نام علمی Papaver somniferum
نام های انگلیسی Opium poppy
نامهای دیگر اسامی بومی محلی ایرانی : کوکنار ، خشخاش بری ( برای خشخاش دانه سیاه ) ، توتوری ، خشخاش بستانی ( برای خشخاش دانه سفید )
تیره گیاه Papavera ceae
ساختار شناسی : گیاهی از خانواده Papavera ceae ، علفی یکساله ، به ارتفاع ۱ تا ۲ متر با ساقه ای قائم ، منشعب ، بدون کرک ، در بعضی نمونه ها خشن می باشد . این گیاه برگهای متناوب به رنگ سبز غبار آلود دارد که برگهای قسمت فوقانی ساقه آن پهنکی با بریدگی های نامنظم و نسبتاً عمیق می باشند ، همچنین قاعده پهنک آن ، دارای وضعی است که قسمتی از ساقه را فرا می گیرد .
گلها درشت و زیبا ، در واریته های مختلف ، به رنگهای متفاوت می باشد . میوه کپسول یا پوشینه ، ناشکوفا و محتوی دانه های بسیار است .
قسمت های مورد استفاده خشخاش برگ ، گل ، کپسول و دانه می باشند که به صورت فرآورده های دارویی و صنعتی در بازار تجارت وجود دارند .
مقاله زیر به طور کامل به ترکیبات موارد استفاده سنتی و صنعتی نحوه کشت مراقبت مبارزه با آفات و ... خشخاش میپردازد و در سایت های دیگر تا 20000 تومان قیمت دارد
تریاک دارای آلکالوئیدهای مؤثر ،مرفین ، بتائین ، کودئین ، نارسئین ، پاپاورین و نارکوتین و شامل موادی نظیر موسیلاژ ، پکتین ، موم ، رزین ، مواد آلبومینوئیدی ، کائوچوک ، املاح معدنی نظیر منیزیم ، کلسیم و پتاسیم به حالت سولفات ها ، فسفات ها ، استاتها ، مواد قندی ، به علاوه دارای اسیدهای مکنونیک و لاکتیک ، مواد خنثی : مکونین Meconine ، پرفیروزین Porphyrosine و غیره وجود دارد .
مقدار مرفین در قسمت های مختلف این گیاه متفاوت است که :
۳۵ درصد در کپسول ، ۱۵/۰ درصد در ساقه و ۲/۰ درصد در دیگر اندام های گیاه ، در برگها ۰۴۵/۰ درصد ، در ریشه گیاه ۰۳/۰ درصد و در گرز خشخاش هماره با تخم ۱۱/۰ درصد می باشد . روغن خشخاش دارای ۶۵ درصد لینولئین ، ۳۰ درصد اولئین و ۵ درصد لینولنین می باشد .
در کپسول های خشک شده خشخاش ، ۳۸۸/۰ درصد مورفین ، ۳۳۵/۰ درصد پاپاورین ، ۰۰۱/۰ درصد کدئین ، ۲۴۷/۰ درصد نارکوتین یافت می شود .
همچنین در تریاک خشک شده ۵/۱۰-۵/۹ درصد مورفین و ۵/۲-۵/۱ درصد کدئین وجود دارد .
خواص درمانی:
گل خشخاش ، آرام کننده و نسبتاً خواب آور و برگ خشخاش ، خواب آور ملایم و خفیف است و در فرمول اونگان پوپولئوم Onguent populeum و بم ترانکی وارد می گردد .
تریاک ، مسکن سرفه و تنظیم کننده ترشحات برونش ها می باشد و در موارد تسکین دردهای سرطانی ، تسکین استفراغهایی که بر اثر تحریک منتها الیه اعصاب سطحی مخاط معده پیش می آیند و در بیماری های حاد مزمن دستگاه تنفسی مانند سل ریوی و برونشیت ها به کار می رود .
از تریاک به علت تأثیر بر روی اعصاب ، اثر خواب آور و آرام کننده ، در موارد دردهای عصبی مانند درد معده ، قولنج های حاصل از مسمومیت سرب ، مننژیت و بی خوابی های با منشأ عصبی و به علت اثر تعدیل کننده عمل اعصاب به عنوان تسکین هیجانات عصبی ، در حالات تشنجی ، حالات اضطرابی ، صرع ، هذیان ، و به طور کلی تحریکات عصبی و رفع حالات اسهالی ساده ، دیسانتری های سبک ، تسکین دردهای قاعدگل و در مننژیت مصرف می شود .
