سبز نیوز

سبز نیوز

مطالب کاربردی گیاهان زینتی.گیاهان دارویی.کشت قارچ.کشت گلخانه ای.تراریوم و بونسای
سبز نیوز

سبز نیوز

مطالب کاربردی گیاهان زینتی.گیاهان دارویی.کشت قارچ.کشت گلخانه ای.تراریوم و بونسای

درخت خرما


درخت خرما یکی از مقدسترین و قدیمی ترین درختان میوه شناخته شده برای انسان است پیدایش درختان خرما در جهان از دوران دوم زمین شناسی آغاز شده اما زمان پی بردن انسان به ارزش غذایی خرما و کاشت درخت آن به شش هزار سال پیش از میلاد می رسد.

مبدإ اصلی این گیاه به درستی مشخص نیست. بعضی از دانشمندان مبدا اصلی آن را در آسیا و      کرانه های خلیج فارس و گروهی دیگر زیستگاه اصلی خرما را آفریقا یا شبه قاره هند می دانند. در حال حاضر خرما در هر پنج قاره دنیا و در بیش از 30 کشور کشت و مورد بهره برداری میشود.

پیروان یهود خرما را بعنوان یکی از هفت میوه مقدس محترم می شمارند آنها قسمتی از برگ درخت خرما را در یکی از مراسم جشن مذهبی خود مورد استفاده قرار می دهند.

قرآن کریم در سوره مریم آیه های 22 و 23 و 24 می فرماید که حضرت عیسی در زیر یک درخت خرما متولد شده و مریم مادر آن حضرت از همان درخت یک رطب بعنوان هضم کننده غذا واضافه کننده شیر جهت نوزاد تازه متولد شده خوردند. هیچیک از ادیان به اندازه اسلام برای خرما و درخت آن اهمیت قائل نشده است. از 114 سورده قرآن در 17 سوره و از 6336 آیه قرآن در 20 آیه اشاراتی به خرما و درخت آن شده است و خرما تعداد زیادی از ناراحتیها و امراض را معالجه میکند. همچنین آن حضرت در خوردن خرما و نگهداری از درخت آن تأکید می فرمودند

 

استاندارد خرمای مضافتی

 

                                         

 

     خرمای مضافتی میوه گونه ای گیاهی است از خانواده Palmacea‌با نام علمی Phoenix dactylifera این نوع خرما دارای میوه هایی درشت به رنگ بنفش تیره متمایل به سیاه و گوشتدار، پرشهد و خوش طعم است. نوع مرغوب آن که بیشتر در بم و شهداد کرمان به عمل می آید دارای پوستی نازک و بافتی ظریف است و نوع نامرغوب آن پوستی ضخیم و خشک دارد که به سهولت از گوشت جدا می شود و از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست.

   برداشت محصول خرمای مضافتی معمولاَ در سه مرحله انجام می گردد که با توجه به نحوه برداشت، کلاهک از میوه جدا می شود و خرمای عرضه شده باید فاقد کلاهک باشد.

 

آفات زنده:

     عبارت است از کلیه عوامل زنده (حشرات و کنه ها) در هر یک از مراحل زندگی که در نمونه مو رد آزمون موجود باشد.

 

آفت زدگی:

    عبارت است از آثار و بقایای ناشی از فعالیت و تغذیه حشره ها و کنه ها مانند وجود لکه و یا حفره محل تغذیه و وجود فضولات و همچنین وجود آفات مرده، در هر مرحله و یا قطعات مختلف بدن آنها

 

آلودگی به مواد خارجی:

     به هر گونه ماده غیر از خرما از قبیل خاشاک و سایر قطعات ریزاندام های گیاهی و نیز پر و فضولات پرندگان و همچنین اشیاء فلزی و شیشه  سنگ ریزه اطلاق می شود.

 

پوسیدگی:

حالتی را گویند که رشد میوه به دلائلی متوقف مانده و تمام یا قسمتی از میوه پوسیده شده است.

