کشت بافت چیست(بررسی تخصصی تر)

دید کلی وقتی درباره کشت گیاه صحبت می‌شود، معمولا منظور کشت گیاهان در گلدان ، زیر پلاستیک (Frames) ، در گلخانه و یا مزرعه است. در تقسیم بندیهای رایج در کشاورزی ، کشت گیاهان به بخشهای مختلف شامل زراعت باغبانی ، زراعت مناطق گرمسیری ، جنگل‌داری و اصلاح نباتات تقسیم می‌گردد. در سال 1904 هانیگ ، روش جدیدی از کشت گیاهان به نام کشت جنین را ارائه نمود.    او جنین نابالغ تعداد زیادی از گیاهان تیره شب‌بو cruci)   (Ferae را در شرایط کشت آزمایشگاهی (in Vitro) ایزوله کرد و از آنها ، گیاهچه‌های زنده بدست آورد. از سال 1920 انواع روشهای کشت بافت ، نظیر کشت آزمایشگاهی بذرهای ارکیده ، کشت کالوس ، کشت اندام مرسوم شد. بعد از سال 1945 ، به تمام روشهای مختلف کشت در آزمایشگاه ، کشت بافت گیاهی اطلاق گردید. انواع کشت بافت ·    کشت گیاه کامل:  یک بذر ممکن است در شرایط آزمایشگاهی کشت شود و یک گیاهچه و در نهایت یک گیاه کامل تولید کند. ·    کشت جنین:  در این نوع کشت ، جنین جدا شده و پس از حذف پوسته بذر ، کشت می‌شود. ·    کشت اندام گیاهی: در این کشت ، انواع مختلفی مثل کشت مریستم ، کشت ریشه ، کشت نوک ساقه قابل تشخیص هستند. ·    کشت کالوس: اگر یک بافت تمایز یافته جدا شود و در شرایط آزمایشگاهی تولید یک توده سلولی تمایز نیافته به نام کالوس نماید، این پدیده را کشت کالوس می‌نامند. ·    کشت سلول: کشت سلولهای منفرد که به کمک آنزیمها یا به روشهای مکانیکی از یک بافت گیاهی یا سوسپانسیون سلولی بدست می‌آیند. ·    کشت پروتوپلاست: کشت پروتوپلاستهایی که در اثر هضم آنزیمی دیواره سلولی بوجود آمده‌اند، کشت پروتوپلاست نام دارد. موارد کاربرد کشت جنین ·    رفع موانع جوانه‌زنی بذر: در تعدادی از گونه‌های گیاهی ، جوانه زنی در شرایط خارج آزمایشگاه ، مطلقا امکان‌پذیر نیست. در این مورد استفاده از کشت جنین ، ضروری است. ·    کوتاه کردن دوره اصلاح نبات: در تعدادی از گونه‌های گیاهی، خواب بذر وجود دارد که اغلب به علت پوسته بذر و یا آندوسپرم است. با حذف پوسته بذر ، جوانه‌زنی بلافاصله صورت می‌گیرد. ·   جلوگیری از سقط جنین در درختان هسته‌دار زود رس. ·   جلوگیری از سقط جنین در اثر ناسازگاری. ·   تکثیر رویشی: مثلا در تیره گندم و راسته کاج ، از جنین به عنوان یک ماده اولیه برای تکثیر رویشی ، استفاده می‌شود. تولید گیاهان عاری از ویروس مبارزه با آلودگیهای داخلی که بوسیله ویروسها ، مایکوپلاسماها و قارچهای میکروسکوپی ایجاد می‌شود، بسیار مشکل می‌باشد. برخلاف آنچه که قبلا تصور می‌شد، ویروسها می‌توانند طی تکثیر جنسی نیز منتقل شوند. حداقل 80 نوع از ویروسهای گیاهی می‌توانند از طریق بذر منتقل شوند. ویروسها باعث کاهش عملکرد و همچنین کاهش کیفیت تولیدات گیاهی می‌شوند. بنابراین بسیار مهم است که مواد اولیه‌ای که برای تکثیر رویشی استفاده می‌شوند، عاری از ویروس باشند. پنج روش برای تولید گیاهان عاری از ویروس وجود دارد. استفاده از گرما ، کشت مریستم ، استفاده از گرما و سپس کشت مریستم ، تشکیل اندام هوایی نابجا و سپس کشت مریستم و پیوند مریستم روی پایه‌های عاری از ویروس که به آن ریز پیوندی نیز گفته می‌شود. تولید گیاهان عاری از باکتری و قارچ بوسیله کشت مریستم به نظر می‌رسد که تولید گیاهان عاری از باکتری و قارچ نیز بوسیله کشت مریستم امکان‌پذیر است. مهمترین جنسهای باکتری که بایستی حذف شوند، عبارتند از: Erwinia ، Pseudomonas و Bacillus و مهمترین جنس قارچها عبارتند از: Fusarium ، verticillium و Rhizoctonia. گاهی اوقات برای تعیین این که آیا گیاه عاری از باکتری یا قارچ است، یک محیط کشت غنی ، بکار می‌رود. اولین تحقیق از کشت مریستم میخک برای تولید گیاهان عاری از قارچ انجام گرفت. کشت مریستم بطور موفقیت آمیزی برای