قارچ دکمه ای

سابقا محیط کشت قارچ دکمه ای فقط کود اسب بود اما از آنجایی که تهیه این کود در مقیاس وسیع امکان پذیرنبود از مواد دیگری مانند کاه گندم – کود مرغ و سنگ گچ طی فرایندی به نام کمپوست سازی ( بستر سازی یا کود سازی) محیط کشت مصنوعی با خواص کود اسب تهیه شد که به مراحل مختلف آن می پردازیم. 

قارچ صدفی2

متاسفانه به علت عدم آشنایی برخی از فعالان بخش تولید قارچ صدفی به فنون بازاریابی صحیح و ارایه نامناسب قارچ، ویا ارایه قارچهایی با کیفیت پایین به بازار و همچنین وجود رقابت ناسالم در بین تولید کنندگان قارچ صدفی، درحال حاضرتولید قارچ به صورت صنعتی علیرغم نیاز بازار، سودآوری پایینی دارد.

عدم اطلاع رسانی صحیح وبعضا ارایه اطلاعات غلط و ناکافی و خودداری از تصویر وضعیت حال و آینده بازار قارچ صدفی در زمان ارایه مشاوره و ... از سوی برخی از واحدهای ارایه خدمات مشاوره تولید قارچ نیز بر این بازار آشفته ، دامن زده است .

لذا خواهشمند است قبل از اقدام به تولید قارچ صدفی اطلاعات کاملی از وضعیت بازار و فروش آن در منطقه مورد نظرتان به دست آورید  

قارچ صدفی

سه عامل مهم در کشت قارچ: اسپان، بستر، محیط
در این مطلب به شرایط محیطی و بستر مناسب خواهیم پرداخت و مختصری نیز در مورد اسپان و تهیه آن بحث خواهیم کرد و در درس بعد به طور کامل راجع به تهیه اسپان خواهیم پرداخت. 

جدول هزینه های تولید و فروش قارچ صدفی

جدول هزینه های تولید و فروش قارچ صدفی

---

 

موضوع :طرح توجیهی فنی ، مالی و اقتصادی (پرورش قارچ خوراکی به ظر

وزارت تعاون
معاونت طـرح و برنامه
طرح توجیه فنی ، مالی و اقتصادی

تصویر بزرگ

پرورش قـارچ خوراکـی
با ظرفیت 50 تن در سال
تیـرماه 1382

خـلاصــه طــرح
موضوع طرح : پرورش قارچ خوراکی به ظرفیت 50 تن در سال
محل اجرای طرح : قابل اجرا در سراسر کشور
سرمایه گذاری کـل: 8/889 میلیون ریال
سهم آوردة متقاضی: 8/89 میلیون ریال
سهم تسهیلات: 800 میلیون ریال
دورة بازگشـت سرمایه: 26 ماه

مقدمـه :

 مواد پروتئینی ، یکی از مهم ترین اجزای مواد غذایی مورد استفاده انسانها است. نیاز طبیعی بدن انسان به این مواد ، مبین ضرورت استفاده آنها در سبد غذایی خانواده ها است. از دیرباز انواع گوشت ها، خصوصا گوشت قرمز‌ منبع اصلی تامین پروتئین موردنیاز انسان بوده است.

لکن در حال حاضر ، به واسطه تغییر روش زندگی از سنتی به ماشینی و کاهش تحرک افراد در زندگی روزمره ، استفاده از گوشت قرمز بدلیل دارا بودن مقدار زیادی مواد چرب رو به کاهش نهاده و در عوض، استفاده از مواد غذایی ای که با داشتن مقدار کافی پروتئین، برای سلامتی زیان آور نباشند مورد توجه واقع شده است. حبوبات ، سویا و قارچ خوراکی مهم ترین منابع پروتئین غیر حیوانی هستند که امروزه به طور وسیع مصرف می‌شوند. در این میان بازار مصرف قارچ خوراکی به دلیل افزایش سطح آگاهی جامعه نسبت به فواید و روش مصرف آن ، روند رو به رشدی را تجربه می‌کند.

قارچ ، به علت اینکه سرشار از مواد پروتئینی ، گلوسیدی ، ویتامین‌ها و لیپیدها است می‌تواند غذای مناسب و کاملی برای انسان به شمار آید. ضمن اینکه به واسطه سهولت پرورش قارچ های خوراکی می‌توان آنها را به صورت تازه ، خشک ، کنسرو و پودر به بازار عرضه نمود.

