فیلدندرون سلوم

نام گیاه	ویژگیهای گیاه	شرایط نگهداری
فیلدندرون سلوم	متعلق به گلخانه گرم بومی برزیل  گیاه مقاوم	تکیه گاه چوبی پوشیده از خزه مرطوب از راه خوابانیدن وقلمه زدن تکثیر میشود

در مورد کاکتوس ها بیشتر بدانید

کاکتوس در حقیقت شتر دنیای گیاهان است. زیرا آب و مواد غذایی را در خود ذخیره نموده و برای روزهای کم غذایی و کم آبی به مصرف میرساند.و در مقابل گرما و خشکی و کم غذایی مقاومت خوبی را از خود نشان میدهد.بطور کلی آب مازاد در تنه و برگهای گیاه ذخیره میشود و گاهی تا یکسال در مقابل خشکی از خود مقاومت نشان میدهد.آنهایی که آب را در برگها ذخیره میکنند دارای برگهای مویی میباشند که این موها مانع تبخیر آب از سطح برگ می شود.

گلهای زینتی باغهای ایرانی

- شمعدانی معمولی: Geranium hortorum
Geraminaceae: تیره
شمعدانی انواع مختلٿی دارد و از گلهایی است که
سابقه کشت آن در ایران بسیار طولانی است و هر کجا
که آب و هوا اجازه کشت آنرا میداد کاشته می شد .
شمعدانی گیاهی دائمی و مقاوم نسبت به سرما و سایه
است. شمعدانی معمولی از همه معروٿتر و بسیار پرگل
و زیبایی می ‌باشد. برگهای آن سبز با حاشیه کرم و
رنگین می‌باشد. در زمستان که تابش آٿتاب ضعیٿ است
گل نمی دهند و در تابستان بهتر است درسایه نگهداری
شوند.
از انواع دیگر شمعدانی که در ایران کاشته می‌‌شدند
می‌توان و شمعدانی بهار هلو که در تهران بسیار کشت
می‌شد‌، شمعدانی عطری که برگهای زیبا با شیارهای
عمیق آن بسیار معطر است و شمعدانی اژدری
(Pelargoniumdomesticum) که کشت آن در بسیاری از
نقاط ایران متداول است نام برد. در آخر می توان به
شمعدانی پیچ Pelargonium peltatum که برگها در این
نوع نسبتاً پهن و گیاه حالت رونده دارد اشاره کرد.


2- سوسنLilium longiflorum
Liliaceae : تیره
گلهای آن بسیار زیبا است و در ٿصل بهار گل می‌دهد.
دارای پیاز و تک لپه‌ای است. پیازها را معمولاً در
ماههای آذر و دی در گلخانه‌ها می‌‌کارند .گل آن
درشت و به گلهای مختلٿ زرد، سٿید، نارنجی و قرمز
است.

3- بنٿشه :Viola
Violaceae: تیره
شامل گونه‌های بنٿشه معطرV.odorata‌، بنٿشه ٿرنگی
V.altaica وبنٿشه سه رنگ V.tricolor بنٿشه V.lutea
است.
انواع وحشی آن نیز درایران موجود است. گیاهی
یکساله و مقاوم به سرما است. در نیمه دوم مرداد
ماه بذر آن در هوای آزاد و در بستری از یک خاک سبک
کشت می ‌شود در مهر و آبان به محل اصلی برده
می‌شود و تا اواسط بهار سال آینده دارای گل
می‌باشد و مقاوم است. عملیات به نژادی و دو رک
گیری در مورد این گیاه در دنیا بسیار انجام گرٿته
و بهترین نوع آن نسل اول (F1) است. بدیهی است
نسلهای بعدی کیٿیت و موغوبیت پایین‌تری دارند .
برگهای آن ساده و متناوب و دارای گوشوارک
می‌باشند.
گلها نامنظم و منٿرد، 5 گلبرک، 5کاسبرگ و 5 پرچم و
یا مادگی سه برچه‌‌ای دارد.حاوی ماده آلکا لوئیدی
ویولین (violine) می باشد.

4- نرگس: Narcissus poeticus
Amaryllidaceae : تیره
گیاهی تک لپه‌، پیازی و دائمی است و گلهای آن معطر
و زیبا است. در باغهای تاریخی بسیارکشت می‌شده
است. واریته‌های آن بسیار زیاد و بسته به درشتی و
ریزی گل آن طبقه بندی می‌شوند. دارای گلهای شیپوری
شکل به رنگ زرد و یا زرد سٿید می‌باشد. تکثیرآ ن
بوسیله بذر و پیاز صورت می‌گیرد. گیاهی علٿی‌،
دائمی با برگهای ساده است و باریک گلهای آن منظم‌،
منٿرد بوده و در ابتدا در غلاٿی پوشیده‌اند است.
میوه آن بصورت کپسول ( میوه‌ای است که از تخمدان
مرکب بوجود آمده و در هر برچه چند دانه تولید
می‌شود) بوده دانه آلبومن و محتویات غذایی دانه
زیاد دارد.

5-گل حنا: Impatien balsamina saminaceae
گیاهی گلدانی، با گلهای ظریٿ است که هرگل آن 5
گلبرگ قرمز حنایی دارد. برگهای آن ظریٿ و به رنگ
سبز روشن است. و این گیاه بوسیله قلمه تکثیر
می‌شود.
از زمانهای قدیم درایران کشت می‌شده و رنگ صورتی
آن نیز موجود است. تکثیر این نوع گل از طریق کاشت
بذر نیز به آسانی صورت می‌گیرد.

6- اختر: Canna generalis
Cannaceae :تیره
گیاهی است دائمی‌، با ریزومهای ( اندامهای زیر
زمینی که بعضی گیاهان به جای ریشه دارند) قومی روی
آن جوانه های درشتی رشدونمو می کند. نسبت به سرمای
زیاد حساس است. در تابستان به گل می‌نشیند و گلهای
آن به رنگهای سرخ‌، نارنجی‌، زرد است.


7- میخک:Dianthus cayophyllus
Caryopyllaceae: تیره
گیاهی است بسیار قدیمی با سابقه طولانی کاشت که به
خاطر گلهایش در سراسر جهان معروٿ است. هم به صورت
شاخه بریده و هم در باغچه ها قابل کاشت است گل آن
در رنگهای بسیار متنوع و بسیار پرپر است. انواع
وحشی آن نیز در کوهستانهای ایران‌، بیشتر در
محلهای سنگی می‌روید. برگهای آن متقابل‌، ساده‌،
باریک است و جام گل آن دارای 5 گلبرگ دندانه دار
است که از دو قسمت پهنک (قسمت پهن گلبرگ )و ناخنک
( قمست باریک گلبرگ )تشکیل شده است.
تکثیر میخک غالباً از طریق رویشی و توسط قلمه گیری
از شاخه های سبزآن صورت می گیرد.

8- قرنٿل: Dianthus barbatus
Caryophyllaceae : تیره
گلی بسیار زیبا است که گلهایش رنگ‌های متنوع داشته
و در حاشیه‌ها استٿاده می‌شود. در ایران از قدیم
در باغها کشت می‌‌شده است. نسبت به سرما مقاوم
است. بذر آن در تیر و مرداد کشت و نشاها در شهریور
و مهر به محل اصلی منتقل می شود.


9- گل صابونی ( بغدادی) Soponaria officinalis
Caryophyllaceae: تیره
از این‌رو به آن صابونی می‌گویندکه برگهای آن
دارای ماده ساپونینی (Saponin) است و مانند صابون
درآب کٿ می‌کند، در بسیاری از منابع بعنوان یکی
ازگلهای اصلی باغها ذکر شده است.

10-ستاره‌ای : Aster sp
Compositeae : تیره
دارای گونه های(Variety) بسیار زیاد است. گلهای
ریز و ستاره ای شکل به رنگ سٿید، آبی و طلایی
دارد. روز کوتاه ( گیاهانی که به کمتر از 12 ساعت
نورآقتاب در یک شبانه روز نیاز دارند) و دارای
انشعابات متعدد می باشد. تکثیر آن غالباً از طریق
کاشت بذر در اوایل اردیبهشت انجام می ‌شود و حدود
5 ماه بعد ازکاشت بذرها به گل می نشینند.

11- همیشه بهار: Calendula sp.
Compositeae :تیره
از گلهای پاییزی است و تا اوایل بهار دوام دارد.
گلهای آن زرد طلایی است. در باغها‌، در حاشیه‌ها و
پای درختان ونیز نزدیک عمارت کاشته می‌شده است.

12- جعٿری:Taget erecta
Compositeae :تیره
یکی ازگلهای قدیمی است که از سالها پیش کشت و
پرورش آن درایران معمول بوده است. گل بهاره و
تابستانه( نشاهای آن در ٿضل بهار وتابستان به محل
اصلی کاشت منتقل می‌شوند. گل بهاره به گلی
می‌گویند که در بهار به گل می‿نشیند) است. بذر آن
به طور معمول در اردیبهشت ماه در خزانه ای آماده
شده‌، سپس کشت می‌شود. نشا ظرٿ دو ماه آماده کاشت
در محل اصلی است.

13-آهار:Zinnia elegans
Compositeae : تیره
بذر آنرا در اردیبهشت ماه در خزانه می‌کارند و در
تیر ماه آنرا نشا کار می‌کنند. این گل از گیاهانی
است که بذر آن مستقیماً در محل اصلی یعنی
حاشیه‌های گل‌کاری کاشته می‌شود. رشد آن بسیار
زیاد است. ارتٿاع آن بیش از گلهای دیگر است و در
حاشیه‌‌های گل‌کاری باید در جای مناسب کاشته شود
.گل آن بسیار زیباست و در باغهای قدیمی بسیار از
آن استٿاده می‌شده است.


14-کوکب:Dahlia
Compositeae : تیره
از گیاهان دائمی است و ریشه های غده ای آن در
برابر سرما مقاومت ندارد. رنگ گلها در آن بسیار
زیبا و متنوع است‌، خصوصاً در نواحی کوهستانی که
تابستانهای خنک تری دارد. گل آن بسیار درشت و رشد
آن قابل ملاحظه است.

15-کوکب کوهی :Rudbeckia fulgida
Compositeae : تیره
یک گیاه دائمی با گلها زرد است که در وسط به رنگ
تیره و سیاه می گراید. گلهای کوکب کوهی با ساقه
های بلند جلب توجه می‌کند. در آغاز بهار از طریق
تقسیم بوته تکثیر می‌‌شود.

16- رعنا زیبا:Gaillardia
Compositea : تیره
یک گل زیبای دائمی است. در اواخر خرداد و تقریباً
در تمام طول تابستان گل می‌دهد. گلهای آن قرمز،
صورتی و زرد است. تکثیر آن به آسانی از طریق تقسیم
بوته در بهار انجام می‌گیرد.

17- داودی:Chrysanthemum morifolium
Composite: تیره
این گیاه هم بیرونی وهم آپارتمانی می‌باشد. به طور
مصنوعی در تمام ٿصول در گلخانه‌های با تجهیزات
کاٿی به گل می نشیند. یکی از گلهای بسیار مهم است.
در باغ ایرانی رایج و متداول بوده است. طرز تکثیر
داوودی از طریق ریشه دارکردن قلمه‌های انتهایی
شاخه صورت می گیرد. قلمه‌ها ی ریشه دار را
مستقیماً در گلدانهای مناسب کشت می‌‌کنند. به طور
معمول ٿصل گلدهی آنها پاییز و اوایل زمستان
می‌باشد.

18- نیلوٿر:Ipomoea ticolor
گیاهی یکساله با گلهای آبی رنگ است. به صورت خودرو
هم رشدونمو می‌‌کند . رشد آن بسیار زیاد و ظرٿ
یکماه به ارتٿاع 3 متر می‌رسد در تابستان گل
می‌دهد. بالاروند و مناسب پرچین‌‌ها و چٿته‌‌ها)
به غلط به آن آلاچیق می‌گویند( دانش دوست یعقوب‌،
باغ ایرانی) می‌‌باشد

گیاهان گلدانی

گیاهان گلدانی، تزئین زنده و زیبای خانه هستند و هر کسی با دانستن نیازهای ابتدایی این گیاهان که شامل نور، آب و غذا است، میتواند از آنها نگهداری کند و از این کار بسیار لذت ببرد.

نور
نور نخستین نیاز یک گیاه است. گیاهان غذای خود را از طریق فوتوسنتز و در نور خورشید تهیه میکنند. البته گیاهان متفاوت به میزانهای مختلفی از نور نیاز دارند. همواره باید هنگام تهیه یک گیاه، درباره نوع نوری که به آن نیاز دارد سوال کنید. نوع نور مورد نیاز گیاهان به سه دسته تقسیم میشود:

• نور مستقیم - در این حالت نور خورشید بدون هیچ مانعی مستقیما با گیاه برخورد میکند.
• نور غیر مستقیم - در این حالت نور خورشید فضای اتاق را روشن میکند و به گیاه میرسد اما مستقیم بر روی آن نمیتابد.
• نور پخش شده یا فیلتر شده - نور در این حالت از یک واسطه مانند پرده نازک یا صفحه ای مانند شیشه مات عبور میکند و سپس به گیاه میرسد.

