گیاه تره

گیاهی است چند ساله  از خانواده  سوسنی ها(Liliaceae )با برگهای باریک و طویل که در مقابل سرما مقاوم است.

تره یکی از سبزیهای قدیمی است که مصرف آن در ایران از دیر زمان مرسوم بوده و به صورت تازه و خشک شده در بسیاری از غذاهای  ایرانی مورد استفاده قرار میگیرد.تره مانند بسیاری از سبزیهای برگی دارای ویتامین های زیادی است.

املاح معدنی به ویژه آهن آن نیز زیاد است. در خارج به صورت سبزی ادویه ای و طبی از آن استفاده می شود.

تره در آب و هوای معتدل سرد و مرطوب عملکرد بهتری دارد.خاک مناسب برای کشت این گیاه،زمین های هوموسی و آهکی است.کودهای آلی و شیمیایی در عملکرد محصول که چندین بار در سال برداشت می شود موثر است. مخصوصا چون مرتبا از برگهای آن برداشت می شود،دادن کودهای ازته و کشت در اراضی قوی تر توصیه می شود.

مقدار کودهای شیمیایی حدود120کیلوگرم ازت(در سه مرحله)،80کیلوگرم p2o5 و 200 کیلو گرم k2o در هر هکتار است. پس از برداشت مرحله اول مقدار60 کیلوگرم ازت در هکتار به ازای هر بار برداشت به زمین می دهند.

تره نیز مانند سایر سبزی های برگی در ایران به صورت دست پاش و در کرتهایی به ابعاد مختلف کشت می شود.

در صورتی که اگر به طور ردیفی کشت شود،بسیاری از عملیات داشت مانند:وجین،سله شکنی و غیره آسانتر انجام می گیرد. فاصله ردیف ها 20تا25سانتیمتر و مقدار بذر بین 20تا25کیلوگرم در هکتار است.برداشت تره نیز طی چندین مرحله انجام می گیرد.برگهای برداشتی در مرحله اول بسیار باریک  است و آن را معمولا دور می ریزند.باید برای مرحله اول صبر کرد تا برگها خوب رشد کند زیرا برگهای بزرگتر به تقویت ریشه کمک کرده و محصول مراحل بعدی مرغوب تر می شود.

گیاه ترخون

در کتب سنتی با نام های «ترخون»، «طرخون» ، «الحوزان»، گفته شده است به فرانسوی آن را Estragon و Amose petit dragon و Forgon و Dragone و به انگلیسی Taragon و Estragon گفته می شود، گیاهی است از خانواده Compositae تیره فرعی Radeae نام علمی آن Artemisia dracunculus L می باشد.

مشخصات

طرخون گیاهی است پایا. ساقه آن زیاد بلند نمی شود و ارتفاع آن در حدود 60 سانتی متر . برگهای آن سبز تیره. دراز، باریک و نوک تیز و متناوب و بدون دمبرگ برگهای پایین ساقه کمی بزرگتر و تقریبا دندانه ها آن را به 3 قسمت تقسیم می کند و نوک تیز است. گلهای آن سبز مایل به زرد به صورت خوشه که از کنار برگها وصل به ساقه ظاهر می شود.

تکثیر آن با توجه به این که دانه های آن اغلب عقیم است،‌معمولا با تقسیم کردن و کاشت پایه های ان در بهار یا پائیز انجام می گیرد، ولی از طریق کاشت تخم آن در بهار یا پائیز نیز در بعضی مناطق تکثیر می شود.

این گیاه بومی کوهستانهای سرد اروپا و آمریکا و مناطق مختلف روسیه و سیبری است.

با این که بومی مناطق سرد است ولی از سرمای شدید زمستان در سالهای خیلی سرد لطمه می بیند و باید با برگ و خاشاک و کود آن را حفظ نمود.

در ایران معمولا کاشته می شود و در سبزی خوردن به طور خام و در سالاد بعضی از اشخاص مصرف می کنند.

ترکیبات شیمیایی

از نظر ترکیبات شیمیایی در طرخون طبق بررسی دانشمندان وجود یک ماده تلخ و اسانس روغنی فرار مشخص شده است.

گیاه دارای حدود 3/0 درصد اسانس روغنی است. اسانس روغنی آن شامل 70-60 درصد متیل چاویکول و مقداری پی متوکسی سینامیک الدئید است ماده متیل چاویکول که آن را استراگول هم می گویند از نظر شیمی یک آثر میتیلیک از چاویکول است.

