پروانه چوبخوار پسته

 این آفت در حال حاضر یکی از مهم ترین آفات در مناطق پسته کاری کشور میباشد . محدوده گسترش این آفت زیاد بوده و در پسته کا ری های استان کرمان ، فارس ، دامغان ، یزد ، قزوین ، خراسان ، سیستان و بلوچستان و دیگر نقاط کشور مشاهده شده است .

شکل شناسی

حشره کامل این آفت پروانه ایست کوچک که عرض آن با بالهای باز حدود 13-11 میلیمتر است . رنگ عمومی بدن و بالها تیره براق و پوشیده از فلس است . در روی بالهای جلویی دو لکه زرد رنگ یکی بزرگتر و در وسط و دیگری کوچک و در انتهای قدا می بال دیده می شود .

دوره زندگی و نحوه خسارت

این آفت زمستان را به شکل لارو کامل درداخل سرشاخه های پسته می گذراند . دراواخر زمستان لاروهای مذکوراز سر شاخه های پسته خارج شده ، در روی شاخه ها و نزدیک جوانه ها و یا روی تنه و حتی روی کلوخه های سطح باغ به تنیدن پیله ای به شکل قایق وارونه به  دور خود پرداخته و به شفیره  تبدیل می شوند .

نحوه خسارت پروانه چوبخوار پسته

دوره شفیرگی حدود 30- 25 روز است . پروانه های آفت ، پس از طی این دوره از درون پیله ها خارج شده و با یکدیگر جفت گیری می کنند . سپس پروانه های ماده روی سر شاخه های جوان ، محور خوشه ها ، دم میوه ها و حتی دم برگها تخم ریزی می کنند . پس از طی دوره انکوباسیون تخمها تفریخ شده و لاروهای سن اول از محل چسبیدن تخم وارد گیاه می شوند و خود را به قسمت مرکز خوشه یا سر شاخه می رسانند از این محل تغذیه کرده ، فضولات قهوه ای و سیاه رنگی در محل تغذیه به جا می گذارند . لاروهای درون محور خوشه ها درآغاز فصل باعث ریزش خوشه ها می شوند . ولی چنانچه خوشه رشد کرده باشد ، فقط تعدادی از میوه های انتها یی خوشه ها در حدود اواسط خراد ماه خشک و سیاه شده ، می ریزند .

لاروهای مستقر در مغز سر شاخه ها باعث ضعف سر شاخه ها ، و در نتیجه ضعف جوانه های میوه وبرگ دهنده سال بعد می گردند . این حشره در سال یک نسل دارد و با توجه به اینکه اکثر طول عمر خود را درمغز محور خوشه ها و سر شاخه ها می گذراند مبارزه با آن مشکل بوده و مدّ ت زمان مبارزه با آفت کوتاه است ، لذا توصیه می گردد به زمان مبارزه توجه کا فی گردد . امروزه حداکثر ظهور و پرواز پروانه های آفت با استفاده از تله های فرمونی تغیین می گردد و بدین ترتیب زمان مبارزه با آفت بطور دقیقتری مشخص و به اطلاع کشاورزان رسانده می شود . لذا تو صیه می گردد که با کارشناسان مربوط جهت اطلاع از زمان مناسب مبارزه مشورت شود . در صورت ضرورت می توان از حشره کش لاروین ( تیودیکارب ) به نسبت1.5 کیلو گرم در هزار لیتر آب یک هفته پس از حد اکثر پروانه ها استفاده نمود . این زمان تقریبأ مصادف با زمانی است که گلهای ماده تلقیح شده و دانه ها به اندازه ارزن شده اند . این آفت نیزمانند بسیاری از آفات پسته ، دارای دشمنان طبیعی و زنبورهای پارازیتو یید فراوانی است که هر ساله در پایین آوردن جمعیت آفت نقش مهمی دارند .

 پروانه میوه خوار پسته  Recurvaria  Pistaciicola  Danilevsky

این آفت زمستان را بصورت لارو کامل در زیر پوسته های تنه درختان مسن پسته به سر می برد و در

اواخر اسفند ماه تبدیل به شفیره و سپس پروانه  میگردد .

خسارت

    ظهور حشرات کامل در اواسط فروردین ماه و همزمان با تورم جوانه ها بوده که پس ازجفت گیری بر روی گلها و میوه های تازه تشکیل شده تخمریزی می نمایند . تخمها حدودأ دوهفته بعد باز شده و لاروهای سن اول کوچک و شیری رنگی به داخل میوه های تازه تشکیل شده نفوذ نموده و از جنین میوه تغذیه می نمایند . میوه های آلوده در این مرحله تا قبل از سخت شدن پوست استخوانی در اثر تغذیه لا روها سیاه شده ، خشکیده و در نهایت می ریزند .

    لاروها پس از خوردن محتویات میوه آن را سوراخ نموده و خارج می شوند و سپس وارد میوه بعدی می گردند ، که در این مرحله هر لارو قادر است تا8 میوه را از بین ببرد . لاروها پس از چند بار پوست عوض کردن و کامل شدن زیر پوستهای شاخه ها و تنه درختان تبدیل به شفیره و سپس حشره کامل می شوند . نسل دوم آفت معمولأ از20 تیر الی 20 مرداد ماه شروع می شود و پروانه بر روی دانه های پسته که درشت هستند تخمریزی می کند. پس از باز شدن تخم ، لاروها زیر پوسته سبز دانه پسته می روند . و از سطح داخلی پوست سبز تغذیه می نمایند و یا از محل شکاف خوردن پوست استخوانی ( محل خندان شدن پسته ) وارد میوه ها شده و از مغز میوه ها تغذیه می نمایند که با بر جا ماندن فضولات لاروی بر روی پوست استخوانی باعث ایجاد لکه های تیره رنگ برروی آن می شود .

مبارزه

    زمان مبارزه علیه پروانه میوه خوار پسته در باغهایی که سابقه آلودگی دارند هنگامی است که تقریبأ 3/2 گلها به میوه تبدیل شده است . جهت مبارزه با این آفت می توان از روش های مبارزه شیمیایی نیز استفاده نمود که در جهت استفاده باید در مورد تعیین و میزان سموم لازم با کارشناس حفظ نباتات مشورت

انجام شود .