بسادگی با کمک یک مداد می توانید رطوبت
خاک را اندازه بگیرید.

آب
شما میتوانید یک مداد را در خاک گلدان فرو برده و با امتحان سر آن از نمناک بودن خاک مطمئن شوید.
 

گاهی یک باغبان میتواند از با آبیاری بیش از حد و از روی محبت گیاهی را بکشد. این یکی از شایعترین اشتباهات در زمینه نگهداری از گیاهان خانگی است. خاک هر گیاه در فاصله دو آبیاری به میزان خاصی رطوبت نیاز دارد. بعضی از آنها باید خاکی دائما مرطوب داشته باشند و بعضی باید در این فاصله کاملا خشک شوند. این هم سوالی است که پاسخ آنرا باید از فروشنده و یا شخصی وارد به باغبانی بپرسید. چند نکته مهم در آبیاری:

• در فاصله دو آبیاری میزان رطوبت خاک را به کمک یک چوب، مداد یا حتا انگشت خود اندازه بگیرید. چوب یا انگشت خود را در زیر لایه رویی خاک فرو کنید تا از میزان نم آن مطلع شوید.
• بهترین وسیله آبیاری، آب پاش است و آبیاری باید در اطراف ساقه انجام شود.
• گیاه را طوری آبیاری کنید که اضافه آب از سوراخ زیر گلدان خارج شود.
• از آب ولرم یا گرم استفاده کنید زیرا آب سرد موجب وارد شدن شوک به ریشه ها شده و به آنها صدمه میزند.
• پس از آبیاری با اسپری کردن آب به شاخ و برگها برای گیاه محیطی مرطوب ایجاد کنید.
• بعضی از انواع گلدانهای تزئینی فاقد روزنه خروج آب هستند. شما میتوانید گیاه خود را در ظرفی کوچکتر و دارای روزنه، قرار داده و سپس آنرا در گلدان مورد نظر خود قرار دهید.اما به یاد داشته باشید که گلدلن کوچکتر را به کمک چند تکه سنگریزه یا پایه، طوری قرار دهید که کف آن مماس با سطح زیرین ظرف تزئینی نباشد و راه برای خروج آب اضافه باز باشد.

غذا
گیاهان نیازهای خاص غذایی دارند و در اینجا هم، زیاده روی در تغذیه گیاه، آنرا از بین میبرد. غذای گیاهان یا کودهای شیمیایی، در سه شکل کلی عرضه میشود:

• حلال در آب - که شامل پودر یا مایعی است که با آب رقیق شده و بر روی گیاه یا خاک آن ریخته میشود.
• غذای جامد میخی شکل - این نوع کود به شکل میخ یا کپسولهایی فشرده است که در خاک فرو برده میشود و به تدریج مواد غذایی را آزاد میکند.
• کود دانه ای - این کود که به شکل دانه های ریز ساخته میشود بر روی خاک اطراف ساقه پاشیده میشود و کم کم همراه با آب به داخل خاک نفوذ پیدا میکند.

هنگام تعویض گلدان آنرا یک سایز بزرگتر
انتخاب کنید.

تعویض گلدان
هنگامی که شاخ و برگ یک گیاه بیش از حد سنگین شود یا اینکه ریشه های آن از روزنه خروج آب بیرون بزنند، زمان تعویض گلدان فرا رسیده است.

گیاه خود را به گلدانی که تنها کمی از گلدان قبلی بزرگتر است منتقل کنید.

هنگامی که گیاهی را از گلدان خارج میکنید، گلدان را با یک دست نگه دارید و با دست دیگر محکم ساقه ها را نگه دارید و گیاه را به آرامی بیرون بکشید.

هنگام تعویض گلدان، گیاه را با یک دست
و گلدان را با دست دیگر بگیرید.

چند نکته برای تعویض گلدان
• همیشه گلدان یا ظرفی را انتخاب کنید که دارای روزنه خروج آب باشد.
• قرار دادن یک تکه توری بر روی روزنه خروج آب، موجب میشود که خاک هنگام آبیاری از ته گلدان خارج نشود.
• برای گلدانهای خود همیشه از خاک مخصوص گیاهان آپارتمانی استفاده کنید و آنها را با خاک باغچه پر نکنید.
• قبل از ریختن خاک گلدان در اطراف گیاه، آنرا مرطوب کنید.
• در ابتدا مقداری خاک و ماسه در ته گلدان بریزید و آنرا خوب به پایین فشار دهید، گیاه را با احتیاط از گلدان قبلی خارج کنید، خاک اطراف یشه های آنرا بتکانید تا ریشه ها بتوانند به خوبی پخش شوند. گیاه را در گلدان جدید قرار داده و آنرا کاملا از خاک پر کنید، اطراف آنرا خوب فشار داده و محکم کنید و گیاه را کاملا آبیاری نمایید.
• اگر پس از تعویض گلدان، برگهای پایینی گیاه قهوه ای رنگ شدند، نگران نشوید و آنها را پس از خشک شدن به آرامی جدا کنید.
• پس از تعویض گلدان، آنرا با توجه به نیاز گیاه در محل مناسبی قرار دهید.

منبع:فاریا

کاشت و تکثیر گیاهان زینتی

گلکاری، آشنایی با مفاهیم
جایگاه گلکاری در ایران
اهمیت تاریخی: قدمت کشت و کار و نگهداری گل‌ها در ایران شاید همزمان با شروع کشاورزی بوده است. با نگاهی به تاریخ و فرهنگ ایران بنظر می‌آید که همواره ایرانیان در زمینه موضوعات مرتبط با گل‌ها جایگاه خوب و ارزنده‌ای داشته‌اند. اهمیت اقتصادی: شاید قدیمی‌ترین گلخانه‌های موجود در ایران که در حال حاضر هم فعال هستند قدمتی در حدود 75 – 70 سال دارند. در حقیقت اهمیت اقتصادی این رشته، سابقه طولانی در ایران دارد. زمانی که بسیاری از کشورها نامی در زمینه پرورش گل و گیاه نداشته اند کشور ما با داشتن گلخانه‌های خوب و قابل قبول در زمان خود وضعیتی مناسب داشته است. کشت و کار پرورش گل‌های زینتی در ایران بعنوان یک رشته اقتصادی سابقه‌ای به قدمت احداث گلخانه‌ها ندارد اما از زمان‌های گذشته، گلخانه‌دارها کار تکثیر و پرورش گیاهان را برای سرگرمی، و گذران اوقات فراغت انجام می‌دادند. در سال‌های اخیر بدلیل نیاز روز افزون بازار و خواست افراد جامعه و بدلیل محدود شدن فضای زندگی مردم این وضعیت کاملاً تغییر کرده است. بطوری که در سال‌های اخیر احداث گلخانه‌های نسبتاً مجهز و کارآمد بمنظور کشت و پرورش و تکثیر گیاهان زینتی و نیز توسعه اقتصادی پیشرفت زیادی داشته است. ایران یکی از خواستگاه‌ها و زادگاه‌های طبیعی گیاهان زینتی از جمله لاله، سنبل، زنبق، سیکلمه و برخی از درختچه‌ها و تعداد زیادی از درختان میوه بشمار می‌آید، و در منابع علمی دنیا اسناد و مدارک مربوط به این موضوع موجود است. ولی از نظر اقتصادی و صادرات گل و گیاه هنوز موقعیت مناسبی در سطح دنیا ندارد.
جایگاه ایران از نظر جغرافیایی
موقعیت جغرافیایی ایران از دو نظر قابل ارزش است :
- از نظر آب و هوایی
- موقعیت نسبت به کشورهای همسایه.

1- ایران در یک منطقه پر رود با طول روز بلند و روشنایی کامل آفتاب قراردارد و از این نظر می‌تواند در بسیاری از هزینه‌های مربوط به گرم کردن و روشن نگه داشتن گلخانه‌ها که برای کاشت و تکثیر گیاهان زینتی اهمیت زیادی دارد، صرفه جویی کند.
2- موقعیت ایران بدلیل قرار داشتن در کنار کشورهای پر مصرف گل و گیاه از نظر اقتصادی حائز اهمیت است. همسایه‌های شمالی و جنوبی ایران از خریداران بسیار خوب گیاهان زینتی هستند. ایران با داشتن یک بازار متعادل و نسبتاً ثابت و دائمی قادر است جایگاه واقعی خود را در این عرصه پیدا کند.
کشورهای مهم تولید کننده و مصرف کننده گل و گیاه
1- هلند  2- ایتالیا  3- آلمان  4- سوئیس  5- دانمارک  6- بلژیک 7 - سوئد  8- ژاپن  9 - انگلستان 10-  استرالیا  11- فرانسه  12- اسپانیا  13- آمریکا
همانطور که  مشاهده می‌کنید هلند مقام اول در بین همه کشورها را دارد و بقیه کشورها در رتبه بعدی قرار گرفته‌اند. از لحاظ موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی و هم‌چنین وضعیت نیروی کار، ایران در مقایسه با هلند از موقعیت مناسب‌تر و ارزان‌تری برخوردار است. ارز آوری گل و گیاه برای ایران یک موقعیت انحصاری است. در کشور ما گاهی ارز آوری گل‌های شاخه بریده با ارز آوری نفت مقایسه می‌شود. بطوری که فروش 2 تا 3 شاخه گل (از بعضی انواع گل‌ها) می‌تواند ارز‌آوری معادل یک بشکه نفت را داشته باشد و صادرات گل‌ها و گیاهان زینتی می‌تواند جانشین صادرات نفت شود. اما پارامترهای لازم و شاخص‌های قابل قبول بازار جهانی برای پرورش گل و گیاه را باید مهیا کرد.
رشته‌ها و زیر شاخه‌های متعددی در رابطه با گلکاری یا Flowery culture وجود دارد. یکی از این موارد استفاده از اندام‌های گیاهان زینتی می‌باشد. از لحاظ موقعیت مصرفی گیاهان زینتی را به سه دسته تقسیم می‌کنند :
گیاهان یک ساله یاAnnual Plants ؛ گیاهان زینتی که بعنوان گل‌های فضای سبز استفاده می‌شوند. این گیاهان معمولاً مقاوم به سرما نیستند و دوره زندگی نسبتاً کوتاهی دارند. مانند گل اطلسی و آحار.
گل‌های دائمی یا Perennial Plants؛ گیاهانی که بیش از یک سال در فضای آزاد قابلیت رشد و نمو دارند. مانند گل تاج‌الملوک، داودی و زنبق‌های دائمی.
گیاهان آپارتمانی یا Indoor Plants؛ گیاهانی که فقط در فضای محدود آپارتمان‌ها و گلخانه‌ها قابل نگهداری هستند. مانند برگ انجیلی و فوتوس.
انجام تحقیقات برای صادرات گل‌ها و گیاهان زینتی یک امر مسلم و ضروری است. هم‌چنین مجموعه عواملی که در این راستا باید مد نظر قرار گیرند عبارتند از :
نوع خاک و بستر مورد پرورش گیاهان؛
نوع محصول ارائه شده؛
تداوم تولید در طی یک زمان معین.
انواع گلکاری یا Flowery culture
گیاهان گلدار گلدانی یا Pot Plant؛ گیاهانی که در فضای مستور آپارتمان رشد و نمو می‌کنند و بخش زینتی آن‌ها همان گل است. مانند گل حنا، سیکلامن ایرانی، آزالیا و ...
گل‌های شاخه بریده یا Cut Flowers؛ گروه بسیار بزرگی از گیاهان زینتی در این رده هستند. تعداد زیادی از گیاهان زینتی بعنوان بخش‌های بریده شده و جدا از پایه مادری قابل عرضه به بازار هستند. نظیر انواع میخک، ژربرا، رز و ارکیده.
بسته به نوع بازار و سلیقه خریداران تقریباً همه گیاهان Cut Flowers شبیه بهم عرضه می‌شوند. اینطور که برآورد نشان می‌دهد معمولاً میخک، رز و ژربرا سه محصول رده اول تا سوم گل‌ها شناخته شده‌اند.

 درختان، درختچه‌ها و پیچ‌های زینتی یا Trees, Shrubs and Climbers؛ این مجموعه در کشت و کار گیاهان زینتی جایگاه ارزنده‌ای دارد و ایران می‌تواند در این قسمت موقعیت خوبی کسب کند.

تاسیسات گلکاری
تعریف گل­خانه: گل­خانه یاGreen house به فضای محدودی اطلاق می­شود که قابلیت کنترل شرایط محیطی مناسب را برای رشد گیاهان از نواحی مختلف در طی فصول مختلف یک سال داشته باشد. طبق این تعریف از جمله عملکرد گل­خانه، فراهم کردن شرایط محیطی لازم و مورد نیاز محصولی معین است.
گل­خانه­ها بر حسب اینکه چه نوع مصالح ساختمانی در آن‌ها بکار برده شده است به نوع ثابت و متحرک تقسیم‌بندی می­شوند. گل­خانه­های ثابت و متحرک بنا ­بر نیاز در موقعیت معین، در جایی که مدنظر ما است احداث می­شوند.
گل­خانه­های ثابت، به گل­خانه­هایی گفته می‌شود که مصالح ساختمانی بکار رفته در آن‌ها از جنس پایدار و با دوام باشد. پس باید سالیان سال از آن‌ها استفاده کرد. بنابراین نکاتی در ساخت گلخانه‌های ثابت باید در نظر گرفته شود.

