انواع ورمی کمپوست

انواع ورمی کمپوست 

• ورمی کمپوست گاوی یا گوسفندی
• ورمی کمپوست زباله شهری
• ورمی کمپوست خاک برگ
• ورمی کمپوست خانگی
• ورمی کمپوست ضایغات سیب زمینی
• ورمی کمپوست ضایعات برنج
• ورمی کمپوست ضایعات واحدهای تولیدی  کوچک (قارچ صدفی – گلاب گیری – گل زعفران)

برای مطالعه  ویژگی های هریک از ورمی کمپوست ها به ادامه مطلب مراجعه فرمایید  

ورمی کمپوست گاوی یا گوسفندی:

ورمی کمپوست گاوی از کودهای حیوانی به دست می آید و در چند مرحله تولید می گردد. به دین صورت که کودهای تازه انباشته شده در کف اسطبل را در فضایی آزاد تلمبار می کنند و پس از گذشت ۴۰-۵۰ روز با زیر و رو کردن و مرطوب و نرم نمودن به صورت نیمه پوسیده در می آورند سپس آنها را در کرتی به ابعاد (۱*۵*۰٫۵) متر تا ارتفاع ۴۰ سانتی متری پر می نمایند. ( از ۲٫۵ متر مکعب حجم کرت ۲ متر مکعب آن را کود حیوانی گاوی یا گاوی و گوسفندی و یا گوسفندی با درصد آهک به صورت محلول ۵ در هزار جایگزین می کنیم) سپس به ازای هر متر مربع سطح کرت تعداد ۵۰۰ عدد کرم خاکی به وزن متوسط ۰٫۵ گرم در لایه ۱۵ سانتی متری بستر اضافه می کنیم و روی آن را با کود می پوشانیم. با توجه به اینکه دشمنان متعددی در کمین و شکار کرم ها هستند، سطح کرت را به وسیله گونی کنفی یا شاخ و برگ مناسب پوشش می دهیم و به مدت ۶۰-۷۰ روز با تامین رطوبت ۸۵%-۷۵% و آبیاری هر روزه در تابستان و یک هفته ای در فصول معتدل سال محصول آماده بهره برداری می باشد. جهت برداشت کود ورمی کمپوست و کرم خاکی یکی دو آبیاری انتهایی را قطع می نماییم و پس از کاهش رطوبت از الک ۳ میلی متری و یا به وسیله دستگاه مخصوص که استوانه ای با غربالهایی با درجه های مختلف می باشد عبور می دهیم و کرمها را به همراه کود ورمی کمپوست به دست آمده با رطوبت مجاز و بسته بندی استاندارد و بر چسب شناسایی و روش مصرف به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می نماییم.

-ورمی کمپوست زباله شهرداری:

کمپوست زباله شهرداری که به وسیله زباله های شهرداری تبدیل و تولید می گردد، مشابه کود گاوی بوده و فقط از نظر محتوی بستر متفاوت است. کود گاوی با توجه به غنی بودن از نظر عناصر ماکرو بافت کودی، بستر فشرده ای نسبت به کمپوست زباله شهرداری تشکیل می دهد و تکثیر و تولید نوزادان فوق العاده زیاد بوده و رشد و بلوغ کرمها به تدریج صورت می گیرد و مهاجرت آنها به بستر جدید نیز به آرامی انجام می شود. در صورتی که در بستر کمپوست زباله شهرداری درست برعکس آنمی باشد و افزایش جمعیت تدریجی، رشد بالینی کرمها سریع، مهاجرت و تولید کود نیز سریع جواب می دهد.

-ورمی کمپوست خاک برگ:

خاک برگ یکی از بسترهای مواد آلی است که از شاخ و برگ درختان غیر مثمر که بیشتر در معرض آفتاب خشکیده اند بدست می آید. این کود از نظر درصد مواد غذایی فقیر و محیط آن تقریبا می باشد. این بستر با توجه به درصد بالای مواد لیگنین دار، دوره تغذیه کرمها را کوتاه نموده( دوره تغذیه برابر با زمان بلعیدن غذا تا هنگام دفع آن می باشد) و در نتیجه کود تولیدی نیز خیلی سریعتر به دست می آید. میزان افزایش جمعیت و رشد بالینی کرمها خیلی کم و کود تولیدی نیز کاملا سبک و مناسب خاکهای کاملا سنگین رسی تا رسی شنی است. در صورتی که با کود گاوی به نسبت برابر مخلوط گردد در اصلاح بافت خاک و تامین مواد غذایی مناسب است.

در تهیه شاخ و برگ درختان باید حتی الامکان سعی نمود که برگ های خشکیده کاج در آنها وجود نداشته باشد چون کرمها از آنها گریزانند. وجود شاخه های باریک در بستر به تهویه آن کمک می نماید.

آبیاری بستر باید به میزان کم و به فاصله زمانی کوتاه صورت بگیرد.

-ورمی کمپوست خانگی:

تولید ورمی کمپوست خانگی معمولا به دو طریق انجام میگیرد:

۱- در فضای باز مثل باغچه منزل

۲- در محفظه هائی مثل سطل آشپزخانه

۱- پرورش کرم در باغچه منزل:

در روش اول گودالی به مساحت تقریبی یک متر مربع و به عمق ۳۰-۴۰ سانتی متر در باغچه حیاط حفر می نماییم و پس از پوشش روی آن را با پارچه نخی یا گونی کنفی ، روی آن مقدار ۸-۱۰ کیلو گرم کود گاوی نیمه پوسیده می ریزیم و به وسیله کاغذهای شیار شده نواری شکل مچاله شده، یک لایه جهت تهویه ایجاد و با مرطوب کردن و فشردگی لازم روی آنها، پس مانده آشپزخانه که می تواند پودر استخوان ، حبوبات و غلات پخته شده وله شده و یا پوست تخم مرغ خرد شده باشد به میزان سه برابر وزن کرمها اضافه می نمائیم.

سپس روی آنها یک لایه کاغذ اضافه، روی کاغذها یک لایه کود ورمی کمپوست به همراه ۵۰۰ عدد کرم خاکی اضافه و روی آن را یک لایه پوست میوه شامل پوست نازک و خرد شده سیب درختی و به میزان کم پوست موز ریز، ریز شده اضافه می نماییم. از پوست مرکبات خیلی کم استفاده گردد زیرا کرمها از آنها گریزانند. مجددا با اضافه نمودن لایه ای از کاغذ های باطله یک لایه نازک خاک باغچه نیز روی آن اضافه و سطح آن را با ایجاد پوشش مناسب از گزند نور خورشید-سرما-پرندگان و طیور خانگی محافظت می نمائیم. پس از سه ماه آبیاری مداوم و تامین حرارت محصول آماده برداشت می گردد.

۲- استفاده از سطل آشپزخانه:

در روش سطل آشپزخانه به جای پارچه نخی از سطل مخصوص و خاک اره درشت و ریز استفاده می گردد. برای این کار سطل مخصوص را با ایجاد سوراخی در کف آن برای خروج زه آبهای اضافی و همچنین چند سوراخ دریچه بالایی جهت تهویه ایجاد می نماییم و یک لایه خاک اره به عمق ۵ سانتی متر در آن می ریزیم سپس به ارتفاع ۳ سانتی متری خاک اره ریز ، روی آن را یک لایه کود گاوی نیمه پوسیده مناسب و مجددا یک لایه کاغذ و یک لایه غذای پس مانده آشپزخانه و روی آنها کاغذ ریخته و روی کاغذها یک لایه کود ورمی کمپوست به همراه ۱۰۰-۲۰۰ عدد کرم خاکی اضافه می نمائیم.مجددا روی آنها را یک لایه کاغذ و یک لایه پوست میوه خرد شده (پوست مرکبات از آنها جدا شده باشد) ریخته وبا قرار دادن یک لایه کاغذ، یک لایه خاک رس نیز روی آن می ریزیم و در این مدت با آبیاری مناسب و ایجاد حرارت مورد نیاز حداقل ۲٫۵-۳ ماه محصول آماده برداشت می باشد. برای جداسازی محصول کود و کرم با استفاده از الک ۳ میلی متری و کاهش رطوبت کود ورمی کمپوست مقوی به همراه کرم خاکی مورد انتظار قابل برداشت می باشد.

-ورمی کمپوست ضایعات سیب زمینی:

ضایعات سیب زمینی از جمله مواد آلی هستند که شرایط مناسبی برای رشد کرمهای خاکی دارند.این ضایعات هنگامی که با مقداری معین از مایع پس مانده های خط تولید کارخانه مخلوط گردند، شرایط رطوبتی مورد نیاز را فراهم می نماید و می توان بستری مناسب جهت رشد ماکروفون خاک مهیا نمود.

ضایعات مذکور شامل پوست سیب زمینی، باقی مانده غده های معدوم شده و مایع حاصل از زه آب خط تولید می باشد.در صورتی که به مواد آلی مذکور دسترسی نداشته باشیم با کاهش ارتفاع محیط و تنظیم حرارت محیط مناسبی برای رشد کرم ها مهیا می کنیم.

-ورمی کمپوست ضایعات برنج (پوسته شلتوک، پوشال برنج، سبوس برنج):

ضایعات برنج از آنجائی که از نظر ویتامین ها به خصوص ویتامین (بی) غنی می باشد، کود ورمی کمپوست تولید شده از آن نیز از ویتامین غنی است (از این کود جهت تقویت گیاهان زینتی استفاده می گردد). درصد خشبی بودن ضایعات برنج بالا می باشد لذا به تدریج پوسیده می گردند، در این گونه موارد، ضایعات مذکور را بیشتر به عنوان عامل هوادهی به صورت مخلوط با بسترهای دیگر استفاده می کنند (البته درصد مخلوط نباید بیشتر از ۵۰% باشد). از پوسته شلتوک می توان به جای خاک اره در سطل آشپزخانه استفاده کرد. ضایعات پوشال برنج در صورتیکه با ۶۰% کود گاوی نیمه پوسیده مخلوط گردد بستر مناسبی جهت پرورش کرمهای خاکی به خصوص در فضاهای بسته می باشد. از سبوس برنج نیز می توان در مخلوط با بسترهای دیگر استفاده نمود. از این ضایعات در مخلوط با خاک اره در سطل آشپزخانه نیز می توان استفاده کرد.

-ورمی کمپوست ضایعات واحدهای کوچک تولیدی (قارچ صدفی – گلاب گیری – گل زعفران)

با توجه به اینکه قبل از تهیه قالب ها و بسته های پلاستیکی تولید قارچ، محتوای آنها را از طریق آب جوش ضد عفونی می کنند، لذا کود به دست آمده از این ضایعات نیز ضد عفونی است و بهترین کود جهت گلخانه های حساس و ایزوله تولید نشاء گل های زینتی گران قیمت می باشد. درصد مواد غذایی مذکور با توجه به وجود اسپان های باقی مانده تولید قارچ و همچنین پوشال های کاملا پوسیده بالا محیط مناسب پرورش تولید کرم است.

یکی از مزایای مهم این روش تولید کود، شرایط محیطی کاملا مساعد کارگاه ها است که عینا جوابگوی نیازهای محیط زنده و رشدی کرمهای کودی می باشد. رطوبت ۷۵%-۸۵%، حرارت ۲۰-۳۰ درجه سانتی گراد، نور کم و غیر مستقیم و تهویه مناسب از عوامل مساعد رشد کرم خاکی می باشد، که اگر طی مدت ۴۵-۵۰ روز ادامه یابد قادر است شرایط ایده آل رشد و تکثیر و افزایش جمعیت سریع کرمها و تولید کود ورمی کمپوست درجه یک را نوید دهد. این مدت زمان را می توان با مدت زمان استراحت کارگاه تنظیم و از باقی مانده و دور ریز محصولات جانبی کارگاه، موادی با ارزش و با کیفیت عالی به بازار عرضه نمود. ضایعات کارگاه های تولیدی گلاب گیری و تولید زعفران نیز می توانند بسترهای مناسبی جهت تولید و پرورش کرم خاکی باشند که می توان با بسترهای دیگر مخلوط نموده و مورد استفاده قرار داد.

-چای کمپوست (کود آلی در محلول پاشی گیاهان) :

فرآورده ای دیگر از کود ورمی کمپوست چای کمپوست است که در مواقع مورد نیاز در محصولات مختلف به صورت محلول پاشی استفاده می گردد. برای این کار مقدار ۵۰ لیتر آب را در ظرفی که در حال گردش است می ریزیم و تعداد ۵ کیسه ۱۰۰ گرمی کود ورمی کمپوست را به مدت ۲۱ روز در آن آویزان می نمائیم. محلول به دست آمده چای کمپوست است که به صورت محلول مایع رقیق شده به وسیله تانکرهای مخصوص حمل و با استفاده از دستگاههای محلول پاشی روی گیاهان پاشیده می شود. از شیره خارج شده از بستر های در حال فعالیت کرم های خاکی می توانیم به صورت محلول در آب در تغذیه گیاهان و گل های زینتی نیز استفاده کنیم.

طرح توجیهی تولید کارگاه ورمی کمپوست

مطالب مرتبط:

مقدار و نحوه مصرف ورمی کمپوست

انواع ورمی کمپوست

دو ماده بسیار خطرناک برای بسترهای ورمی کمپوست و کرم ایزنیا فتید

برخی از موارد استفاده ورمی کمپوست

به چه دلیل کنترل EC در تولید کود ورمی کمپوست اهمیّت دارد ؟

مقدار کرم ایزنیا فتیدا برای تولید ورمی کمپوست

تاثیر ورمی کمپوست روی خاک