حذف باکتری Xanthomonas در گیاه بگونیا ، صورت گرفته است. دست ورزی ژنتیکی تا سال 1970 انتقال مواد ژنتیکی از یک موجود به موجود دیگر در گیاهان عالی فقط از طریق جنسی بوسیله استخراج سلول تخمزا با هسته زایشی دانه گرده امکان داشت که حاصل آن تخم بارور بود که می‌توانست از آن موجودی با خصوصیات پدری و مادری بوجود آید. انتقال مواد ژنتیکی به صورت غیر جنسی ، فقط از طریق استفاده از پروتوپلاست ، امکان‌پذیر است. دست ورزی ژنتیکی یک روش ژنتیک مولکولی انتقال مواد ژنتیکی از سلول (پروتوپلاست) دیگر در شرایط آزمایشگاهی بدون توجه به مرحله زایشی می‌باشد. انواع روشهای دست ورزی ژنتیکی شامل دو رگه‌گیری سوماتیکی ، دو رگه سیتوپلاسمی ، جذب و جابجایی هسته‌های ایزوله شده و کروموزومها و انتقال ژنتیکی. بیوسنتز مواد در آزمایشگاه مدت زمان طولانی است که در صنعت از کشت میکروارگانیسمها مثل پنی‌سیلیوم و استرپتوماسیس برای بدست آوردن موادی مانند پنی‌سیلین و استرپتومایسین که از نظر داروسازی مهم هستند، استفاده می‌شود. آنچه که متداول است، کاشت گیاهان دارویی و سپس استخراج ترکیبات فعال از آنهاست. این روش تولید با مشکلاتی روبه رو است که لازم است راههای دیگری بوجود آید. بدون شک بیوسنتز ترکیبات در روش آزمایشگاه (invitro) دارای مزایای زیادی است با این وجود هنوز مشکلات زیادی در این ارتباط وجود دارد. چشم انداز کاشت بافتهای گیاهی در آزمایشگاه ، ابزار مناسبی برای رسیدن به هدفهای ناممکن است که در شرایط خارج آزمایشگاه وجود دارد. نتایج کشت در آزمایشگاه دارای اهمیت زیادی در کشاورزی ، باغبانی و جنگلداری است. علاوه بر کاربرد عملی این تکنیک ، کشت سلول گیاهی ، بافت و اندام ، نقش زیادی را در بهبود آگاهی ما در رابطه با علم سلولی _ تکوینی گیاهی داشته است. در حال حاضر کشت سلول ، دارای اهمیتی خاص در بیوتکنولوژی است و متخصصین در حال تلاش جهت رشد سلول گیاهی به منظور بدست آوردن فرآورده‌های صنعتی از متابولیتهای ثانویه هستند. آزمایشگاه کشت بافت عنوان یافته تحقیقاتی: ریزازدیاد کلونی ژنوتیپهای منتخب به روش کشت درون شیشه مقدمه: چغندرقند یک گیاه دو ساله و دگرگشن است. تکثیر غیر جنسی این گیاه به روش ریزازدیاد کلونی در شرایط درون شیشه موجب دستیابی به یکنواختی بیشتر در اجرای آزمایشهای ترکیب پذیری و نیز حفظ منابع ژنتیکی مورد نیاز برنامه های بهنژادی این گیاه می گردد. تولید جوانه های نا به جا از بافتهای گوناگون امکان پذیر است. با توجه به این که صفات زراعی بوته های انتخاب شده در سال اول مورد بررسی قرار می گیرد استفاده از بافت ساقه گلدهنده پس از اجرای این بررسیها بهترین نتایج را حاصل می آورد. بافت ساقه گلدهنده بوته های مورد نظر پس از نمونه برداری در آزمایشگاه استریل می گردد و در محیط های غذایی منتخب حاوی هورمونهای رشد در چرخه ازدیاد قرار می گیرد. شرح یافته وتوصیه های کاربردی: آزمایشهای به اجرا در آمده موجب کسب نتایج معتبر و قابل تکرار در زمینه مراحل مختلف کشت در شرایط آزمایشگاهی گردیده است. ساقه گلدهنده گیاه ورنالیزه شده چغندرقند پس از شستشو و استریلیزاسیون با محلول الکل 70% و سپس با هیپوکلریت سدیم 2-1% و آبکشی با آب استریل در محیطهای 1- القا جوانه های رویشی 2- ازدیاد جوانه ها 3- ریشه زایی حاوی ترکیب نمکهای اصلی و فرعی, هورمونهای رشد، قند و ماده آگار کشت می گردند. میزان ازدیاد جوانه ها در ژنوتیپها متغیر است اما در هر چرخه 4 هفته, این میزان بین 5 و 7 برابر می باشد. نگهداری جوانه ها در محیط سردخانه و نور ملایم امکان پذیر می باشد. روش ازدیاد و نگهداری جوانه های رویشی حاصل از ریزازدیاد کلونی ژنوتیپهای برتر در شرایط درون شیشه در حال حاضر بخشی از عملیات مورد نیاز در برنامه های بهنژادی بسیاری از گیاهان از جمله چغندرقند می باشد. اهمیت