نکات مهم در احداث گلخانه­های ثابت
1. فاصله گلخانه تا بازار مصرف؛
2. کیفیت آب از نظر سختی؛
3. وجود بازارهای فروش محلی؛
4. دسترسی به کارگران متخصص.
انواع گلخانه های ثابت
گلخانه یکطرفه: از یک جهت از نور کامل آفتاب بر ­خوردار است و از جهت دیگر از مصالح ساختمانی پوشیده شده است. این نحوه ساخت و ساز گل­خانه برای مناطقی با شرایط محیطی نسبتاً دشوار بسیار مطلوب است. در مناطقی که سرمای شدید یا یخبندان‌های طولانی وجود دارد، ساخت این گلخانه‌ها به صرفه می‌باشد.

گلخانه دو طرفه: از دو جهت بطور کامل از نور آفتاب بهره­مند است. این گلخانه برای کشت و پرورش بسیاری از محصولات، ایده­آل و مناسب است. زیرا از جهت نور و درجه‌ی حرارت بطور کامل از نور خورشید بهره می‌برد.
گلخانه نیمه دو طرفه: از یک جهت بطور کامل از نور آفتاب برخوردار است و از جهت مقابل تا نیمه از مصالح ساختمانی پر شده و نیمه دیگر از جنس شفاف (شیشه) است.
گلخانه های سه گانه هر کدام برای یک اقلیم معین مناسب می‌باشند. اما بطور کلی برای مناطق مختلف ایران گلخانه­های دو طرفه بسیار مناسب و مطلوب هستند. چرا که در کشور ما، به علت برخورداری از نور فراوان مخصوصاً در زمستان می‌توان در مصرف سوخت صرفه جویی بسیار خوب و با ­ارزشی داشت.
عوامل قابل کنترل در گلخانه­ها
1.درجه حرارت؛
2.نور؛
3.رطوبت؛
4. مقدار گاز کربنیک(Co2).
هر کدام از عوامل قابل کنترل در گل­خانه­ها جداگانه توضیح داده می‌شوند.
درجه حرارت در گل خانه ها
تنظیم درجه حرارت در گل­خانه­ها شرط اولیه برای رشد و نمو بسیاری از گیاهان است. نیاز گیاهان به درجه حرارت دامنه­های مختلفی دارد. بعضی از گیاهان درجه حرارت­های بالاتری نیاز دارند مثل گیاهان مناطق گرمسیری. بعضی دیگر در درجه حرارت­های کمتر از 20 درجه سانتیگراد هم بخوبی رشد و نمو می­کنند، مانند گیاهانی که از مناطق سردسیری منقل شده‌اند نظیر پامچال که در جنگل‌های شمال دیده می‌شود.
اما چگونگی تنظیم درجه حرارت در گلخانه­ها بستگی به سیستم گرمایی دارد. انواع بخاری‌ها یا سیستم‌های گازی و ... می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند. اما دو شرط اولیه موجود در عامل گرم ‌کننده عبارتند از:
1- توان توزیع یکنواخت دما در سطح گلخانه را دارا باشد؛
2- فاقد اثرات مخرب زیست محیطی باشد.

نیاز نوری گیاهان
همه گیاهان به یک اندازه به نور نیازمند نیستند. بعضی از گیاهان نیاز به نور فراوانی دارند و بعضی دیگر به نور کمتری نیاز دارند. بنابراین گیاهان را از نظر نیاز نوری به سه گروه بزرگ تقسیم می­کنیم:
گیاهان روز بلندLDP : Long Day Plants برای به گل رفتن بین 10 تا 14 ساعت به نور نیاز دارند، مانند گیاهان فصلی تابستانه نظیر آحار، اطلسی، ناز و میمون.
گیاهان روز کوتاه SDP: Short Day Plants برای به گل رفتن نیاز نوری کمتر از 12 ساعت دارند. که در نقطه مقابل گیاهان روز بلند قرار می‌گیرند، مثل گل داودی.
گیاهان بی تفاوت به طول روز NDP: Neutral Day Plants برای نگهداری در منزل بسیار مناسب و مطلوب هستند. مثل گل حنا یا بگونیا که حساسیتی نسبت به طول روز ندارند و در تمام طول سال گل دارند.
به گل بردن گیاهان روز کوتاه در طی ساعات روشنایی، طولانی به موضوع کنترل نور بر می­گردد. در کشور ما با توجه به اینکه روزهای آفتابی خیلی زیاد است باید نیاز نوری گیاه شناخته شود تا گیاه در طی روزهای بلند بخوبی از رشد رویشی برخوردار باشد. لذا گیاهان روز کوتاه را به وسیله‌ی پایین آوردن ساعات روشنایی، بوسیله یک پرده تیره رنگ، و اصطلاحاً ایجاد شب­های طولانی به گل می­بریم.
نور در گلخانه ها
در گلخانه­ها مقدار نور را به وسیله‌ی پوشاندن شیشه­ها با حصیر، پاشیدن گِل و یا رنگ‌های قابل شست و شو و یا با استفاده از چادر­های الکترونیکی، کنترل می‌کنیم.
کنترل رطوبت در گلخانه­ها
تأ­مین رطوبت یکی از پارامترهای مهم در گلخانه­ها است. برای رشد و نمو گیاهان، البته باید نیازهای رطوبتی گیاهان را بشناسیم. بعضی از گیاهان به رطوبت‌های خیلی بالا نیاز دارند و بعضی دیگر به رطوبت کمتری نیاز دارند، مثل گل کاغذی. بعد از شناخت نیاز رطوبتی گیاهان، آن‌ها را در گلخانه­های خاص خود جایگزین می­کنیم یعنی همه گیاهان در یک نوع گلخانه نگهداری نمی‌شوند. در سطوح تخصصی و بزرگ، هر گلخانه برای یک محصول و یا تعدادی محصول مشابه با نیاز­های یکسان در نظر گرفته می‌شود.
راه‌ها و روش‌های مختلفی برای تأمین رطوبت گل‌خانه‌ها وجود دارد که عبارتست از:
1. آبیاری؛
2. پاشیدن آب به سقف و کف و جدار گلخانه؛
3.کاربرد دستگاه‌های بخار ساز.
گاز کربنیک در گلخانه­ها
کاربرد Co2 تقریباً معادل استفاده از مواد غذایی، کاربرد پیدا کرده است. در کشور ما که گیاهان از لحاظ نوری در وضعیت مناسبی قرار دارند می‌توان با بالا بردن مصرف Co2 راندمان محصول را نیز بالاتر برد.
وجود Co2برای انجام عمل فتوسنتز ضروری است. این واکنش شیمیایی منجر به تولید محصول سبز یا عملکرد گیاه می­شود . در این واکنشCo2 عامل بسیار مهمی تلقی می­شود.
فرمول فتوسنتز
6 CO2 + 6 H2O à C6H12O6 + 6 O2
گلخانه­های ایزوله و با شرایط استاندارد دارای Co2هستند. لذا گلخانه­هایی که ارتباط کمتری با فضای خارج دارند و یا گلخانه­هایی که تبادل گازی کمی دارند و در معرض رفت و آمد‌های مکرر و متوالی نیستند برای مصرفCo2 مناسب­تر هستند.
عوامل مؤثر در میزان مصرف Co2
1. فصل و موقعیت زمانی: در فصل‌های گرم و پر نور سال مقدار مصرف Co2 بیشتر است؛
2.نوع محصول: بسته به نوع محصول نیاز به Co2 نیز متفاوت است؛
سن گیاه: گیاهان مختلف در سنین مختلف نیازهای متفاوتی به Co23.دارند.
بسترهای کشت، تکثیر و پرورش گیاهان زینتی
انواع محیط‌های کشت برای ریشه‌زایی
- ماسه؛
- پرلایت؛
- ورمیکولایت؛
- مخلوط ماسه و پرلایت.

ماسه
- محیط کشت معروف؛
- فاقد هر گونه عناصر؛
- ارزش آن به واسطه وجود تخلخل کافی، وجود اکسیژن و حفظ رطوبت.
اولین محیط کشت ماسه است که برای ریشه‌دار کردن گیاهان ارزشی خاص دارد، زیرا قلمه‌های جدا شده از پایه‌های مادری ذخیره غذایی به اندازه کافی دارند. اندازه ذرات ماسه و تخلخل بین این ذرات بسته به نوع قلمه‌ها متفاوت است پس بهتر است که برای قلمه‌های مختلف اندازه معینی از محیط کشت را استفاده کنیم.
پرلایت
- منشا آتشفشانی؛
- سفید رنگ؛
- فاقد هرگونه ذخیره غذایی؛
- ارزش آن به واسطه ذخیره آب تا 4 برابر وزن خود.
دومین محیط کشت که برای تکثیر قلمه‌ها استفاده می‌کنیم پرلایت است. و به دلیل خصوصیات ذکر شده، در ریشه‌دار شدن قلمه‌ها یا گیاهانی که در غیر محیط خاک پرورش می‌یابند بسیار مفید و مناسب است. اندازه ذرات پرلایت بین 4- 2/1 میلی‌متر است و بسته به نوع مصرف و نوع قلمه برای تکثیر از پرلایت‌های نرم و نسبتاً درشت استفاده می‌کنیم. معمولاً مخلوطی از پرلایت‌های خیلی نرم و نسبتاً درشت به نسبت مساوی ترکیب می‌کنیم و بعنوان یک بستر ریشه‌زایی از آن استفاده می‌شود.
ورمیکولایت
- ماده معدنی از نوع میکا؛
- حاوی سیلیکات منیزیم، آلومینیم و آهن است.
در حقیقت یک رس حرارت دیده است که می‌تواند مقدار زیادی آب را جذب کند. ورمیکولایت بدلیل قیمت نسبتاً بالایی که دارد مصرف چندانی ندارد. بعلاوه بعلت جذب آب حجمش زیاد می‌شود و نباید تحت فشار قرار گیرد، زیرا تخلخلش را از دست می‌دهد. فقط در موارد خاص برای سازگاری دادن یک گیاه حاصل از کشت بافت در محیط جدید از این ماده استفاده می‌شود. بنابر این برای تکثیر معمول و متداول گیاهان عمدتاً ماده مورد مصرف پرلایت یا ماسه است.
مخلوط ماسه و پرلایت
- به نسبت مساوی مخلوط می‌شوند؛
- در سطح کاربردی مصرف زیادی دارد.
چهارمین محیط کشت، مخلوط ماسه و پرلایت است. به نسبت مساوی یک حجمی از پرلایت و ماسه نرم (همان چیزی که در اصطلاح باغبانی ماسه بادی می‌گویند) را با هم مخلوط می‌کنند و قلمه‌ها را در آن قرار می‌دهند. بعد از ریشه‌دار شدن قلمه‌ها و اطمینان از حجم ریشه، قلمه‌ها به محل مناسب دیگر انتقال می‌یابند.
محیط‌های کشت قلمه‌ها فاقد هر گونه ذخیره غذایی بوده و بدلیل آنکه فوق‌العاده سبک هستند تخلخل زیادی دارند و نمی‌توانند مواد غذایی را به مدت زیادی در خود نگه دارند. بعد از ریشه‌دار شدن گیاهان چون نیاز به عناصر معدنی در گیاه خیلی بالا می‌رود، در یک خاک مناسب که ذخیره کافی این مواد را دارند کشت می‌شوند.
محیط‌های پرورشی گیاهان – کشت خاکی
- متداولترین محیط کشت شناخته شده خاک یا Soilاست. تعریف خاک و انتظاری که از خاک برای نگهداری طولانی یک گیاه می‌رود، بسته به نوع گیاه و نیاز خاص غذایی آن گیاه متفاوت است. گیاهان علفی و آپارتمانی نیاز به یک بافت بسیار سبک دارند، بافتی که تخلخل کافی دارد و آب را به اندازه مناسب در خود نگهداری می‌کند و ریشه‌ها در آن بخوبی تنفس می‌کنند.
- ترکیبی با نسبت مساوی از خاک برگ، ماسه بادی و خاک زارعی و دارای یک بافت خوب و مناسب برای پرورش گیاهان آپارتمانی اصطلاحاً خاک سبک نامیده می‌شود.
- خاک سنگین در باغبانی کاربرد خیلی زیادی ندارد، فقط گیاهانی که ساختمان ریشه‌ای بسیار قطور و قوی دارند مثل گل کاغذی و هم‌چنین شاه‌پسند درختی و درختچه ختمی چینی در خاک‌های سنگین بهتر رشد و نمو می‌کنند.
- غیر از خاک ترکیبات مصنوعی دیگر مثل پیت هم استفاده می‌شود. Peatخاکی است که از بقایای در حال تخمیر اندام‌های مختلف گیاهی بوجود آمده است. پیت‌های طبیعی حاصل تخمیر خزه‌ها هستند. دو خزه معروف بنام‌های Sphagnum و Hyponum در اروپای شمالی به وفور یافت می‌شوند و معادنی که از این خزه‌ها در اروپای شمالی بدست آمده تحت عنوان تورب یا پیت خالص به بازار عرضه می‌شوند. پیتPH بسیار پایینی دارد و برای گیاهان اسید پسند و آن‌هایی که نیاز به PH پایین دارند بسیار مناسب و ایده‌آل است.
هیدروپونیک – کشت بدون خاک گیاهان
- پرلایت؛
- ورمیکولایت؛
- پشم سنگ؛
- پوکه معدنی.
البته این مواد فاقد هر گونه ذخیره غذایی هستند و مواد غذایی بطور مصنوعی به این سیستم‌ها باید اضافه شوند. پرلایتی که مواد غذایی لازم به آن اضافه شده باشد بحث محیط کشت هیدروپونیک Hydroponic را به میان می‌آورد. معادن خاک پیت در چند ناحیه (عمدتاً در شمال ایران) شناسایی شده‌اند ولی این معادن دقیقاً حاصل تخمیر دو خزه معروف هاپونوم Hyponum و اسفاگنوم Sphagnum نیستند. پیت یا تورب ایران رنگ روشن‌تری دارد در حالیکه پیت اروپا دارای رنگ قهوه‌ای بسیار تیره است. PH پیت در معادن ایران خیلی زیاد و گاهی بیش از 7 می‌باشد (یعنی از حد خنثی کمی بالاتر است) ولی PH پیت‌های اروپایی حدود 5/4 است. هم‌چنین معادن کشف شده در ایران قابل توسعه در سطح وسیع نمی‌باشند.
رشد و نمو
مهم‌ترین عامل بعد از بستر رشد، عوامل موثر در رشد و نمو گیاه می‌باشند. ابتدا تفاوت بین رشد و نمو را یادآور می‌شویم (البته این تفاوت در فرهنگ نامه انگلیسی بیشتر نمایان است).
رشد یا Growthبزرگ شدن سلول‌ها و افزایش تعداد سلول‌ها را گویند. به عبارت دیگر منظور از رشد افزایش تعداد و حجم سلول‌هاست.
نمو یا Developmentبه مفهوم اختصاصی شدن و تمایز سلول‌هاست. ممکن است سلولی رشد زیادی داشته باشد ولی نمو نکرده باشد. هر وقت گیاه از مرحله‌ای وارد مرحله‌ی دیگر شود نمو یافته است. مثلاً گیاه گلخانه‌ای را در نظر بگیرید که چند سالی رشد رویشی داشته ولی تا زمانی که وارد فاز گل‌دهی نشده باشد نمو نداشته است. به معنای دیگر نمو پدیده‌ی تخصصی شدن سلول‌هاست.
عوامل موثر بر رشد و نمو
داخلی:
الف) عوامل ژنتیکی،
ب) هورمون‌های نباتی.
خارجی:
الف) حرارت،
ب) رطوبت،
ج) نور،
د) گازها.
ابتدا به تعریف عوامل داخلی می‌پردازیم. خصوصیاتی را که عوامل خارجی بر آن بی‌تاثیرند را عوامل ژنتیکی می‌گویند. وقتی خصوصیات، صفر ذاتی هستند طوری که عوامل خارجی بر آن‌ها بی‌تاثیرند، برای مثال اگر گیاهی گل‌های صورتی دارد عوامل خارجی نمی‌توانند رنگ گل‌های آن را تغییر بدهند.
کنترل اعمال فیزیولوژی گیاهان در مبحث هورمون‌ها گنجانده شده است