از دانه خشخاش در تهیه نانهای قندی استفاده می شود . همچنین دارای مقدار کافی اسید فسفریک است . مصرف آن موجب فربهی و پیدایش حالت خاصی شبیه خواب آلود بودن ، سستی و رخوت می گردد و از این نظر است که تفاله دانه را پس از روغن گیری ، به منظور تقویت و فربه نمودن چهار پایان به آنها می دهند . روغن خشخاش به طوری که ذکر شد در بعضی از فرآورده های داروئی وارد می شود .
عوارض جانبی:
مصرف کپسول خشخاش و فرآورده های آن باید با مقادیر کم در درمان بیماریها شروع گردد زیرا عوارض ناراحت کننده و حتی منجر به مرگ ممکن است از مصرف بی رویه آن ایجاد شود . این عوارض ، حتی با تنقیه محلولات حاصل از کپسول خشخاش نیز به وقوع پیوسته است .
بعضی از افراد در مقابل مصرف تریاک و فرآورده های آن ، حساسیت خاص مانند اطفال دارند.
استفاده کپسول خشخاش با تمام اثر آرام کننده ای که دارد نباید به بیماران مبتلا به التهاب های داخلی ، تب های شدید یا مداوم و در بیماری های معدی-روده ، دل پیچه های ناشی از امتلاء معده و یبوست و برای اطفال مصرف می شود زیرا نه تنها عوارض بعدی ممکن است ایجاد کند ، بلکه به علت خطرناک بودن باعث مرگ می شود .
تریاک ، با قلیائیات ، کربناتهای قلیائی و املاح جیوه ، سرب ، نقره ، آهن و همچنین تانن ، مواد تانن دار ، کلروید ایجاد ناسازگاری می کند .
کاربرد در طب سنتی:
گیاه خشخاش از نظر طبیعت سد و خشک می باشد . مصرف ۲ گرم پوست میوه و ساقه گیاه صبح ناشتا و شب هنگام خوابیدن همراه با آب سرد برای ، التهاب معده و روده ، اسهال خونی و صفراوی ، سوزش مثانه مفید است .
تخم خشخاش سرد و مرطوب است و مصرف مداوم ۴۰ گرم آن با شکر ، برای رفع سرفه گرم و خشک ، خشونت سینه ، قصبه ریه ، سوزش مثانه ، تقویت حواس ، چاق شدن و رفع ضعف کبد ، کلیه و خونروی از سینه مفید می باشد ، همچنین اگر با هم وزن آن شکر و مغز بادام مصرف شود خونساز بوده و تولید خون صالح می کند و اگر با عسل مصرف شود باعث تقویت نیروی جنسی می شود ولی نباید به صورت مداوم خورده شود زیرا باعث کاهش نیروی جنسی می شود .
پراکندگی جهانی
پراکندگی جغرافیایی در ایران گیاه خشخاش در آذربایجان : تبریز ، بختیاری ، کشور در ارتفاعات ۷۰۰ متری ، خوزستان : شوشتر ، لرستان : اشتران کوه نزدیک قلعه رستم ، فارس : کازرون ، شیراز ، خراسان : کپه داغ بین تپه مراوه و بجنورد ، بین جنگل علم علی و الله اکبر در ۱۸۰۰ متری ، اطراف کاشمر ، یزد می روید .
مقاله زیر به طور کامل به ترکیبات موارد استفاده سنتی و صنعتی نحوه کشت مراقبت مبارزه با آفات و ... خشخاش میپردازد و در سایت های دیگر تا 20000 تومان قیمت دارد
مطالب مرتبط:
تهیه کمپوست مناسب گیاهان زینتی از کود حیوانی
با رعایت نکاتی که در این مطلب آمده، همیشه گیاهانی با طراوت و شاداب در خانه داشته باشید.