اجرای این طرح به عنوان یک فعالیت تولیدی ، ضمن اینکه گامی به سوی خود اتکایی کشور  در صنایع غذایی به شمار می‌رود، می‌تواند بسترساز اشتغال به کار نیروهای متخصص ( خصوصا در علوم کشاورزی ) و فاقد تخصص گردد. ضمن اینکه بانوان کارآفرین نیز می‌توانند با پیاده سازی این طرح، گامی در جهت توسعه میهن بردارند.

روش تولـید :

مراحل پرورش قارچ خوراکی عبارتند از:

الف- تهیه بذر
 ب- تهیه کمپوست
پ- کشت بذر
ت- رشد ریشه‌های قارچ
ث- خاک ریزی
ج- برداشت

 الف- تهیه بذر:

   برای تهیه بذر ، دانه های گندم را بعد از جوشاندن در کیسه های کوچک پلاستیکی ریخته و جهت جلوگیری از هجوم میکروب های هوازی به آن ، دهانه آن را با پنبه مسدود نموده و به مدت دو ساعت در اتوکلاو استریل می‌کنند. سپس بسته‌های فوق‌الذکر را با ماده تلقیحی با هاگ و اسپور واریته قارچ مورد نظر تلقیح می‌کنند و سپس کیسه ها را در محوطه با حرارت حدود 25 درجه سانتی گراد به مدت سه هفته نگهداری می‌نمایند که در این مدت، میسیلیوم بر روی دانه های گندم رشد نموده و آماده کشت می‌باشند و این عمل را تهیه مایه می‌نامند.

ب- تهیه کمپوست:

   کمپوست از اختلاط کاه ، کود مرغی، گچ، اوره و آب به نسبت 10، 5، 7 ، 4/0 و 25 حاصل می‌شود.

پ- کشت بذر:

   در این مرحله کمپوست تهیه شده در جعبه های چوبی ریخته شده و دانه های گندم حاوی میسیلیوم قارچ روی آن  کشت شده و پس از فشرده سازی آن را در دمای 25 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 85 تا 90 درصد نگهداری می‌کنیم.

ث- رشد ریشه های قارچ:

   ریشه های قارچ میسیلیوم پس از حدود دو تا سه هفته تمام محیط کشت را فرا می‌گیرند . در این مرحله نوبت به خاکریزی می‌رسد.

ت- خاک ریزی :

   در این مرحله، سطح تمام جعبه های حاوی کشت با خاک استریل که قبلا آماده شده به ضخامت 3 الی 5 سانتی‌متر پوشانده می‌شود. pH این خاک باید حدود 5/7 باشد . سپس دمای محیط را به 18 درجه سانتی گراد تقلیل می‌دهند.

ج- برداشت:

   پس از دو تا سه هفته قارچ ها با شکل گرفتن خود ، شروع به رشد کرده و پس از چند روز تمام سطح کشت را می‌پوشانند . برداشت قارچ در این زمان آغاز می‌گردد. در هر دوره کشت معمولا بین پنج تا شش نوبت برداشت وجود دارد که هر نوبت حدود یک هفته به طول می‌انجامد. بعد از پایان دوره کشت کمپوست باقیمانده مستقیما قابل فروش است.

توجیه اقتصادی طرح :

الف – سرمایه گذاری ثابت :

 الف – 1 ) زمیـن :

متـراژ ( متر مربع )	هزینه واحد ( هزارریال )	هزینه کل ( میلیون ریال )
2500	25	5/62

الف – 2 ) محوطه سازی :

ردیف	شــرح	مقدار	هزینه واحد ( هزارریال)	هزینه کل (میلیون ریال )
1 2 3	تسطیح و خاکبرداری دیوارکشی خیابان کشی و آسفالت	1000مترمربع  500مترمربع 500مترمربع	5 6 10	5 3 5
جـــمـــع				13

الف – 3 ) ساختمانها:

ردیف	شــرح	زیربنا(m2)	هزینه واحد ( هزارریال)	هزینه کل (میلیون ریال )
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12	سالن پرورش قارچ سالن پاستوریزاسیون خاک سالن تاسیسات سردخانه و انبار سالن بسته بندی سرویس بهداشتی راهروی بین سالن ها سوله تهیه کمپوست ساختمان اداری موتورخانه ساختمان نگهبانی و سرایداری انبار لوازم و قطعات	360 45 90 20 24 18 54 150 30 24 50 24	350 300 300 900 300 400 350 300 320 250 300 250	126 5/13 27 18 2/7 2/7 9/18 45 6/9 6 15 6
جــــــمـــع				4/299

الف – 4 ) ماشین‌آلات:

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شــرح	تعداد	هزینه واحد	هزینه کل
1 2 3 4 5 6 7 8	پمپ شناور تراکتور تریلر میکسر دیگ بخار هواساز تسمه نقاله موتور ژنراتور 50 کیلووات	1 1 1 1 1 1 1 1	5 62 2 20 40 15 10 20	5 62 2 20 40 15 10 20
جـــمـــع				174

    الف – 5 ) تاسیسات:

ردیف	شــرح	تعداد	هزینه واحد(هزارریال)	هزینه کل(میلیون ریال)
1 2 3 4 5 6	حق انشعاب برق کابل کشی ونصب تابلوها و ترانس‌ها لوله کشی تاسیسات آبراسانی حفر و تجهیز چاه آب طبقه بندی فضای سالنها	- - 300متر - 1حلقه m22000	- - 70 - 50 8	18 10 21 10 50 16
جـــمـــع				125

    الف – 6 ) وسایل نقلیه :

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شــرح	تعداد	هزینه واحد	هزینه کل
1	وانت نیـــسان یخچال دار	1	90	90
جــــــمـــع				90

    الف – 7 ) تاسیسات اداری:

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شـــرح	هزینه کل
1 2 3 4	تلفـن میز و صندلی اداری وسایل آشپزخانه وسایل رفاهی کارکنان	2 2 1 2
جــــــمـــــع		7

   الف – 8 ) هزینه‌های قبل از بهره‌برداری :

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شـــرح	هزینه کل
1 2	هزینه تهیه طرح، مشاوره، اخذ مجوزها و ثبت تسهیلات آمــوزش	16 15
جــــــمـــــع		31

جمع کل سرمایه گذاری ثابت

شـــرح	هزینه ( میلیون ریال )
زمـین محوطه سازی و ساختمان ها ماشین آلات وسایل نقلیه تاسیسات تاسیسات اداری هزینه های قبل از بهره‌برداری	5/62 4/312 174 90 125 7 31
جــــمــــع	802
پیش بینی نشــده ( معادل 5 % اقلام فوق )	40
جمـــــع کل	842

   ب- هزینه های جاری :

   ب – 1 ) مواد اولیه و نهاده های تولید :

ردیف	شـرح	مصرف سالانه	هزینه واحد (هزارریال)	هزینه کل(میلیون‌ریال)
1 2 3 4 5 6 7 8	بذر کلش گندم و جو کود مرغی کود اوره گچ و آهک خاک سموم ضد عفونی کننده ظروف‌بسته‌بندی نیم‌کیلویی	Kg2500 125تن 60تن 2/4 تن 20تن m3125 500لیتر 100000عدد	30 200 75 650 75 50 15 4/0	75 25 5/4 73/2 5/1 25/6 5/7 40
جــــمــــع				48/162

  ب – 2 ) حقوق و دستمزد :

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شــرح	تعداد - نفر	حقوق ماهانه	حقوق کل
1 2 3 4 5 6	مدیر طرح کارمند اداری و حسابدار تکنیسین کارگر ساده راننده نگهبان و سرایدار	1 1 1 4 1 1	2/1 8/0 9/0 7/0 7/0 7/0	8/16 2/11 6/12 2/39 8/9 8/9
23% سهم حـق بـیمه کارفرما				6/19
جـــمــــع کل		9	-	119

    ب – 3 )هزینه نگهداری و تعمیرات :

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شـــرح	ارزش دارایی	نرخ	هزینه کل
1 2 3 4 5	ساختمان و محوطه سازی تاسیسات ماشین‌آلات وسایل نقلیه تاسیسات اداری	4/312 125 174 90 7	2% 4% 4% 10% 10%	25/6 5 7 9 7/0
جــــــمـــــــع				95/27

   ب- 4 ) هزینه استهلاک :

ارقام به میلیون ریال

ردیف	شـــرح	ارزش دارایی	نرخ	هزینه کل
1 2 3 4 5	ساختمان و محوطه سازی تاسیسات ماشین‌آلات وسایل نقلیه تاسیسات اداری	4/312 125 174 90 7	10% 12% 10% 20% 10%	24/31 15 4/17 18 7/0
جــــــمـــــــع				34/82

   ب- 5 ) سوخت و انرژی :

شـــرح	واحد	مصرف سالانه	هزینه واحد (ریال)	هزینه کل(میلیون ریال)
برق بنزیـن گازوئیل	کیلووات ساعت لیتر لیتر	10000 3000 4000	250 650 160	5/2 95/1 64/0
جــــــمـــــــع				09/5