کاربرد هورمون‌های گیاهی
هورمون
هورمون به موادی اطلاق می‌شود که به مقدار بسیار ناچیز در یک اندام معین از گیاه بوجود می‌آید و در اندام‌های دیگر استفاده می‌شود. با این تعریف شاید تصور شود که هورمون‌ها صرفاً جزء مواد کاملاً درون ساز گیاه هستند، اما همواره اینطور نیست زیرا هورمون‌ها هم در داخل اندام‌های گیاهی و هم به شکل سینتتیک و شیمیایی در خارج ساخته می‌شوند و روی گیاه القا می‌شوند. بنابراین علی رغم اینکه یک تفاوت ناچیز بین این دو نحوه ساخت هورمون موجود است بیشترین تفاوت مربوط به اصطلاح انگلیسی است.
در فارسی هم موادی که بصورت طبیعی در گیاه ساخته می‌شوند و هم موادی که به صورت مصنوعی از خارج به گیاه القا می‌شوند را تحت عنوان هورمون می‌شناسند، اما در اصطلاح انگلیسی موادی را که بصورت طبیعی (در داخل گیاه) ساخته می‌شوندPlant Hormone و موادی که بطور مصنوعی (در خارج از گیاه)‌ساخته می‌شوند را تحت عنوانPlant Growth Regulators یعنی تنظیم کننده‌های رشد گیاهی می‌شناسند. در تقسیم بندی‌های خیلی قدیمی‌تر هورمون‌ها بر حسب نوع قابلیت یا کاری که به عهده دارند، به پنج دسته تقسیم می‌شوند.
هورمون‌ها
1- اکسین‌ها Auxines
2- ژیبرلین‌ها Giberellines
3- سیتوکینین‌ها Cytokinines
4- بازدارنده‌های رشد Inhibitors
5- اتیلن Ethylene
اکسین‌ها Auxines
عوامل موثر بر عملکرد هورمون‌ها در روی گیاهان زینتی
غلظت Dosageهورمون مصرفی؛
سن فیزیولوژیکی گیاه
اکسین‌ها جزء اولین گروه هورمون‌های کشف شده هستند که وظایفی همچون تسریع در ریشه‌زایی گیاهان و ریزش گل‌های اضافی درختان میوه را بر عهده دارند. مهم‌ترین عاملی که روی عملکرد اکسین‌ها تأثیر گذار بوده مقدار مصرف اکسین و یا غلظت هورمون مصرفی است. گاهی اوقات یک اکسین معین عامل رشد و تقسیم سلولی است. اما اگر همین ماده را در غلظت Dosage خیلی زیاد بکار بریم، باعث مرگ و از بین رفتن گیاه می‌شود. بنابراین در مصرف هورمون‌ها مخصوصاً اکسین‌ها غلظت مصرف اهمیت زیادی دارد. عامل دیگری که در روی عملکرد و یا وظیفه خاص اکسین اثر گذار است سن فیزیولوژیکی گیاه مورد استفاده است. بسته به اینکه گیاهان در چه مقطع سنی قرار گرفته‌اند غلظت مصرفی اکسین و زمان القا آن به سن متغیر است و نتایج متفاوتی دارد. اما بطور کلی مهم‌ترین وظایفی را که برای اکسین‌ها می‌شناسیم عبارتند از :
تسریع در ریشه زایی گیاهان سخت ریشه‌زا 3000 ppm - 8000 ppm- مخصوصاً در سطوح بزرگ و واحدهای تولیدی بزرگ که سرعت ریشه‌دار شدن گیاه و زمان آن اهمیت دارد، مصرف و کاربرد اکسین‌ها دارای جایگاه ویژه‌ای است؛
عامل تُنُک کننده در محصولات سال‌آور- به این طریق باعث ریزش گل‌های اضافی درختان می‌شود. مثلاً در درخت سیب حالت سال‌آوری وجود دارد. بدین صورت که در بعضی از سال‌ها میوه زیاد تولید می‌کند و در سال دیگر محصول بسیار ناچیزی دارد. کاربرد اکسین‌ها باعث می‌شود که در سال‌های پر محصول تعداد گل‌های قابل تبدیل به میوه کم شود و در نتیجه عملکرد گیاه در سال‌های مختلف به شکل متعادلی نگه داشته شود.
ژیبرلین‌ها Giberellines
مهم‌ترین کاربرد ژیبرلین‌ها GA
جایگزینی سرما در غده‌ها؛
جایگزینی سرما در بذر
دسته نسبتاً بزرگ از هورمون‌های گیاهی ژیبرلین‌ها هستند که در سال‌های حدود 1940 شناخته شدند. کاربرد ژیبرلین‌ها در باغبانی به درشت کردن حبه‌های انگور، وادار کردن غده یا پیاز برای گل‌دهی و جایگزینی سرما در بعضی از بذرهای گیاهان است. بهترین و پرمصرف‌ترین جای مصرف GA در ژیبرلین‌ها در Flowery culture است که غده‌ها و پیاز‌ها را به کمک سرما وادار به گل‌دهی می‌کنیم، بنابراین ژیبرلین‌ها جایگزین سرما می‌شوند. با تیمار ژیبرلین دوره 3 تا 5 ماهه را که پیازها لازم دارند تا وارد مرحله گل‌دهی شوند را بسیار کوتاه‌تر می‌کنند.
وظیفه دیگر ژیبرلین‌ها جایگزینی سرما در بعضی از بذرها می‌باشد. بعضی از بذرهای گیاهان زینتی نظیرانواع نسترن‌ها نیازمند طی یک دوره سرما قبل از جوانه‌زنی هستند، لذا وقتی این بذرها را با GA که مخفف ژیبرلین اسید است تیمار کنیم آن را جایگزین یک دوره سرما کرده‌ایم. لازم به ذکر است که تعداد ایزومرهای ژیبرلین خیلی زیاد است از GA1- GA47 شناخته شده‌اند، و در کارخانجات مواد شیمیایی تولید می شوند اما GA3 کاربرد بیشتری دارد. مشخص کردن نوع هورمون و مقدار آن کار بسیار دقیق و ظریفی است که در آزمایشگاه‌های تخصصی با استفاده از دستگاه HPLC صورت می‌گیرد.
سیتوکینین‌ها Cytokinines
سیتوکنین‌ها دسته‌ای از هورمون‌ها هستند که وظایف خاص و بسیار تخصصی بر عهده دارند. سیتوکنین‌ها وظایفی همچون کمک به تقسیم سلولی و جلوگیری از پیر شدن گل‌های شاخه بریده را بر عهده دارند که کمیاب و گران قیمت بوده و دز مصرفی آن‌ها کم است. نقش دیگر سیتوکنین‌ها جلوگیری از پیر شدن گل‌های شاخه بریده Cut flowers است. سیتوکنین‌ها در محلول پاشی‌های آبی و شیمیایی روی شاخه‌های بریده شده که برای مدت طولانی نگهداری می‌شوند، کاربرد بسیار خوبی دارند. انواع سیتوکنین‌ها عبارتست از بنزیل آمینوپورین، زآتین و کینیتین.
بازدارنده‌های رشد Inhibitors
دسته چهارم از هورمون‌های گیاهی بازدارندگان رشد هستند که نقش متضاد بقیه هورمون‌ها را دارند.نقش سه دسته اول اکسین‌ها، ژیبرلین‌ها و سیتوکینین‌ها در تشویق گیاه به رشد و نمو است ولی ایندسته نقش جلوگیری کننده در رشد را دارند. در گیاه بنت قنسول Euphorbia Pulcherrimaصورت می‌توان از بازدارنده‌ای مثل B9 استفاده کرد. گیاهان زینتی کاربرد خوب و بسیار اقتصادی دارند واستفاده از این بازدارنده‌ها باعث می‌شود گیاهان کوتاه اما کامل از نظر ساختمان رشدی داشته باشیم. یک پا کوتاهی دسته‌ای دیگر از مواد بازدارنده که در گیاهان زینتی استفاده می‌شوند آلار SADH است، گر چه در بعضی از مجامع جهانی منع شده است اما چون مورد استفاده آن برای گیاهان زینتی است و مصرف خوراکی ندارد همچنان قابل استفاده است. بهترین مورد استفاده از آلار یا SADH در طولانی کردن خوشه‌های گل گیاه کاغذی است.
اتیلن Ethylene
بر خلاف چهار دسته دیگر (که ابتدا خاصیت هورمونی آن‌ها شناخته شده)، اتیلن ابتدا به عنوان گازی فرار شناخته شد بعد بعنوان هورمون شناسایی شد. اتیلن را در گیاهان زینتی عمدتاً بعنوان هورمون پیری می‌شناسیم، هر وقت که بخواهیم گیاهان را به سمت بلوغ و پیری ببریم کاربرد اتیلن توصیه می‌شود. اتیلن گازی فرار است که در گیاهان زینتی به هورمون پیری شهرت داشته و باعث رسیده شدن میوه‌هایی هم‌چون موز و گوجه‌فرنگی می‌شود. مصرف اتیلن بر روی سبز زدایی یا رسیدن میوه‌جات مفید است. اما در گیاهان زینتی بدلیل تشویق به طرف پیری و بلوغ خیلی مفید نیست. اتیلن بر روی گیاهان خانواده Coleus blumei خصوصاً گیاه آیکما Aechema خیلی مؤثر بوده و باعث رشد و انگیزه گل دهی در گیاه می‌شود. برای جلوگیری از فعالیت اتیلن و جوان ماندن گیاه از مواد شیمیایی و ترکیبات نقره مثل نیترات نقره و تیو سولفات نقره 8-Hydroxy puinoline استفاده می‌کنند. هم‌چنین ماده‌ی شیمیایی دیگر به نام متیل سیکلو پروپان Methyle Cyclo Propane (1-MCP) را بصورت قر‌ص‌هایی در ظرف‌های بسته‌بندی گیاه قرار می‌دهند تا گل مدتی شاداب باقی بماند.
تکثیر گیاهان
طریق مختلف تکثیر
1- مستقیم یا جنسی Sexual Propagation
2- غیر مستقیم یا رویشی Vegetative Propagation
تکثیر مستقیم Sexual Propagation
تکثیر مستقیم بیشتر بعنوان تکثیر بذری شناخته شده است. اساس کار در این روش استفاده از بذر گیاه است. بذر یا Seed از ترکیب دانه‌های گرده گل‌های نر و خامه گل‌های ماده بوجود می‌آیند که به دو شکل هموزیگوت و هتروزیگوت وجود دارند. بعد از این ترکیب چنانچه گرده و مادگی از یک جنس باشند بذر حاصل را بذر همگن یا اصطلاحاً Homozygot می‌نامند و چنانچه بذر بدست آمده از آمیزش دانه‌های گرده غیر از گیاه مادر باشد بذر حاصل را ناهمگن یا اصطلاحاً Heterozygot ‌گویند. معمولاً این روش برای گیاهانی که ناهمگنی یا Heterozygot دارند (مثل گل‌های یک ساله که نیاز به تنوع و چند رنگی بیشتری دارند) از دیدگاه تولید کننده بهتر است. هم‌چنین در جاییکه این روش مقرون به صرفه است (مثلاً در گیاهانی که تکثیر به روش غیر بذری مدت زمان طولانی می‌گیرد) استفاده می‌شود. مزایای بذر کاری
1) ارزانتر بودن نسبت به روش غیر جنسی؛
2) انبار کردن بذر به مدت طولانی؛
3) کنترل بیماری‌های ویروسی.
می‌توان بذر را برای مدت طولانی در انبار نگهداری کرد بدون آنکه آسیبی به وضعیت رویشی و ژنتیکی آن وارد شود. هم‌چنین از آنجا که بیماری‌های ویروسی عموماً بوسیله بذر انتقال پیدا نمی‌کنند لذا تکثیر بذری راه مطمئن برای کنترل بیماری‌های ویروسی است.
معایب کشت و کار با بذر
1) به علت تفرقه صفات، یکنواختی لازم وجود ندارد؛
2) دوره نو نهالی طولانی‌تر است؛
3) کیفیت اولیه بذر از بین می‌رود.
برای آن دسته از گیاهان که نیاز به یکنواختی دارند روش بذر کاری برای تکثیر آن‌ها مشکل آفرین است. هم‌چنین در بعضی از گیاهانی که زمان لازم برای بلوغ و به گل رفتن گیاه طولانی است، هزینه زیادی دارد. مثلاً زمان لازم برای درخت گلابی حداقل 7 تا 8 سال است تا یک پایه بذری به درخت میوه تبدیل شود.
روش‌های بذرکاری
بذر کاری به دو روش مستقیم و نشا کاری انجام می‌شود. روش مستقیم برای بذرهایی با اندازه متوسط عملی است که رویش آن‌ها با مشکل زیادی همراه نیست. گل آحار و جعفری به روش مستقیم بذرکاری می‌شوند. تعداد زیادی از بذرهای گیاهان زینتی نیاز به نشا کاری دارند. در روش نشا کاری ابتدا بذرها را در یک جعبه کشت یا گلدان نشا کشت می‌کنیم. بعد از اینکه اندازه گیاهان و نشاها به حد معینی رسید و معمولاً این حد یک اندازه 4 تا 6 برگه است آنوقت گیاهان را به محل اصلی انتقال می‌دهیم.
نکات لازم در روش بذر کاری
1- آماده سازی بذر قبل از بذرکاری؛ آماده کردن بذرهای معمولی کار مشکلی نیست کافی است بذر تازه، کاملاً یکنواخت و فاقد هر گونه بذر علف‌های هرز یا گیاهان دیگر در اختیار داشته باشیم.
2- تیمار قبل از کشت؛ گاهی برای اینکه بذر بعضی از گیاهان سبز شود قبل از رویش یا کشت بذر باید عملیاتی را بر روی آن‌ها انجام دهیم تا بذرها را برای جوانه زدن آماده کنیم و اصطلاحاً به آن تیمارهای قبل از کشت می‌گویند.
کشت بذر (تیمارهای قبل از کشت)
عملیات قبل از کشت بذر را تیمارهای قبل از کاشت می‌گویند.
الف) خیساندن بذرها؛
ب) رفع سرما
Stratification ؛ این اصطلاح برای آن دسته از بذرها استفاده می‌شود که برای رویش نیاز به یک دوره سرما دهی دارند یعنی اگر یک دوره سرما را طی نکنند قادر به جوانه زدن نیستند.
ج) نرم کردن پوست‌های سخت گیاهان به وسیله اسید سولفوریک؛ پوست‌های بسیار سخت بعضی از گیاهان تا نرم نشوند قادر به جوانه زنی نخواهند بود. بسته به نوع گیاه و نیاز ما روش تکثیر جنسی یا غیر جنسی را انتخاب می‌کنیم. اگر نیاز به گیاهان یکدست و یکنواخت داریم از تکثیر غیر جنسی استفاده می‌کنیم. اما بیشتر برای گیاهان فضای سبز از روش تکثیر بذری استفاده می‌شود.
هم‌چنین بسته به نوع بذر (ریزی و درشتی بذر)‌ نوع کاشت فرق می‌کند. بذرهای ریز اطلسی را ابتدا با خاک خیلی سبک مخلوط نموده و سپس در سطح خاک گلدان مورد نظر پخش می‌کنیم. از آنجا که پوشش روی بذر نیز به اندازه‌ی بذر بستگی دارد، حدود نیم سانتی‌متر خاک روی بذرها ریخته و آبیاری نیز با احتیاط انجام می‌گیرد. هنگامیکه بذرها رشد کرده و 4 برگی شدند گیاه به گلدان اصلی منتقل می‌شود. بذرهای همیشه بهار درشت هستند و به فواصل معین در گلدان کاشته می‌شوند و روی آن‌ها را با خاک بیشتری (حدود 2- 5/1 سانتی‌متر) می‌پوشانیم و آب می‌دهیم.
تکثیر غیر جنسی
اساس روش تکثیر غیر جنسی
هر یک از سلول‌های هر کدام از گیاهان توانایی ساخت یک گیاه کامل همانند پایه مادری خود را دارند. و کلاً هر روشی که بوسیله آن هر یک از اندام‌های گیاهی به یک گیاه کامل تبدیل شود، یکی از زیر رده‌های این روش است.
انواع روش‌های تکثیر غیر جنسی
1) کشت بافت؛
2) تقسیم بوته؛
3) استفاده از اندام‌های زیرزمینی؛
4) استفاده از ساقه و برگ بعنوان قلمه؛
5) استفاده از جوانه‌ها بعنوان پیوند؛
6) استفاده از ساقه‌های رونده؛
7) خوابانیدن.
کشت بافت
کشت بافت کار نسبتاً تخصصی بوده و نیاز به دستگاه‌های مخصوص دارد که در اینجا مورد بحث نیست.
تقسیم بوته Succres
استفاده از تقسیم بوته برای تکثیر گیاهان زینتی کاربرد زیادی دارد و تعداد زیادی از گیاهان به این روش تکثیر می‌شوند. استفاده از این روش بدلیل اینکه گیاه کامل و ریشه‌دار از پایه مادری جدا می‌شود و عیناً شبیه پایه مادری شروع به رشد و نمو می کند، یک روش نسبتاً آسان و بدون هیچ گونه خطر از نظر سازگاری با محیط است و هیچ تغییر ژنتیکی در آن اتفاق نمی‌افتد. نمونه این نوع تکثیر را می‌توان در دیفن باخیا، سانسویریا و آنتوریوم مشاهده کرد.
استفاده از اندام‌های زیرزمینی
انواع پیازها و ریزوم‌ها از این طریق تکثیر می‌شوند. در جلسه آینده به بحث در این مورد می‌پردازیم.
خوابانیدن Layering
تکثیر بوسیله خوابانیدن یاLayering یک روش نسبتاً ساده و کم هزینه است. فقط باید دقت داشت که همه گیاهان با این روش قابل تکثیر نیستند. برخی از درختان و درختچه‌ها و تعدادی از پیچ‌های زینتی با این روش تکثیر می‌شوند.
روش کار بدین صورت است که بخش‌هایی از ساقه که در حال رشد است را درون خاک حفر می‌کنیم و مقداری خاک بر روی آن می‌ریزیم. بخش‌هایی که در زیر خاک هستند ریشه‌دار می‌شوند و بعد از ریشه‌دار شدن آن‌ها را از پایین‌ترین محلی که برای خاک ریختن انتخاب کرده‌ایم قطع می‌کنیم و بعنوان یک گیاه جدید به محل مورد نظر انتقال می‌دهیم. این روش تکثیر در گیاهانی نظیر پیچ لونی سرا (یاس امین‌الدوله)، یاس زرد و پیچ اناری و تعداد دیگر از گیاهان قابل استفاده است.
استفاده از ساقه و برگ به عنوان قلمه
روش‌های قلمه برداشتن بر حسب اینکه از کدام قسمت ساقه صورت گیرد اسامی مختلفی دارند.
انواع قلمه ساقه
- قلمه چوبی Wood Cutting
- قلمه نیمه چوبی؛
- قلمه سبز؛
- قلمه علفی؛
- قلمه برگ.

قلمه یا Cuttingاستفاده ا ز بخش‌های ساقه و گاهی برگی بعضی از گیاهان زینتی می‌باشد که قابلیت ریشه‌زایی سریع دارند. اگر آخرین قسمت ساقه یا بخش رشد یافته سال قبل در قلمه استفاده شود، قلمه چوبی یا اصطلاحاً Wood Cutting می‌گویند. بیشتر درختان میوه، درختچه‌های زینتی، گیاهان برگ ریز و گیاهان خزان دار به کمک این روش تکثیر می‌شوند. در این روش طول قلمه 10 تا 25 سانتی‌متر است و بسته به نوع قلمه و تعداد، 3 تا 7 گره در قلمه باقی می‌ماند. این چنین قلمه‌هایی فاقد برگ هستند، چون زمان قلمه گیری این گونه گیاهان به دوره خواب گیاهان نزدیک می‌شود (حدوداً از اواسط آبان به بعد) .
قلمه‌هایی که بافت محکمی دارند، کمی خشبی شده ولی انعطاف لازم را دارند و حاصل رشد سال جاری هستند را قلمه‌های نیمه چوبی یا نیمه خشبی گویند. درختچه‌های زینتی و سوزنی برگان و تعدادی از گیاهان گلخانه‌ای نظیر آکالیفا Acalypha و گل کاغذی به این وسیله تکثیر می‌شوند. طول قلمه‌ها حدود 10 تا 15 سانتی‌متر بوده و 3 تا 4 گره روی ساقه بجای می‌ماند. قلمه‌ها بدون برگ یا با داشتن یک یا دو برگ کشت می‌شوند.
قلمه‌های سبز، حاصل رشد جاری گیاه و حامل مریستم انتهایی هستند و به سرعت ریشه‌دار می‌شوند. چنین قلمه‌هایی طولی در حدود 5 تا 10 سانتی‌متر دارند و حداقل دارای دو گره هستند و معمولاً برگ دارند و با یک یا دو برگ در محیط ریشه زایی کشت می‌شوند. این قلمه‌ها تقریبا در تمام گیاهان زینتی مانند سوزنی برگ‌ها از قبیل کاج مطبق و آلوکالیاها قابل استفاده می‌باشند.
نوع دیگر قلمه‌های ساقه، قلمه‌های علفی یا Herbaceous Cutting است که در گیاهان زینتی نظیر انواع فوتوس‌ها، دیفن باخیا و برگ انجیری کاربرد دارند.
نوع دیگر قلمه، قلمه برگ است. برگ‌های بعضی از گیاهان قابلیت ریشه دار شدن دارند. عمده برگ‌های ریشه زا برگ‌های کامل هستند. یعنی باید یک برگ کامل همراه با دم برگش در بسترهای تکثیر کشت شود در حالیکه بعضی از برگ‌ها را بوسیله تکه کردن یا قطعه کردن، می‌توان تکثیر کرد مانند برگ‌های بگونیای ریزوم‌دار و سانسویریا.
تکثیر بوسیله اندام‌های زیر زمینی
اندام‌های زیرزمینی
- ساقه‌های تغییر شکل یافته (پیازها)؛
- بخش‌های گوشتی ریشه.
گل گلایول با پیاز تو پر بوسیله اندام‌های زیرزمینی تکثیر می‌شود. هم‌چنین گل سنبل با پیازهای حساس و سخت ریشه‌زا تکثیر پیدا می‌کند. ریزوم‌ها بخشی از ساقه زیرزمینی گیاه هستند که بعنوان عامل تکثیر از آن استفاده می‌شود. حال به معرفی بعضی از گیاهانی که به این وسیله تکثیر می‌شوند، می‌پردازیم.
گل اختر
گل اختر یا کانا از خانواده کاناسل است که یک گیاه تابستانه با گل‌های بسیار زیبا به رنگ‌های متنوع می‌باشد. بدلیل اینکه برگ‌های بزرگ و متراکم تولید می‌کند در زمانی که گیاه روی گل نیست برای فضای سبز مناسب است. بخش تکثیری این گیاه، یک ریزوم بسیار جوان، فعال و مرتب در حال جوانه زدن است بنابراین می‌توان با قطعه کردن ریزوم این گیاه را تکثیر کرد. هم‌چنین ریزوم‌های برخی از بگونیاها و اخترها نمونه بارز این دسته از گیاهان می‌باشند.
عامل تکثیر در گیاهان پیازی (بعنوان مثال گلایول)، پیازچه‌های بسیار کوچک هستند که در کنار پیاز مادری رشد می‌کنند. پیازچه‌ها را چند سال‌ متوالی (3 تا 4 سال) در زمین مرغوب می‌کارند و زمانی که پیازها به اندازه معین رسیدند، گل می‌دهند.
استفاده از جوانه‌ها بعنوان پیوند
عمل پیوند یاGrafting متصل کردن دو قسمت گیاهی است، بطوریکه این دو قسمت بوسیله باززایی با هم کاملاً جوش خورده و یک گیاه را تشکیل دهند. معمولا بر روی همه درختان میوه عمل پیوند صورت می‌گیرد. هم‌چنین گل سرخ از خانواده رزاسه عموماً با روش پیوند تکثیر می‌شود.
در عمل پیوند دو بخش پایه و پیوندک وجود دارد. بخش پایینی و اصلی که پایه یاStock نامیده می‌شود و بخشی را که از گیاه دیگر جدا می‌شود و روی گیاه مادری چسبانده می‌شود را اصطلاحاً پیوندک Scion می‌گویند. بنابراین پایه و پیوندک دو عامل مهم در موفقیت پیوند هستند. انتخاب پیوندک و سازگاری پیوندک مهم می‌باشد، زیرا هر پایه با هر پیوندکی عمل پیوند موفقی نخواهد داشت.
پایه بسته به نوع گیاه می‌تواند نهال یک ساله یا شاخه بسیار باریک باشد. نسترن‌ها گیاه بومی کشور ایران هستند. در پایان سال اول یا دوم وقتی ضخامت پایه نسترن به اندازه یک مداد معمولی شد مناسب پیوند است. دو نوع پیوند وجود دارد. پیوند جوانه و پیوند شاخه که هر دو آن بر روی نسترن انجام می‌شود.
پیوند
1) نیمانیم یا انگلیسی
2) پیوند اسکنه از انواع پیوند شاخه هستند.
پیوند انگلیسی در فصل زمستان و بر روی گیاهانی چون رز، نسترن و کلماتیس انجام می‌گیرد. لازم به ذکر است که پیوند اسکنه احتیاج به چسب پیوند دارد تا باز زایی بخش‌های جدا از هم راحت صورت گیرد.
معمول‌ترین پیوند جوانه، پیوند شکمی یا Tاست، که در اواسط فصل بهار یا اواخر شهریور قابل انجام است و نیازی به چسب پیوند ندارد.
معمولاً پایه و پیوندک را از یک خانواده انتخاب می‌کنند تا شانس سازگاری بیشتر باشد. دو نشانه بارز ناسازگاری پایه و پیوندک عبارتند از
الف) برجستگی در بخش طوقه،
ب) نامتناسب بودن رشد پایه و پیوندک.
معمولاً بعد از گذشتن 2 یا 3 سال از پیوند علائم ناسازگاری مشخص می‌شوند.