مناسب‌ترین مکان برای رشد و نمو
اکثر گیاهان خانگی برای رشد و نمو به نور زیاد، دمای مناسب و رطوبت نسبتاً
بالایی نیاز دارند. با این وجود، برخی از گیاهان نیز احتیاجات خاص خود را
دارا می‌باشند. برای مثال گیاهان گل دار و آن‌هایی که دارای برگهای رنگی
هستند، بیش از گیاهانی که برگ سبز و بدون گل دارند، به نور احتیاج دارند.
مثلا سرخس محیط کم نور را دوست دارد و کاکتوس‌ها، گیاهان آبدار و گوشتخوار
یا حشره خوار، از روشنایی طاقچه کنار پنجره لذت می‌برند. با این وجود، در
تابستان‌ها از قرار دادن آنها در کنار پنجره‌های جنوبی ساختمان پرهیز
کنید؛ زیرا نور زیاد باعث سوختن سطحشان می‌شود.
به‌طور کلی اگر مشاهده کردید که رشد گیاهتان با کندی و تاخیر صورت
می‌گیرد، گیاه گلدار شما عاری از گل شده و یا گیاهی که برگهای رنگی داشته،
برگ سبز ساده می‌دهد، گیاه را به مکان پر نور تری منتقل کنید.
آبیاری
اکثر گیاهان خانگی در اثر آبیاری بیش از حد، از بین می‌روند. سعی کنید فقط نم خاک را حفظ کنید و قبل از آبیاری مجدد، خاک گیاه تقریباً خشک شده باشد. می‌توانید میزان نمناکی خاک را با فشار دادن انگشت خود در خاک بسنجید. گیاه را از بالا آب داده و ظرفی در زیر گلدان قرار دهید تا آب اضافی آن خارج شود. اغلب گیاهان در فصل رشد و نمو خود در بهار و تابستان، به آبیاری بیشتری احتیاج دارند. عموماً آب آشامیدنی برای آبیاری گیاهان مناسب است ولی گاهی ممکن است برخی گیاهان تخصصی مانند ارغوان و حشره خواران، کمی پر دردسر‌تر باشند. گیاهانی که در زمستان نیز رشد می‌کنند باید نسبت به تابستان آب کمتری به آنها داد.
رطوبت
سرخس، ارغوان و دیگر گیاهان استوایی از اسپری روزانۀ آب لذت می‌برند. می‌توانید گلدان آنها را بر روی یک سینی که از سنگ پر شده و پر از آب است قرار دهید تا در محیطی مرطوب قرار گیرند.
آبیاری در تعطیلات
غالب گیاهان منزل می‌توانند بدون آبیاری روزانه تا ۲ هفته دوام بیاورند، ولی باید تدابیر خاصی برایشان بیاندیشید. پیش از سفر، گیاهان را کاملاً سیراب کنید. گیاهانی که دارای گلدان‌های بزرگ هستند، در اطاقی سایه دار دوام می‌آورند. گیاهانی که از محیط‌های مرطوب لذت می‌برند، باید در وان حمام بر روی یک حوله مرطوب قرار داده شوند. اگر نور مستقیم به داخل حمام می‌تابد، می‌توانید جلوی پنجره را بپوشانید تا نور کمتری به داخل برسد.
تغذیه
اکثر گیاهان بدون تغذیه هم رشد کاملی دارند؛ اما گیاهانی که گل می‌دهند، با تغذیۀ هفتگی از مواد غذایی مایع بهتر رشد می‌کنند. دلیلش این است که دائماً گرسنه هستند. هنگامی که آنها را به گلدان‌های بزرگتری منتقل می‌کنید، چند دانۀ مخصوص باروری به خاک گلدان اضافه کنید، اما قبل از آن دستورالعمل روی بسته دانه‌های بارور را به خوبی مطالعه کنید تا زیادی دانه نریزید.
هرس کردن
نگهداری اکثر گیاهان راحت است، فقط کافی است که برگهای مریض، مرده و زرد شده را بکنید. در صورت لزوم شاخه‌های خود رو و زائد را با قیچی باغبانی ببرید.
گیاهان را تمیز نگه دارید
گرد و غبار به راحتی بر روی برگهای گیاهان می‌نشیند که ممکن است قابل دیدن هم نباشند ولی عین حال از رشد و نمو گیاه و برگها جلوگیری می‌کند. لذا با یک پنبۀ نمدار سطح آنها را تمیز کنید.
آفت های گیاهان خانگی .