 

ترشیدگی:

    حالتی است که در نتیجه فعالیت باکتریها و مخمرها در شرائط مناسب مانند بارندگی و ازدیاد رطوبت به وجود می آید.

 

تغییر رنگ:

     حالتی است که خرما در عوامل زیست- محیطی نامناسب و یا در اثر تخمیر و اکسیداسیون، رنگ طبیعی خود را از دست داده باشد.

 

خرمای تلقیح  نشده (Partheno Carpy)‌:

یعنی تشکیل میوه بدون عمل لقاح که دو حالت دارد.

الف- تشکیل میوه بی دانه که حالت عمومی پارتنوکارپی را نشان می دهد و معمولاَ خرما شکل و اندازه و شیرینی طبیعی خود را بدست نمی آورد و رنگ آن نیز روشن تر از خرمای تلقیح شده است.

ب- تشکیل میوه دانه دار که در این حالت پارتنوکارپی مسلماَ با پارتنوژنر (بکرزایی) همراه است ولی سایر مشخصات خرما مطابق بند الف است.

 

خرمای صنعتی:

    به خرمایی اطلاق می شود که از حیث درجه بندی در درجات پایین تر از استاندارد قرار می گیرد و در صنعت با تغییر شکل ظاهری میوه در صنایع تبدیلی و صنایع غذایی وابسته نظیر شیرینی سازی، تهیه شیره خرما، تهیه قند مایع و صنایع تخمیری (تهیه الکل و سرکه) از آن استفاده می شود.

 

رطوبت:

عبارت است از میزان آب قابل تخمیر موجود در خرما

 

شکرک زدگی:

حالتی را گویند که قند موجود در خرما متبلور می شود

 

ارزش و خواص دارویی و درمانی میوه خرما 

     خرما میوه ایی شیرین، خوش طعم و خوش خوراک و در ردیف میو هایی قرار می گیرد که سرشار از کلسیم، فسفر، منیزیم و ویتامین ها بوده که برای تأمین سلامتی بدن بسیار مفید و ضروری می باشند. اسپات خوشه نر خرما که در فارس آنرا تارونه می نامند اگر به صورت تازه مصرف شود بمنظور تقویت کار قلب و کبد بسیار مفید است و مالیدن آن به دندان، باعث تقویت دندان شده از پیوره و چرکی شدن، جلوگیری می کند.

اگر روغن خرما که از خرمای رسیده با مواد میان آن تهیه می شود را با روغن زیتون، مخلوط نموده و روزی چند بار بهم زنند، داروی یکنواختی پدید می آید که برای بهبود زخم معده و سردرد مفید بوده و مالیدن آن به سر، از ریزش مو جلوگیری می کند.

چون آهن خرما زیاد است، با خوردن 15 گرم آن روزانه میتوان رفع نیازمندی از جهت تأمین آهن بدن نمود و کم خونی یا عوارض ناشی از کمبود آهن را به این وسیله برطرف کرد.

بسیاری از دانشمندان از جمله پروفسور Delbet معتقد است که در موارد کمبود منیزیم، زمینه ابتلا به سرطان آماده است. لذا مصرف خرما از جهت داشتن منیزیم، فوق العاده اهمیت دارد، بخصوص آنکه این میوه در مناطقی مصرف می شود که آفتاب، فراوان است (و بعضی تشعشعات آنرا سرطانزا دانسته اند).

منیزیم اثر مخصوصی در درمان جوش و غرور جوانی دارد. از این رو جوانانی که در سن بلوغ هستند و در نقاط معتدل و سرد (غیرمناطق خرماخیز) باشند میتوانند روزانه 2تا3 عدد خرما مصرف کنند.

خرما، در درمان فلج اطفال، مفید است و به مبتلایان این بیماری دادن روزانه چند عدد خرما توصیه میشود. همچنین خرما مقوی سلسله اعصاب می باشد.

اخیراً در آزمایشهای متعددی مشاهده شده که با کمبود منیزیم، قند در ادرار پیدا می شود و وجود منیزیم برای کلیه ها و مثانه، لازم شناخته شده است.