اقتصادی: یکنواختی، تکرارپذیری عملیات دورگ گیری و نگهداری منابع ژنی مورد استفاده در برنامه های به نژادی موجب تسهیل و تسریع در امر دستیابی به نتایج تلاقی های گونه های زراعی و نیز گونه های وحشی و معرفی ارقام جدید چغندرقند می گردد. ریزازدیاد کلونی عنوان یافته تحقیقاتی: تولید گیاهان هاپلوئید و دابل هاپلوئید با استفاده از روش کشت تخمک بارور نشده و تیمار کلشی سین در شرایط کشت درون شیشه مقدمه : کشت گامت در گیاهان با هدف شناسایی و تثبیت برخی از صفات زراعی و نیز ایجاد گیاه هاپلوئید به اجرا در می آید. در اغلب گیاهان کشت دانه گرده با موفقیت روبرو شده است، در حالی که در چغندر قند کشت این سلول به نتیجه نرسیده و تخمک بارور نشده منشا تولید گیاهان هاپلوئید قرار گرفته است. آزمایشهای گوناگون در رابطه با نمونه قابل کشت، محیط کشت مناسب و ترکیب هورمون ها به اجرا در آمده است. در پژوهشهای به اجرا در آمده در ایران لاینهای هاپلوئید حاصل از کشت تخمک بدست آمده است. اجرای تیمار کلشی سین برای دو برابر کردن تعداد کروموزمهای گیاهان هاپلوئید در آزمایشهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته و نهایتا در شرایط کشت بافت هاپلوئید درون شیشه های کشت به کار گرفته شده است. شرح یافته و توصیه های کاربردی: اجرای کشت تخمک بارور نشده با نمونه برداری از بوته های ورنالیزه آغاز می گردد. ساقه هایی که گلی در قاعده آنها شکفته باشد جهت برداشت انتخاب می شوند. از این ساقه ها پس از استریلیزاسیون در محیط استریل با استفاده از لوپ بینوکولر تخمک های بارور نشده از دورن غنچه گل خارج و در محیط غذایی انتخاب شده N6 حاوی هورمونهای NAA و BA و میزان قند 6% کشت گردید. میزان جوابگویی ژنوتیپها بین 1 تا 5/10% ثبت شده است. بافت و گیاهچه های هاپلوئید در محیط ازدیاد تکثیر و در شرایط دورن شیشه با محلول کلشی سین در غلظت 05/0% به مدت 48 ساعت تحت تیمار قرار می گرفت. جوانه های حاصل از بافت و گیاهچه های در حال تکثیر در محیط عاری از این ماده سطح پلوئیدی مضاعف نشان داده است . این گیاهان به نام گیاهان دابل هاپلوئید (DH) چغندرقند دارای ژنوم تثبیت شده می باشند. اهمیت اقتصادی: لاینهای دابل هاپلوئید به عنوان والد هیبرید برای افزایش میزان هتروزیس در برخی صفات زراعی و نیز به عنوان منابع ژنی با صفات تثبیت شده مقاومت به بیماریها و آفات به کار می روند. کاهش دوره سلکسیون برای تثبیت ژنها از مهمترین امتیازات اجرای روش هاپلودیپلوئیدیزاسیون در گیاهان می باشد و به ویژه در گیاهان دگر گشن حائز اهمیت است. عنوان یافته تحقیقاتی: تولید جنین سماتیکی چغندرقند از طریق اجرای تیمار TIBA/Proline در شرایط جوانه زنی بذر و اجرای کشت درون شیشه مقدمه : تولید جنین غیر جنسی یا رویشی در شرایط کشت درون شیشه یکی از روشهای جدید ازدیاد رویشی گیاهان تلقی می گردد. در این روش سلولهای رویشی بافت گیاه در شرایط کشت مصنوعی ایجاد بافت جنین زا می نماید و جنین های رویشی حاصل که مشابه جنین های زایشی به مرحله رسیدگی می رسند یکنواختی ژنتیکی بیشتری دارند. دستیابی به جنین های رویشی در برنامه های به نژادی و تولید بذرتجاری به منظور انتقال ژن، ایجاد مقاومت به تنش های گوناگون، بررسیهای مولکولی و تولید بذر مصنوعی مورد توجه قرار دارند. شرح یافته وتوصیه های کاربردی: در این تحقیق بافت کوتیلدونی و هیپوکوتیل جوانه بذری لاین دیپلوئید منوژرم 9597 و متعاقباً قطعات کوچک بافت کال برای ایجاد کشت سوسپانسیون سلولی به کار رفته است. استفاده از آنتی اکسین TIBA و اسیدآمینه پرولین، موجب دستیابی به یک روند القا ، باززایی و رشد جنین های رویشی یا سوماتیکی گردیده است. استفاده از آنتی اکسین در القا جنین زایی در چغندرقند و پرولین در روند تکاملی بافت جنین زا توصیه می گردد. اهمیت اقتصادی: ازدیاد