جمـع هزینه های جاری طرح

شـــرح	هزینه ( میلیون ریال )
مواد اولیه و نهاده های تولید حقوق و دستمزد نگهداری و تعمیرات استهلاک سوخت و انرژی	48/162 119 95/27 34/82 09/5
جــــمــــع	86/396
پیش بینی نشــده ( معادل 5 % اقلام فوق )	84/19
جمـــــع کل	7/416

سرمایه در گردش ( دوره دو ماهه )

شـــرح	هزینه ( میلیون ریال )
مواد اولیه حقوق و دستمزد سوخت و انرژی	1/27 8/19 9/0
جمـــــع کل	8/47

جمع کل سرمایه گذاری طرح

شـــرح	هزینه ( میلیون ریال )
سرمایه ثابت سرمایه در گردش	842 8/47
جمـــــع کل	8/889

    ج – فروش:

ردیف	شرح	ارزش واحد (هزارریال)	میزان تولید	ارزش کل(میلیون ریال)
1 2	قارچ خوراکی بسته بندی شده کمپوست	5/13 90	50000 Kg 200 تن	675 18
جــــــــمـــــــــع				693

برآورد هزینه های عملیاتی و غیر عملیاتی

ردیف	شــرح	هزینه ( میلیون ریال )
1 2	استهلاک هزینه های قبل از بهره برداری ( 4 ساله ) هزینه فروش و اداری ( معادل 2% فروش سالانه)	75/7 86/13
جــمـــع		61/20

پیش بینی مالی طرح

شــرح	میلیون ریال
درآمد ( فروش )	693
کسر می شود : قیمت تمام شده	7/416
سود ناویژه	3/276
کسر می شود : هزینه های اداری و فروش	86/13
سود عملیاتی	44/262
کسر می‌شود : استهلاک هزینه های قبل از بهره برداری	75/7
سود ویژه قبل از کسر مالیات	69/254

محاسبه دوره برگشت سرمایه:

دوره بازگشت سرمایه = 16/2 ( تقریبا 26 ماه )

   محاسبه نقطه سر به سر ( در 100% تولید )

( ارقام به میلیون ریال )

شــرح	هزینة متغیر		هزینة ثابت		هزینة کــل
	مبلغ	درصد	مبلغ	درصد
مواداولیه	48/162	100	0	-	48/162
حقوق و دستمزد	35/77	35	65/41	65	119
سوخت و انرژی	07/4	80	02/1	20	09/5
تعمیر و نگهداری	36/22	80	59/5	20	95/27
استـهلاک	0	-	34/82	100	34/82
توزیع و فروش	86/13	100	0	-	86/13
استهلاک قبل ازبهره برداری	0	-	75/7	100	75/7
پیش بینی نشده	86/16	85	98/2	15	84/19
جمـــع	98/296	-	33/141	-	31/438

بر اساس محاسبات مبتنی بر اطلاعات جدول فوق نقطة سر به سر تولید معادل69/35% می باشد.

محاسبة کارمزد وام

1 - عقد مشارکت مدنی:          مبلغ قرارداد:         مدت قرارداد          کارمزد          کارمزد عقد مشارکت مدنی:

800 میلیون ریال شش ماه 13% 52 میلیون ریال

2 – عقد فروش اقساطی:          مبلغ قرارداد          مدت قرارداد          کارمزد تسهیلات          کارمزد عقد فروش اقساطی          کل کارمزد تسهیلات          کارمزد سالانه          اصل تسهیلات سالانه

852 میلیون ریال 54 ماه 13% 21/249 میلیون ریال 21/301 میلیون ریال 94/66 میلیون ریال 78/177 میلیون ریال

جدول بازپرداخت اصل و کارمزد تسهیلات :

  ارقام به میلیون ریال

شرح	سال 1	سال 2	سال 3	سال 4	سال 5
اصل بازپرداخت تسهیلات	89/88	78/177	78/177	78/177	78/177
کارمزد تسهیلات	47/33	94/66	94/66	94/66	94/66
جمــع	36/122	72/244	72/244	72/244	72/244

 منبع  :اتاق تعاون مرکزی جمهوری اسلامی و پارس بیولو

پرورش قارچ در منزل

فصل کاشت:
بهترین موقع برای پرورش قارچ در خانه بین ماههای مهر تا آذر است ولی چنانچه امکانات تهویه هوا و متعادل نمودن درجه حرارت محیط محل پرورش وجود داشته باشد می توان قارچ را در ماههای دیگر سال تعمیم داد.
بطور کلی طرز پرورش قارچ مخصوص به خود آنست و می توان آنرا در محیط تاریک پرورش داد و بجز نور مستقیم آفتاب، هر مقدار نور را تحمل می کند. در هر صورت در محل پرورش قارچ علاوه بر آنکه، بایستی تهویه هوا به خوبی انجام گیرد، درجه هوای محیط پرورش نیز باید بین 15 - 10 درجه نگهداری شود. علاوه بر این محل پرورش بایستی کاملا تمیز، قابل شستشو و فاقد درز یا محلی برای پرورش باکتریها، حشرات و قارچهای مضر باشد.

اطاق پرورش قارچ:
عرض اطاق پرورش بایستی بحدی باشد که بتوان از راهروهایی که برای آن تعبیه می گردد، براحتی عبور نمود( حدود 70 سانتی متر) عرض طبقات پرورش قارچ را نیز حداکثر 180 سانتی متر در نظر می گیرند تا بتوان از دو طرف به وسط بستر قارچ دسترسی پیدا نمود و چنانچه طبقات پرورش قارچ در کنار دیوار باشد عرض آنرا حداکثر 90 سانتی متر قرار می دهند. همچنین می توان قارچ را در جعبه های چوبی در اندازه 60 در 90 سانتی متر و عمق 20 تا 25 سانتی متر پرورش داد. به منظور صرفه جویی در هزینه اولیه می توان، هر طبقه را با تخته های سه سانتی متری به عرض 90 تا 180 سانتی متر پوشانده و کود را مستقیما کف هر طبقه ریخته و قارچ را در آن کاشت و به این طرتیب احتیاجی به جعبه های چوبی نخواهد بود. طبقه بندی ها معمولا در طول اطاق پرورش انجام می گردد. روی سطح زمین نبایستی طبقه ای مستقر نمود، حداقل فاصله بین طبقه اول تا کف زمین 15 سانتی متر و فاصله هر طبقه از هم 60 سانتی متر می باشد.
بطور معمول برای پرورش قارچ در خانه فقط سه طبقه در نظر می گیرند و چنانچه اطاق به حد کافی وسیع باشد یک ردیف در طول اطاق در مجاور دیوار و یک طبقه (دو طرفه) در وسط و یک طبقه در طرف دیگر اطاق قرار می دهند بطوریکه دو راهرو به عرض 70 سانتی متر در دو طرف طبقه وسط، 180 سانتی متر باشد.
در یک اطاق بزرگ به طول 9 و عرض 5/6 متر می توان مساحتی در حدود یکصد متر مربع برای پرورش قارچ آماده نمود که از این سالن در هر فصل برداشت می توان استفاده نمود. و به 8 تا 850 کیلو قارچ دست یافت و چنانچه کاشت قارچ در جعبه های چوبی انجام گیرد تولید محصول از این میزان تا حدی بیشتر خواهد شد و در سالنی به ابعاد 5/9 و عرض 5/6 متر تعداد 180 جعبه جایگزین می گردد که محصول آن در یک فصل برداشت به حدود یک تن می رسد.
چنانچه محل پرورش قارچ محدود و کوچک باشد میزان احتیاج به کود و محلیکه باید آنرا تخمیر نمود، متناسب می باشد. لذا ترجیح داده می شود یک محوطه بتونی به ابعاد 5/1 متر ساخته و در مجاور آن محلی برای خروج آب مازاد کود در نظر بگیرند که فاضل آب را بتوان داخل سطل یا یک مخزن بتونی کوچک به ابعاد 40 سانتی متر وارد نمود. کف مخزن اصلی را به ضخامت 15 سانتی متر کاه ریخته و روی سطح کاه یک جعبه ای به ابعاد یک متر از جنس تور سیمی ضخیم که شبکه سوراخهای آن 5/0 سانتی متر  باشد بطوری قرار می دهند که از هر طرف با دیواره مخزن بتونی 25 سانتی متر فاصله داشته باشد و اطراف این توری را از کاه پر نموده و داخل توری را از پهن اسبی مخلوط با کاه پر نموده و پهن را خوب متراکم نموده  و سطح کود را نیز بطور کنبد مانند توده نموده تا آب باران به داخل توده کود نفوذ ننماید.
پس از 3 تا 4 روز به علت فعالیت باکتریهای تخمیر، درجه حرارت محیط توده به 70 درجه می رسد و مقداری از حجم توده کم می شود و در این موقع تمام توده کودی را که در مخزن قرار دارد برای هوادهی به محوطه مجاور توده برمی گردانند و در موقع برگرداندن کود بایستی سعی کرد حتی الامکان به تمام ذرات کود، هوا برسد تا اکسیژن مورد نیاز باکتریهای مخمر تامین گردد و پس از چند ساعت این توده را مجددا به داخل مخزن بذری ریخته و سطح آنرا با کاه بحد کافی انباشته تا سطح کود گنبدی شکل بشود. چنانچه در مخزن کوچک مجاور محل تخمیر فاضل آب جمع شده بوسیله سطل آنرا روی سطح کود می پاشند تا رطوبت توده تامین گردد مدت عملیات بین 15 - 10 روز به طول می انجامد و در این مدت 3 - 4 مرتبه بایستی کود برگردان بشود. و در خاتمه دوره سوم یا چهارم کود به رنگ قهوه ای تیره در آمده و ذرات آن ترد و شکننده شده و بوی مطبوعی از آن به مشام می رسد و چنانچه این شرایط در کود مشاهده نشود دلیل بر آن است که عملیات تخمیر به خوبی انجام نگرفته و در نحوه کار اشکالی وجود داشته است.

نحوه اسکلت بندی:
اسکلت بندی طبقات از نبشی 10 -12 که با ضد زنگ رنگ شده باشد و یا از الوار چهار چوب 10 سانتی متری ساخته می شود و بین ستونها چهار چوبی 5 سانتی متری پیش بینی می گردد. فاصله ستونهای عمودی از یکدیگر 5/1 متر و این فاصله در دو طرف بستر، بایستی حفظ گردد.
تهیه بستر برای پرورش قارچ:
بهترین ماده برای پرورش قارچ، پهن اسبی و کاه می باشد. برای تهیه کود جهت پرورش قارچ مقداری پهن اسبی و کاه را مخلوط نموده و در ابعاد مناسبی در حدود 3 متری آنرا انبار نموده و آنها را روی هم بخوبی بکوبید.(لگد کنید) تا متراکم شود بطوریکه از نفوذ باران به داخل آن جلوگیری گردد. پس از مدتی کوتاه عملیات تخمیر داخل توده کود شروع می شود و درجه حرارت محیط کود بالا می رود. همچنین می توان قبل از توده کردن کود مقداری آهک در حدود یک پنجم حجم پهن به آن اضافه و کاملا مخلوط کنید. سپس آنرا توده نمود این عمل باعث می گردد که عمل تخمیر به تعویق بیافتد و در عین حال آمونیاک تولید شده را جذب و علاوه بر آن مقداری از رطوبت اضافی کود را جذب نماید. بعد از سه روز مجددا این توده را برگ و هوا داده و آنرا مانند دفعه اول، انباشته و روی آنرا بکوبید. سطح آنرا شیب دهید تا آب باران به داخل آن نفوذ نکند و این عمل به فاصله 4 - 2 روز، چهار تا شش مرتبه باید تکرار گردد. لازم به یادآوریست که چنانچه در مرحله اول به کود، آهک داده شده فاصله برگردان کود چهار روزه و در صورتیکه آهک داده نشده باشد فاصله برگردان کود دو روز می باشد.
باید توجه داشت که بایستی دقت و مراقبت در نگهداری میزان رطوبت و حرارت داخل توده به عمل آید. زیرا هر اندازه مقدار رطوبت پهن زیاد باشد، محیط داخل کود، اسیدی شده و کود غیر قابل استفاده می گردد. بخصوص در موقع برگردان کردن کود، چنانچه مشاهده شود که کود بسیار خشک است، بایستی مقدار کمی غبار آب روی آن پاشید، از علائم مشخصه میزان رطوبت کود، آزمایش آنست، چنانچه مقداری کود را در دست بفشارید، نبایستی قطرات آب، از لای انگشتان(در هنگام فشار دادن) بچکد و فقط کافی است در اثر فشار به کود، کف دست، تر بشود. پس از آماده شدن بایستی اطاق پرورش را مجهز نمود.

طرز کاشت قارچ در اطاق پرورش:
پس از آماده شدن کود آنرا به داخل سالن انتقال داده و روی سطح هر ردیف به ضخامت 15 سانتی متر کود را گسترده و سطح آنرا کاملا مسطح می نمایند و این عمل را بایستی خیلی به سرعت و بدون آنکه کود حرارت خود را از دست بدهد انجام داد. پس از تکمیل و انجام کار کلیه درها و منافذ را بسته و مدت چهار روز کود را بحالت خود واگذار کنید تا درجه حرارت کود و محیط اطاق بالا برود و حدود 54 تا 60 درجه برسد و این حرارت به مدت 30 -48 ساعت ثابت باقی بماند، بعد از آن درجه حرارت کود پائین آمده و به 54 درجه می رسد. این عمل را عرق کردن محیط کشت می نامند در حقیقت در این حرارت قسمت اعظم از محیط در اثر حرارت زیاد ضد عفونی شده و لارو حشرات و غیره از بین می روند.
از این تاریخ به بعد تا مدت 5 روز درجه حرارت محیط بستر 10 - 12 درجه پائین می آید تا آنکه درجه حرارت به 23 الی 24 درجه می رسد. این درجه حرارت برای کاشت قارچ مناسب خواهد بود.

اسپر آماده کاشت:
اسپر قارچ را نمی توان مستقیما کاشت زیرا امکان دارد همراه با اسپر قارچ تعداد زیادی قارچهای سمی و غیر مفید وجود داشته باشد. بنابراین بایستی از اسپر آماده کاشت بنام اسپون که در محیط کاملا استریل، محفوظ و سلکته شده رشد کرده و به حالت خواب در آورده اند استفاده نمود.
طرز عمل و تهیه آن بدین ترتیب است که اسپر قارچ خالص شده را در محیط کاملا استریل آزمایشگاه قبلا پرورش داده، بطوریکه میسلیوم قارچ رشد خود را شروع نماید. سپس آنرا در حالت عقیم برده و مانع رشد بیشتر آن می شوند و در محیط کاملا استریل و محفوظ بنام اسپون قارچ به فروش می رسانند.

طرز کاشت اسپون:
یک قطعه اسپون را که در محیط بسته و کاملا استریل محفوظ است باز کرده و به دوازده قطعه کوچک تقسیم نموده و قبلا سطح خاک بستر را به فاصله 25 سانتی متر، قطعه چوبهای در خاک بستر فرو برده و علامت گذاری کنید. در محل هر سوراخ قسمتی از خاک را تا عمق 5 سانتی متر با وسیله ای خارج کرده و با دست چپ یک قطعه اسپون بجای آن گذاشته و روی آنرا بپوشانید بطوریکه عمق کاشت 3-5 سانتی متر از سطح خاک باشد و به همین ترتیب پیش بروید تا کلیه بستر کاشت شود.
 
 پوشاندن سطح بستر:
 ده تا چهارده روز بعد از تاریخ کاشت اسپون، بایستی سطح کشت را به وسیله یک لایه دو سانتی متری خاک استریل شده پوک و منفذدار پوشانده و کاملا آنرا مسطح و یکنواخت نمود. در این موقع درجه حرارت بستر بایستی 5/15 درجه باشد. باید توجه داشت که در موقع روکش کردن بستر، اسپون ها باید رشد خود را شروع کرده باشند و میسلیوم قارچ در اطراف محلی که اسپون کاشته شده رشد نموده و گسترش پیدا نموده باشند. در این موقع بوی مطبوع قارچ در محوطه و در محل بستر به مشام می رسد و در این موقع باید کاملا دقت شود تا به هیچ وجه، بستر کشت تکان نخورد و جابجا نشود و مخصوصا اگر تخته کف و طبقات شکم داده و یا قدرت نگهداری بستر خاک را نداشته باشد میسلیوم قارچ ها پاره شده و تمام محصول از بین می رود.
 پس از پوشش نمودن سطح بستر، میسلیوم رشد سریع خود را شروع کرد و برای تسریع در رشد میسلیوم، درجه حرارت محیط بایستی بین 5/16 - 14 درجه باشد. در صورتیکه درجه حرارت محیط کشت خیلی بالا باشد، بکار بردن آهک در مخلوط خاک پوشش بستر صلاح نمی باشد.
 
 شرایط برای پرورش و رشد قارچ:
 
 تهویه:
 تهویه در محیط اتاق کشت باید بطور یکنواخت انجام شود و نبایستی روی سطح کشت را بیش از حد نیاز هوا داد و تهویه در کلیه نقاط اطاق بطور یکنواخت باشد.
 درجه حرارت:
 چنانچه درجه حرارت بستر کشت به کمتر از 14 درجه برسد و درجه حرارت محیط اطاق به حدود 5/7 درجه برسد بایستی اطراف بستر را با پارچه ضخیم پوشاند تا مانع تبادل حرارت به محیط شود. برای سرعت رشد قارچ می توان درجه حرارت محیط را به 5/14 درجه رساند و میزان تهویه را بالا برد ولی باید دقت شود که جهت حرکت هوا به طرف سطح قارچ نباشد.
 رطوبت هوا و آبیاری:
 در موقع تشکیل قارچ، محیط اطاق احتیاج به رطوبت دارد. بطور متوسط بهترین درجه رطوبت برای کشت بین 70 - 80 درصد می باشد. چنانچه درجه رطوبت هوا از این مقدار کمتر شود سطح کلاهک ها ترک برداشته یا سطح کلاهک قارچ لک دار می شود علاوه بر این سطح بستر خشک شده و احتیاج به آبیاری بیشتری دارد. برای تقلیل میزان رطوبت هوا لازم است در نقاط مختلف اطاق، رطوبت سنج های کار گذاشته شود و بطور مرتب مورد بازدید قرار گیرد. در صورتی به علت خشک شدن خاک سطح بستر، احتیاج به آبیاری است. بایستی به وسیله غبار پاش روی سطح خاک آنهم بحدی که آب در سطح بستر جریان پیدا نکند و یا در یک جا جمع نشود آبپاشی کنید. آبیاری را با آب خالص و با درجه حرارت 32 درجه و بسیار با احتیاط انجام دهید.
 درجه حرارت محیط:
 چند هفته پس از روکش کردن سطح بستر، میسیلیوم های قارچ تمام سطح بستر را پر نموده و بطور متوسط 7-8 هفته پس از کاشت اسپون، قارچ های کوچک سر سنجاقی در تمام سطح کشت ظاهر می شوند. در این موقع درجه حرارت بستر بایستی بین 10 -14 درجه باشد ولی هر اندازه قارچها رشد بیشتری پیدا نمایند می توان درجه حرارت را از 14 به 5/16 رساند و میزان تهویه را نیز بالا برد ولی باید دقت کرد که جهت حرکت هوا، به طرف سطح قارچ نباشد.
 تقویت خاک بستر:
پس از آنکه قارچها بزرگ شده و نزدیک به برداشت شوند می توان روی سطح بستر کود مایع پاشید ولی باید دقت نمود که روی کلاهک قارچ پاشیده نشود این عمل در بالا بردن میزان محصول بسیار موثر است.
 
 برداشت محصول:
 به محض آنکه رشد قارچ بحد کافی رسید و تاج آن شکل کامل خود را پیدا نمود بایستی قارچهای رسیده را جمع آوری نمود و بطور مرتب در طول بستر کشت، بررسی کرد و قارچهای رسیده را جمع آوری کرد. قارچهایی که ترک برداشته و چتر آن باز شده باشد ارزش بازاریابی ندارند. علاوه بر این وزن آن کم می شود و همچنین قارچهایی که زودتر از موقع چیده شوند وزن آنها سبک بوده و از قارچهای درجه دو محسوب شده و ارزش غذایی کمتری دارد.
 در موقع جمع آوری نباید از سبدهای بزرگ برای این منظور استفاده نمود. زیرا فشار قارچهای روی سبد موجب می گردد که قارچهای زیرین خراش برداشته و سیاه شوند برای جمع آوری قارچ، کافی است کلاهک را در دست گرفته و یک پیچ به آن داده تا پایه آن از زمین جدا شود و بلافاصله ساقه کثیف و آلوده را با چاقوی تیز قطع کرد. و قارچ تمیز را داخل سبد گذاشته و حتی المقدور جمع آوری با دستکش انجام گیرد. بهره برداری هر 15 روز یکبار انجام می گیرد و این برنامه مدت دو تا سه ماه به طول می انجامد.
 بسته بندی:
 قارچهای چیده شده را به اطاق سرد و خنک انتقال داده و در اسرع وقت نسبت به درجه بندی آن اقدام نموده و قارچهای لک دار و ناقص و کج و ناجور را جدا کرده و برای مصارف تهیه پودر در قارچ و کچ آپ فرستاده و قارچ های سالم را در بسته های درجه یک و درجه دو به بازار عرضه کنید.

قارچ‌ چیست‌

به‌ همان‌ اندازه‌ که‌ محبوبیت‌ قارچ‌ در رژیم‌ غذایی‌ آمریکایی‌ افزایش‌ می‌یابد، علاقه‌مند ی برای ‌تخصص‌ یافتن‌ در امور مربوط‌ به‌ قارچ‌، تبدیل‌ به‌ یک‌ سرگرمی‌ و نیز تجارتی‌ کوچک‌ می‌شود.امروزه‌ بسیاری‌ از فروشگاههای‌ انواع‌ گوناگون‌ از قارچ‌ها را عرضه‌ می‌دارند و روش‌های‌ مورداستفاده‌ برای‌ تولید محصولات‌ مربوط‌ به‌ چند نوع‌ قارچ‌ معمول‌ دیگر، آنچه‌ در پی‌ می‌آید. شرح‌مختصری‌ است‌ از مواد و روش‌های‌ مورد استفاده‌ برای‌ تولید محصولات‌ مربوط‌ به‌ چند قارچ‌خوراکی‌ کشت‌ شونده‌ی‌ معروف‌. قارچ‌ چیست‌؟