گل رز

گل رز

صفات مورد پسند گل رز در بازارهای جهانی عبارت است از:

۱ـ شاخه بلند و محکم که توانایی نگهداری استوار گل را داشته باشد.
۲ـ اندازه و رنگ مناسب گل که مختص رقم مورد نظر است.
۳ـ یکنواختی در مرحله برداشت گلها
۴ـ عاری بودن گلها از انواع رنگ پریدگی، سوختگی، آفات و بیماریها
۵ـ یکنواختی در اندازه شاخه ها
۶ـ اندازه، کیفیت، ظاهر مناسب مختص رقم

کشورهای عمده تولیدکننده این گل عبارتند از : ایالات متحده آمریکا، هلند، انگلستان، کلمبیا،اکوادور، کنیا، آفریقای جنوبی، هندوستان و ۰۰۰ لازم به ذکر است که تولید در برخی از کشورهای آمریکایی و آفریقایی با سرعت رو به افزایش است، هر چند که تقریباً تمامی کشورهای دنیا بسته بهتانسیل خود تولید گل رز را نیز کم و زیاد در برنامه های خود دارند.. تولید گل رز در ایران بیشتر به استانهای تهران، مرکزی،اصفهان و خوزستان محدود شده است.
همچنین کشورهای اروپایی، آمریکا، کشورهای آسیای میانه وژاپن از عمده وارد کنندگان گل رز به شمار می روند.

مشخصات گیاهشناسی :

گل رز متعلق به خانواده گل سرخیان است. این گیاهان در بخشهای وسیعی از کره زمین پراکنده هستند و از لحاظ نحوه رشد و شکل بوته و تولید گل به انواع رزهای مینیاتوری، پاسیویی، هیبرید چای، فلورینبدا، درختچه ای، بالا رو و رونده تقسیم می شوند.
جنس رز دارای ۱۲۰ گونه می باشد که از مناطق سرد شمالی تا مناطق نیمه گرمسیری پراکنده است. در تولید رزهای بریدنی گلخانه های از ارقام هیبرید چای و فلورینبدا که تولید گل انتهایی می کنند، استفاده می شود. گلهای شاخه بریده را به سه دسته اصلی تقسیم می کنند.
۱- hybrid tea: به رزهای تک شاخه ای که قطر گل ۹ سانتیمتر یا بیشتر باشد.
۲- sweet hearts : به رزهایی گفته می شود که قطر گل کمتر از ۹ سانتیمتر باشد
۳- رزهای اسپری: حداقل ۳ غنچه روی یک شاخه باشد.
در بررسی روند رشد این گروهها در هلند مشخص شده کههیبرید چای در سال ۲۰۰۰ نسبت به ۱۹۹۹ حدود۲ درصد افزایش داشت. اما سطح ارقام sweet hearts روبه کاهش است ولی با این وجود برخی ارقام رشد خوبی دارند(Sacha و(Escimo. رزهای اسپری نیز کمتر از ۳ درصد تولیدات هلند را در بر می گیرند.

گل رز در تمامی رنگها دیده می شود و در این مورد تنها یک استثناء وجود دارد و آن نبود رزهای آبی است. در انواعی که تولید گل انتهایی می کنند (هیبرید چای، فلورینبدا، پاسیویی، مینیاتوری) هر ساله شاخه های جدید از جوانه های سال قبل رشد می کنند و بعد از تولید گل در انتهای شاخه، رشد آن متوقف می شودو شاخه های جدید دوباره از جوانه های زیرگل تولید می شود که بسته به رقم و شرایط آب و هوایی ممکن است تولید گل بکند یا نکند. برخی از ارقام گل رز دائم گل هستند و گل دهی در آنها در بیشتر مواقع سال انجام می گیرد ولی بیشتر ارقام در هوای خنک بهار و پاییز گل دار می شوند. رزهای گلخانه ای در تمام طول سال قادر به تولید گل هستند و تنها باید شرایط رشدی مناسب برای آنها فراهم گردد.

مسائل فنی کشت رز
بسیاری از ارقام رز به دلیل داشتن خصوصیاتی همچون زیبائی، دوام، فرم گل و شاخساره برای استفاده بعنوان گل بریده مناسبند و از ارقام آن بطور ویژه در شرایط مناسب برای برداشت و مصرف بعنوان گل شاخه بریده استفاده می شوند. گلهای شاخه بریده رز به دلیل زیبائی و تنوع سالهاست که در صدر تجارت جهانی گل و گیاه قرار دارد و شاید گلفروشی را در جهان پیدا نکنید که در میان گلهای فروشی خود گل رز را نداشته باشد. از ارقام هیبرید چای برای تولید گل بریده استفاده می کنند. با در اختیار داشتن گلخانه مناسب امکان تولید آن در تمام طول سال فراهم است این گیاه چند ساله بوده و تا ۶ سال امکان بهره برداری اقتصادی از آن فراهم است. برای تولید گل شاخه ای معمولاً تعداد ۷ بوته درمترمربع کشت می شود و پس از ۳ تا ۵ ماه از کشت گیاهچه ای پیوندی(stentling) به بهره برداری می رسد. بوته های مادری وارداتی معمولا پیوندی بوده و به دو روشپیوند می شوند یکی به صورت پیوند شکمی که در گیاهان رز نیم ساله( Half year ) که گیاه به صورت ریشه لختبه فروش می رسد انجام می شود و دوم به روش پیوند نیمانیم عمل پیوند انجام می شوند که گیهان حاصله استنت لینگ وروش پیوند استنتینگ نام دارد.

کشت و تولید رزهای گلخانه ای :
رزهای گلخانه ای گیاهان چند ساله ای هستند که عمر مفید آنها برای تولید گل ۶ تا ۱۰ سال است. به این خاطر در انتخاب رقم و آماده کردن خاک و بستر تولید باید دقت کافی کرد، چون اصلاح و تعویض آنها در طول تولید هزینه دار خواهد بود.

ازدیاد :

ازدیاد رزهای گلخانه ای بیشتر از طریق قلمه شاخه است. برای تهیه قلمه گیاهان مادری در شرایط مناسب پرورش داده می شود. تهیه قلمه بعد از بالغ شدن شاخه ها و رسیدن برگها به اندازه نهایی انجام می گیرد. بخاطر اینکه گیاهان مادری در داخل گلخانه در تمام طول سال در حال رشد دائم ستند، بنابراین می توان در تمام طول سال از آن قلمه های برگدار تهیه کرد. قلمه ها با یک تا سه گره برداشت شده و تنها برگ انتهایی نگه داشته می شود و برگ های تحتانی حذف می شود. ته قلمه ها را می توان برای ریشه زائی بهتر با پودرهای حاوی هورمون تیمار کرد. قلمه ها را سپس در داخل بستر ریشه زائی قرار می دهند که معمولاً از ماسه، پرلیت با یپت ماس و یا ترکیبی از آنها می باشد. پرلیت با اندازه دانه های متوسط بستر ریشه زائی قابل دسترس و مناسبی است. دمای بین ۲۵ ـ ۲۱ درجه سانتیگرد در محیط بستر (اطراف ریشه ها) باعث ریشه زایی بهتر قلمه ها خواهد شد.
اکنون بیشتر تولیدکنندگان رزهای گلخانه ای در جهان از ارقام پیوند شده بر روی پایه های مناسب استفاده می کنند، پایه Rosa manetti در کشور آمریکا و پایه های R. canina و R. indica در کشورهای اروپایی مرسوم است.
در کانینا در شرایط نور کم وسرما پایه به حالت رکود می رود، پایه های مولتی فلورا نیز قوی بوده و خواب زمستانه ندارند. پایه های مانتی نیز رکود زمستانه نداشته و در آمریکا زیاد استفاده می شود.
از دلایل پیوند متوان به موارد زیر اشاره کرد: رشد و نمو بهتر پیوندک و افزایش قدرت رشد، تحمل اسیدیته و شوری خاک، تحمل رطوبت نسبی خاک و محیط، مقاومت به آفات و بیماریها، افزایش عمر و دوره زندگی گیاه، سازگاری با شرایط محیطی، مقاومت به سرمای زمستانه

کاشت :
تولید رزهای گلخانه ای در بسترهای خاکی و یا غیر خاکی انجام می گیرد. بسترهای خاکی هزینه اولیه پایینی داشته و نیاز به مدیریت دقیق ندارند در صورتیکه بسترهای غیر خاکی (هیدروپونیک) هزینه احداث بالا تری داشته احتیاج به مدیریت دقیق و کنترل دائمی دارند. در صورت سرمایه گذاری دائمی و بالا، بهتر است از بسترهای غیرخاکی استفاده گردد.
در اینجا بسترهای خاکی معرفی می گردد. اندازه بسترهای کاشت به عرض ۱۲۰ ـ ۱۰۰ سانتیمتر و به طول حدود ۳۵ متر انتخاب می شود. عرض مسیر و راهرو ها ۸۰ سانتیمتر، بهتر است بستر کاشت از نوع مرتفع انتخاب شود. در این حالت بسترها به ارتفاع حدود ۴۰ سانتیمتر بالای سطح زمین با خاک مرغوب پر می شوند و ۳۰ سانتیمتر آن داخل زمین قرار می گیرد. بطوریکه عمق بستر حداقل ۷۰ سانتیمتر باشد. خاک مناسب ترکیبی است از ۶۰ درصد خاک لومی با ۴۰ درصد مواد افزودنی مثل پیت، ماسه، پوسته بذر، پوست درختان، تراشه چوب، خاک اره، کود دامی کاملاً پوسیده که موجب اصلاح فیزیک خاک می گردد. PH بین ۵/۵ تا ۶ محیط مناسبی برای رزهای گلخانه ای است.
در هر بستر ۵ ردیف با فاصله ۲۵ سانتی متر از همدیگر در نظر می گیرند که ردیف وسط حذف و به جای آن سیستم آبیاری قرار می گیرد یعنی در واقع کشت چهار ردیفه می شود. همچنین در روشهای رایجتر از دو ردیف بجای چهار ردیف استفاده می کنند که در صورت عدم وجود سیستم گرمایی مناسب جهت بهبود تهویه، بسترهای کشت ۲ ردیفی توصیه می شود.