رویشی یکنواخت یک گیاه برای برنامه بهنژادی این گیاه نیروی پتانسیل عظیمی ایجاد می نماید که اگر مورد بهره برداری صحیح و علمی قرار گیرد زمینه های مختلف کاربردی دارد. از جمله انتقال ژن و دستیابی به گیاهان ناقل ژن مطلوب زراعی در چغندرقند. جنین های رویشی چغندرقند عنوان یافته های تحقیقاتی: تلاقی بین گونه أی چغندرقند Beta vulgaris با گونه های وحشی گروه Procumbentes و کنترل ماهیت هیبرید توسط مارکرهای مولکولی RAPD مقدمه : گونه های وحشی چغندرقند از جمله گونه های گروه Procumbentes به علت دارا بودن ژنهای مقاومت به آفات و بیماریها مورد توجه به نژادگردان قرار گرفته است. در این تحقیق تلاقی بین چغندرقند L. Beta vulgaris توده تتراپلوئید 37RT (والد مادری) و سه گونه وحشی (والد گرده افشان) به شرح زیر انجام گرفت. (37RT(4n × B. webbiana(2n) , 37RT(4n) × B. procumbens(2n) , 37RT(4n) × B. patellaris (4n) برای اجرای تلاقی، بساکها از گلهای والد مادری حذف شد و بعد از 2 الی 4 روز با گرده جمع آوری شده تلقیح به طور دستی انجام شد. مطالعه مراحل نمو جنین با واکنش تخمک های باور شده به محلول 1% تترازولیوم کلراید کنترل شد. جنین های کامل در محیط کشت N6 حاوی هورمونهای NAA , BA, GA3 کشت گردید.کنترل ماهیت هیبریدها با استخراجDNA برگ گیاهان بدست آمده در شرایط درون شیشه و استفاده از روش PCR با پرایمرهای تصادفی OPX2, OPX15 به اثبات رسیده است. شرح یافته وتوصیه های کاربردی: نتایج حاصل از بررسیها نشان داد که ایجاد هیبریدهای بین گونه أی از طریق نجات جنین در شرایط کشت درون شیشه امکان پذیر است. جنین های مورد مطالعه در روز بیستم پس از تلقیح کاملا رشد یافته بودند و این زمان جهت کشت تعیین گردید. در مراحل اولیه ریشه زایی توسط این جنین ها در چند مورد مشاهده شد اما این ریشه ها نکروزه گردیدند. ماهیت هیبرید گیاهان بدست آمده در ظروف کشت با استفاده از تکنیک PCR و پرایمرهای OPX2 , OPX15 کنترل گردید. وجود باندهای مشترک گیاهان والد در مکان مشخص در هیبرید ها به اثبات رسید. ایجاد تنوع ژنتیکی از طریق اجرای تلاقی بین گونه أی و کنترل هیبریدها در سطح مولکولی در برنامه بهنژادی چغندرقند قابل توصیه می باشد. اهمیت اقتصادی: استفاده از گیاهان دورگ که دارای ژنهای مقاومت به بیماریها و آفات می باشند در برنامه بهنژادی چغندرقند اهیمت به سزایی در افزایش سطح زیر کشت، عملکرد محصول و کاهش مصرف سموم دفع آفات خواهد داشت. جنین هیبرید بین گونه ای کامل باندهای حاصل از PCR پرایمر تصادفی عنوان یافته تحقیقاتی: بررسی میزان مقاومت به تنش شوری در لاینهای سلولی و بافت جوانه زای چغندرقند در شرایط درون شیشه مقدمه : از سال 1367 در ایران آزمایشهای متعددی در ارتباط با ارزیابی مقاومت به شوری در گیاه چغندرقند در شرایط آزمایشگاهی در مرحله جوانه زنی و رشد گیاه کامل در محیط گلخانه و مزرعه صورت گرفته است. میزان مقاومت به شوری در سطح رشد سلولی در شرایط درون شیشه با شرایط تنش در گیاه کامل تطبیق دارد. باتوجه به نتایج مفید تحقیقات به اجرا درآمده (1371 و 1375) ارزیابی این مقاومت در لاینهای سلولی و بافت کوتیلدونی جوانه زای چغندرقند در شرایط درون شیشه بررسی شد. منابع گیاهی حاصل از آزمایشها در مراحل بعدی از نظر تفاوتهای موجود در سطح مارکرهای مولکولی کنترل می گردند. شرح یافته وتوصیه های کاربردی: در آزمایشهای به اجرا در آمده بافت هاپلوئید باززا حاصل از کشت تخمک بارور نشده و بافت کوتیلدونی جوانه بذری در سطوح 100، 150 و 250 میلی مول نمک کلرورسدیم کشت گردیدند و جوانه های باززایی شده در کلیه موارد در شرایط رشد ازدیادی قرار داده شدند. این جوانه ها به عنوان منابع گیاهی مقاومت به شوری نگهداری خواهد شد. در حال حاضر از لاینهای 261, H261.06 لاین نر عقیم و گرده افشان، 9597 و7233 جوانه های سلکسیون شده در سطوح بالای نمک موجود می باشد. به کارگیری محیط تنش شوری در آزمایشهای به نژادی گیاهان جهت ارزیابی های گوناگون در سطح بافت و یا مولکولی توصیه می گردد. اهمیت اقتصادی: استفاده از شرایط کشت درون شیشه درآزمایشگاه با کنترل عوامل محیطیشرایط آزمایشی یکنواخت و قابل اطمینانی را فراهم می سازد که در جوار آزمایشهای مزرعه می تواند موجب فراهم شدن تسهیلات و تسریع در پیشبرد اهداف به نژادی گردد.  