چاویکول یک ماده روغنی و به طور قوی ض عفونی کننده است که از گیاه Betel گرفته می شود و گیاه بتل نوعی فلفل سیاه خزنده است که بومی هند می باشد و نام علمی آن Piper betel L است که در بخش خاصی در جلد دیگر این کتاب خواهد آمد.

خواص – کاربرد

طرخون از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی خیلی گرم و خشک است و نوع وحشی آن خیلی گرمتر و خشکتر از نوع مزروع و کاشته شده آن است و دارای قوه تخدیر می باشد. از نظر خواص برگها و سرشاخه های گلدار آن که مورد استفاده است معطر و اشتها آور و مقوی معده و محرک و کمی ضد انگل است. اگر در دهان جویده شود تلخ و کمی مخدر است و برای مدتی حس چشایی را کاهش می دهد و ضد اسکوربوت است و برای جلوگیری از خونریزی لثه و التیام زخمهای دهان نافع است . بادها و گازها و اخلاط لزج را تحلیل می برد و انسداد مجاری را باز می کند و خشک کننده رطوبتها یم باشد. اگر اب تازه آن را با سرکه رقیق گازدار مخلوط کرده و بخورند برای جلوگیری از ابتلا به آبله و سرخچه و ممانعت از ایجاد علل وبایی در بدن مفید است. آشامیدن آب بعد از جویدن آن در دهان خیلی لذید است . برای گرم مزاجان مضر است و اسراف در خوردن آن موجب قطع باه می شود از این نظر اشخاص گرم مزاج باید با بقولات سرد بخورند و برای سینه خوب نیست و ایجاد خشونت در سینه می کند لذا باید با عسل خورده شود و خیلی بطئی الهضم است و لذا با کرفس خورده شود.

گیاه دارویی هل

گیاهی است که در مناطق حاره  و گرم می روید . وطن آن هندوستان می باشد و حدود 80% مصرف هل دنیا از هندوستان صدر می شود

این گیاه پایا و علفی است که ریزوم آن ساقه های هوائی مانند برگ بهم پیچیده گاهی تا ارتفاع 4 متر خارج می شود

یک یا دو ساقه گل دهنده از قاعده ساقه های هوائی خارج می شود که دارای گل های کوچک برنگ سفید یا سبز روشن می باشد

میوه هل بیضی شکل ، مانند قلب و برنگ زرد یا سبز روشن بطول 1-2 سانتیمتر است . دانه های معطر و مطبوعی برنگ قهو های مای به قرمز در آن وجود دارد که به مصرف اد.یه و خوشبو کردن مشروبات و غذاها یم رسد

ترکیبات شیمیایی:

هل دارای اسانس فرار و معطری در حدود 4% می باشد ضمنا این گیاه دارای مواد رزینی و چربی نیز است .

خواص داروئی:

هل از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است

1)چون هل بشکل قلب می باشد بنابراین تقویت کنده قلب است

2)بادشکن بوده و گاز معده و روده را خارج می سازد

3)تقویت کننده بدن است

4)ادرار آرو است

5)قاعده آور است

6)مقوی سیستم هضم است

7)باعث هضم غذا می شود

8)زخم های دهان را برطرف می کند بدین منظور دم کرده هل را در دهان مضمضه کنید .

9)خوشبو کننده دهان است

10)برای تسکین گوش درد ، گرد هل را در گوش بریزید

11)برای برطرف کردن دل بهم خوردگی و تهوع  ،‌از دم کرده هل استفاده کنید

12)اشتها آور است

13)تب را پائین می آورد

14)معالج سرمخوردگی است

15)برای تسکین درد رماتیسم مفید است

16)ترشی معده را برطرف می کند

17)ضد مسمومیت است

18)برای رفع بیماریهای چشم مفید است

طرز استفاده:

دم کرده : مقدر 30 گرم هل کوبیده را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید بمدت 10 دقیقه دم بکشد سپس صاف کرده و بنوشید . هل را همچنین می توان به چایی یا دیگر مشروبات الکلی اضافه کرد .

مضرات :

مقدر مصرف زیاد هل برای روده ها مضر است . برای رفع این اشکال آنرا باید با کتیرا خورد .

سیکلامن

نام  در هر منابعی که ذکر شده پسوند پرسیکوم Persicum یعنی ایرانی ر ا به همراه دارد. سیکلامن یک گیاه ملی و ارزشمند ایرانی است.


گونه­های سیکلامن عبارتند از :
1.سیکلامن ایرانی؛
2.سیکلامن پرورشی؛
3.سیکلامن پات پنت (گلدانی).

سیکلامن ایرانی یک گیاه بومی فلات ایران است. شکل اولیه این گیاه در جنگل­های شمال ایران از چالوس تا لاهیجان دیده می‌شود، و نیز در بعضی از جنگل‌های استان گلستان پراکنده است.
سیکلامن یک گیاه زمستان گل است و با توجه به ارزش و اهمیت گیاهان زمستان گل یا پات ­پلنت­های زمستانه این گیاه جایگاه خوبی در ایران برای تولید، پرورش و صادرات به کشور­های متقاضی دارد. سیکلامن گیاه وسیع‌الرشد اما کند رشد بوده و نیاز به یک دوره نسبتاً طولانی برای گل دهی و ورود به فاز زایشی دارد. هم‌چنین این گیاه در تمام مراحل رشد تا زمان گل‌دهی احتیاج به مراقبت ویژه دارد.


روند رشد رویشی تا مرحله گل‌دهی
سیکلامن ایرانی دارای بذر­های سیاه رنگ، ریز و زاویه­دار است و در یک بستر بسیار سبک، نرم و کم عمق کشت می­شوند. با انجام مراقبت­های اولیه حدود 28 تا 35 روز بعد جوانه می­زند. اولین گیاه جوانه زده بذری، برگ ریز بشکل یک برگ کوچک اولیه یا یک غده بسیار ظریف، کوچک و کم رنگ با ریشه ظریف دارد. تمام اندام­های گیاه نیاز به مراقبت دارند تا یک سیکلامن غده‌دار و پر گل پرورش یابد. بعد از این مرحله، گیاهان یک برگی را به گلدان‌های استکانی انتقال می­دهند. زمانی که گیاه چهار برگی دارای غده‌ی گیاهی رشد یافته و آماده برای انتقال به گلدان بزرگتری باشد شکل برگ­ها بتدریج از حالت اولیه خارج شده و برگ­ها به طرف کامل شدن و توسعه یافتن پیش می­روند. در مرحله هشت برگی، یک بار دیگر گیاهان را به گلدان­هایی با قطر حدود 15 سانتیمتر که در اصطلاح باغبانی گلدان­های خیاری گفته می‌شوند، منتقل می­کنند. این مرحله که مصادف با ماه 14 و 15 زندگی گیاه می‌باشد بتدریج شرایط برای به گل رفتن گیاه آماده می‌شود. در طی مرحله رویشی، مواد غذایی کافی بخصوص نیتروژن و پتاسیم ضروری است. در 6 هفته قبل از گل ­دهی درجه حرارت محیط پرورشی باید در حدود 12 تا 15 درجه سانتی‌گراد باشد تا جوانه­های گل در حدود ماه‌های آذر تا دی ظاهر شوند.
تعداد بسیار زیاد شاخه­های گل دهنده‌ی این گیاه از ویژگی‌های انحصاری آن می‌باشد. سیکلامن جزء معدود گیاهانی است که بیش از 80 شاخه گل در هر بوته تولید می­کند، که این شاخه­های گل یکی از پتانسیل­های قابل توسعه و قوی در راه بهبود کیفیت و توسعه کشت و کار این گیاه محسوب می­شود.
بعد از ظهور و شکفتن گل­ها مراقبت از رشد رویشی ادامه پیدا می­کند. سیکلامن گیاهی است که همزمان با رشد زایشی، رشد رویشی دارد. از آنجا که تعداد شاخه­های گل تولید شده با تعداد برگ‌های تولید شده رابطه مستقیم دارد در نتیجه هر چه به تعداد برگ­ها افزوده شود، تعداد گل­ها هم بیشتر خواهد شد، همین موضوع سبب می­شود که رشد رویشی در طی دوره زایشی مورد توجه و اهمیت واقع شود.
از نکات قابل توجه در پرورش سیکلامن حفظ و نگهداری آن از باکتری­ها و عوامل قارچی است. سیکلامن‌های مبتلا به برخی از آلودگی­های باکتریایی دچار مرگ برگی خواهند شد. لذا پیشگیری از چند طریق صورت می‌گیرد.


پیشگیری - استریل کردن خاک؛
- مجزا بودن گلخانه؛
- جلوگیری از تردد بی­ مورد کارگران در گلخانه.

گل­های سیکلامن جزء معدود گل­هایی است که در زمان رسیدن، تولید اتیلن نمی­کنند. این یک فاکتور بسیار مهم و قابل توجه در پرورش گیاه است. گیاهی که بطور طبیعی اتیلن ناچیز تولید می­کند دوام و عمر بسیار بالایی خواهد داشت. به این ترتیب در طی یک دوره طولانی از اول آذر ماه تا هر زمانی که درجه حرارت در حدود 18 تا 20 درجه سانتی‌گراد بطور یکنواخت نگه داشته شود گیاهان پر گل وجود خواهند داشت لذا بدین منظور از گلخانه­های سرد و یا گلخانه­هایی که سیستم گرمایی خیلی فعالی ندارند استفاده می­کنند. پرورش سیکلامن در گلخانه اختصاصی خودش انجام می‌شود.
در مراحل مختلف رشد رویشی گیاه، نیازهای تغذیه­ای متفاوتی برای سیکلامن‌ها وجود دارد. در مراحل اولیه رشد تا 8 برگی افزودن ppm 200 نیتروژن و ppm 150 پتاسیم بطور ثابت به آب آبیاری هر هفته توصیه شده است. در زمان گل‌دهی نیز مقدار نیتروژن به ppm 100 تقلیل و مقدار پتاسیم به حدود ppm 200 افزایش یابد. بنابراین اهمیت مواد غذایی مخصوصاً ماکروالمنت‌ها (پرمصرف‌ها) Macroelements در رشد این گیاه بارز است.
سیکلامن به محیطی با نور غیرمستقیم آفتاب ولی نور متوسط نیاز دارد. نورهای شدید و طولانی مدت باعث سوختگی گیاه و عدم رشد برگ­­های گیاه می­شوند. با مقایسه 4 نوع سیکلامن روشن شد که سیکلامن قرمز دوام بیشتری به حالت گل بریده دارد. کلاً دوام گل­های بریده سیکلامن از بقیه شاخه بریده­ها بیشتر است. نگهداری گل­های بریده سیکلامن در صورتی با موفقیت همراه است که برخلاف گیاهان دیگر، دم‌گل گیاه بریده نشده باشد. به عبارت دیگر به روی ساقه گل دهنده گیاه به اصطلاح عمل کاتینگ انجام نشده باشد و دم‌گل مستقیماً از روی غده گیاه کَنده شده باشد.
تنها نگهدارنده مناسب برای این گیاه مصرف اتانول (الکل طبی) برای پیشگیری از بیماری­های باکتریایی و انسداد آوندها است.
سیکلامن بوسیله بذر تکثیر می­شود اما در این روش تکثیر دو مشکل عمده وجود دارد که عبارتند از :
عدم جوانه زنی موفق و سریع بذرها، بدلیل وجود جنین نوع خطی یا لینیر امبریو Linear embryo در گیاه است. برای کمک به جوانه‌زنی بذرها تیمار با اسید جیبریلیک با غلظت ppm 50 نتایج خوبی داده است.
بذرگیری گل­های سیکلامن کامل بوده اما مادگی آن‌ها از نوع سوزنی و بسیار باریک است. پرچم‌ها به شکل یک مثلث و قلب، مادگی را در برگرفته­اند. لذا برای اینکه گرده افشانی گیاه با موفقیت انجام شود باید گیاه را تکان دهند تا دانه­های گرده روی کلاله ریخته شود. یا اینکه پرچم‌ها را مصنوعاً جدا کنیم و بساک‌ها را روی کلاله تکان دهیم. روش دیگر تکثیر گیاه سیکلامن بوسیله غده­های گیاه است. سیکلامن جزء گل­های فصلی (یکساله) یا دائمی نیست بلکه یک گیاه غده­دار است. اصطلاحاً به چنین غده­هایی پیاز­های کاذب اطلاق می­شود. این گونه پیازها نسبت به سرما مقاوم نیستند و تولید پیازچه هم نمی­کنند. بنابراین با قطعه قطعه کردن پیازها گیاه تکثیر می­شود. اما هر سال پس از رشد پیاز یا غده و تولید گل، و ورود به فصل تابستان گیاه به استراحت می­رود. بدین ترتیب که در ابتدا فاصله آبیاری را طولانی کرده و در نهایت آبیاری را بطور کامل قطع می­کنند. 3-2 هفته گیاه را در مرداد ماه بدون آبیاری در یک محل سایه آفتاب درختان قرار می‌دهند. بعد از این مدت غده­ها را از خاک خارج می­کنند و بخش­های هوایی قدیمی را از غده جدا می­کنند و دوباره در یک خاک مناسب می­کارند. لذا این عملیات را می­توان 4-3 سال ادامه داد. ولی معمولاً بعد از پایان سال سوم یا چهارم کیفیت و تعداد گل­ها کاهش پیدا می­کند. به همین دلیل هر غده سیکلامن را بیش از دو سال برای کشت و کار استفاده نمی­کنند. از آنجا که مراقبت تابستانه این گیاه کار ساده­ای نیست و امکان از بین رفتن غده در تابستان وجود دارد از آن به عنوان گیاه دائمی نام برده نمی­شود.
ارقام وحشی سیکلامن پنج گلبرگ دارند، گل برگ واژگون به رنگ‌های صورتی، بنفش و سفید می‌باشد. اما ارقام پرورشی دارای برگ­های بسیار درشت و متنوع بوده و برای مدت طولانی به گل می‌روند. در ارقام وحشی گل­دهی برای مدت کوتاهی است که در هر بار تعداد محدودی گل تولید می‌شود. اما در ارقام پرورشی دوره‌ی گل‌دهی تا زمانی که درجه حرارت وضعیت مطلوبی دارد، وجود دارد.
در سیکلامن وحشی میوه روی دم‌گل کاملاً پیچیده (بصورت فنر) وجود دارد و این فنر کمک می‌کند که کپسول در حالت کاملاً حفاظت شده باقی بماند تا بذر گیاه برسد.
هم‌چنین در سیکلامن پرورشی دم‌گل‌ها آسیب‌پذیرند و در مقابل آبیاری زیاد یا عوامل باکتریایی سقوط کرده و در نتیجه بذرها از بین می‌روند.

دیفن باخیا

 

گیاهی است برگی زینتی و در اکثر منازل موجود می باشد. ساقه نرم و آبکی و نقش و نگار برگها بر حسب گونه سبز رنگ و آراسته به لکه های سفید کرمی و زرد کمرنگ که از دو طرف برگ دیده می شوند. ساقه غالباً بدون انشعاب و برگهای انتهایی همیشه درحال رشد و فعالیت و برگهای پایینی به تدریج می ریزند و ساقه حالت لخت به خود می گیرد. نسبت به عدم تهویه هوای اتاق و آبیاری بیش از اندازه حساس است. گیاهان جوان و کم ارتفاع هستند.



نیازها:
نور: نور غیرمستقیم بهترین نور است. نژادهای برگ تیره نسبت به سایه مقاوم هستند در صورتی که تاریک باشد گیاه علفی و بیش از اندازه دراز می شوند.

دما: درجه 18-13 سانتیگراد را ترجیح می دهد برای مدت کمی در 10 درجه نیز مقاومت می نماید ولی ممکن است برگهای پایین ریزش نمایند. در صورتی که درجه حرارت بالاتر از 24 باشد غبار پاشی و آبیاری زیادی توصیه می گردد.


آبیاری: آبیاری با آب سبک بدون املاح توصیه می گردد در تابستان هفته ای 3-2 بار و در زمستان یکبار در هفته کافی است. اگر درجه حرارت پایین 16درجه باشد اجازه دهید سطح خاک بین دو آبیاری خشک شود.

رطوبت: در تابستان غبارپاشی روزانه پیشنهاد می گردد بخصوص اگر درجه بالای 24 باشد ریختن آب در زیر گلدانی سنگریزه دار (بطوری که ته گلدان با آب در تماس نباشد) جهت تامین رطوبت اثر مثبت دارد.

تغذیه: هر ماه یکبار با کود مخصوص گیاهان زینتی طبق دستور گیاه را تغذیه مصنوعی نمایید.



خاک مناسب: خاکبرگ مخلوطی از لوم و کمپوست تعویض هر سال درفصل بهار گلدان را با 2اندازه بزرگتر تعویض نمایید.

تمیز نمودن برگها: با اسفنج یا پارچه مرطوب برگها را هرماه تمییز نمایید مواظب باشید برگها خراشیده نشوند.

تکثیر: ریشه دار نمودن قلمه های 5 سانتیمتری و دارای حداقل یک جوانه این قلمه ها را بمدت یک تا دو روز خشک کرده و به طور افقی در شن قرار دهید ریشه و شاخ و برگ از محل گره ها شروع به رشد می نماید.

آفات کنه ای پسته

آفات کنه ای پسته

    کنه ها بند پایانی بسیار ریزند که با چشم غیر مسلح نمی توان آنها را دید اما خسارت نمونه های آفت آنها قابل مشاهده است ، از انواع مختلف کنه ها عده ای از گیاهان تغذیه می کنند ، عده ای دیگر نیز همانند عنکبوتها شکارچی حشرات می باشند و تعداد محدودی انگل انسان و دام هستند .

1-  کنه گالزای پسته Eroiphyes pistaciae گال همان بد شکلی اندام گیاه بر اثر تغذیه آفت را گویند و این قسم از کنه ها باعث بد شکلی   شدید برگها ، خوشه ها و حتی سرشاخه های درختان شده و از محصول دهی آنها کم می کنند .

2-    کنه معمولی پستهTenupalpus granati  نوزادان این کنه ها با تغذیه از دم خوشه و دمبرگها باعث سیاه شدن و ریختن برخی میوه ها می شوند و اگر جمعیت آنها زیاد شود باعث ریختن برگها نیز می شوند .

مبارزه با کنه های پسته

    برای مبارزه با کنه های گالزا در زمانیکه بیش از نصف گلهای ماده پسته باز شده باشد و برای کنه معمولی پسته در مرداد و شهریور می توان با یکی از سموم زیر سمپاشی انجام داد :

·        گوگرد و تابل به نسبت 2 تا 3 در هزار

·        نئورون به نسبت 2 در هزار

سن های زیان آور پسته

سن ها معمولأ بر روی گیاهان علفی و درختچه ها زندگی می کنند و بعضی از آنها در صورت دست زدن بوی نا مطبوعی از خود پخش می کنند . سن ها گهگاه در اثر از بین رفتن زیستگاه های آنها یا افزایش بیش از حد جمعیت آنها به سراغ باغهای پسته می آیند . این حشرات می توانند باعث خشک شدن میوه های در حال مغز گرفتن شده و از چنین پسته هایی قطره شفافی خارج می شود که محل تغذیه سن را نشان می دهد . در مراحل پیشرفته ، تغذیه سن ها باعث لکه فرو رفته و قهوه ای رنگ در مغزها می شود . سن ها دارای خرطوم تیزی هستند که آنرا برای مکیدن مغز پسته بکار می برند اما قبل از آن بزاق خود را به دانه پسته وارد کرده ، قسمتی از مغز را حل کرده و سپس آنرا می مکند که باعث بدمزه شدن آنها نیز می شود .

چهار گونه سن در روی پسته گزارش شده است ؛ سن سبز با لکه سفید ، سن سبز یکدست ، سن قهوه ای و سن قرمز . همه این سن ها علاوه بر تغذیه از مغز پسته می توانند بیماری ماسوی پسته رانیز منتقل کنند . ( در مورد ماسوی پسته در قسمت بیماریها توضیح خواهم داد )

•1.               سن های سبز با لکه سفید در انتهای سپرچه Brachynema germari                           

•2.               سن های سبز یکدستAcrosternum millieri                                                        

•3.               سن قهوه ای پسته Apodiphus amygdale                                                              

•4.               سن قرمز پسته Lygaeus panderus                                                                              سن و نحوه خسارت آن روی خوشه های پسته

مبارزه با سن های زیان آور

    سن ها آفت اصلی پسته نبوده و اغلب اهمیتی به اندازه آفات اولیه مانند پسیل ، زنجره و غیره ندارد ، در طبیعت بکر که سمپاشی وجود ندارد تعداد این سن ها بوسیله دشمنان طبیعی که دارند در حد تعادل تغییر می یابد اما در باغهای تحت فشار شمپاشی ، سموم دفع آفات باعث حذف دشمنان طبیعی سن ها می شود .

در باغهای پسته در موقع حمله سن ها باید اقداماتی را انجام داد :

•1.                 اول اینکه در هنگام هجوم سن ها ، علفهای هرز اطراف و داخل باغ را نباید از بین برد زیرا باعث حمله سن ها به درختان می شود .

•2.                 دوم اینکه اگر جمعیت سن ها به حد خسارت رسید با نظر کارشناس آفات می توان با یکی از سموم زیر سمپاشی کرد :

·        فنتیون ( لبایسید ) به نسبت 1 تا 1.5 در هزار

·        فنیتروتیون ( سومیتیون ) به نسبت 1.5 تا 2 در هزار

دشمنان طبیعی سن ها

    تا کنون زنبورهای پارازیتوئید تخم به نامهای .Ooencyrtus spp و چند گونه متعلق به جنس Trissolcus از تخم گونه های متعلق به جنس Brachynema و Acrosternum جمع آوری شده است .