مزه شیرین و خاصیت رفع خلط خرما زیاد است و میتوان 60 گرم آنرا در یک لیتر آب، جوشاند و در مورد زکام و درد گلو و تمام عفونت های ریوی آنرا مصرف نمود.

خرما همچنین یکی از میوه های ملین می باشد. ارزش غذایی این میوه از نظر قند و انرژی زایی، برای ورزشکاران بسیار اهمیت دارد. به عقیده بعضی پزشکان، مصرف روزانه حبه های خرما، یبوست های مزمن را نیز برطرف می سازد.

اخیراً ماده ایی به نام دیوستولنس (Diostulence)، در خرما کشت و استخراج شده که میتوان آنرا نوعی کرتیزن گیاهی دانست و از این جهت آنرا کرتیزن گیاهی نام نهاده اند که کرتیزن انسانی در بدن بهترین داروی ضدحساسیت و آلرژی محسوب شده و برای مبتلایان به بیماریهای روماتیسم و پوست و چشم و بیماریهایی که در نتیجه حساسیت بوجود آمده اند، داروی مفیدی است. خرما نیز همین عمل را انجام می دهد و از حساسیت می کاهد. بعلاوه در کلیه التهابات (پوستی، گوشی، جلوی و 000) موثر بوده و میتوان از خرما برای رفع التهابها استفاده نمود.

براساس بررسی های علمی مشخص شده که مبتلایان به دیابت (بیماری قند) میتوانند به جای قند صنعتی (چغندر قند و شکر) از خرما استفاده نمایند زیرا منیزیم موجود در آن، کار کلیه و لوزالمعده را آسان و از طرفی ویتامین B2 موجود در خرما، جاذب مواد قندی سایر غذاهاست.

وجود پتاسیم و منیزیم درخرما، در تعادل یون های بدن نقش موثری داشته و در شستشوی خون از مواد زائد اثر شگرف دارد. فسفر، فعالیت های فکری را زیاد می کند و در خرما به مقدار کافی وجود دارد. فسفر که وجودش در اعصاب و مغز ضروری است. از ضعف اعصاب و خستگی جلوگیری مینماید  وبرای تقویت بینایی نیز مفید می باشد.

پودر نرم کننده : گرده گل نخل نر به عنوان پودر نرم کننده پوست صورت و دست به کار می رود. پس از جمع آوری گرده، آنرا در ماسوله ایی ریخته و به تدریج بکار می برند.

داروی شکسته بندی: روی هسته خرما، پوسته سفید نازک است که در خرمای خارک و خشک، به آسانی از هسته جدا می شود. این پوسته نازک را شکسته بندها، در گذشته به عنوان دا رو بکار می برده اند.

طبق تحقیقاتی که اخیراً توسط جهاددانشگاهی خوزستان با همکاری اداره کل صنایع این استان، روی هسته خرما بعمل آمده است نشان می دهد که هسته خرما، بین8 تا10 درصد روغن دارد که این مایع، ماده اولیه صنایع شوینده، و پاک کننده  مانند انواع شامپو، پودرلباسشویی و صابون، گزارش شده است

اساسی ترین مشکلات صنعت خرما :

 

1 – ارزش پائین خرمای کشورمان در بازارهای بین المللی هرچند بخشی متوجه تولیدکنندگان (نخلداران) به دلیل تولید خرمای نامرغوب و غیربهداشتی می باشد. بخش عمده  این ناکارآمدی ناشی از عدم وجود امکانات صاحبان صنایع از تکنولوژی مدرن بسته بندی، فرآوری، انبارداری، رعایت نکردن استانداردهای بین المللی و منطقه ای و عدم درک مناسب از ضرورت رعایت استانداردها و در نهایت عدم آشنائی تعدادز ای کافی تجار و صادرکنندگان با روشهای نوین بازاریابی و ناتوانی در شناخت نیازهای بازار و چسبندگی به بازارهای سنتی است.