شناسایی تحمل به شوری در لاین سلولی هاپلوئید باززا عنوان یافته تحقیقاتی: جداسازی و کشت پروتوپلاست چغندرقند و تولید بافت باززا در شرایط درون شیشه مقدمه : بهره برداری از توان باززایی گیاه کامل توسط یک سلول گیاهی می تواند موجب وسعت عمل در انتخاب و انتقال مزرعه آزمایشی به روی میز کار آزمایشگاه گردد. به نژادگر می تواند با استفاده از یک گرم بافت گیاهی تعداد 105×23 پروتوپلاست گیاهی را در یک میلی لیتر محلول شناور سازد و مطالعات گوناگونی را به اجرا بگذارد. بررسی جداسازی و کشت پروتوپلاست لاینهای چغندرقند شامل انتخاب محلول آنزیمی، بافت مناسب که بتواند منشا پروتوپلاست باشد و نیز روش خالص سازی و کشت پروتوپلاست بوده است. بافت مزوفیل برگ دارای کلروپلاست و نیز بافت سوسپانسیون سلولی فاقد کلروپلاست و دارای قدرت باززایی زیاد در این بررسیها به کار گرفته شد. شرح یافته وتوصیه های کاربردی: مناسبترین ترکیب، غلظت و مدت تیمار آنزیمی جهت جداسازی پروتوپلاست به شرح زیر تعیین گردید. بافت مزوفیل برگ : سلولاز RS (g/l 5) + دری سلاز (g/l 1) + پکتیناز (g/l 5) بافت سوسپانسیون سلولی : سلولاز RS (g/l10) + دری سلاز (g/l2) + پکتیناز (g/l10) خالص سازی در شرایط ایده آل : دستیابی تراکم105× 23 پروتوپلاست در میلی لیتر منجر گردید. کشت پروتوپلاست و تشکیل میکروکالها در محیط غذایی K8P و سپس N6 و محیط جنین زایی باعث ایجاد کالوس جنین زا گردید. استفاده از بافت سوسپانسیون سلولی با منشا کالوس جنین زا و تازه موجب افزایش باززایی پروتوپلاست های ایجاد شده گردید. بنابراین به نظر می رسد که به هنگام بهره گیری عملی از این تکنیک بافت فوق بر بافت مزوفیل ارجحیت دارد. اهمیت اقتصادی: با تکمیل تحقیقات مربوط به کشت پروتوپلاست، از تکنیک فوق می توان در موارد زیر بهره مند گردید : 1-مهندسی ژنتیک چغندرقند ، 2 - انتقال ژن از طریق امتزاج پروتوپلاست  3- مطالعات پایه علوم سلولی دستیابی به این فن آوری در زمینه آموزش متخصصین و پیشبرد تحقیقات در داخل کشور از اهمیت بسیار برخوردار است. عنوان یافته تحقیقاتی: غربال نمودن لاینهای چغندرقند از نظر مقاومت به تنش شوری در مرحله جوانه زنی بذر در شرایط درون شیشه مقدمه : ارزیابی میزان مقاومت ارقام و یا لاینهای چغندرقند در شرایط آزمایشگاهی با استفاده از محیط کشت غذایی حاوی نمک کلرورسدیم در مرحله جوانه زنی بذور که مرحله حساس زراعت در ارتباط با مقاومت به شوری می باشد برای تعدادی از لاینهای مقاوم و حساس به اجرا در آمده است. مطالعات فیزیولوژیک و مرفولوژیک برای این ارزیابی به کار گرفته شد. وضعیت ظاهری گیاهچه ها و بروز علائم تنش در اندامهای گیاهچه مورد توجه قرار گرفت. سطوح آزمایشی نمک برای ایجاد شرایط جوانه زنی در محیط کشت با ارزش هدایت الکتریکی (EC) 16 و 24 تنظیم گردید. شرح یافته وتوصیه های کاربردی: در محیط غذایی با هدایت الکتریکی 16 و 24 تعداد 20 لاین از منابع منوژرم و مولتی ژرم مورد ارزیابی قرار گرفته و پس از یک هفته یادداشت برداری جوانه زدن شروع شد بعد از چهار هفته (28 روز)بذرهای جوانه زده یادداشت برداری و ثبت گردید. با استفاده از طرح آماری کاملا تصادفی با دو تکرار نسبت به محاسبات آماری اقدام و درصد جوانه زده ها در هر هدایت الکتریکی جداگانه برآوردشد. مشخص گردید در (EC 24 )میلی موس