یار گیاهی است یکساله از خانواده کدوئیان ( Cucurbithacae ) با نام علمی (Cucumis Sattivus) برای کشت در گلخانه بایستی از واریته های بکزرا یا پارتنوکارپیک خیار استفاده شود که در آنها گل نر وجود نداشته و گلهای ماده بدون عمل گرده افشانی ولقاح تولید میوه می کنند . حرارت اپتیمم برای خیار گلخانه ای 25-20 درجه سانتی گراد و رطوبت اپیتمم 65%-60% می باشد . Ec آب مورد استفاده برای خیارگلخانه ای بایستی حدود 1-0.8 میلی موس بر سانتی متر بوده و آب های با Ec بیشتر از 2 میلی موس بر سانتی متر برای کشت گلخانه ای مناسب نمی باشند . همچنین بهترین PH خاک 7-6 بوده و مقدار Ec محلول خاک نیز نبایستی از 2 میلی موس بر سانتی متر تجاوز کند .
جهت افزایش عملکرد محصولات گلخانه ای در واحد سطح و بالا بردن راندمان تولید در واحد سطح مدیریت تغذیه گیاهی در گلخانه ها امری حیاتی و انکار ناپذیر می باشد .
نقش عناصر غذایی در رشد و نمو خیار گلخانه ای
ازت : ازت بیشتر در رشد اندامها نقش دارد تا در تشکیل میوه . مقادیر بیش از حد ازت سبب رشد رویشی زیاد و اختلال در رشد ریشه و میوه می گردد .
فسفر : مقدار فسفر در گیاه بسیار کمتر از ازت بوده و مهمترین عنصر برای رشد و نمو ریشه مخصوصا" در شرایطی که خاک سرد است محسوب می گردد . در کمبود فسفر برگهای جوان کوچک مانده و سفت و شکننده و کم رنگ و آبکی می گردند و در نهایت برگها چروکیده ، قهوه ای و سپس خشک می گردند .
پتاسیم : عنصری است که برای تولید میوه با کیفیت بالا ، بسیار ضروری می باشد . فراوانی ازت ، فسفر و یا کلسیم می تواند کمبود پتاسیم را به همراه داشته باشد .
کلسیم : کلسیم مهمترین نقش را در ساختمان و استحکام غشاو دیواره سلولی دارد . حرکت کلسیم از برگهای پیر به سمت برگهای جوان خیلی کند است . کمبود کلسیم با کلروز بین رگبرگی و ایجاد نقاطی در حاشیه برگ شروع شده ، فاصله بین گره ها کوچک مانده ، گلها عقیم شده و ریشه ها نحیف و کوچک مانده و میوه ها بی مزه و ریز خواهند شد . گلگاه میوه به طورطبیعی رشد نمی کند.
منیزیم : کمبود منیزیم با ایجاد لکه های کلروز و نقاط قهوه ای رنگ بر روی برگهای خیار در پائین بوته ظاهر می شود .
آهن : علامت کمبود آهن کلروز بین رگبرگی است که در برگهای جوان به سرعت توسعه می یابد
منگنز : مهمترین نقش منگنز تسریع در عمل فتوسنتز است و یکی از عناصر موثر در تولید هورمون اکسین به شمار می رود . از آنجایی که بین آهن و منگنز رقابت وجود دارد ، ممکن است کمبود منگنز در عین حال بیان کننده مسمومیت آهن نیز باشد .
روی : عمل چندین آنزیم مهم در گیاه وابسته به نقش عنصر روی می باشد . علائم کمبود بصورت ایجاد و توسعه لکه های بین رگبرگی روشن در برگها مشاهده می شود
بر : وجود عنصر بر در تقسیم سلولی و تمایز در نقاط رشد به خصوص نقاط رشد انتهایی ضروری است . علائم ظهور کمبود بر در هنگام برداشت وقتی است که برگهای پائین و میانی به رنگ زرد و روشن در آمده و خیار ترد و شکننده می گردد .
مس : علائم کمبود مس در گیاه خیار بصورت محدودیت رشد ، کوتاه شدن فاصله بین گره ها ، کوچک ماندن برگها ، برنزه شده برگها و سوختن نوک برگها می باشد . بوته ها کوتاه قد مانده و تشکیل جوانه های زایشی و گل در انتهای بوته خیار کاهش می یابد .
مولیبدن : مولیبدن در متابولیسم ازت در گیاه نقش اساسی دارد در حدود 0.2 ppm مولیبدن قابل دسترس درخاک برای کشت خیار کفایت می کند . فعالیت مولیبدن با افزایش PH بالا می رود بنابراین کمبود آن بیشتر در خاکهای اسیدی اتفاق می افتد .
دوست عزیز برای برداشت محصول بیشتر و با کیفیت بالا از کود های بیولوژیکی چون( بارور 2) و بیولو چینگ و همچنین از کود آلی گوگردی همراه کود مرغی و از ریز مغزی ها همراه با آبیاری و کودهای محلولپاشی به اندازه و با برنامه استفاده نمایید و سعی کنید از کودهای شیمیایی زیاد استفاده نکنید چون هم خاک و آب را مسموم می کند و هم گیاه را .
کم آبی در گیاهان به صورت علایمی مانند توقف رشد , کوچکتر شدن برگ , کوتاه شدن فاصله میان گره ها , بد شکل شدن برگ ها , سوختگی حاشیه برگ ها و ریزش برگ در گیاهان حساس به ریزش برگ مشاهده می شود . علایم کمبود آب در گل داوودی شامل تیره شدن برگ ها و در بگونیا به صورت خاکستری شدن برگ ها دیده می شود.
مواد هیومیکی نام خود را از هوموس گرفته اند. از آنجا که این ماده ph اسیدی ضعیف دارد و مشتق از هوموس است بنام هیومیک اسید هم شناخته میشود. اما حقیقتا" هیچ شباهتی به اسیدهای شناخته شده چه معدنی و چه آلی ندارد. مواد هیومیکی در واقع طیف وسیعی از ترکیبات آلی – معدنی گوناگون نظیر اسیدهای آمینه ، پپتیدها ، فنولها، آلدئیدها، و اسیدهای نوکلئیک در پیوند با انواع کاتیونها می باشند که مجموعا" ترکیب بسیار پیچیده ای و شگفت انگیزی را ساخته اند که می تواند میلیونها سال در طبیعت دوام بیاورد و اعمال بسیار شگرفی را انجام دهد که قابل قیاس با هیچ ترکیب دیگری نیست .در همه خاکهای کشاورزی اسید هیومیک بطور طبیعی وجود داردو در واقع 80 % مواد ارگانیک خاک را تشکیل میدهد. میزان ایده ال مواد آلی در خاکهای کشاورزی بین 4 تا 6 درصد است.اسید هیومیک یکی از اجزاء اصلی مواد هیومیک است که به رنگ قهوه ای تیره می باشد. این ترکیب دارای گوگرد , ازت , فسفر با در صد های متفاوت و برخی از فلزات مانند کلسیم , منیزوم , مس و روی و غیره می باشد. اسید هیومیک مخلوط ناهمگون از چند ترکیب است که به طور کلی خواص شیمیایی مشابه دارند و چند وظیفه مختلف در خاک و روی رشد گیاه انجام می دهد.
نحوه مصرف : بدلیل انکه این محصول با برندهای مختلف ساخت ایران یا برخی کشورها بصورت وارداتی و با درصد های متنوع در بازار ایران عرضه میشوند دارای میزان مصرف متنوعی هستند که در بروشور پیوستی میزان مصرف صحیح قید شده است برخی دارای مصرف خاکی هستند و برخی مصرف محلول پاشی. هم بصورت جامد پودری و گرانوله در بسته های یک کیلویی تا بسته های 50 کیلویی عرضه میشوند. برخی شرکتها نیز بصورت مایع در ظروف یک لیتری – 2 لیتری – 5 لیتری – 20 لیتری به بازار عرضه کرده اند.
***اگر مایل به مطالعه بیشتر راجع به کود های اسید هیومیک و روش و میزان استفاده از آن ها در درختان میوه زراعت و... هستید میتوانید مجموعه مقالات روش استفاده از اسید هیومیک را از اینجا دانلود نمایید
مطالب مرتبط:
تولید اسید هیومیک با استفاده از پسماند های آلی
مواد هیومیکی محصول
نهایی تجزیه هر ماده آلی در شرایط ویژه و توسط میکروارگانیسمهای خاص
میباشند. از آنجا که این ماده ph اسیدی ضعیف (3/8 تا 5) دارد و مشتق از
هوموس میباشد به نام هیومیک اسید هم شناخته میشود. اما حقیقتاً هیچ شباهتی
به اسیدهای شناخته شده چه معدنی و چه آلی ندارد.
موادهیومیکی در واقع
طیف وسیعی از ترکیبات آلی- معدنی گوناگون نظیر اسیدهای آمینه، پتیدها،
فنولها، آلدئیدهاو اسیدهای نوکلئیک در پیوند با انواع کاتیونها میباشند
که مجموعاً ترکیب بسیار پیچیده و شگفتانگیزی را ساختهاند که میتوانند
میلیونها سال در طبیعت دوام بیاورد و اعمال بسیار شگرفی انجام دهد که
قابل قیاس با هیچ ترکیب دیگری نیست. تابحال کسی موفق به تجزیه کامل این
ترکیب بسیار پیچیده یعنی مواد هیومیکی نشده است اما در بررسیهای ابتدایی
سه بخش عمده در آن قابل تشخیص است:
1- هیومیک اسید که در مواد قلیایی محلول و در آب و اسید نامحلول است.2- فولویک اسید که درآب، قلیا و اسید محلول میباشد.
3- هیومین که در قلیا، اسید و آب نامحلول است.
* جایگاه هیومیک اسید در دنیا
امروزه
استفاده از کودهای شیمیایی به دلیل آثار مخرب و زیانبار آنها بر روی محیط
زیست در حال منسوخ شدن است به همین دلیل هیومیک اسید در سراسر جهان مورد
توجه خاص قرار گرفته است و در صنعت و کشاورزی کاربردهای متنوع و وسیعی
دارد و بر مصرف سالیانه آنها به طور متوسط %25 اضافه می شود.
در
کشورهای غربی با وجودیکه میزان ماده آلی در خاک نسبتاً بالاست باز استقبال
از این مواد بسیار گسترده و روز افزون است آنها به دلایل زیر علاقمند به
استفاده از هیومیکها هستند.
1- سازگاری با محیط زیست و فقدان نگرانی از آلوده شدن آبهای سطحی و زیرزمینی یعنی خطری برای گیاه و یا محیط زیست ندارد.
2- صرفهجویی در حدود 25 تا 70 درصد استفاده از کودهای شیمیایی فسفاته و ازته و کاهش هزینهها.
3- قابلیت استفاده درکشتهای ارگانیک (هیدروپنیک) و همچنین مقاومت به شوری کم آبی و سرما را در گیاه افزایش میدهد.
4- افزایش مقاومت نسبت به بیماریها در نتیجه کاهش مصرف سموم و استفاده از علف کشهای بسیار گران را منسوخ می کند
5-افزایش تولید محصولات کشاورزی به مقدار 30 تا 50 درصد
6- احیای توازن در خاکهایی که قبلاً بطور نامناسب کوددهی شدهاند و از سمیّت کودها و عناصر اضافی موجود در خاک میکاهد.
استفاده از هیومیک اسید در تولید محصولات زراعی به دلایل داشتن پتانیسل
بالا در استفاده اکولوژیک و قابلیت بالای آن در تنظیم نیتروژن و مقاوم کردن
گیاه در برابر آفت ها و نیز افزایش رشد گیاه دارای اهمیت بسیار فراوانی
است. استفاده از هیومیک اسید باعث افزایش قابلیت زراعی زمین های روستاها می
گردد.
قابلیت باروری خاک از12 تا 70 درصد بالا می رود که دیگر
نیازی به استفاده از هورمونهای مضر نخواهد بود و مهمترین مزیت استفاده از
هیومیک اسید رسیدن به سطح محصولات بسیار استاندارد و با کیفیت عالی می
باشد.تولید بالا در محصولات کشاورزی تنها از طریق استفاده از کودهای
شیمیایی امکان پذیر نیست.
علاوه بر این استفاده از این نوع کودها
سالیانه در تمام نقاط جهان به دلیل آثار شیمیایی و گاها سمی آنها کاهش نیز
می یابد. این در حالی است که مصرف کود ارگانیک مانند هومیران روز به روز
بیشتر میگردد
هیومیک اسید با افزایش نفوذپذیری دیواره سلولی و نیز با
تسریع در تولید پروتئینها و اسیدهای نوکلئیک در درون سلول و نیز با
مکانیسمهای متعدد دیگری که هنوز کاملاً درک نشدهاند به رشد و تکثیر هر
موجود زندهای کمک میکند.
بخصوص تأثیر آن بر رشد میکروارگانیسمهای
مفید موجود در خاک که عمدتاً از قارچها هستند بیشتر است. ممکن است این سؤال
برای خواننده پیش بیاید که آیا هیومیک اسید به رشد و تکثیر میکروبها و
قارچهای بیماریزا هم کمک میکند؟ پاسخ منفی است. دلیلش این نیست که هیومیک
اسید همانند یک موجود هوشمند، دوست را از دشمن تشخیص میدهد، اما به دلیل
اینکه هیومیک اسید محصول قارچها و باکتریهای غیر بیماریزا است با نیازهای
فیزیولوژیکی اینگونه موجودات نیز سازگاری بیشتری داشته، نتیجتاً به رشد و
تکثیر آنها کمک میکند. نتیجه نهایی این کار تنگ شدن میدان فعالیت
میکروارگانیسمهای پاتوژن (بیماریزا) است.
* نقش هیومیک اسید در بهبود ریشهزایی گیاهان
تأثیر هیومیک اسید بر رشد ریشه چنان واضح و شگرف است که در مواردی حجم
ریشه را تا چند برابر افزایش میدهد. چنانکه همه میدانیم گیاهی که
ریشههای وسیعتر و قویتر دارد سالمتر و مقاومتر نیز خواهد بود. تقویت
ریشهزایی با مکانیسمهای متعددی مرتبط است. اولاً اصلاح ساختار فیزیکی خاک
فضای مناسبتری را برای نفوذ ریشه ایجاد میکند. ثانیاً هیومیک اسید با
افزایش نفوذپذیری سلولهای ریشه به جذب بهتر موادغذایی و توسعه بیشتر گیاه
کمک مینماید. از اینها گذشته ثابت شده است که هیومیک اسید با تولید بیشتر
اسیدهای نوکلئیک و اسیدهای آمینه تکثیر سلولی را در کل گیاه و بخصوص در
ریشهها افزایش میدهد.
* تأثیر هیومیک اسید در جذب بهتر مواد معدنی و بهبود کیفیت محصول
افت
کیفیت محصولات کشاورزی واقعیتی است که همه به آن معترفند و آزمونهای
متعدد آن را اثبات کرده است. در اینجا نیز هیومیک اسید با مکانیسمهای
متعددی به جذب بهتر مواد معدنی و بهبود کیفیت محصول کمک میکند.
غالب
مواد معدنی نظیر اکسیدها، کربناتها و سولفیدها برای گیاه قابل جذب نیستند و
سولفاتها هم قابلیت جذب محدودی دارند. نقش هیومیک اسید خاک از یک طرف
انحلال و جذب عناصر نامحلول از خاک و از طرف دیگر حفظ و نگهداری این عناصر
در خود و انتقال آن در زمان مناسب به ریشه گیاه است. به این عمل تبادل
کاتیونی نیز گفته میشود.
هیومیک اسید با بهبود تولید قند، پروتئین و
ویتامین در گیاه و نیز تأثیر مثبتی که بر جنبههای مختلف فتوسنتز دارد نیز
محتوای غذایی محصولات کشاورزی را افزایش میدهد.
هیومیک اسید سبب تقویت
دیواره سلولی میشود. با این مکانیسم نفوذپذیری محصولات نسبت به
قارچهایفاسد کننده در همه موارد اعم از غلات، میوهجات و سبزیجات کمتر
شده و خاصیت انبارداری افزایش مییابد
*دوام اثرزیادکودهای هیومیکی درخاک
به
عکس کودهای شیمیایی که دوام اثر ناچیزی دارند و به شکلهای مختلف نظیر
تجزیه، تبخیر، تصعید، آبشویی و یا تثبیت از دسترس گیاه خارج میشوند،
هیومیک اسید پایداری بینظیری دارد. تنها میکروارگانیسمهای مفید خاک می
توانند آن را بعنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار دهند و نیز وجود مقادیر
بیش از حد نمکهای محلول در خاک چه از کودهای شیمیایی اضافی و چه
آلایندههای خاک نظیر نمک (NaCl) میتواند هیومیک اسید را اشباع کرده و
بطور موقت و یا دائم از کار بیندازد. هیومیکها پیش از اینکه کود باشند
اصلاحکننده خاک هستند. به این معنا که پلیمرهای هیومیک اسید شبیه یک چسب
ارگانیک عمل میکنند و ذرات مواد معدنی خاک را به هم میچسبانند.
میکروگرانولهای
تشکیل شده نیز با کمک همین چسب به هم پیوند شده گرانولهای درشتتری ایجاد
میکنند. وقتی این گرانولها در کنار هم قرار بگیرند، همانند گلولههایی
که در یک لیوان قرار داده شوند، بین خود فضای خالی ایجاد میکنند که به
نفوذ بیشتر هوا، آب و ریشه کمک میکند، همچنین فضای مناسبی برای موجودات
ریز اعم از میکروسکوپی و ماکروسکوپی ایجاد میکنند.
* نقش هیومیک اسید در ایجاد توازن در عناصر غذایی خاک
مسأله
توازن بحث بسیار مهم و پیچیدهای است. دیر زمانی نیست که دانشمندان
دریافتهاند که تنها تأمین عناصر مورد نیاز گیاه برای رشد و سلامت آن کافی
نیست، بلکه تأمین متوازن عناصر بسیار مهمتر است.
عدم تعادل در خاک چه
مشکلی ایجاد میکند؟اولین مشکل در جذب خودنمایی میکند. برای نمونه بیشبود
فسفر میتواند مانع جذب آهن، روی، کلسیم و… شود. چرا که فسفر با این عناصر
تولید فسفاتهای نامحلول میکند.
به همین ترتیب بیشبود هر عنصری
در خاک برای جذب یک یا چند عنصر دیگر مزاحمت ایجاد میکند.خاک نامتوازن،
گیاه بیمار و گیاه نامتوازن، حیوان و انسان نامتعادل ایجاد میکند. برای
بازگشت به تعادل مجدد چارهای جز این نیست که باز از خاک شروع کنیم و در
این راه هیومیکها ابزار بسیار کارا و مفیدی هستند.
مصرف اسید
هیومیک در خاک های رسی موجب کاهش تثبیت پتاسیم و افزایش جذب پتاسیم
گردید.در مطالعه به عمل آمده در فلوریدا امریکامصرف اسید های هیومیک رشد
درخت مرکبات تازه کاشته شده را 250 درصد افزایش داد. در همان آزمایش علائم
بیماری زوال درختان پیر مرکبات را کاهش داد.
لازم به ذکر است کود هیومیک اسید در تمام محصولات زراعی و باغی بر حسب نیاز توصیه می شود.
جهت استفاده در موارد مختلف و تهیه آن با ما مشورد نمایید .
***اگر مایل به مطالعه بیشتر راجع به کود های اسید هیومیک و روش و میزان استفاده از آن ها در درختان میوه زراعت و... هستید میتوانید مجموعه مقالات روش استفاده از اسید هیومیک را از اینجا دانلود نمایید
مطالب مرتبط:
هیومیک اسید واثرات آن بر باغات میوه
اثرات اسید هیومیک بر رشد گیاهان
اثرات اسید های هیومیک روی درختان میوه
اثرات اسید های هیومیک روی درختان میوه