 

2 – وجود حدود 55000 هکتار ارقام بذری و 30000 هکتار باغات درجه 3 که بعلت اقتصادی نبود که خیز انتفاع نداشته و بخش عمده ای از محصول تولیدی بعنوان ضایعات از گردونه تولید خارج می گردد.

 

3 – از صنایع تبدیلی موجود تعدادی غیرفعال می باشد و تعداد قابل توجهی از آنها فاقد استاندارد بهداشتی بوده و در بسته بندی و هسته گیری از تکنولوژی مدرن بهره گیری نمی‌گردد.

 

4 – مکانیزه نبودن عملیات از جمله گرده افشانی، تکریب و بالا بودن هزینه های تولید

 

5 – پائین بودن سرمایه گذاری در اصلاح وبازسازی نخیلات و همچنین صنایع تبدیلی و تکمیلی

 

6 – ظرفیت محدود گلخانه کشت بافت خرما و ناکافی بودن نهال های کشت بافتی و نهالهای پاجوش ارقام مرغوب و صادراتی و متناسب نبودن آنها با توسعه و حذف و جایگزینی ارقام بذری و نامرغوب.

 

7 – عدم شناخت عمل دقیق عارضه خشکیدگی خوشه خرما که هر سال خسارت هنگفتی از این عارضه متوجه نخلکاران می گردد.

 

8 – عدم وجود ارتباط ارگانیک بین تحقیقات، ترویج، اجرا و تولیدکنندگان

 

9 – فعال نبودن رایزن های اقتصادی در بازارهای بین المللی جهت بازاریابی و انجام تبلیغات برون مرزی.

 

10 – عدم حمایت ویژه از صادرکنندگانی که محصول خرما را با کیفیت و قیمت بالا به فروش می‌رسانند و حمایت از کلیه صادرکنندگان بطور یکسان و تنها باتوجه به وزن محموله های صادراتی و به عبارتی از بعد کمی صورت می گیرد.

 

اهداف و استراتژی ها :

 

1 – حذف ارقام نامرغوب و جایگزینی با ارقام با کیفیت و صادراتی

 

2 – حمایت از تولیدکنندگان کشت بافت خرما و واردنمودن نهال های مرغوب و با کیفیت بالا برای تأمین نیازهای اصلاح و بازسازی باغات درجه 2 و 3

 

3 – بهداشتی نمودن تولید و پیگیری اجرای عملیات HACCP در فرآیند فرآوری.

 

4 – توسعه صادرات خرما از طریق بهبود کیفیت تولید، بسته بندی مناسب با ارتقاء تکنولوژی صنایع بسته بندی، فرآوری و در نهایت بالابودن ارزش خرما در بازارهای بین المللی.

 

5 – حمایت از صنایع تبدیلی و تکمیلی و صنایع جانبی خرما در راستای بالا بردن ارزش افزوده.

 

6 – فعال و پویا نمودن ستاد خرما در راستای طرح و بررسی و ارائه راهکار مشکلات کاران خرما.

 

7 – توجه جدی به تولید محصول ارگانیک

 

8 – توانمندسازی نخلکاران در مدیریت تولید و حمایت از تشکلهای تولید در مراحل تولید، احداث کارگاههای فرآوری و صنایع تبدیلی عرضه و صادرات خرما.

 

9 – حمایت از صنعت بیمه خرما و توسعه آن مطابق با اهداف برنامه چهارم

 

10 – بهبود بخشی خرید تضمینی در حمایت از باغداران و ارتقاء کیفیت محصول خریداری شده.