بر سانتیمتر لاین های شماره 3 و 4 از اوریژین 7233 و لاین های 38 و 138 از اوریژین 8001 در مقایسه یا سایر اوریژن ها در این محیط درصد جوانه بیشتری داشتند این منابع جمع آوری و در جهت تکثیر و نگهداری آن اقدام شد. اهمیت اقتصادی: با به کارگیری روش های آزمایشگاهی و بخصوص محیط کنترل شده که حاوی غلظت های متفاوت نمک است در مقایسه با روش های مزرعه و گلخانه حداقل 50% در هزینه صرفه جویی می شود. این لاین های انتخاب شده از نظر ارزش تحقیقاتی هر کدام بیش از چند هزار دلار برای موسسه اهمیت دارد. اگر موسسه بخواهد چنین منابعی را از خارج وارد نماید در چهارچوب یک قرارداد علمی و تحقیقاتی و با پیش بینی پرداخت حق قرارداد زیاد (حداقل 20000 دلار) انجام گیرد. از این منابع در ایجاد واریته های مقاوم به شوری استفاده خواهد شد.  غربال کردن لاین ها عنوان یافته های تحقیقاتی: ارزیابی جوابگویی به روش ریزازدیاد کلونی در توده های تتراپلوئید چغندرقند مقدمه : روش ریزازدیاد کلونی به عنوان روش ازدیاد غیر جنسی گیاهان به ویژه گیاهان دگرگشن به دلیل نیاز به ازدیاد پایه های منتخب برای اجرای تلاقیهای مورد نظر در به نژادی از اهمیت زیادی برخوردار است. باتوجه به این که توده های تتراپلوئید به عنوان والد گرده افشان بذر تریپلوئید چغندرقند در تلاقی های گوناگون وارد می گردد، ارزیابی جوابگویی این توده ها به روش ریزازدیاد کلونی در امر نگهداری کلون های نمونه یا سلکسیون شده مورد نیاز می باشد. شرح یافته وتوصیه های کاربردی: در آزمایش مقایسه جوابگویی مراحل القا جوانه رویشی و سپس ازدیاد جوانه های رویشی در چرخه ازدیاد از بوته های توده های Lit13, C3-3, 37RT, 19669 نمونه گیری انجام گرفت. نمونه های استریل در محیط غذایی PGOB حاوی هورمونهای IBA, GA3, BA در مرحله القا جوانه رویشی و در همان محیط حاوی هورمونهای IBA, BA NAA, مرحله ازدیاد قرار گرفتند. در میان تودها، نمونه های توده C3-3 به واسطه بالاترین تعداد جوانه رویشی القا شده. با سه توده دیگر تفاوت معنی دار نشان داد، اما میزان نهایی ازیاد جوانه در مرحله دوم با تعداد جوانه القا شده متناسب نبودتولید جوانه نمونه های توده 37RT در هر دو مرحله یکنواختی بیشتری نشان داده میزان ازدیاد جوانه در مرحله دوم به عوامل دیگری چون اندازه، قدرت، شکل و تعداد برگها در جوانه القا شده اولیه ارتباط پیدا می نماید. برای پیشبرد امر ریزازدیادکلونی در توده های گوناگون، تعداد اولیه نمونه باید مد نظر قرار گرفته شود و در مرحله ازدیاد رویشی جوانه ها از نظر عواملی همچون اندازه، قدرت رشد، تعداد برگ، سلامت ظاهری و شکل طبیعی انتخاب گردند. اهمیت اقتصادی: با توجه به این که افزایش میزان تولید جوانه رویشی در مرحله ازدیاد موجب استفاده بهتر از امکانات شرایط رشد در محیط مصنوعی می گردد. نگهداری نمونه های پر بازده که جوابگویی بالاتری به شرایط رشد در محیط مصنوعی دارند مقرون به صرفه تر است. تکثیر خرما به روش کشت بافت   کشت بافت گیاهی عبارت است از تکنیکی که برای تولید و تکثیر گیاه کامل از بخش هایی مانند سلول یا بافت گیاه استفاده می شود . این نوع تکثیر موسوم به تکثیر خرد یا ریزازدیادی بوده و با دو روش تولید گیاهک از طریق اندام زائی و جنین رویشی یا گیاهک زائی امکان پذیر می باشد . در هر دو روش وجود یک محیط آزمایشگاهی استریل و استفاده از هوای تصفیه شده الزامی است . خوشبختانه در سال های اخیر تکنولوژی تولید نهال کشت بافت خرما به کشور وارد شده و به حالت بومی درآمده است . فوائد تکثیر خرما به روش کشت بافت 1)   درختان خرمای حاصل از کشت بافت کاملاً شبیه به والدین می باشد(True To Type) بنابراین کلیه صفات والد نظیر مقدار محصول؛ وضعیت رشد؛ مقاومت به بیماری و آفات به گیاهان  تولید شده منتقل می شود . 2)      امکان تولید انبوه نهال شبیه به گیاه مادری وجود دارد . 3)      واریته های کمیاب خرما را می توان در مقیاس وسیع تولید کرد . 4)      تکثیر نخل خرما به روش کشت بافت را می توان در هر زمان و هر فصل انجام داد بنابراین تحت تاثیر شرایط فصلی نمی باشد . 5)      مدت زمان تولید نهال به حد قابل ملاحظه ای کاهش می یابد . 6)   امکان تولید ارقام ماده برتر و سالم ؛ واریته های مقاوم به بیماری ؛شوری و تنش های محیطی و همچنین تولید انبوه پایه های نر پرگرده با ویژگی های متازنیایی مطلوب وجود دارد . 7)      نهال کشت بافت دارای سیستم ریشه ی توسعه یافته می باشد بنابراین درصد بقاء آنها در مزرعه حدود 100% است. 8)      نهال کشت بافت در هرزمان از سال قابل کاشت در زمین اصلی می باشد . 9)      هویت نهال حاصل از کشت بافت مشخص و تضمین شده است . 10)   انتقال نهال راحت تر و هزینه آن کمتر است . 11)  بدلیل استفاده از گیاهان بدون آلودگی ؛ خطر انتشار آفات و بیماری های نخل از یک منطقه به منطقه دیگر وجود ندارد و یا بسیار نادر است . 12)  گیاهان حاصل از کشت بافت ؛ باغات یک دست از نظر ساختار ژنتیکی و ظاهری؛ رشد سریع و ثمردهی زود هنگام را تولید می کنند .         لازم به ذکر است که عملکرد ؛ کیفیت و وضعیت رشد ارقام مختلف خرما در مناطق خرماخیز کشور متفاوت است . این تاثیر مربوط به ارتفاع منطقه از سطح دریا؛ نوسانات دمایی منطقه؛ رطوبت نسبی محیط و سایر عوامل محیطی می باشد بطوریکه کشت برخی از ارقام در بعضی از مناطق اصلاً توصیه نمی شود . به عنوان مثال رقم پیارم در مناطقی که از سطح دریا بالاتر باشند تولید میوه با کیفیت بهتر می کند حال آنکه رقم شهابی بدلیل سازگاری با شرایط مرطوب مناطق ساحلی و تولید محصول خوب در این مناطق توصیه می شود در حال حاضر با توجه به مناسب بودن ارقام خشک و نیمه خشک خرما ( ارقامی که میوه آن در زمان رسیدن دارای 12% تا 15% رطوبت باشد ) جهت فرآوری ؛ بسته بندی ؛ انبارداری مدت دار و صادرات ؛ تولید ارقام یادشده بیشتر رایج است .  با بررسی های انجام شده و تحقیق بر ارقام مختلف تجاری خرما در ایران ؛ ارقام سازگار با هر کدام از استان های خرماخیز کشور به قرار زیر می باشد :  ارقام سازگار خرما قابل توصیه جهت توسعه نخیلات در استان های خرماخیز کشور استان ارقام خرمای سازگار با منطقه بوشهر زاهدی ؛ شهابی ؛ خاصوئی ؛ برحی ؛ مجول خوزستان استعمران ؛ برحی ؛ زاهدی ؛ دیری ؛ خاصوئی ؛ خلاص ؛ حلاوی ؛ بریم ؛ مجول کرمان پیارم ؛ زاهدی ؛ مجول فارس پیارم ؛ زاهدی هرمزگان پیارم ؛ زاهدی ؛ دیری ؛ خاصوئی ؛ برحی ؛ خلاص ؛ توری ؛ مجول جیرفت و کهنوج پیارم ؛ زاهدی ؛ استعمران ؛ دیری ؛ توری ؛ مجول سیستان و بلوچستان پیارم ؛ زاهدی ؛ ربی ؛ استعمران یزد پیارم ؛ زاهدی ؛ کبکاب ؛ بریم ؛ خلاص اصفهان خلاص ؛ برحی سمنان زاهدی ؛ برحی خراسان جنوبی زاهدی ؛ کبکاب کرمانشاه زاهدی ؛ اشرسی ایلام زاهدی ؛ اشرسی ؛ استعمران مراحل مختلف رشدی نهال های کشت بافت خرما و گلدان های مناسب جهت نگهداری آن: 1)      گلدان تورپیدو یا اژدری  A2:        گلدان هایی از جنس پلی اتیلن سیاه رنگ که بدلیل شکل مخروطی و نداشتن سطح اتکا بصورت باکس های 9 و 25 تایی به بازار عرضه می شود . این گلدان برای نگهداری نهال های کشت بافت خرما بعد از خروج از محیط رشد درون شیشه در آزمایشگاه تا زمان تولید 6-5 برگ و افزایش ارتفاع مطلوب حدود 50-40 سانتیمتر مورد استفاده قرار می گیرد .  این شرایط بعد از گذشت 6 -4  ماه از زمان نگهداری نهال های درون گلدان اژدری در گلخانه سازگاری قابل مشاهده می باشد . 2)     گلدان پلاستیکی 3 لیتری B1  :            گلدان ها از جنس پلاستیک با رنگ های متنوع و حجم 3 لیتر ( ارتفاع 18 سانتیمتر و قطر 12 سانتیمتر ) می باشند که برای نگهداری نهال های رشد کرده و دارای 5-4 برگ با ارتفاع 50-40 سانتیمتر مناسب می باشد . با توجه به رشد نسبی مناسب در این مرحله ؛ درصورت وجود شرایط مناسب کشت در منطقه نظیر عدم تابش شدید آفتاب و وزش بادهای گرم و خشک و آبیاری کافی ؛ قابل انتقال و کشت در زمین اصلی می باشد . این نهال بعد از 4-3 سال در صورت اعمال مراقبت های لازم به بار خواهد نشست . 3)       گلدان پلاستیکی 8 لیتری B2  :             گلدان ها از جنس پلی اتیلن حجم 8 لیتر ( ارتفاع 28 سانتیمتر و قطر 20 سانتیمتر )  می باشند که برای نگهداری نهال های رشد کرده و دارای 6-5 برگ اصلی با طوقه کاملاً مشخص و ارتفاع 80-60 سانتیمتر مناسب می باشد . با توجه به رشد مناسب نهال در این مرحله ؛ درصورت وجود شرایط مناسب کشت در منطقه ؛ قابل انتقال و کشت در زمین اصلی می باشد . این نهال بعد از 3-2 سال در صورت اعمال مراقبت های لازم به بار خواهد نشست . 4)      گلدان پلاستیکی 20 لیتری C1  :          گلدان هایی از جنس پلی اتیلن با حجم 20 لیتر می باشند که برای نگهداری نهال های رشد کرده و دارای 9-6 برگ اصلی با طوقه کاملاً مشخص و ارتفاع 100-80 سانتیمتر مناسب می باشد . با توجه به رشد نهایی نهال جهت نگهداری در گلدان نهال در این مرحله قابل انتقال و کشت در زمین اصلی می باشد . این نهال بعد از 2 سال به بار خواهد نشست . خصوصیات و نکات قابل توجه در گلخانه سازگاری 1 ) کنترل دما ·   نگه داشتن دما در حدود 30 درجه سانتیگراد (12 درجه سانتیگراد نقطه خطر و ماکزیمم درجه حرارت 35 درجه سانتیگراد). ·   استفاده از آبیاری کف گلخانه در هنگام وقوع افزایش دما . برای این منظور می توان از سیستم میست یا پاشیدن دستی آب توسط شیلنگ روی کف بتونی یا راهروهای گلخانه استفاده نمود 2 )  ممانعت از تابش مستقیم نور خورشید به روش ذیل : ·   استفاده از تکنیک سایه دهی یا رنگ پاشی بوسیله حصیر یا برگ های خشک نخل برای جلوگیری از افزایش دما و تابش مستقیم نور آفتاب خصوصاً در فصل بهار و تابستان . (برای این منظور سطح رویی گلخانه توسط حصیر چوبی یا برگ نخل بطورکامل پوشیده می شود . این حالت پاعث ایجاد سایه و عدم تابش مستقیم نور خورشید به گیاهان می شود و نور عبور کرده از حصیر و درزهای آن کافی خواهد بود ) 3 ) کنترل رطوبت : ·       نصب رطوبت سنج در گلخانه به منظور اطلاع از میزان رطوبت نسبی محیط گلخانه ·   حفظ رطوبت در دامنه 60 -50 درصد نسبی ·   استفاده از دستگاه های رطوبت زا یا آبپاشی سطح گلخانه جهت بالابردن رطوبت نسبی فضای گلخانه ها. ·   کنترل افزایش بیش از حد رطوبت بوسیله هوادهی گلخانه جهت جلوگیری از شیوع امراض قارچی ( با نصب دستگاه رطوبت سنج مجهز به کلید قطع و وصل کننده سیستم میست و هواکش می توان تنظیمات را بصورتی اعمال نمود که با کاهش میزان رطوبت محیط از مرز 45% سیستم میست شروع بکار کرده و در مواقعی که رطوبت از 70% فراتر رود سیستم تهویه ( هواکش) جهت خارج نمودن رطوبت اضافه محیط روشن گردد ). 4 )  مبارزه با بیماریها و آفات سمپاشی دوره ای هر 2 هفته یکبار با قارچ کش و حشره کش های معمول در بازار نظیر بنومیل یا مانکوزب با غلظت 2 در هزار مناسب جهت پیشگیری. 5 ) پوشش کف گلخانه ·   استفاده از سطح بتونی با پوشش شن به قطر متوسط 5 سانتیمتر جهت ممانعت از رشد و ورود ریشه به خاک زیرین گلدان ضروری است. نکته:    1)  درصورت عدم انجام بتون ریزی، استفاده از گونی ضخیم پلاستیکی بر روی پوشش شنی به جای سطح بتونی الزامی  می باشد. 2)   در صورت عدم رعایت موارد فوق ‌ریشه نهال به خاک کف گلخانه نفوذ کرده و در هنگام جابجایی نهال بدلیل قطع شدن قسمت اصلی ریشه ضمن وارد آمدن استرس به گیاه احتمال خشک شدن آن پس از کاشت در زمین اصلی بسیار افزایش می یابد. توجه:پیشنهاد میشود برای مطالعه بیشتر در مورد کشت بافت حتما مجموعه کامل آموزشی کتاب های کشت بافت را دانلود نمایید دانلود