سبز نیوز
مطالب کاربردی گیاهان زینتی.گیاهان دارویی.کشت قارچ.کشت گلخانه ای.تراریوم و بونسای
سبز نیوز
مطالب کاربردی گیاهان زینتی.گیاهان دارویی.کشت قارچ.کشت گلخانه ای.تراریوم و بونسایقارچ صدفی
سه عامل مهم در کشت قارچ: اسپان، بستر، محیط
در
این مطلب به شرایط محیطی و بستر مناسب خواهیم پرداخت و مختصری نیز در مورد
اسپان و تهیه آن بحث خواهیم کرد و در درس بعد به طور کامل راجع به تهیه
اسپان خواهیم پرداخت.
اسپان:
شکلهای مختلف اسپان: دانه ای، مایع، قرص، پودر، آگار
آگار،
ماده ای ژلاتینی است که از گونه های مختلف Rodophyceae یا جلبکهای قرمز
استخراج می شود. البته از دیگر گونه های جلبک قرمز نیز می توان بهترین آگار
را تهیه کرد. برای تولید آگار از جلبکها (سخت و نرم) آنها را به آرامی
برای حدود 12 ساعت (مرحله اول) می جوشانند و بعد محلول حاصل را با پارچه
زبر و پارچه نرم فیلتر می کنند. جلبکها را دوباره برای مدت 10 ساعت می
جوشانند و مایع فیلتر شده آن را پس از رنگبری در ظروف مستطیلی شکل تا بستن
ژل نگه می دارند. مرحله بعد از تهیه ژل انجماد و خشک کردن آن است که حدود
یک هفته وقت نیاز دارد....
اسپان را می توان در خانه
تولید کرد. تولید اسپان یک فرایند تقسیم سلولی است. برای تولید اسپان به یک
محیط کشت احتیاج داریم. محیط های کشت مختلفی وجود دارد که در اینجا به چند
مورد اشاره می کنیم.
آگار ماده ای است که برای
تولید محیط واسطه با مواد غذایی ترکیب می شود. خیلی ها خواهند گفت که من از
آگار برای تولید اسپان قارچ استفاده می کنم که این جمله اشتباه است. برای
مثال آگار مالت عصاره مالت است که با آگار مخلوط شده است و آگار سیب
زمینی پودر سیب زمینی است که با آگار مخلوط شده است. فرمولهای زیادی برای
درست کردن آگار وجود دارد که در اینجا ما در مورد اساس صحبت خواهیم کرد و
به شما اجازه خواهیم داد تا با آزمایش دستورالعمل مطلوب خود را برای تولید
قارچ پیدا کنید.
انواع محیط کشت:
آگار سیب زمینی(PDA)، مالت آگار(MDA) و ...
محیط کشت آگار سیب زمینی:(PDA)
مواد لازم: 250 گرم سیب زمینی، گلوکز 20 گرم، آگار 15 گرم، آب مقطر 1 لیتر
روش تهیه اسپان با آگار سیب زمینی:
مرحله اول: 250 گرم سیب زمینی را شسته، آنها را به صورت مکعب های 2/1 Cm
ببرید. سپس آنها را در 1 لیتر آب مقطر به مدت 15 دقیقه بجوشانید. 15 گرم
آگار ببه این عصاره اضافه کنید و به مدت 10 تا 15 دقیقه بجوشانید. 20 گرم
گلوکز و 5 گرم عصاره مخمر به آم اضافه کرده، اجازه دهید که در آن حل شده و
محلول سرد شود. سپس 50 تا 60 میلی لیتر از آن را در یک بطری مسطح ریخته و
دهانه آن را با پنبه مسدود کنید و با پارچه یا نوار محکم ببندید. آنها را
در یک زودپز در فشار 15 - 18 Kg/Cm2 به مدت 30 دقیقه استریل کنید. بطری ها را کج کرده تا آگار جامد شود.
مرحله دوم:
یک قارچ تازه را به دو نیم تقسیم کرده، با استفاده از یک سوزن استریل قطعه
ای کوچک از بافت قارچ را جدا کرده، بافت را وارد بطری نموده و در آن را با
پنبه و پارچه می بندیم. لقاح در دمای 20-24 درجه سانتی گراد در نور کم به
مدت 2 تا 3 هفته انجام می شود.
مرحله سوم:
برای تولید بذر باید از یک نوع دانه استفاده کنید(سورگوم یا تخمه
آفتابگردان و ...). برای این کار دانه ها را شسته سپس آنها را به مدت یک
ساعت جوشانده و سپس سرد می کنیم. 1% دولومیت برای چسبیدن دانه ها به هم
اضافه می کنیم. سپس بطری را به میزان 4/3 پر کرده و درب آن را با پنبه و
پارچه می بندیم و به مدت 45 دقیقه استریل می کنیم. اکنون اسپان را اضافه
کرده و شیشه را در یک جای مناسب در دمای 24 درجه سانتی گراد نگهداری می
کنیم.روشهای دیگری نیز وجود دارد که در درس بعدی به طور کامل به آن می پردازیم.
بستر کشت:
بستر کشت مانند خاک برای رشد گیاهان ضروری است. ترکیب مواد موجود در بستر می تواند شرایط رشد قارچ را فراهم کند.
مواد غذایی برای کشت قارچ صدفی
|
|
مواد غذایی |
|
ماده که این مواد را دارا می باشد |
|
آلی |
منبع کربن |
سلولوز |
چوب، کاه، برگ و ... |
|
منبع نیتروژن |
پروتئین |
| |
|
مواد معدنی |
|
|
K, P ,Si, Fe, Mg و ... |
انواع بستر کشت:
کاه غلات و چوب ذرت، خاک اره چوب کاکائو، پوست تخمه آفتابگردان، علف، پوست پنبه دانه، تفاله نیشکر، خاک اره، پوست بادام زمینی
بستر کاه غلات و چوب ذرت:
قارچ صدفی توانایی به کارگیری سلولز همی سلولز و مقادیر کم یا زیاد لیگنین
را دارد. بستر قارچ صدفی به مقادیر بسیار پلی ساکارید (سلولز و همی سلولز)
و لیگنین برای رشد احتیاج دارد.
مواد مغذی برای
قارچ صدفی به دو دسته تقسیم می شوند: 1-مواد اصلی یا خام که پایه مواد
غذایی هستند مانند کاه گندم یا جو، خاک اره، یا چوب ذرت 2- مواد افزودنی که
منابع پروتئین و نیتروژن هستند.
مواد غذایی موجود در بسترهای مختلف:
|
مواد |
نیتروژن% |
همی سلولوز% |
سلولوز% |
لیگنین% | |
|
کل |
قابل جذب | ||||
|
کاه گندم |
0.36 |
0.07 |
30.0 |
41.0 |
15.0 |
|
کاه جو |
0.52 |
0.10 |
31.3 |
44.4 |
5.8 |
|
خاک اره |
0.57 |
0.04 |
15.4 |
16.7 |
26.0 |
|
چوب ذرت |
0.49 |
0.06 |
38.0 |
28.0 |
11.0 |
گرایش فیزیکی و شیمیایی بستر در هر مرحله:
|
مواد |
بعد از خیساندن با آب |
بعد از ضد عفونی کردن با گرما |
دوباره خیساندن |
|
نیتروژن |
0.80 |
0.72 |
0.79 |
|
همی سلولوز |
24.3 |
20.1 |
14.6 |
|
سلولوز |
33.1 |
33.5 |
22.8 |
|
لیگنین |
5.8 |
7.0 |
6.5 |
|
فسفر |
0.06 |
0.05 |
0.04 |
|
کلسیم |
6.64 |
7.40 |
8.95 |
|
پتاسیم |
0.46 |
0.49 |
0.27 |
|
PH |
6.6 |
7.5 |
4.8 |
|
آب |
73.8 |
72.4 |
71.3 |
PH بستر: (تنظیم با سنگ کچ)
PH مطلوب برای رشد میسلیوم 5/6 - 5 می باشد. اگر چه میسلیوم در PH بین 4 تا 5/7 می تواند زنده بماند اما رشد آن کمتر شده و در PH=4 رشد آن متوقف می شود و در PH بالاتر از میزان مناسب رشد میسلوم سریع شده اما ساختار آن غیر عادی رشد می کند.
PH مناسب برای مراحل اولیه و مرحله میوه دهی 5/5 - 5 می باشد اگر چه درPH 5/5 - 7/8 نیز ممکن است.PH بستر را می توانید با افزودن سنگ کچ یا لیموترش تعدیل نمایید.
محیط کشت:
عوامل محیطی شامل: دما، نسبت رطوبت، نور، دی اکسید کربن و اسیدیته بستر می باشد.
قارچ
صدفی در هر مرحله از رشد به عوامل محیطی متفاوتی احتیاج دارد. در دوره
نهفتگی باید میزان رطوبت را 65 تا 70 درصد، آب بستر 65 درصد و دما 20 تا 25
درجه باشد.
میزان دما فاکتور بسیار مهمی در
متابولیسم محصول می باشد. در این مرحله میزان تنفس افزایش یافته و منجر به
افزایش تولید دی اکسید کربن می گردد. غلظت دی اکسید کربن در حین رشد باید
کمتر از 800 PPM باشد. با وجود این میزان آن به نسبت کشت متفاوت است.
شکل گیری میوه احتیاج به میزان رطوبت 80 تا 95 درصد همچنین نور مورد نیاز آن 50 تا 500 Lux می باشد.
شرایط محیطی مختلف برای انواع قارچ:
|
نوع قارچ |
دما |
رطوبت |
CO2 ppm |
نور | |
|
قارچ طلایی صدفی |
P. citrinopileatus |
21-29 |
90-95 |
< 1,000 |
500-1,000 |
|
قارچ صدفی دریایی |
P. cystidiosus |
21-27 |
85-90 |
< 2,000 |
500-1,000 |
|
قارچ صدفی صورتی |
P. djamor |
20-30 |
85-90 |
500-1,500 |
750-1,500 |
|
شاه قارچ صدفی |
P. eryngii |
15-21 |
85-90 |
< 2,000 |
500-1,000 |
|
قارچ صدفی ترخون |
P. euosmus |
21-27 |
90-95 |
< 1,000 |
750-1,500 |
|
قارچ صدفی درختی |
P. ostreatus |
10-21 |
85-90 |
< 1,000 |
1,000-1,500 (2,000) |
|
قارچ صدفی پونیکس یا هندی |
P. pulmonarius |
18-24 |
85-90 |
400-800 |
1,000-1,500 (2,000) |
|
قارچ دکمه ای |
P. tuberregium |
30-35 |
85-90 |
< 2,000 |
|
شرایط رشد مطلوب برای انواع قارچ:
|
مراحل مختلف |
P. ostreatus |
P. florida |
P. sajor-caju |
P. eryngii |
P. cornucopiae |
P. cystidiosus |
|
رشد اسپان( ºC) |
25 |
25 |
25 |
25 |
25-30 |
25-35 |
|
مرحله شکل گیری( ºC) |
10-15 |
10-25 |
10-25 |
10-15 |
20-25 |
20-25 |
|
مرحله میوه دهی( ºC) |
10-17 |
15-25 |
18-25 |
13-18 |
20-30 |
25-30 |
|
غلظت Co2 بر حسب (ppm) |
< 1,000 |
< 800 |
400-800 |
< 2,000 |
< 1,000 |
< 1,000 |
|
فصل کشت |
پاییز |
بهار، تابستان |
بهار |
پاییز |
تابستان |
تابستان |
|
روش پرورش عملی |
کشت روی چوب، کیسه ای، قفسه ای، جعبه ای، کشت در بطری |
قفسه ای و جعبه ای |
قفسه ای و جعبه ای |
کیسه ای و کشت در بطری |
قفسه ای و جعبه ای |
کیسه ای و کشت در بطری |
دما: دما در طی روییدن اسپان تاثیرات گوناگونی دارد. در این شکلاز CO2: تاثیر میزان مختلف غلظت این گاز در قارچ در این شکل مشخص است.
