فات مهم یونجه

سرخرطومی برگ یونجه Hypera postica

(Col.: Curculionidae)

از آفات مهم یونجه می باشد که اگر با آن مبارزه قاطع نشود چین اول یونجه را به کلی نابود می کند. خسارت این آفت به علت تغذیه لاروهای آن از برگ و جوانه های انتهائی یونجه است. حشرات کامل نیز از برگ و ساقه یونجه تغذیه می کنند. ولی خسارت عمده توسط لاروهای سن 3 و 4 می باشد و مزارع شدیداً آلوده از دور به نظر سفید می رسد.

زیست شناسی:

سرخرطومی برگ یونجه در نواحی سردسیر و کوهستانی زمستان را به صورت حشره کامل در داخل بقایای یونجه در خاک و سایر پناهگاهها می گذرانند (در نواحی دشت زمستان گذرانی به صورت تخم در ساقة‌ یونجه می باشد). در بهار وقتی که متوسط درجه حرارت روزانه به 17 درجه سانتی گراد رسید از پناهگاههای خود خارج، جفت گیری و تخم ریزی صورت می گیرد. تخمگذاری بدین صورت است که حشره کامل ساقه های جوان را انتخاب،‌ ابتدا بوسیله خرطوم سوراخی در بافت ساقه ایجاد و سپس تخمگذاری می کند. تعداد تخمها در هر ساقه از 3 تا 60 عدد متغیرمی باشد. پس از تخمگذاری حشره ماده مدخل سوراخ را با ماده قهوه ای رنگی می پوشاند و بهمین دلیل تخمگذاری سر خرطومی یونجه در روی ساقه ها اغلب به آسانی قابل تشخیص است. طول دوران جنینی بست به شرایط مختلف 15-5 روز طول می کشد و لاروهای سن اول بوسیلة سرپوشی که در قسمت بالای تخم قرار دارد خارج می گردد. لاروهای سن اول ابتدا از جوانه ها و برگهای لطیف یونجه تغذیه کرده و در سنین بعدی از سایر برگها تغذیه و برگها را مشبک و سوراخ سوراخ می کند. در حمله های شدید برگها خشکیده و گاهی به علت فقدان کلروفیل مزرعه از دور سفید رنگ به نظر می رسد. فعالیت لاروها بیشتر در ساعات خنک روز صورت می گیرد. طول دوران لاروی حدود 35-30 روز و دارای 4 سن لاروی است. لارو پس از رشد کامل در روی برگ و یا در بین چند برگ یونجه پیله تنیده و به شفیره تبدیل می شود. طول دوران شفیرگی 12-3 روز می باشد. پس از دوران شفیرگی حشره کامل ظاهر و چند روزی در داخل پیله مانده و سپس پیله را سوراخ کرده و از آن خارج می شود. این حشره ممکن است تا 3 نسل در سال داشته باشد.

کنترل:

دشمنان طبیعی (Hym.: Ichneumonidae) Bathyplectes anurus

پارازیتوئید لارو(hym.: Ichneumonidae)Bathyplextes Curculionis

یکی از راههای مبارزه با این آفت جلو انداختن تاریخ برداشت در چین اول است چون بیشتر خسارت متوجه چین اول یونجه می باشد.

در مناطقی که حشره زمستان را به صورت تخم سپری می کند چرای پائیزه و یا سوزانیدن سطحی مزرعه یا شعله افکن به شدت از تراکم آفت می کاهد.

کنترل شیمیایی:

1. اتریمفوس(اکامت) EC50% و 1لیتر در هکتار

2. فوزالن(زولون) EC35% و 2.5 لیتر در هکتار

3. مالاتیون EC57% و 3لیتر در هکتار؛ وقتی مصرف به صورت« تر» است استفاده شود.

4. فن والریت EC20% و 1لیتر در هکتار.

------------------------------------------------------------------------------------------

سر خرطومی ریشه یونجه Sitona Spp.

(Col.: Curculionidae)

در اغلب مناطق ایران وجود دارند. تا کنون 14 گونه از این جنس از مزارع یونجه، شبدر و حبوبات استان فارس جمع آوری شده است. به انواع گیاهان خانواده گلومینوز حمله می کنند. لاروها از روی یا درون ریشه و همچنین از گره ازت دار تغذیه می کنند و حشرات کامل از قسمتهای سبز هوائی گیاه تغذیه می نمایند. مهمترین گونه های این جنس عبارتند از:

Sitona humeralis

طول حشرات کامل 5-5/3 میلی متر، چشمها تخت و مژه دار، فرو رفتگی سطح پیشانی و خرطوم از پشت سر به شکل حرف V دیده می شود، جوانب پیش گره کمانی شکل، سطح پیش گره دارای 3 نوار طولی روشن، بالپوشها کشیده و غیر موازی، میزبانهای آنها یونجه زراعی، یونجه باغی، شبدرهای وحشی می باشند.

Sitona macularius

طول حشرات کامل 5/4-3 میلی متر، چشمها برجسته، مژه های چشمی نامشخص، سطح پیشانی فرو رفته، پیش گرده استوانه ای شکل و منقوط (Punctured)، گیاهان میزبان آن نخود، یونجه زراعی و شبدرهای وحشی می باشند.

Sitona bicolor

چشم تخت و مژه دار، عرض سر در محل چشمها کمتر از عرض لبه جلوئی پرونوتوم، دارای موهای ایستاده یا نیمه ایستاده روی بالپوشها، میزبانهای آنها یونجه زراعی، نخود و شبدرهای وحشی می باشند.

S. humeralis گونة معمول این جنس است. زمستان را در حالات مختلف لاروی و یا حشره کامل به سر می برد. محل زمستان گذرانی به صورت لارو باشد در اواخر اسفند تا اوایل فروردین ماه لارو به شفیره تبدیل شده سپس حشرات کامل ظاهر می گردند. حشرات کامل پس از کمی تغذیه جفت گیری و تخمگذاری می کنند. محل تخمگذاری روی ساقه، طوقه و یا داخل خاک می باشد. تعداد تخم معمولاً زیاد حدود 300 عدد می باشد. دوران جنینی 20-15 روز، تخمها بیضی، زرد لیموئی می باشند. لاروها پس از خروج از تخم وارد خاک شده و از ریشه و گره های ازت دار تغذیه می کنند و پس از گذشت 70-60 روز در داخل کپسول گلی به شفیره تبدیل می شوند. طول دوران شفیرگی 3-2 هفته و سپس حشرات کامل ظاهر می شوند. حشرات کامل پس از تغذیه جفت گیری، تخمگذری نموده و لاروهای سنین مختلف از شهریور تا فروردین ماه در خاک بسر می برند. بنابراین دو نسل در سال دارد.

کنترل:

لاروهای این سرخرطومی ها به ریشه یونجه های سه تا چهار ساله حداکثر خسارت را وارد می آورند.

برگرداندن مزارع یونجه آلوده در پائیز و از بین رفتن و نابودی لاروهای این حشره در اثر سرما یکی از راههای مناسب مبارزه با این آفت است.

----------------------------------------------------------------------------------------------

شته های یونجه

شته های یونجه شامل شته خالدار Therioaphis maculata و Acyrhosiphon pisum و Aphis fabae میشود. در بیشتر مناطق کشت یونجه دیده میشوند. وکنترل شیمیایی فقط برای شته خالدار توصیه میشود.

1. مالاتیون EC57%

2. پریمیکارپ