 

11 – همکاری در شناسائی بازارهای هدف برای گسترش و توسعه صادرات

 

12 – تهیه بانک اطلاعاتی خرما در رابطه با تحقیقات، یافته های علمی، مقالات

مشخصات برخی ارقام تجاری خرمای ایران

ردیف

نام رقم

منشاء

جنس میوه

رنگ خارک

رنگ میوه

شکل میوه

کیفیت

نحوه مصرف

عملکرد(کیلوگرم درهکتار)

صفت ویژه

1

استعمران

خوزستان

نیمه خشک

زرد

قهوه ای روشن

کمی کشیده

مرغوب و تجاری

رطب و خرما

5473

رقم تجاری و صادراتی کشور

2

پیارم

حاجی آباد هرمزگان

نیمه خشک و گوشتی

زرد

قهوه ای روشن  

دراز و کشیده

درجه یک و تجاری

خارک ، رطب و غالبا" خرما

6427

بهترین خرمای تجاری کشور

3

زاهدی

خوزستان وبقیه استانهای خرماخیز

نیمه خشک

زرد

قهوه ای روشن

گرد و کوتاه

مر غوب و تجاری

خرمای خشک

5000

قابلیت حمل و نقل و انبارداری بالا

4

برحی

خوزستان وبقیه استانهای خرماخیز

تر

زرد

قهوه ای روشن

کروی و گرد

 مرغوب و تجاری

خارک، رطب،خرما

3472

غالبا" بصورت خارک وارد بازار میشود 

5

مرداسنگ

هرمزگان- کرمان

تر

زرد

قهوه ای روشن

گرد و کوتاه

مرغوب

رطب ، خرما

4500

حساس به کنه

6

حلاوی

خوزستان

نرم و نیمه خشک

زرد متمایل به قهوه ای

قهوه ای طلائی

نسبتا" کشیده

نسبتا" مرغوب

خرما - رطب

4500

خاصیت انبارداری بالا، پر شهد و پر محصول

7

کبکاب

بوشهر ویزد

تر

زرد

قهوه ای روشن

کشیده و قطور

مرغوب و تجاری

خرما - رطب

2556

پر محصول و پر شهد وشیره دار

8

دیری

خوزستان

خشک و صادراتی

قرمز

قهوه ای روشن 

دراز و کشیده

مرغوب و تجاری

خرما - رطب

5190

قابلیت  حمل و نقل و انبارداری بالا

ردیف

نام رقم

منشاء

جنس میوه

رنگ خارک

رنگ میوه

شکل میوه

کیفیت

نحوه مصرف

عملکرد(کیلوگرم درهکتار)

صفت ویژه

9

مضافتی

کرمان(بم- جیرفت) سیستان و بلوچستان

تر

قرمز رنگ

قهوه ای روشن تا تیره

دراز و استوانه ای شکل

مرغوب و تجاری

رطب ، خرما

66878

دراز و استوانه ای شکل

10

آل مهتری

میناب

تر

زرد

زرد مایل به قهوه ای روشن

کوچک و کشیده و هسته درشت

درجه 2

رطب ، خرما

4000

زودرس ترین رقم ، هسته درشت دارد

11

شاهانی

فارس

نیمه خشک 

زرد

قهوه ای طلائی

کشیده و دارای نوک باریک

مرغوب و تجاری

خارک ،  رطب و خرما

4776

انواع میان رس ودیرس و بسیار مطلوب

12

ربی

سیستان و بلوچستان

نیمه خشک و گوشتی

زرد

قرمز  

دراز و کشیده

درجه یک و تجاری

رطب ، خرما

5796

میان رس

13

خضراوی

عراق بعد خوزستان

نیمه خشک

زرد

قهوه ای روشن

تخم مرغی شکل

درجه 2 و 3

خارک ، رطب

4000

ز ود رس ونرم

14

خاصوئی

خوزستان ، هرمزگان و بوشهر

تر

زرد

قرمز

کوچک 

بسیار مرغوب 

رطب ، خرما

4500

زودرس

15

شکر

خوزستان، ،بوشهر

نیمه خشک

زرد

زرد،قرمزوسفید

تخم مرغی شکل

نسبتا" مرغوب

خارک ، خرما

4500

دیررس

16

هلیله ای

فارس

تر

زرد

زرد

_

_

خارک ، رطب

3500

دیر رس ترین ارقام

17

بریم

خوزستان

تر

زرد

صورتی متمایل به زرد

بیضی شکل و نوک تیز

مرغوب ، تجاری

خارک، رطب ،خرما

4500

زود رس

18

اشرسی

عراق ، کرمانشاه

نیمه خشک

زرد

قهوه ای

بسیار درشت

درجه 2

خارک ، خرما

 

چیپس خرما محصولی جدید در ایران

چیپس خرما آرات Chopped dates 
این محصول از ارزش غذایی بالایی برخوردار میباشد و برای تمامی گروههای سنی مفید و مقوی است.همچنین بیماران دیابتی که بعلت داشتن قند در رنج میباشند میتوانند از این محصول بدون هیچ نگرانی استفاده نمایند.از مزایای دیگر این محصول به قابلیت حمل آن ( مانند آجیل ) ، ماندگاری بالا نسبت به خرماهای دیگر و بدون هسته بودن آن اشاره کرد .چیپس خرمای آرات برای استفاده با چای بجای قند و ... محصولی کاملا بهداشتی و مورد تائید کشورهای اروپایی و آمریکایی میباشد.این محصول دارای استانداردهای جهانی HACCP و ISO9001 میباشد. این محصول بصورت بسته بندی های 250 گرمی و کارتنهای 4 کیلویی عرضه میگردد.
 

ارزش غذایی 100 گرم این محصول به شرح زیر می باشد:

انژی 230 تا 260 کالری
کربوهیدرات 62 تا 73 گرم
آب 12 تا 19 درصد
پروتئین 20 تا 50 درصد
فسفر 50 میلی گرم
منیزیم 89 میلی گرم
ویتامین B2 به مقدار 06/0 میلی گرم
ویتامین B1 به مقدار 03/0 میلی گرم
ویتامین C به مقدار 6/2 میلی گرم
آهن به میزان 6/2 میلی گرم
 

 

 

برگزاری کارگاه آموزشی HACCP توسط دفتر یونیدو و سازمان جهادکشاورزی استان های خرماخیز

 

پروژه مدرنیزاسیون وتوسعه صنایع فراوری خرما در تاریخ 16/12/1381 طی موافقتنامه ای به نام " پروژه مدرنیزاسیون و توسعه صنایع فرآوری خرما " بین سازمان ملل متحد(یونیدو)و معاونت باغبانی منعقد گردیده است. طبق این قرارداد، زمان شروع اجرای پروژه از زمان آغاز دو سال ذکر شده است. این پروژه در مهر ماه 1382 آغاز شده است.                                                      

این پروژه یک بخش اصلی از چارچوب خدمات کشوری یونیدو برای توسعه پایدار Country Service Framework (CSF) صنایع زیست محیطی در ایران است .اهداف خدمات پیشنهاد شده ، افزایش سهم اقتصادی بخش غیرنفتی ، توسعه پایدار صنایع قابل رقابت ، اشتغالزایی ، افزایش درآمد عمومی، همکاری در زمینه کاهش شرایط سخت اقتصادی جامعه، توسعه صنایع کوچک و وپیش قدم شدن زنان در توسعه ، مدرنیزه کردن ( (SME متوسط  صنایع کشاورزی و سرمایه گذاری در صنایع  می باشد. از جمله سازمان ها و مراکزی که به نحوی در اجرای این پروژه مشارکت دارند می توان از معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی (اداره کل نخیلات )، مؤسسه تحقیقات خرما و میوه های گرمسیری، سازمان توسعه تجارت ایران، اداره کل نظارت بر مواد غذایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ،دفتر صنایع تبدیلی کشاورزی ،وزارت صنایع و معادن نام برد.

 

برنامه کارگاه آموزشی HACCP و بازدید از کارگاه های انتخابی پروژه یونیدو در سال 1385

آموزش توسط کارشناسان ملی ارائه می گردد.

 

استان فارس                         31/4/85 تا 2/5/85

استان بوشهر                         3/5/85  و 4/5/85

استان خوزستان                       8/5/85 و 9/5/85

استان کرمان                         4/5/85 و 15/5/85

منطقه جیرفت و کهنوج           16/5/85 و 17/5/85

استان هرمزگان                    18/5/85 و 19/5/85


نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد