد. در این سیستم هیچگونه علف هرزی رشد نمی کند و گیاهان حاصل از این روش معمولا سالم تر و زودرس ترند و فضای کمتری را اشغال می کنند.
 

انواع روش های کشت هیدروپونیک گیاهان

در اواخر قرن نوزدهم با شناخت مواد غذایی پرمصرف و بعدها نیاز به مواد کم‌مصرف و فراهم نمودن شرایط تهویه مناسب در محلولهای غذایی بطور مصنوعی سیکل کامل تولید از مرحله سبز شدن تا مرحله باردهی و مرگ از نظر علمی در حوالی سالهای 1930 ـ 1920 امکان‌پذیر اعلام گردید. اصطلاح هیدروپونیک (Hydroponicum) اولین بار بوسیله Gericke پیشنهاد شد که او موفق گردیده بود در کالیفرنیا تولید نباتات را در معیار تجارتی بدون استفاده از خاک از رشد اولیه تا مرحله باردهی نشان دهد. این اصطلاح مجموعه‌ای است از یک لغت یونانی Hydro یعنی آب و کلمه لاتین Ponero یعنی جای دادن که بطور خلاصه مفهوم قرار گرفتن چیزی در آب از آن استنباط می‌گردد.

 

انواع بستر های کشت و نقش آنها در سیستم های آب کشت (Hydroponic)

خاک و آب دو منبع حیاتی برای کشت و پرورش گیاهان می باشند که، امروزه با توجه به محدودیت منابع آبی و پایین آمدن کیفیت خاکها ، تولید و فراهم آوردن غذا برای جهان گرسنه مستلزم استفاده از روشهای جایگزین تولید و پرورش گیاهان میباشد. از روشهای جایگزین ، استفاده از کشت های گلخانه ای و تولید به روش هیدروپونیک می باشد. سالهاست که محققین و کشاورزان به منظور افزایش کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی در تقابل با شرایط نامساعد رشدی گیاهان تلاش میکنند. چنانچه شرایط رشدی مطلوب و عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان ضمن اعمال مدیریت باغبانی صحیح تامین شود، هیدروپونیک می تواند به عنوان روش تولید غذا پیشنهاد و عملی گردد. تولید محصولات با کیفیت خوب و عملکرد بالا در شرایطی که در کشت خاکی مقدور نباشد، بوسیله کشت بدون خاک امکان پذیر است. 

معرفی سیستم آئروپونیک

سیستم آئروپونیک (هواکشت) پیشرفته‌ترین روش در زمینه کشت‌های گلخانه‌ای و بیوتکنولوژی است.آئروپونیک Aeroponic، در واقع فرآیندی از رشد گیاه در محیطی از مه، بدون استفاده از خاک یا هر بستر دیگری است. این روش یک تکنولوژی جدید برای تولید بیشتر فرآورده‌های گیاهی و افزایش سرعت رشد گیاه محسوب می‌شود. 

تاثیر بسترهای مختلف کشت روی رشد، عملکرد و کیفیت خیار گلخانه ای در کشت بدون خاک

برای تعیین اثرات چند بستر کشت روی رشد، عملکرد و کیفیت خیار گلخانه­ای و نیز امکان استفاده از پوسته­برنج در کشت­های بدون خاک، آزمایشی با استفاده از چهار بستر پیت، پرلیت، مخلوط پرلیت+پوسته­برنج (1:1 حجمی) و پوسته­برنج خالص در طی فصل کشت پاییزه سال 1382 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان به اجرا درآمد.