اگر احساس می‌کنید که گیاه شما قدرت و نیروی لازم را ندارد، به دنبال پرزهای سفید رنگ بگردید. این پرز‌ها آفت‌هایی هستند که شیره و عصاره گیاهان خانگی را می‌مکند. آنها را به نرمی با صابون طبیعی اسپری کرده و پاک کنید. حشرات ریزی که بر روی برگها و ساقه‌های گیاهان جمع می‌شوند، مکندۀ عصارۀ گیاه هستند، به وسیلۀ پنبۀ نمدار آنها را پاک کنید.
ظاهر شدن تارهای منظم در نوک گیاه و یا پدیدار شدن نقطه‌های زرد رنگ بر روی برگها، نشانه نوعی کرم گیاه است که به آن کرم عنکبوتی قرمز می‌گویند. این آفت در شرایط گرم و خشک پدید می‌آیند، لذا لازم است که قسمت‌های بیمار را قطع کرده و به منظور بالا بردن رطوبت، گیاه را با اسپری آب، نمدار کنید.
همانند کودکی که رشد کرده و به لباس‌های بزرگ تری نیاز دارد گیاه نیز همین‌طور است.
اکثر گیاهان پس از مدتی رشد می‌کنند و از گلدان‌ها و ظروفی که درونشان هستند بزرگتر می‌شوند؛ پس باید هر چند وقت یکبار گلدان گیاهان مورد علاقه‌تان را تعویض کنید. اگر این کار را به موقع انجام دهید، گیاهانتان نیز با رشد خوب خود به شما پاداش خواهند داد.
هنگام انتخاب گلدان برای گیاهتان، گلدانی را انتخاب کنید که قطرش 2.5 تا 5
سانتی‌متر بزرگتر از گیاه باشد. اگر گلدانی که انتخاب می‌کنید بیش از
اندازه بزرگ باشد، گیاه داخل آن بیش از حد کوچک به نظر می‌رسد (تا زمانی که
در خانهٔ جدیدش دوباره رشد کند).
علائمی که نشان می‌دهند باید گلدان گیاهتان را تعویض کنید
چگونگی تعویض گلدان گیاهان
نکته: برای برخی از گیاهان مخلوط‌های خاصی از خاک وجود دارد؛ به خصوص برای گیاهانی مانند بنفشهٔ آفریقایی. اما در اکثر اوقات لزومی به استفاده از خاک‌هایی که به طور مخصوص فرموله شده‌اند نیست.
کاکتوس ها برای رشد خوب خود نیاز به نور خورشید دارند هر چه این نور کمتر شود رشد گیاه کمتر و نامتعارف تر می شود . کاکتوس هایی که در خانه نگهداری می شوند حتی پر نور ترین قسمت پشت پنجره هم مواقعی نمی تواند نیاز نوری آنها را برطرف کند . وقتی که نیاز نوری آن ها برطرف نشود، رشد خود را به صورت نامتعارف آغاز می کنند و به اصطلاح به طرف نور کشیده می شوند . رنگ پریدگی کاکتوس هم به دلیل کم نوری است .
کاکتوس و ساکولنت آب را برای ادامه حیات در فصول خشک در خود ذخیره می کنند . در طبیعت کاکتوس آب را کم کم و با دقت ذخیره می کند و این باعث می شود که از دست دادن آب ذخیره شده به آسانی نباشد . ادامه مطلب ...
کاکتوس هایی که در محل سایه و یا کم نور نگهداری می شوند اگر به یکباره در معرض نور خورشید قرار گیرند دچار آفتاب سوختگی می شوند . آفتاب سوختگی بیشتر نشانه هایش را بر بالای کاکتوس و لبه های بیرونی آن نشان می دهد . آفتاب سوختگی رنگ رفتگی سفیدی بر روی کاکتوس ایجاد می کند که اگر شدت آفتاب سوختگی زیاد باشد به رنگ قهوه ای تیره تغییر رنگ پیدا می کند .
زمان تعویض گلدان کاکتوس به صورت معمول هر یک سال یک بار می باشد . در هر بار تعویض، گلدان کاکتوس را با یک سایز بزرگتر عوض می کنیم. اگر شما می خواهید کاکتوس تان سریعتر رشد کند باید این کار را هر شش ماه یکبار انجام دهید .