تغذیه :

در زمان کاشت گیاه از کود دهی زیاد باید خود داری کرد. کود بصورت محلول در آب در اختیار گیاه قرار می گیرد. ازت، پتاسیم، منیزیم و آهن بطور منظم در محلول کودی استفاده می شود، در صورتیکه بر، مس، منگنز، مولیبدن بطوردوره ای به محلول کودی افزوده می شود. نسبتهای کودی ppm 195: 30: 220 (N:P:K) برای کود دهی رزهای گلخانه ای مناسب می باشد.

شرایط آب و هوایی مورد نیاز کشت
۱ ـ دما
از عوامل بسیار مهم در پرورش رز بوده و رابطه نزدیکی با شدت نور دارد. گیاه بایستی از شرایط دمایی مناسب برای رشد و نمو برخوردار باشد. ارقام و واریته های طبلیعی وقدیمی این گیاه بایستی حداقل به مدت یکماه تحت شرایط رفع نیازدمایی در دمای پایین زیر ۱۰ درجه سانتیگراد قرار گیرد. که این نیاز در رزهای شاخه بریدنی جدید وجود ندارد

در زمینه دما حداقل درجه حرارت تحمل گیاه صفر و حداکثر ۳۵ درجه سانتیگراد است. درخصوص تفاوت درجه حرارت شب و روز بهترین تفاوت مربوط به ۶ تا ۱۰ درجه است
دمای انتخابی برای رزهای گلخانه ای با توجه به شدت نور و موقع سال متفاوت است. بطور کلی دمای گلخانه را در شب ۱۶ تا ۱۷ درجه سانتیگراد، در روزهای کم آفتاب ۲۱ درجه سانتیگراد و در روزهای با آفتاب زیاد ۲۶ تا ۲۷ درجه سانتیگراد انتخاب می کنند. در این شرایط دمایی گلها بعد از حدود ۴۸ ـ ۴۰ روز آماده برداشت می شوند. دمای حداقل خاک ۱۵ درجه است که نبایستی از این دما کمتر شود
۲ـ نور
نور نیز از فاکتورهای محیطی مهم د رتولید رز است. گیاه رز به شدت های بالای نور احتیاج دارد. به این خاطر بهترین گلخانه از لحاظ پوشش، گلخانه های شیشه ای است. البته شدت نورهای خیلی زیاد علاوه بر افزایش دمای گلخانه بر روی کیفیت و رنگ گلها تاثیر منفی دارد. البته میزان شدت نور به رقم و درجه حرارت بستگی دارد. در کشورهای مثل هلند گاهاً به دلیل کمی شدت نور در زمستان از نورهای مصنوعی نیز برای برخی واریته استفاده می کنند. ولی در ایران بعلت آفتاب فراوان در اکثر استانها نیازی به این کار نیست. معمولاً میزان نور مناسب بین ۳۰ تا ۵۵ هزار لوکس متغییر است. ولی در ایران بعلت آفتاب فراوان در اکثر استانها نیازی به این کار نیست.
۳ـ رطوبت نسبی
رطوبت نسبی همان رطوبت است که در هوای اطراف گیاه و محیط گلخانه وجود دارد. این میزان رطوبت که با رطوبت سنج قابل اندازه گیری است در حدود ۶۰ درصد می باشد. زیادی آن باعث بروز بیماریهای قارچی مثل لکه سیاه، سفیدک می شود و کمبود آن نیز باعث کاهش رشد گیاه و کیفیت محصول می شود.
۴- خاک یا بستر
در محیطهای کشت خاکی، خاک می بایستی از نوع سبک لومی شنی یا لومی رسی با حاصلخیزی مناسب باشد. خاک بایستی از تهویه مناسب برخوردار باشد اسیدیته مناسب خاک نیز بین ۷-۶ می باشد. در کشتهای خاکی، ۴-۳ تن کود دامی پوسیده را به هر هزار متر مربع اضافه می کنند و بعد از مخلوط یکنواخت اقدام به کشت پایه های رز می کند. در روشی کشت بدون خاک از بسترهایی نظیر پشم سنگ، کوکوپیت یا لیکا و پرلیت استفاده می کنند که بصورت کشت بستری در بسترهایی به عرض حدود ۵۰ سانتیمتر با دو ردیف و به عمق ۳۰ سانتیمتر کشت انجام می شود البته در روش نسبتا مرسومی هم کشت به صورت گلدانی بر روی سکوهایی به ارتفاع ۶۰ تا ۸۰ سانتیمتر و در گلدان حاوی مواد بستری به صورت تک بوته یا دو بوته کشت انجام می شود . در هر یک از این روشها مطلوب است گیاه ارتفاع مناسبی برای عمل بندینگ از سطح زمین را داشته باشد.

انواع بسترهای هیدروپونیک
- پیت نارگیل: Coconut Peat = Coir Dust
از فراوری پوست میوه نارگیل حاصل می شودکه مراحل آن به قرار زیر است
تجزیه > درجه بندی > خشک کردن > پرس کردن
CEC متوسط تا زیاد دارد، PH برابر ۵/۴ تا ۹/۶ است، پایداری آن عالی است، دانسیته حجمی آن پائین است

پشم سنگ Rock wool
از ذوب کردن صخره های بازالت یا برخی مینرالهای دیگر در دمای ۱۵۰۰ درجه سانتیکراد موادی ساخته میشود که مشابه فیبرهای ریز است.
تهویه آن عالی است، نگهداری رطوبت آن خوب است، CEC این بستر پائین است، PH خنثی تا قلیایی با اثر کم در محیط کشت دارد، پایداری بسیار زیاد بوده ودانسیته آن ۲۶۴ گرم در لیتراست.

پرلیت Perlite
خاکهای آلومینیو سیلیکاتی هستند که حدود۱۰۰۰ درجه سانتیکراد حرارت دیده اند.خصوصیاتی مشابه ماسه ولی سبک را دارند.
حاوی فلوراید است که در بر خی گیاهان حساس نظیر لیلیوم لونگیفلوروم و دراسنا می تواند خسارتزا باشند، نگهداری آب کم و تهویه عالی دارد که این خاصیت با مصرف بسیار بالای آب و مواد غذایی همراه است و از آن به عنوان بستر مناسبی یاد نمی کنند.CEC خیلی کم وPH تقریبا ۵/۷ دارد. پایداری بسیار بالا بوده و دانسیته حجمی آن ۸۰ تا ۱۲۰ گرم بر لیتردارد.

رطوبت خاک

این محصول به رطوبتی متوسط احتیاج دارد. در شرایط کشت خاکی بایستی سطح خاک پای ریشه گیاه بین هر دو آبیاری خشک شود. تنش رطوبتی نیز به گیاه خسارت می زند.

زهکش:
رزها گیاهانی با سیستم ریشه ای عمیق هستند و آب کافی را در عمق نیاز دارند. زهکش در کشت خاکی رز بایستی تا حد ممکن تا عمق ۹۰-۱۰۰ سانتی متری خوب باشد. در مناطقی با سطح ایستابی بالا نیاز به لوله زهکشی است که اندازه لوله های زهکشی بسته به بافت خاک است و باید طوری طراحی شود که آب اضافی بستر کشت سریع خارج شود. این لوله ها در ایران با قیمت مناسب تولید می شود. در صورت عدم وجود شیب طبیعی برای زهکش آب باید از پمپ استفاده گردد.

تهویه :
تهویه گلخانه جهت کنترل میزان رطوبت، آفات و بیماریها و همچنین تامین دی اکسیدکربن مصرف شده در فرآیند فتوسنتز لازم و ضروری است. در گلخانه های رز از دریچه های سقفی برای تهویه استفاده می شود.

گلخانه مناسب رز :
سیستم تهویه بایستی بتواند دمای داخل گلخانه را کنترل نماید و تعادل بین دما و رطوبت را تامین نماید. در زمان تهویه از باد مستقیم بر روی محصول باید اجتناب شود. دیواره های جانبی گلخانه باید تا ارتفاع محصول باشد. تهویه و کانالهای مربوط به تهویه باید در بالای ارتفاع محصول قرار گیرد.
•در مواقع بارندگی از خیس شدن گیاه خودداری شود و از چکه کردن پوشش گلخانه ممانعت به عمل آید. ارتفاع گلخانه باید مطلوب و نسبتا زیاد باشد (بیش از۵/۴ متر) یعنی به عبارت دیگر حداقل ۲ متر ارتفاع در بالای گیاه وجود داشته باشد. البته به عنوان اصل کلی گلخانه باید حداکثر جذب نور را داشته باشد. گلخانه های بلندتر ، پهنتر و قویتر بهترند. برخلاف گلخانه های ایران که عمدتاً پلاستیکی است در هلند پوشش گلخانه ها عمدتا شیشه بوده ودر سالهای اخیر از پوشش های اکریلیک نیز استفاده می شود. که عیب شیشه آن است که UV-b عبور نموده و باعث سیاهی گلبرگهای ارقام قرمز می شود. گلخانه های مولتی اسپان ازگلخانه های ونلو به دلیل ثبات بیشتر شرایط وحجم بیشتر هوا مطلوبترند.همچنین نورگیری آنها بیشتر و هزینه احداث آنها سبکتر است. لازم به ذکر است که شیشه های مورد استفاده در هلند در قطعات ۲/۱۱۲ در ۱۵۰ استفاده می شود در حالی که عرض شیشه در گلخانه های ایرانی کمتر و مقدار قاب بیشتر شده و نور گیری را کاهش می دهد. شیب سقف به زاویه تابش و کثیف شدن سقف بستگی دارد که از ۲۷ درجه در ونلو به ۲۴-۲۲ درجه در واید اسپان کاهش یافته است

خواب زمستانه:

در کشت های مزرعه ای، در نقاطی که شرایط نوری پایین حاکم است و هزینه انرژی بالا است برای گیاه خواب زمستانه(رکود) در نظر می گیرند. برگهای رز تا ۵ درجه سانتی گراد زیر صفر تحمل سرمایی دارد و این تحمل به نوع رقم، حمله آفات و بیماریها، بلوغ بافت چوبی، رطوبت هوا، دما و … بستگی دارد. اما در ارقام کنونی دنیا نیاز سرمایی و خواب زمستانه لازم نیست و در تمام طول سال گل می دهد.
رزهای اسپری کمتر از ۳ درصد تولیدات هلند را در بر می گیرند.

ارتفاع از سطح دریا:

بهترین ارتفاع از سطح دریا: ۱۸۰۰ تا ۳۰۰۰ متر
میزان آب مورد نیاز :۶۰ متر مکعب در روز در هکتار
Ph مناسب: در سیستم کشت خاکی اسیدیته مناسب بایستی حدود ۵/۶ باشد و در کشت هیدروپونیک این رقم بین ۵/۵ تا ۶ است
EC مناسب کمتر از ۸/۱ است این رقم در سیستمهای هیدروپونیک بسته ۷/۰ است
بندینگ: عمل خمش تعدادی از شاخه های گیاه را می گویند که با هدف افزایش سطح برگ وافزایش میزان نورگیری صورت می گیرد.در این شکل نوع شاخه و روش انجام آن مشخص شده است.

سیستم های کشت:
در کستهای خاکی دو روش وجود دارد که در روش اول در بستری به عرض ۱۲۰ سانتیمتر ۴ ردیف رز می کاشتند که فواصل روی ردیفها حدود ۳۰ سانتیمتر در نظر گرفته می شد در روش دوم گیاه را در دو ردیف به فاصله ۴۰ سانتیمتر از هم می کارند و سعی می کنند که گیاه مادری ارتفاع لازم را برای عمل بندینگ و جلوگیری از رطوبت زیاد بستر داشته باشد.
در کشتهای هیدرو پونیک مرسومترین روش کشت دو ردیفه است که یا در راکوول (پشم سنگ) یا پرلیت و یا کوکوپیت کشت می شود. در کشت راک وول مهم.لا از راک وول نوع اسلاب ( بلوک مکعبی) استفاده می شود و در کشت کوکو پیت از گلدانهای پنج تا ۱۰ لیتری استفاده می شود که در گلدانهای بزرگ دو گیاه در یک گلدان با هم کشت می شود. در این سیستم بایستی از کوکو پیت بوفیرت شده ( کلسیم دهی شده) استفاده شود تا گیاه بتواند رشد بهتری داشته باشد. در روش کشت پرلیت از یک بستر باریک یا کیسه های کشت(Grow bag) استفاده می شود.

برداشت :
روشهای تولید و برداشت رز در گلخانه به دو صورت پیوسته یا دوره ای است. در حالت پیوسته برداشت رزها بطور متوسط هر روز دوبار انجام می گیرد. در صورتیکه در برداشت دوره ای تمام گلها در یک مرحله برداشت می شوند و سپس به گیاهان اجازه داده می شود تا برای مرحله بعدی تولید گل بکنند. گلها زمانی که یک تا دو گلبرگ شروع به تا خوردن می کنند، برداشت می شوند. از نظر عمر گلدانی، در مرحله ای که ۲۱-۴۰ % غنچه باز شده باشد(مرحله سوم) طول عمر طولانی تری نسبت به مرحله ای که ۱-۵ % غنچه باز شود (مرحله یک) در پی خواهد داشت.
محل قطع شاخه برای برداشت گل بالای اولین برگ پنج برگچه ای از پایین شاخه است. در فصل زمستان محل برش بالای دومین برگ پنج برگچه ای انتخاب می شود.

تیمار بعد از برداشت :

بعد از برداشت گلها یا به انبار سرد منتقل می شوند و یا بلافاصله به بازارهای نزدیک حمل می شوند در صورت انتقال به انبار سرد در دمای ۰ تا ۱۰ درجه سانتیگراد (بمدت ۱ تا ۲ روز) قرار داده می شوند. در غیر این صورت ته شاخه ها در داخل آب ولرم ( ۲۳ تا ۲۵ درجه سانتیگراد) محتوی مواد دوام بخش گل قرار داده می شوند. بهتر است رطوبت نسبی محیط بالا و در حد ۸۰ درصد باشد.

عوارض، آفات و بیماریها :
تغییرات شرایط گلخانه مثل تغییرات شدید در دما، کاهش نور و نوسانات رطوبتی می تواند موجب بدشکلی گلها و کاهش بازار پسندی آنها گردد. لذا کنترل گلخانه و نگهداری آن در شرایط مناسب لازم و ضروری است. کنه ها، تریپس ها و شته ها از مهمترین آفات رزهای گلخانه ای به شمار می روند. سفیدک سطحی و کپک خاکستری نیز در شرایطی که بوته ها مرطوب می شوند و دما کمی پایین می آید، در صورت عدم توجه و مراقبت به سرعت گسترش می یابد

برخی گلها و گیاهان زینتی

برخی گلها و گیاهان زینتی در باغ ایرانی گلها را معمولا پای درختان در حاشیه خیابانها می‌کاشتند. ایرانیان از گلهایی استفاده می‌شد که علاوه بر زیبایی دارای خواص مفید دیگری نظیر عطر خوش‌، استفاده‌های طبی و خوراکی بودند استفاده می‌کردند. در بعضی از باغها قسمتی از محوطه باغ‌، بنام باغچه، یا گلزار یا گلستان که معمولاً نزدیک بنای اصلی بود را به کاشت گل اختصاص میدادند. مطالب مربوط به این بخش از منابع گلکاری تألیف دکتر خلیقی و جزوه گیاه شناسی تألیف مهندس حریری تهیه شده است. 1- شمعدانی معمولی: Geranium hortorum Geraminaceae: تیره شمعدانی انواع مختلفی دارد و از گلهایی است که سابقه کشت آن در ایران بسیار طولانی است و هر کجا که آب و هوا اجازه کشت آنرا میداد کاشته می شد . شمعدانی گیاهی دائمی و مقاوم نسبت به سرما و سایه است. شمعدانی معمولی از همه معروفتر و بسیار پرگل و زیبایی می ‌باشد. برگهای آن سبز با حاشیه کرم و رنگین می‌باشد. در زمستان که تابش آفتاب ضعیف است گل نمی دهند و در تابستان بهتر است درسایه نگهداری شوند. از انواع دیگر شمعدانی که در ایران کاشته می‌‌شدند می‌توان و شمعدانی بهار هلو که در تهران بسیار کشت می‌شد‌، شمعدانی عطری که برگهای زیبا با شیارهای عمیق آن بسیار معطر است و شمعدانی اژدری (Pelargonium domesticum) که کشت آن در بسیاری از نقاط ایران متداول است نام برد. در آخر می توان به شمعدانی پیچ Pelargonium peltatum که برگها در این نوع نسبتاً پهن و گیاه حالت رونده دارد اشاره کرد. 2- سوسن : Lilium longiflorum Liliaceae : تیره گلهای آن بسیار زیبا است و در ٿصل بهار گل می‌دهد. دارای پیاز و تک لپه‌ای است. پیازها را معمولاً در ماههای آذر و دی در گلخانه‌ها می‌‌کارند .گل آن درشت و به گلهای مختلٿ زرد، سٿید، نارنجی و قرمز است. 3- بنفشه :Viola Violaceae: تیره شامل گونه‌های بنفشه معطر V. odorata ‌، بنفشه فرنگی V.altaica و بنفشه سه رنگ V.tricolor بنفشه V.lutea است.انواع وحشی آن نیز درایران موجود است. گیاهی یکساله و مقاوم به سرما است. در نیمه دوم مرداد ماه بذر آن در هوای آزاد و در بستری از یک خاک سبک کشت می ‌شود در مهر و آبان به محل اصلی برده می‌شود و تا اواسط بهار سال آینده دارای گل می‌باشد و مقاوم است. عملیات به نژادی و دو رک گیری در مورد این گیاه در دنیا بسیار انجام گرفته و بهترین نوع آن نسل اول (F1) است. بدیهی است نسلهای بعدی کیفیت و موغوبیت پایین‌تری دارند . برگهای آن ساده و متناوب و دارای گوشوارک می‌باشند. گلها نامنظم و منفرد، 5 گلبرک، 5کاسبرگ و 5 پرچم و یا مادگی سه برچه‌‌ای دارد.حاوی ماده آلکا لوئیدی ویولین (violine) می باشد. 4- نرگس: Narcissus poeticus Amaryllidaceae : تیره گیاهی تک لپه‌، پیازی و دائمی است و گلهای آن معطر و زیبا است. در باغهای تاریخی بسیارکشت می‌شده است. واریته‌های آن بسیار زیاد و بسته به درشتی و ریزی گل آن طبقه بندی می‌شوند. دارای گلهای شیپوری شکل به رنگ زرد و یا زرد سفید می‌باشد. تکثیرآ ن بوسیله بذر و پیاز صورت می‌گیرد. گیاهی علفی‌، دائمی با برگهای ساده است و باریک گلهای آن منظم‌، منفرد بوده و در ابتدا در غلافی پوشیده‌اند است. میوه آن بصورت کپسول ( میوه‌ای است که از تخمدان مرکب بوجود آمده و در هر برچه چند دانه تولید می‌شود) بوده دانه آلبومن و محتویات غذایی دانه زیاد دارد. 5- گل حنا : Impatien balsamina تیره: saminaceae گیاهی گلدانی، با گلهای ظریف است که هرگل آن 5 گلبرگ قرمز حنایی دارد. برگهای آن ظریف و به رنگ سبز روشن است. و این گیاه بوسیله قلمه تکثیر می‌شود. از زمانهای قدیم درایران کشت می‌شده و رنگ صورتی آن نیز موجود است. تکثیر این نوع گل از طریق کاشت بذر نیز به آسانی صورت می‌گیرد. 6- اختر: Canna generalis Cannaceae :تیره گیاهی است دائمی‌، با ریزومهای ( اندامهای زیر زمینی که بعضی گیاهان به جای ریشه دارند) قومی روی آن جوانه های درشتی رشدونمو می کند. نسبت به سرمای زیاد حساس است. در تابستان به گل می‌نشیند و گلهای آن به رنگهای سرخ‌، نارنجی‌، زرد است. 7- میخک : ianthus cayophyllus Caryopyllaceae: تیره گیاهی است بسیار قدیمی با سابقه طولانی کاشت که به خاطر گلهایش در سراسر جهان معروف است. هم به صورت شاخه بریده و هم در باغچه ها قابل کاشت است گل آن در رنگهای بسیار متنوع و بسیار پرپر است. انواع وحشی آن نیز در کوهستانهای ایران‌، بیشتر در محلهای سنگی می‌روید. برگهای آن متقابل‌، ساده‌، باریک است و جام گل آن دارای 5 گلبرگ دندانه دار است که از دو قسمت پهنک (قسمت پهن گلبرگ )و ناخنک ( قمست باریک گلبرگ )تشکیل شده است. تکثیر میخک غالباً از طریق رویشی و توسط قلمه گیری از شاخه های سبزآن صورت می گیرد. 8- قرنفل: Dianthus barbatus Caryophyllaceae : تیره گلی بسیار زیبا است که گلهایش رنگ‌های متنوع داشته و در حاشیه‌ها استٿاده می‌شود. در ایران از قدیم در باغها کشت می‌‌شده است. نسبت به سرما مقاوم است. بذر آن در تیر و مرداد کشت و نشاها در شهریور و مهر به محل اصلی منتقل می شود. 9- گل صابونی ( بغدادی) : Soponaria officinalis Caryophyllaceae: تیره از این‌رو به آن صابونی می‌گویند که برگهای آن دارای ماده ساپونینی (Saponin) است و مانند صابون درآب کف می‌کند، در بسیاری از منابع بعنوان یکی ازگلهای اصلی باغها ذکر شده است. 10- ستاره‌ای : Aster sp Compositeae : تیره دارای گونه های(Variety) بسیار زیاد است. گلهای ریز و ستاره ای شکل به رنگ سفید، آبی و طلایی دارد. روز کوتاه ( گیاهانی که به کمتر از 12 ساعت نورآقتاب در یک شبانه روز نیاز دارند) و دارای انشعابات متعدد می باشد. تکثیر آن غالباً از طریق کاشت بذر در اوایل اردیبهشت انجام می ‌شود و حدود 5 ماه بعد ازکاشت بذرها به گل می نشینند. 11- همیشه بهار : Calendula sp. Compositeae :تیره از گلهای پاییزی است و تا اوایل بهار دوام دارد. گلهای آن زرد طلایی است. در باغها‌، در حاشیه‌ها و پای درختان ونیز نزدیک عمارت کاشته می‌شده است. 12- جعفری : Taget erecta Compositeae :تیره یکی ازگلهای قدیمی است که از سالها پیش کشت و پرورش آن درایران معمول بوده است. گل بهاره و تابستانه( نشاهای آن در ٿضل بهار وتابستان به محل اصلی کاشت منتقل می‌شوند. گل بهاره به گلی می‌گویند که در بهار به گل می نشیند) است. بذر آن به طور معمول در اردیبهشت ماه در خزانه ای آماده شده‌، سپس کشت می‌شود. نشا ظرف دو ماه آماده کاشت در محل اصلی است. 13- آهار : Zinnia elegans Compositeae : تیره بذر آنرا در اردیبهشت ماه در خزانه می‌کارند و در تیر ماه آنرا نشا کار می‌کنند. این گل از گیاهانی است که بذر آن مستقیماً در محل اصلی یعنی حاشیه‌های گل‌کاری کاشته می‌شود. رشد آن بسیار زیاد است. ارتفاع آن بیش از گلهای دیگر است و در حاشیه‌‌های گل‌کاری باید در جای مناسب کاشته شود .گل آن بسیار زیباست و در باغهای قدیمی بسیار از آن استفاده می‌شده است. 14-کوکب : ahlia Compositeae : تیره از گیاهان دائمی است و ریشه های غده ای آن در برابر سرما مقاومت ندارد. رنگ گلها در آن بسیار زیبا و متنوع است‌، خصوصاً در نواحی کوهستانی که تابستانهای خنک تری دارد. گل آن بسیار درشت و رشد آن قابل ملاحظه است. 15- کوکب کوهی : Rudbeckia fulgida Compositeae : تیره یک گیاه دائمی با گلها زرد است که در وسط به رنگ تیره و سیاه می گراید. گلهای کوکب کوهی با ساقه های بلند جلب توجه می‌کند. در آغاز بهار از طریق تقسیم بوته تکثیر می‌‌شود. 16- رعنا زیبا : Gaillardia Compositea : تیره یک گل زیبای دائمی است. در اواخر خرداد و تقریباً در تمام طول تابستان گل می‌دهد. گلهای آن قرمز، صورتی و زرد است. تکثیر آن به آسانی از طریق تقسیم بوته در بهار انجام می‌گیرد. 17- داودی : Chrysanthemum morifolium Composite: تیره این گیاه هم بیرونی وهم آپارتمانی می‌باشد. به طور مصنوعی در تمام tفصول در گلخانه‌های با تجهیزات کافی به گل می نشیند. یکی از گلهای بسیار مهم است. در باغ ایرانی رایج و متداول بوده است. طرز تکثیر داوودی از طریق ریشه دارکردن قلمه‌های انتهایی شاخه صورت می گیرد. قلمه‌ها ی ریشه دار را مستقیماً در گلدانهای مناسب کشت می‌‌کنند. به طور معمول فصل گلدهی آنها پاییز و اوایل زمستان می‌باشد. 18- نیلوفر : Ipomoea ticolor گیاهی یکساله با گلهای آبی رنگ است. به صورت خودرو هم رشدونمو می‌‌کند . رشد آن بسیار زیاد و ظرف یکماه به ارتٿاع 3 متر می‌رسد در تابستان گل می‌دهد. بالاروند و مناسب پرچین‌‌ها و چٿته‌‌ها) به غلط به آن آلاچیق می‌گویند( دانش دوست یعقوب‌، باغ ایرانی) می‌‌باشد. منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )