موضوع :طرح توجیهی فنی ، مالی و اقتصادی (پرورش قارچ خوراکی به ظر

وزارت تعاون
معاونت طـرح و برنامه
طرح توجیه فنی ، مالی و اقتصادی

تصویر بزرگ

پرورش قـارچ خوراکـی
با ظرفیت 50 تن در سال
تیـرماه 1382

خـلاصــه طــرح
موضوع طرح : پرورش قارچ خوراکی به ظرفیت 50 تن در سال
محل اجرای طرح : قابل اجرا در سراسر کشور
سرمایه گذاری کـل: 8/889 میلیون ریال
سهم آوردة متقاضی: 8/89 میلیون ریال
سهم تسهیلات: 800 میلیون ریال
دورة بازگشـت سرمایه: 26 ماه

مقدمـه :

 مواد پروتئینی ، یکی از مهم ترین اجزای مواد غذایی مورد استفاده انسانها است. نیاز طبیعی بدن انسان به این مواد ، مبین ضرورت استفاده آنها در سبد غذایی خانواده ها است. از دیرباز انواع گوشت ها، خصوصا گوشت قرمز‌ منبع اصلی تامین پروتئین موردنیاز انسان بوده است.

لکن در حال حاضر ، به واسطه تغییر روش زندگی از سنتی به ماشینی و کاهش تحرک افراد در زندگی روزمره ، استفاده از گوشت قرمز بدلیل دارا بودن مقدار زیادی مواد چرب رو به کاهش نهاده و در عوض، استفاده از مواد غذایی ای که با داشتن مقدار کافی پروتئین، برای سلامتی زیان آور نباشند مورد توجه واقع شده است. حبوبات ، سویا و قارچ خوراکی مهم ترین منابع پروتئین غیر حیوانی هستند که امروزه به طور وسیع مصرف می‌شوند. در این میان بازار مصرف قارچ خوراکی به دلیل افزایش سطح آگاهی جامعه نسبت به فواید و روش مصرف آن ، روند رو به رشدی را تجربه می‌کند.

قارچ ، به علت اینکه سرشار از مواد پروتئینی ، گلوسیدی ، ویتامین‌ها و لیپیدها است می‌تواند غذای مناسب و کاملی برای انسان به شمار آید. ضمن اینکه به واسطه سهولت پرورش قارچ های خوراکی می‌توان آنها را به صورت تازه ، خشک ، کنسرو و پودر به بازار عرضه نمود.

اجرای این طرح به عنوان یک فعالیت تولیدی ، ضمن اینکه گامی به سوی خود اتکایی کشور  در صنایع غذایی به شمار می‌رود، می‌تواند بسترساز اشتغال به کار نیروهای متخصص ( خصوصا در علوم کشاورزی ) و فاقد تخصص گردد. ضمن اینکه بانوان کارآفرین نیز می‌توانند با پیاده سازی این طرح، گامی در جهت توسعه میهن بردارند.

روش تولـید :

مراحل پرورش قارچ خوراکی عبارتند از:

الف- تهیه بذر
 ب- تهیه کمپوست
پ- کشت بذر
ت- رشد ریشه‌های قارچ
ث- خاک ریزی
ج- برداشت

 الف- تهیه بذر:

   برای تهیه بذر ، دانه های گندم را بعد از جوشاندن در کیسه های کوچک پلاستیکی ریخته و جهت جلوگیری از هجوم میکروب های هوازی به آن ، دهانه آن را با پنبه مسدود نموده و به مدت دو ساعت در اتوکلاو استریل می‌کنند. سپس بسته‌های فوق‌الذکر را با ماده تلقیحی با هاگ و اسپور واریته قارچ مورد نظر تلقیح می‌کنند و سپس کیسه ها را در محوطه با حرارت حدود 25 درجه سانتی گراد به مدت سه هفته نگهداری می‌نمایند که در این مدت، میسیلیوم بر روی دانه های گندم رشد نموده و آماده کشت می‌باشند و این عمل را تهیه مایه می‌نامند.

ب- تهیه کمپوست:

   کمپوست از اختلاط کاه ، کود مرغی، گچ، اوره و آب به نسبت 10، 5، 7 ، 4/0 و 25 حاصل می‌شود.

پ- کشت بذر:

   در این مرحله کمپوست تهیه شده در جعبه های چوبی ریخته شده و دانه های گندم حاوی میسیلیوم قارچ روی آن  کشت شده و پس از فشرده سازی آن را در دمای 25 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 85 تا 90 درصد نگهداری می‌کنیم.

ث- رشد ریشه های قارچ:

   ریشه های قارچ میسیلیوم پس از حدود دو تا سه هفته تمام محیط کشت را فرا می‌گیرند . در این مرحله نوبت به خاکریزی می‌رسد.

ت- خاک ریزی :

   در این مرحله، سطح تمام جعبه های حاوی کشت با خاک استریل که قبلا آماده شده به ضخامت 3 الی 5 سانتی‌متر پوشانده می‌شود. pH این خاک باید حدود 5/7 باشد . سپس دمای محیط را به 18 درجه سانتی گراد تقلیل می‌دهند.

ج- برداشت:

   پس از دو تا سه هفته قارچ ها با شکل گرفتن خود ، شروع به رشد کرده و پس از چند روز تمام سطح کشت را می‌پوشانند . برداشت قارچ در این زمان آغاز می‌گردد. در هر دوره کشت معمولا بین پنج تا شش نوبت برداشت وجود دارد که هر نوبت حدود یک هفته به طول می‌انجامد. بعد از پایان دوره کشت کمپوست باقیمانده مستقیما قابل فروش است.

توجیه اقتصادی طرح :

الف – سرمایه گذاری ثابت :

 الف – 1 ) زمیـن :

متـراژ ( متر مربع )	هزینه واحد ( هزارریال )	هزینه کل ( میلیون ریال )
2500	25	5/62

الف – 2 ) محوطه سازی :

ردیف	شــرح	مقدار	هزینه واحد ( هزارریال)	هزینه کل (میلیون ریال )
1 2 3	تسطیح و خاکبرداری دیوارکشی خیابان کشی و آسفالت	1000مترمربع  500مترمربع 500مترمربع	5 6 10	5 3 5
جـــمـــع				13

الف – 3 ) ساختمانها:

ردیف	شــرح	زیربنا(m2)	هزینه واحد ( هزارریال)	هزینه کل (میلیون ریال )
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12	سالن پرورش قارچ سالن پاستوریزاسیون خاک سالن تاسیسات سردخانه و انبار سالن بسته بندی سرویس بهداشتی راهروی بین سالن ها سوله تهیه کمپوست ساختمان اداری موتورخانه ساختمان نگهبانی و سرایداری انبار لوازم و قطعات	360 45 90 20 24 18 54 150 30 24 50 24	350 300 300 900 300 400 350 300 320 250 300 250	126 5/13 27 18 2/7 2/7 9/18 45 6/9 6 15 6
جــــــمـــع				4/299

الف – 4 ) ماشین‌آلات:

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شــرح	تعداد	هزینه واحد	هزینه کل
1 2 3 4 5 6 7 8	پمپ شناور تراکتور تریلر میکسر دیگ بخار هواساز تسمه نقاله موتور ژنراتور 50 کیلووات	1 1 1 1 1 1 1 1	5 62 2 20 40 15 10 20	5 62 2 20 40 15 10 20
جـــمـــع				174

    الف – 5 ) تاسیسات:

ردیف	شــرح	تعداد	هزینه واحد(هزارریال)	هزینه کل(میلیون ریال)
1 2 3 4 5 6	حق انشعاب برق کابل کشی ونصب تابلوها و ترانس‌ها لوله کشی تاسیسات آبراسانی حفر و تجهیز چاه آب طبقه بندی فضای سالنها	- - 300متر - 1حلقه m22000	- - 70 - 50 8	18 10 21 10 50 16
جـــمـــع				125

    الف – 6 ) وسایل نقلیه :

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شــرح	تعداد	هزینه واحد	هزینه کل
1	وانت نیـــسان یخچال دار	1	90	90
جــــــمـــع				90

    الف – 7 ) تاسیسات اداری:

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شـــرح	هزینه کل
1 2 3 4	تلفـن میز و صندلی اداری وسایل آشپزخانه وسایل رفاهی کارکنان	2 2 1 2
جــــــمـــــع		7

   الف – 8 ) هزینه‌های قبل از بهره‌برداری :

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شـــرح	هزینه کل
1 2	هزینه تهیه طرح، مشاوره، اخذ مجوزها و ثبت تسهیلات آمــوزش	16 15
جــــــمـــــع		31

جمع کل سرمایه گذاری ثابت

شـــرح	هزینه ( میلیون ریال )
زمـین محوطه سازی و ساختمان ها ماشین آلات وسایل نقلیه تاسیسات تاسیسات اداری هزینه های قبل از بهره‌برداری	5/62 4/312 174 90 125 7 31
جــــمــــع	802
پیش بینی نشــده ( معادل 5 % اقلام فوق )	40
جمـــــع کل	842

   ب- هزینه های جاری :

   ب – 1 ) مواد اولیه و نهاده های تولید :

ردیف	شـرح	مصرف سالانه	هزینه واحد (هزارریال)	هزینه کل(میلیون‌ریال)
1 2 3 4 5 6 7 8	بذر کلش گندم و جو کود مرغی کود اوره گچ و آهک خاک سموم ضد عفونی کننده ظروف‌بسته‌بندی نیم‌کیلویی	Kg2500 125تن 60تن 2/4 تن 20تن m3125 500لیتر 100000عدد	30 200 75 650 75 50 15 4/0	75 25 5/4 73/2 5/1 25/6 5/7 40
جــــمــــع				48/162

  ب – 2 ) حقوق و دستمزد :

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شــرح	تعداد - نفر	حقوق ماهانه	حقوق کل
1 2 3 4 5 6	مدیر طرح کارمند اداری و حسابدار تکنیسین کارگر ساده راننده نگهبان و سرایدار	1 1 1 4 1 1	2/1 8/0 9/0 7/0 7/0 7/0	8/16 2/11 6/12 2/39 8/9 8/9
23% سهم حـق بـیمه کارفرما				6/19
جـــمــــع کل		9	-	119

    ب – 3 )هزینه نگهداری و تعمیرات :

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شـــرح	ارزش دارایی	نرخ	هزینه کل
1 2 3 4 5	ساختمان و محوطه سازی تاسیسات ماشین‌آلات وسایل نقلیه تاسیسات اداری	4/312 125 174 90 7	2% 4% 4% 10% 10%	25/6 5 7 9 7/0
جــــــمـــــــع				95/27

   ب- 4 ) هزینه استهلاک :

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شـــرح	ارزش دارایی	نرخ	هزینه کل
1 2 3 4 5	ساختمان و محوطه سازی تاسیسات ماشین‌آلات وسایل نقلیه تاسیسات اداری	4/312 125 174 90 7	10% 12% 10% 20% 10%	24/31 15 4/17 18 7/0
جــــــمـــــــع				34/82

   ب- 5 ) سوخت و انرژی :

شـــرح	واحد	مصرف سالانه	هزینه واحد (ریال)	هزینه کل(میلیون ریال)
برق بنزیـن گازوئیل	کیلووات ساعت لیتر لیتر	10000 3000 4000	250 650 160	5/2 95/1 64/0
جــــــمـــــــع				09/5

جمـع هزینه های جاری طرح

شـــرح	هزینه ( میلیون ریال )
مواد اولیه و نهاده های تولید حقوق و دستمزد نگهداری و تعمیرات استهلاک سوخت و انرژی	48/162 119 95/27 34/82 09/5
جــــمــــع	86/396
پیش بینی نشــده ( معادل 5 % اقلام فوق )	84/19
جمـــــع کل	7/416

سرمایه در گردش ( دوره دو ماهه )

شـــرح	هزینه ( میلیون ریال )
مواد اولیه حقوق و دستمزد سوخت و انرژی	1/27 8/19 9/0
جمـــــع کل	8/47

جمع کل سرمایه گذاری طرح

شـــرح	هزینه ( میلیون ریال )
سرمایه ثابت سرمایه در گردش	842 8/47
جمـــــع کل	8/889

    ج – فروش:

ردیف	شرح	ارزش واحد (هزارریال)	میزان تولید	ارزش کل(میلیون ریال)
1 2	قارچ خوراکی بسته بندی شده کمپوست	5/13 90	50000 Kg 200 تن	675 18
جــــــــمـــــــــع				693

برآورد هزینه های عملیاتی و غیر عملیاتی

ردیف	شــرح	هزینه ( میلیون ریال )
1 2	استهلاک هزینه های قبل از بهره برداری ( 4 ساله ) هزینه فروش و اداری ( معادل 2% فروش سالانه)	75/7 86/13
جــمـــع		61/20

پیش بینی مالی طرح

شــرح	میلیون ریال
درآمد ( فروش )	693
کسر می شود : قیمت تمام شده	7/416
سود ناویژه	3/276
کسر می شود : هزینه های اداری و فروش	86/13
سود عملیاتی	44/262
کسر می‌شود : استهلاک هزینه های قبل از بهره برداری	75/7
سود ویژه قبل از کسر مالیات	69/254

محاسبه دوره برگشت سرمایه:

دوره بازگشت سرمایه = 16/2 ( تقریبا 26 ماه )

   محاسبه نقطه سر به سر ( در 100% تولید )

( ارقام به میلیون ریال )

شــرح	هزینة متغیر		هزینة ثابت		هزینة کــل
	مبلغ	درصد	مبلغ	درصد
مواداولیه	48/162	100	0	-	48/162
حقوق و دستمزد	35/77	35	65/41	65	119
سوخت و انرژی	07/4	80	02/1	20	09/5
تعمیر و نگهداری	36/22	80	59/5	20	95/27
استـهلاک	0	-	34/82	100	34/82
توزیع و فروش	86/13	100	0	-	86/13
استهلاک قبل ازبهره برداری	0	-	75/7	100	75/7
پیش بینی نشده	86/16	85	98/2	15	84/19
جمـــع	98/296	-	33/141	-	31/438

بر اساس محاسبات مبتنی بر اطلاعات جدول فوق نقطة سر به سر تولید معادل69/35% می باشد.

محاسبة کارمزد وام

1 - عقد مشارکت مدنی:          مبلغ قرارداد:         مدت قرارداد          کارمزد          کارمزد عقد مشارکت مدنی:

800 میلیون ریال شش ماه 13% 52 میلیون ریال

2 – عقد فروش اقساطی:          مبلغ قرارداد          مدت قرارداد          کارمزد تسهیلات          کارمزد عقد فروش اقساطی          کل کارمزد تسهیلات          کارمزد سالانه          اصل تسهیلات سالانه

852 میلیون ریال 54 ماه 13% 21/249 میلیون ریال 21/301 میلیون ریال 94/66 میلیون ریال 78/177 میلیون ریال

جدول بازپرداخت اصل و کارمزد تسهیلات :

  ارقام به میلیون ریال

شرح	سال 1	سال 2	سال 3	سال 4	سال 5
اصل بازپرداخت تسهیلات	89/88	78/177	78/177	78/177	78/177
کارمزد تسهیلات	47/33	94/66	94/66	94/66	94/66
جمــع	36/122	72/244	72/244	72/244	72/244

 منبع  :اتاق تعاون مرکزی جمهوری اسلامی و پارس بیولو