خاکِشیر

خاکِشیر (نام علمی: Sisymbrium irio) یا خاکِشی، گیاهی یکساله یا دوساله از تیره شب‌بویان است. خاکشیر در دشت و کوهستان می‌روید و بلندی ساقه آن تا یک متر نیز می‌رسد. پائین گیاه کرک دارست در حالیکه بالای آن بدون کرک می‌باشد. تخم این گیاه که همان خاکشیر است ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد یکی از آنها قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و دیگری برنگ قرمز تیره می‌باشد.

ترکیبات شیمیایی

خاکشیر دارای تعدادی اسید چرب مانند اسید لینوئیک، اسید لینولنیک، اسید اولئیک، اسید پالمتیک و اسید استئاریک می‌باشد. ضمناً در خاکشیر اسانس روغن فرّاری وجود دارد که دارای مواد بنزیل و ایزوسیانات است

خواص داروئی

• خاکشیر از نظر طب قدیم ایران گرم و تر است.
• التیام دهنده زخم و جراحات است.
• جوشانده خاکشیر برای رفع اسهال‌های ساده و رفع ترشحات زنانگی مفید است.
• خاکشیر ادرار آور است.
• خاکشیر تب‌بُر است.
• برای دفع کرم مفید است.
• التهاب کلیه را برطرف می‌کند.
• سرخک و مخملک را دوا می‌کند.
• خاکشیر صدا را باز می‌کند.
• برای از بین بردن کهیر و التهابات پوستی از خاکشیر استفاده کنید.
• از گلها و برگهای گیاه می‌توان برای رفع بیماری ناشی از کمبود ویتامین C استفاده کرد.
• سنگ کلیه را دفع می‌کند. برای دفع سنگ کلیه می‌توان خارشتر، خاکشیر و ترنجبین را با هم مخلوط کرده وصبح ناشتا خورد.
• برای برطرف کردن جوش‌های صورت که بعلت خوردن چربی و شیرینی زیاد ایجاد می‌شود باید جوشانده یک قاشق ترنجبین را با دو قاشق غذاخوری خاکشیر مخلوط کرده و هر روز صبح ناشتا بمدت دو هفته خورده شود تا جوشها از بین برود.